AP 8 Review Flashcards
idescribe mo ang heograpiya ng Italy
- Italus “bota”
- tangway/peninsula @ Timog Europa
- maburol & bulubundukin
- kapatagan ay mainam sa taniman
Batay sa mitolohiya, ano ang pinagmulan ng Roma?
Rhea Silvia (isang vestal virgin) + Mars (diyos ng digmaan)= Romulus & Remus
Ano-ano ang mga kaganapan noong Kahariang Romano?
- Etruscans ang unang mamamayan
- nag umpisa ang Roma bilang kaharian
- huling hari nila ay si Tarquin the Proud (pinatalsik siya, nagsimula ang Republika)
Bakit naitatag ang republika?
dahil nais ng mga mamamayan na sila ang pipili ng kanilang lider
Ano ang pinagkaiba ng Republika sa Demokrasya?`
Ang republika ay isang uri ng pamahalaan, habang ang demokrasya naman ay isang ideology.
Ano ang Republika?
res publica “public interest, the state”
Ano ang itsura ng republikang Romano (ilan ang senador,…)
2 consuls, 300 na senador, 10 tribunes
=citizen assemblies
gaano katagal ang termino ng mga consul?
isang taon lamang, at bawal na muli maging consul
ano ang diktador at gaano katagal ang termino nito?
pumipili ng isang diktador sa oras ng kagipitan, at 6 na buwan lamang ang termino.
Ano ang Senado ng Roma?
pagpupulong ng mga inihalal na kinatawan; pinakamakapangyarihan na samahan
senex=matanda
Ano ang legion?
grupo ng mga sundalo (lahat ng lalaki ay kasapi ng sandatahang Romano)
Ano ang isang patrician?
-mayayaman, maaaring maging hukom & karaniwang nahahalal
Ano ang isang plebian?
pangkaraniwang tao
ano ang Law of the Twelve Tables?
- reporma para mas maraming karapatan ang mga plebian
hal. pagpapatawad ng dating utang, pagpapalaya sa alipin na nakakulong dahil sa utang
Para saan ang Checks and Balances?
para maiwasan ang pang-aabuso ng kapangyarihan sa pamahalaan
Bakit nagkaroon ng mga Digmaang Punic?
Carthage V.S. Rome
-para sa kontrol sa pakikipagkalakalan- naging problema sa Carthage ang pagsakop ng Roma sa pulo ng Sicily sa Timog Italy
Unang Digmaang Punic
nanalo ang Carthage dahil sa lakas ng kanilang hukbong pandagat
Ikalawang Digmaang Punic
Sinalakay ni Hannibal ang Italy pero napigilan ni Scipio Africanus. Nanalo ang Roma
Ikatlong Digmaang Punic
sinakop, winasak at sinunog ng Rome ang Carthage. GInawa nilang alipin ang mga tao doon.
Sino si Sulla at ano ang kinalaman niya sa Republikang Romano?
naging diktador siya, nagsimula ang pagbagsak ng Republikang Romano sa kanya
Unang Triumvirate
Pompey, Crassus, Julius Caesar
Pompey
dating consul, sinakop ang Spain & Egypt, pinatay sa Egypt, asawa niya ang kapatid ni Julius Caesar
Crassus
pinakamayamang tao sa Rome, nagpakalma sa isang rebelyon ng mga alipin, namatay sa digmaan
Julius Caesar
isang gobernador sa Gaul (France), pinalawak ang Rome, pinatay sa Rome
Ano ang mga ginawa ni Julius Caesar?
-reporma sa pagbaba ng buwis, pagkaloob ng lupa sa veterans, binawasan ang power ng senate, naging diktador, binigyan ng Roman citizenship ang lahat sa Italy
Ikalawang Triumvirate
Marc Antony, Lepidus, Octavian
Lepidus
namahala sa Spain & Gaul (France)
Marc Antony
namahala sa Egypt, napamahal kay Cleopatra, nagpakamatay sa Egpyt dahil akala niya nagpakamatay si Cleopatra
Octavian
namahala sa Rome & kanlurang bahagi ng imperyo -"princeps"- unang mamammayan ng Rome -"Augustus"- banal namahala ng 40 yrs nagpagawa ng mga proyektong nagpaunlad Pax Romana
Pamana- kasuotan ng Roma
lalaki-tunic & toga
babae-stola
Pamana- Inhenyeriya
aqueducts, Appian Way
Pamana- Arkitektura
- tumuklas ng semento & stucco
- arch, templo, basilica, Roman baths, colosseum, Pantheon
Pamana- pagbabatas
Twelve Tables
Pamana-Panitikan
Cicero- kalagayang pampilitka
Virgil- “Aeneid” (tulang epiko)
Ovid- “Metamorphoses”
Dahilan ng pagbagsak ng Roma
pag-atake ng barbarong Germanic
pagtaas ng buwis dahil sa mga digmaan
pagkahati ng Imperyo
masyadong malaking teritoryo
Ano ang Heograpiya ng Amerika?
Spanish & Portuguese ang wika, Maya & Aztec @ mesoamerika, Inca @ Timog Kanlurang Amerika
Kabihasnang Olmec
“mother culture” @ Tabasco, Mexico
aka rubber people, nakasentro sa relihiyon ang pamumuhay
Ano ang Pok-a-tok?
isang seremonya, maglalaro sa ball court, isasakripisyo ang talo (ehem, squid game)
Kabihasnang Zapotec
@Oaxaca, Mexico
-baku-bakong kabundukasn, mainam sa agrikultura
bakit tinatawag na “America’s 1st City Builders” ang zapotec?
Dahi sila ang nagtayo ng unang siyudad sa Mesoamerica (Monte Alban)
Ano ang rason ng pagbagsak ng Zapotec?
sinasabi na ang kahirapan sa kabuhayan ang rason.
Kabihasnang Toltec
@highlands sa Central Mexico
-sila ay militaristiko, mga mandirigma, may war god
Ano ang kabuhayan ng Toltec?
agrikultura, ceramics making at pangangalakal; ang siyudad ng Tula ay malapit sa pinagkukunan ng obsidian
Kabihasnang Maya
@Chichen Itza, Mexico
Yucatan Peninsula ang sentrong pangrelihiyon
industriya ng jade, obsidian, kahoy…
pamana: astrolohiya, kalendaryong banal…
Para saan ang Pyramid of Kukulcan?
-pag-aalay ng sakripisyo, seremonyang panrelihiyon parangal kay Kukulcan
gawa sa malalaking bato
sino si Kukulcan?
diyos na sinasamba ng mga Mayan “God of the Feathered Serpent”
Antas ng Lipunan ng mga Mayan
Maharlika
Pari “Ah Kin Mai”(The highest one of the Sun)
Magsasaka
Alipin
Ano ang rason ng pagbagsak ng Kabihasnang Mayan?
pagkasira ng kalikasan, paglaki ng populasyon & patuloy na digmaan
Batay sa mitolohiya, ano ang pinagmulan ng Kabihasnang Aztec?
nagpahanap ang diyos ng giyera ng lugar kung saan mayroon agila, nakain ng ahas at nakapatong sa cactus. Doon daw sila magtatayo ng capital (@ Lake Texcoco, Mexico)
Bakit sinasabi na extinctive empire ang Aztec?
di nila pinapalitan ng pinuno ang mga sakop nilang lugar
Paano lumakas ang Aztecs?
- mararaming magsasaka & mandirigma
- nakipag-alansya sa Texcoco at Tlacopan
- 5 milyong tao ang nasa ilalim ng Aztecs
idescribe mo ang lungsod ng Tenochtitlan (now Mexico City)
3 causeway na nagkokonekta sa mainland, may mga kanal na pinagdadaanan ng bangka
Ano ang Tlateloco?
malaking pamilihan sa gitna ng lungsod
-makikita dito ang Great Temple
Ano ang Relihiyon & paniniwala ng Aztec?
Huitzilopochtli ang pangunahing diyos, pagsasakripisyo ng tao para sa kaligtasan
Mga Pamana ng Aztecs
kalendaryo (365 days), gusali na walang semento, chinampa
Ano ang Chinampa?
gawa sa banig ng damo & tinatambakan ng lupa
Bakit bumagsak ang Aztec?
Pinsala sa Kapaligiran, Tagtuyot, Dumami ang Digmaan, Korapsyon, NAPASAILALIM SA SPAIN NOONG 1519
Nasaan matatagpuan ang Kabihasnang Inca?
@kabundukang Andes sa lambak ng Cuzco
Ano ang pinagmulan ng Incas?
8th emperor Vircacocha ay nakipag-alansya sa ibang kaharian, nasakop ang teritoryo sa Cuzco, pinamagatang “sapa Inca o Supreme Inca”
-pinalawak ng kanyang descendants ang imperyo
Lipunan ng Incas
Collama-maharlika…
Payan- tagapaglingkod na may lahing Incan
Cayao-karaniwang tao ng estado
Paniniwala ng Incas
pagsasakripisyo
Arkitektura ng incas
gumagamit ng bato (hal. Machu Picchu)
Mga Pamana ng Incas
Quipu (pagtala ng decimals), palayok, paghahabi
Ano ang wika ng kasulukuyang Incas?
Quechua sa Andes (45% populasyon ng Peru)
