B. 1, Hücre Biyolojisine Giriş

Question 1

Tüm hücrelerin temel özellikleri nelerdir

Answer 1

Genetik materyal olarak DNA kullanırlar ve enerji metabolizmaları için aynı basit mekanizmaları kullanırlar.

Question 2

Hücrelerin yapısına göre kaç gruba ayrılır?

Answer 2

2. Ökaryot (içindeki genetik maddeyi stoplazmadan ayıran bir nükleusa sahiptir, genomları daha az karmaşıktır, stoplazm organellere ve hücre iskeletine sahip değillerdir) ve prokaryot (nükleus kılıftan yoksundurlar).

Question 3

Evrimde I. basamak?

Answer 3

• Atmosferin çok az veya hiç serbest oksijen içermediği, CO2, N2 ve H2 gibi gazları içerdiği düşünülmektedir.
• Böyle bir atmosfer güneş ışını veya enerji boşalması gibi verildiğinde, organik moleküllerin kendiliğinden oluşabildiği redükleyici bir ortam sağlar.
• Miller deneyi: Elektrik kıvılcımları verilen moleküllerden oluşmus su buharı atmosfere püskürtüldü. Alanin, aspartik asit, glutamik asit ve glisin gibi çeşitli organik moleküllerin oluşumunu ortaya çıkardı.

Question 4

Evrimde II. basamak?

Answer 4

• Makromolekullerin oluşumudur.
• Makromolekülün önemli özelliğinin, kendini kopyalama yetisi olma özelliği beklenir.
• Kendi yeni kopyalarının sentezini yapabilecek bir makromolekül çoğalabilme ve daha fazla evrimleşme yeteneğine sahip olacaktır.
• Günümüzde iki majör bilgi taşıyan makromolekül sınıfınfa (nükleik asit ve proteinler), sadece nükleik asit kendini eşleme yeteneğine sahiptir.

Question 5

RNA dönemi?

Answer 5

Nükleik asitler, nükleotidlerin eşleşmesi sayesinde kendi sentezlerine kalıplık (template) yapabilir -> bir RNA kalıbından (RNA template) yeni bir RNA ipliğinin (RNA strands) sentezini yöneten RNA molekülleri tanımlanmış -> RNA hem kendi replikasyonunu katalizleyip hem de kendi sentezine kalıplık yapabilmekte -> RNA’nın ilk genetik sistemi olduğuna inanmakta ve kimyasal evrimin erken evrelerinin kendini eşleyen (self-replicating) RNA moleküllerinden temel aldığı sanılmakta -> kendini eşleyen RNA’nın fosfolipidlerden oluşan bir zar ile kuşatılması.

Question 6

Fosfolipidler?

Answer 6

• Biyolojik zarların temel bileşenleridir
• Özelliği: amfipatik moleküller (molekülün bir kısmı suda çözünebilirken, diğer kısmının suda çözünmemesidir)
• Fosfat içeren suda çözünen (hidrofilik) baş gruplarına bağlı suda çözünmeyen (hidrofobik) kuyruk grupları uzun hidrokarbon zinciri bulunur ve birbiriyle temas edecek şekilde bir çift tabaka oluşturmuş.
• Çift tabaka, iki sulu bölme arasında dayanıklı bir bariyer oluşturur.

Question 7

İlk hücre nelerden oluşur?

Answer 7

Kendini eşleyen RNA ile onun kodladığı poteinlerden oluşur.

Question 8

Hücrelerin ATP üretimi için kullandıkları mekanizmalar?

Answer 8

Glikoliz, fotosentez ve oksidatif metabolizma.
-Glikoliz (glukozun laktoza anaerobik yıkımıdır)
C6H12O6 (Glukoz) -> 2C3H6O3 (Laktik asit) 2 ATP oluşturur

-Fotosentez (glukozun sentezlenmesini sağlamak için güneş enerjisini kullanır)
6CO2 + 6H2O -> C6H12O6 + 6O2

-Oksidatif metabolizma
C6H12O6 + 6O2 -> 6CO2 + 6H2O 36-38 ATP oluşturulur.

Question 9

Anaerob glikoliz

Answer 9

Glikojen -> Glukoz -> Piruvat asidi -> Laktik asit+2 ATP

Question 10

Glikoliz mekanizması?

Question 11

Krebs döngüsü?

Question 12

Oksidatif fosforilasyon?

Question 13

Temel enerji kaynağı olarak kullanılan bir mekanizma

Answer 13

Oksidatif reaksiyonları (oksijenli ve oksijensiz solunumda)

Question 13

Evrimde ortak bir prokaryotik ata nelerdir

Answer 13

Arkebakteriler, bakteriler ve ökaryotlardır

Question 14

Endosimbiyoz hipotezi

Answer 14

Farklı yapısal özelliklere sahip olan ökaryotik hücrelerde bulunan mitokondri ve kloroplast gibi organellerin kökenleriyle ilgili olan bir hipotezdir. Buna göre mitokondri ve kloroplast organelleri, bir primordial ökaryotik hücrenin içine alınan ayrı prokaryotik organizmalar olarak ortaya çıkmıştır.

Hem mitokondri hem de kloroplast büyüklük olarak bakterilere çok benzemekte, bakterilede olduğu gibi bölünerek çoğalırlar, onlar da bazı bileşenlerini kodlayan kendi DNA’larına sahiptirler. Bu organellerin ribozomları ve ribozomal RNAları, ökaryotların nükleer genomuyla kodlananlar ile karşılaştırıldığında, bakterilerinkiyle daha yakından ilişkili olur.

Mitokondriler: aerobik bakteriler
Kloroplast: siyanobakteriler

Question 15

Aerobik bakteriler ve fotosentetik bakterilerin kazanılması

Answer 15

Aerob bakterilerin kazanılması anaerob hücrelere oksidatif metabolizma gerçekleştirmiştir.
Fotosentetik bakterilerin kazanılması ise, fotosentez yapma yeteneği sayesindebesinsel bağımsızlık sağlamıştır.

Question 16

Tek hücreli organizmalar

Answer 16

Beslenme, hareket, boşaltım, üreme vb. Işlevlerini tek bir hücre tarafından gerçekleştirirler. Örn, amipler, yeşil algler (Volvox), mayalar (Saccharomyces cerevisiae), paramesyum, bakteriler

Question 17

Çok hücreli organizmalar

Answer 17

Birden fazla hücreden oluşan organizmalar. Tek hücreli ökaryotlardan evrimleştikleri düşünülmektedir. Hücre özelleşmeleri, koloni topluluğundan gerçek çok hücrelilere geçişi sağlamıştır. Örn, hayvan, bitki hücreleri ve mantarların çoğu.

Question 18

Bitki hücreleri üç ana doku

Answer 18

• Destek doku
• Dermal doku
• Damar doku

Question 19

Destek doku ne hücreleri içerir

Answer 19

• Metabolik reaksiyonlarını gerçekleştirmek için parenkim hücrelerini içerir
• Bitkiye yapısal destek sağlamak için kollenkim ve sklerenkim hücrelerini içerir
  (hücrelerin yapısına bak)

Question 20

Dermal doku

Answer 20

Deri doku bitkinin yüzeyini kaplar ve koruyucu bir kılıf oluşturan ve besinlerin emilimine izin veren epidermal hücrelerden oluşur.
(dermal doku nasıl gözüküyor?)

Question 21

Damar doku

Answer 21

Birkaç tip uzun hücre, besinlerin ve suyun bitki içerisinde iletimiyle görevli olan damar sistemini (ksilem ve floem) oluştururlar.
(gene hücrenin yapısına bak)

Question 22

İnsan vücudunda hücre çeşitleri

Answer 22

Epitel doku, bağ doku, kan doku, sinir doku, kas doku.

Question 23

Epitel doku nedir? İşlevleri neler? nerelerde bulunur?

Answer 23

Epitel hücreler vücut yüzeyini sarar ve iç organları kaplar.
Salgılama, emilim ve koruma gibi görevi görür.
Ağızda (kalın, çok tabakalı), safra kanalında ve barsakta bulunur. (görsellere bak)

Question 24

Bağ doku nedir? Bağ dokularını oluşturan hüce tipleri nelerdir?

Answer 24

Epitel tabakasının altında yer alan ve vücutta bulunan organlar ile dokular arasındaki boşlukları dolduran gevşek bağ dokusu diğer bir hücre tipi olan uzun iğ şeklindeki fibroblastlardan oluşmuştur.
Osteoblastlar, kondrositler, adipozitlerden oluşmuş.
Kemik, kıkırdak ve yağ dokusunu kapsar.

Question 25

Kan dokusu ne hücreleri içerir

Answer 25

O2 taşınmasında eritrositler, yangısal reaksiyonlarda granülositler, monositler ve makrofajlar, bağışıklık yanıtında lenfositler. (görsellere bak)

Question 26

Sinir doku nedir

Answer 26

Vücudun bir ucundan diğer ucuna sinyalleri iletmek üzere yüksek oranda özelleşmiş sinir hücrelerinden, nöronlardan oluşur.

Question 27

Nöronun bölümleri

Answer 27

Dendrit, hücre gövdesi, hücre çekirdeği, akson, miyelin kılıf, ranvie boğumu, akson uçları.

Question 28

Kas dokusu

Answer 28

Güç ve hareketin oluşmasından sorumludur.

yapısına bak, nasıl çalışır?

Question 29

E. coli neden çalışmalarda çok kullanılan bakterilerinden biri

Answer 29

Çalışılmasının kolaylığı sağlanır, basit yapıya sahip ve kolaylıkla çoğalır mesela 20 dk da 1 bölünür ve klonal E. coli populasyonunu oluşturur.

Question 30

Araştırmalarda en çok kullanılan modeller neler

Answer 30

Bir nematod olan Caenorhabditis elegans, bir ökaryot hücresi olan sümüksü mantar veya Dictyostelium discoideum, merve sineği Drosophila melanogaster ve en çok çalışılan maya Saccharomyces cerevisiae dir.