AP Flashcards

1
Q

Ito ay tumutukoy sa patuloy na pagtaas ng pangkalahatang presyo ng mga pangunahing bilihin.

A

IMPLASYON

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Nagaganap ito kapag mas mababa sa 1% ang itinaas na presyo.

A

LOW INFLATION

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Nagaganap ito kapag nasa 1-3% ang bilis na pagtaas ng presyo kada taon.

A

CREEPING INFLATION

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Nagaganap ito kapag nasa 100%-300% and bilis na pagtaas ng presyo kada taon.

A

GALLOPING INFLATION

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Badya na ito nang mabilis na pagbagsak ng salapi ng isang bansa.

A

HYPERINFLATION

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Tawag sa patuloy na pagbaba ng pangkalalahatang presyo ng mga pangunahing produkto.

A

DEPLASYON

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Kapag walang pagbuti at sa kapuhayan at marami ang walang trabaho kahit patuloy na tumataas ang presyo ng mga produkto.

A

STAGFLASYON

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Kapag muling tumaas ang implasyon pagtapos na ito ay mapababa na.

A

REFLATION

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Nasa boom period ang ekonomiya kung may magandang kalagayan ito gaya ng mababa ang bilang ng mga walang hanapbuhay at mataas ang kalidad ng kabuhayan.

A

BUSINESS CYCLE

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Kapag tumaas ang demand at constant ang supply. Tataas ang presyo. Ito ay dahil sa mga ginagawa ng mga konsyumer.

A

DEMAND PULL

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Kapag constant ang demand at bumababa ang supply. Tataas ang presyo. Ito ay nangyayari dahil:

  • Pagtaas ng sahod ng mga manggagawa
  • Tumaas ang presyo ng hilaw na materyales
A

COST-PUSH INFLATION

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Ito ay kapag may mas maraming pera ang tao (dahil sa bonus) at nagiging sanhi ng pagtaas ng demand.

A

PAGDAMI NG SALAPING NASA SIRKULASYON

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Kapag ang ekonomiya ay umaangkat ng hilaw na materyales sa bansang nagdaraan ng implasyon, magiging mahal ang mga materyales nito.

A

IMPORTED INFLATION

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Ang pagmanipula ng mga kartel sa pamilihang oligopolyo at negosyante sa pamilihang monopolyo sa presyo ng mga produkto sa market basket upang maging mas mataas.

A

PRICING POWER INFLATION

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Nagaganap ito dahil sa mga pagbabago ng presyo na pinasisimulan sa ilang sektor ng ekonomiya.

A

SECTORAL INFLATION

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Ang ? ay porsiyento ng pagbabago ng CPI kaya inihahambing ang CPI sa parehong panahon (month o quarter) ng nakaraang taon.

A

INFLATION RATE

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

FORMULA PARA SA CPI?

A

Total Basket Cost (PRESENT YEAR)/Total Basket Cost (BASE YEAR) x 100

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

PORMULA PARA SA INFLATION RATE:

A

CPI of present year - 100/100 x 100

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

PORMULA PARA SA POWER OF PESO:

A

PPP = 100/CPI

Ang PPP sa base year o batayang taon ay laging 1.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Isa pang katawagang tumutukoy sa pamahalaan o goberyno.

A

PUBLIKONG SEKTOR

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Ito ay tumutukoy sa pamamaraan ng pamahalaan kung paano isasagawa ang paggasta nito at paniningil ng buwis upang maimpluwensiyahan ang kabuoang demand sa ekonomiya.

A

PATAKARANG PISIKAL

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

DALAWANG URI NG PATAKARANG PISIKAL

A

EXPANSIONARY FISCAL POLICY

CONTACTIONARY FISCAL POLICY

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Tinatawag din pump-priming at may layunin na pataasin ang kabuoang demand.

Nagbabawas ang sinisingil na buwis at pagdaragdag sa paggasta ng pamahalaan para may disposable income ang tao.

A

EXPANSIONARY FISCAL POLICY

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

May layunin na pakalmahin ang overheated na ekonomiya bunga ng sobrang taas na demand.

Itinataas nila ang sisingil na buwis para mabawasan ang disposable income.

A

CONTRACTIONARY FISCAL POLICY

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Ang kaban o pondo ay kailangan ng pamahalaan para sa iba’t iba nitong gampanin.
BUWIS
26
May pondo ang pamahalaan kahit walang buwis, ngunit malaking bahagi ng pondo ay ang buwis. TAMA o MALI?
TAMA
27
Malaki ang buwis kapag malaki ang kita. Maliit ang buwis kapag maliit ang kita.
MAY KAKAYAHANG MAGBAYAD NG SISINGILAN
28
Obligadong magbayad ng buwis ay ang mga mamamayan dahil sila ang nakikinabang.
ANG NAKIKINABANG SA SINISINGIL NA BUWIS
29
Lahat ng tao ay kailangan magbayad ng buwis
WALANG KINIKILINGANG PAGPATAW NG BUWIS
30
Kapag hindi ka magbayad ng buwis batay sa totoong kinita sa isang taon, maaari kang maakusahan ng kasong?
TAX EVASION
31
Legal na paraan upang magpalit o magpababa ng babayarang buwis
TAX AVOIDANCE
32
Buwis na binabayaran ng mga mamamayan sa isang teritoryo
POLL TAX
33
Buwis na binabayaran ng mga may-ari ng lupa, bahay, o anumang ari-arian.
PROPERTY TAX
34
Buwis na binabayaran batay sa karapatan o pribilehiyo
EXCISE TAX
35
Buwis batay sa kakayahan ng mismong binubuwisan
TUWIRANG BUWIS
36
Buwis na sinisingil na bahagi ng presyo ng produkto o serbisyong binili o binayaran.
DI-TUWIRANG BUWIS
37
Buwis na nakabatay sa mga tiyak na layunin
SPECIFIC TAX
38
Buwis na ang halaga ay batay sa sukat o timbang ng produktong binubuwisan.
SPECIFIED TAX
39
Buwis na nakabatay sa halaga ng produkto.
AD VALOREM TAX
40
Pagtaas ng buwis habang tumataas ang halaga ng binubuwisan
PROGRESSIVE TAX
41
Pagliit ng buwis habang bumababa naman ang halaga ng binubuwisan
REGRESSIVE TAX
42
Ang Bureau of Internal Revenue ang ahensiya ng pamahalaan na naningil ng buwis. Katuwang niya ang Bureau of Customs sa gawaing ito.
BUWIS NA LOKAL
43
Espesyal na buwis sa negosyo na parehong tuwiran at hindi tuwiran.
VALUE ADDED TAX/VAT
44
Hindi bligadong magbayad ng Value Added Tax ang lahat ng mamamayan o negosyo. TAMA o MALI?
MALI. Obligado sila
45
Ito ay isang isinasabatas na dokumento na nagsasaad sa plano ng paggasta ng pamahalaan para sa isang buong taon. Tinatawag itong general appropriations act (GGA)
PAMBANSANG BADYET
46
Kapag hindi aprobadong plano, and gagamiting plano ay ang GAA ng nakaraang taon. Ito ay tinatawag na?
RE-ENACTED BUDGET
47
Produkto at serbisyo kailangan sa pagpapatakbo ng gobyerno.
CURRENT OPERATING EXPENDITURES
48
Ito ang mga pasweldo at kasama na ang lahat ng bayarin para sa kanilang benepisyo. Ito ang unang pinopondohan.
PERSONAL SERVICES
49
Ito ang mga gastos sa pang-araw-araw na operasyon.
MAINTENANCE AND OTHER OPERATING EXPENSES
50
Ang mga pagbili ng mga kapital o puhunan ng pamahalaan. (hal: proyektong pang-imprastraktura, utilidad, atbp.)
CAPITAL OUTLAY
51
Pagpapautang ng pamahalaan
NET LENDING
52
Pagbabayad ng utang na hinuhulugan ng pamahalaan
DEBT AMORTIZATION
53
Mga proyekto sa kalusugan, edukasyon, at pabahay. Ito ang sektor na tumatanggap ng pinakamalaking badyet.
PANLIPUNANG PAGLILINGKOD (SOCIAL SERVICES)
54
Pagpapalago ng mga produksiyong agrikultural at industriyal.
EKONOMIKONG PAGLILINGKOD (ECONOMIC SERVICES)
55
Pagpapalakas ng panloob sa seguridad at pagpapanatili ng kaayusan at kapayapaan.
TANGGULANG PAGLILINGKOD (DEFENSE SERVICES)
56
Pangkalahatang pamamahala, pagsasaliksik, at pangkatarungan.
PANGKALAHATANG PAMPUBLIKONG PAGLILINGKOD (GENERAL PUBLIC SERVICES)
57
Gastos sa pagbabayad ng intres sa utang ng bansa.
SERBISYO SA UTANG (DEBT SERVICES)
58
Lubos na nakadepende sa pamahalaan sa mga pangangailangan.
NATIONAL GOVERNMENT AGENCIES
59
Lahat ng lebel ng pamahalaang lokal mula sa lalawigan, lungsod, munisipalidad, hanggang sa barangay.
LOCAL GOVERNMENT UNITS
60
Korporasyong pag-aari at kontrolado ng pamahalaan
GOVERNMENT-OWNED AND CONTROLLED CORPORATIONS
61
Ay ang naatasang isagawa ang check and balance.
COMMISSION ON AUDIT (COA) katulong ng DEPARTMENT OF BUDGET MANAGEMENT at ng KONGRESO
62
Sila ay anumang bagay na ginagamit bilang instrumento ng palitan o medium of exchange.
SALAPI O PERA
63
Paraan ng pakikipagkalakalan bago naimbento ang salapi. Pagpalitan ng mga produkto.
SISTEMANG BARTER
64
Parang barter ngunit tukoy ang mga produkto o kalakal na maaaring maipamalit. (Halimbawa: pilak, ginto, tanso)
COMMODITY MONEY
65
Coinage. Ginagamit ang barya sa pamamagitan ng pagtunaw at pagpino ng metal.
SISTEMANG PAGMOMONEDA
66
Tinatawag din itong sistemang mala-bangko. Isa sa mga naglatag ng pundasyon sa pagpapautang. Binibigyan ng mga tao ang kanilang salapi sa isang goldsmith at binabayaran ang isang service fee sa kanila para matago.
SISTEMANG KASULATAN
67
Ginagamit nila ang espesyal na uri ng papel. May garantiyang salapi na gingagamit sa anumang transaksiyon na legal tender. Ang salaping walang legal tender ay tinatawag na demonetized money.
Sistema o Pamantayang Papel
68
Tinatawag din na tseke. Isa itong dokumento na tila resibo ang pagkakagawa. Maaari itong imambayad sa pagbili o pag-utang.
BANK DRAFT
69
Gumagamit ng computer at network connection para magbayad.
ELECTRONIC FUNDS TRANSFER o AUTOMATED PAYMENT SISTEM
70
Nagsasaad ng kaugnayan ng demand sa salapi sa pangunahing gamit nito na instrumento upang makabili.
TRANSACTION THEORY
71
Nagsasaad na ang kasalukuyang supply ng salapi ay hindi maaaring maapektuhan ng pagnanais ng tao na hindi bumili.
CASH BALANCE THEORY
72
Isinasaad nito na ang halaga ng salapi ay naapektuhan ng demand para dito at ang supply nito.
QUANTITY THEORY OF MONEY
73
Isinasaad nito na ang kabuoang halaga ng disposable income ng sambahayan ay katumbas dapat ng halaga ng kabuoang benta ng bahay kalakal.
INCOME THEORY
74
Maaring magbukas ng savings and deposit account. Maaring magbukas ng commercial account. Nagbibigay ng pautang sa lebel na personal o pang-negosyo. Tumatanggap ng sangla o mortage Nagsasagawa ng automated transaction tulad ng credit at debit card
INSTITUSYONG PANANALAPI NA BANGKO
75
Operasyon o lisensyado o hindi at maaari ding hindi mapasasailalim sa regulasyon ng pamahalaan. Maaaring paseguruhan o insurance Bahay sanlaan Pautangan o payday lenders Palitan ng salapi o currency exchanges (black market)
INSTITUSYONG PANANALAPI NA HINDI BANGKO
76
Ang unang salaping papel ng bansa ay tinatawag na?
PESOS FUERTES
77
Pinakamalaking uri ng bangko na may kakayahang magsagawa ng universal o unibanking.
BANGKONG KOMERSYAL
78
Pinakamarami sa lahat ng uri ng bangko. Mas maliit ang kakayahan.
BANGKO NG PAGTITIPID
79
Pinakamaliit na uri ng bangko. Malaki ang maitutulong sa mga magsasaka, negosyante, at lokal na mamamayan.
BANGKO BURAL
80
Land Bank of the Philippines - programa sa reporma sa lupa Development Bank of the Philippines - pagpapaunlad sa industriya ng agrikultura. Al-Amanah Islamic Investment Bank - pagunlad ng rehiyon ng Muslim Mindanao
ESPESYAL NA BANGKO
81
Programa sa reporma sa lupa
LAND BANK OF THE PHILIPPINES
82
Pagpapaunlad sa industriya ng agrikultura.
DEVELOPMENT BANK OF THE PHILIPPINES
83
Pagunlad ng rehiyon ng Muslim Mindanao
AL-AMANAH ISLAMIC INVESTMENT BANK
84
Kumikilala, magkaloob, at mapalawig ng kredito o pautang. Bumili at magbili ng foreign exchange o palitan ng piso sa ibang banyagang salapi Mangolekta ng substitute deposit o deposito maliban sa salapi Katulungin ang Bangko Sentral sa pagpapatupad ng mga patakaran sa pananalapi
THRIFT BANK
85
Ano ang tawag sa namumuno ng BSP?
Governor
86
BSP?
BANGKO SENTRAL NG PILIPINAS
87
Pinangangasiwaan nito ang lahat ng salaping hawak ng mga bangko.
BANK OF BANKS
88
Ang BSP ay mayroong reserbang internasyonal na ginto at dolyar upang mapangalagaan ang pananalapi ng bansa at ang halaga nito sa palitan.
SAFEKEEPER
89
Ito ang pinaglalagakan ng pondong publiko at nagsasaayos din ng kredito ng pamahalaan.
CHIEF BANKER
90
Ang BSP lamang ang inatasan ng pamahalaan na magmoneda o maglimbag ng salapi.
FLAT MONEY AUTHORITY
91
Ang mga tsekeng inilalagak sa mga bangko ay ipinadadala sa BSP upang malinaw at aprobahan at saka ibinabalik sa bangkong pinanggaligan.
CLEARING HOUSE
92
Tumutukoy sa pagkontrol sa supply ng salapi na umiikot sa sirkulasyon at layong mapatatag ang halaga ng salapi at ang presyuhan sa pamilihan.
PATAKARAN SA PANANALAPI
93
Pinadadali ang bilihan sa ekonomiya sa pamamagitan ng pagpaparami ng money supply na umiikot sa sirkulasyon. Layon itong pasiglahin ang demand
EASY MONEY POLICY
94
Hinihigpitan ang bilihan sa ekonomiya sa pamamagitan ng pagpapababa sa lebel ng money supply na umiikot sa sirkulasyon. Layon nitong makontrol ang paglala ng implasyon. Hinihikayat din sa pagpapatupad nito ang pag-iimpok ng salapi.
TIGHT MONEY POLICY
95
May dalawang palatandaan o indikasyon ng isang maunlad na bansa. Ang ? ay nagsasaad na ang kaunlaran ay batay sa antas ng kabuoang pambansang kita o gross national income at per capita income.
QUANTITATIVE
96
May dalawang palatandaan o indikasyon ng isang maunlad na bansa. Ang ? ay may kaugnayan sa uri ng pamumuhay ng tao.
QUALITATIVE
97
Mga Palatandaan sa Kaunlaran Ang pagkakaroon ng mataas na GNP, GNI o CPI ay isang indikasyon ng katatagang pang-ekonomiya.
EKONOMIYA
98
Mga Palatandaan sa Kaunlaran Mas maunlad na bansa ay karaniwang mayroong maaayos na sistemang politika.
POLITIKA
99
Mga Palatandaan sa Kaunlaran Nakikita ang yaman ng bansa sa mayamang kultura.
KULTURA
100
Mga Palatandaan sa Kaunlaran Dapat may matibay na pag-uugnayan ng lahat ng mamamayan. Dino rin nakapaloob na equitable distribution.
LIPUNAN
101
Mga Palatandaan sa Kaunlaran Dapat may maayos at malawak na sistemang pangkalusugan. Tinitingin dito ay ang pagkakaroon ng mababang mortality rate at mahabang life span.
KALUSUGAN
102
Mga Palatandaan sa Kaunlaran Isang magandang palatandaan ng kaunlaran ay ang pagkakaroon ng katatatagang panrelihiyon.
RELIHIYON
103
Mga Palatandaan sa Kaunlaran Mahalaga ang pangangalaga ng kalikasan sa kaunlaran.
KAPALIGIRAN
104
Mga Palatandaan sa Kaunlaran Dapat mas mataas ang literasiya ng mga tao sa bansa.
EDUKASYON
105
Mga Palatandaan sa Kaunlaran Mahalaga ang balanseng populasyon sa isang ekonomiya.
POPULASYON
106
Ito ay ginagamit upang sukatin ang pangkalahatang tagumpay ng isang bansa.
HUMAN DEVELOPMENT INDEX
107
Ang HDI ay gumagamit ng sukat o eskala mula 0 hanggang 1.
HDI
108
Napakataas ng pag-unlad ng tao
0.8-1
109
Mataaas na pag-unlad ng tao
0.7-0.79
110
Katamtaman na pag-unlad ng tao
0.55-0.70
111
Mababang pag-unlad ng tao
0.55 pababa
112
Sa pagkuha ng HDI, nagtatakda ng pinakamababa at pinakamataas na antas sa bawat dimensiyon. Ang tawag sa mga ito ay?
GOALPOSTS
113
Maximum life expectancy
80
114
Minimum life expectancy
20
115
Life expectancy at birth
70
116
LIFE EXPECTANCY INDICATOR FORMULA
ACTUAL LIFE EXPECTANCY - MINIMUM LIFE EXPECTANCY/MAXIMUM LIFE EXPECTANCY - MINIMUM LIFE EXPECTANCY
117
Ang ? ay ginagamit upang ilarawan ang migrasyon ng mga propesyonal o dalubhasa at mga manggagawang may kakayahang teknikal at pisikal upang magtrabaho sa ibang bansa.
BRAIN DRAIN/BRAWN DRAIN
118
Isa itong primaryang sektor. Dito nagmumula ang mga pangunahing pangangailangan ng tao.
SEKTOR NG AGRIKULTURA
119
Kabilang dito ang mga lupaing taniman ng palay, tubo, pinya, atbp. Pagtatanim at pag-aalaga ng mga halaman.
PAGSASAKA
120
Pag-aalaga ng mga hayop at pag-aalaga ng mga domestikadong uri ng mga ibon.
PAGHAHAYUPAN AT PAGMAMANUKAN
121
Ang aquaculture ay tumutukoy sa pag-aalaga at pagpapalaki ng iba’t ibang uri ng isda sa mga palaisdaan o fishpond. Ang municipal fishing ay tumutukoy sa pangingisda sa municipal waters. Ang commercial fishing ay pangingisda sa labas ng municipal waters.
PANGINGISDA
122
Tumutukoy sa agham ng paglikha, pagtatanim, at pangangalaga sa kakahuyan, kagubatan, at mga kaugnay na likas na yaman.
PAGGUGUBAT
123
Ito ay nakatuon sa paggamit o pagproseso ng mga hilaw na sangkap upang makalikha ng mga bagay, produkto, at impraestruktura.
SEKTOR NG INDUSTRIYA
124
Tumutukoy sa paggamit o pagproseso ng hilaw ng sangkap upang maging isang panibagong uri ng produkto.
PAGMAMANUPAKTURA
125
Ito ay tumutukoy sa pagpapatayo ng mga gusali, bahay, daan, dam, at mga iba pa
KONSTRUKSYON
126
Ito ay tumutukoy sa proseso ng pangangalap o pagkuha ng mahalagang uri ng metal at mineral mula sa ilalim ng lupa.
PAGMIMINA
127
Ito ay binubuo ng mga serbisyong mahalaga para sa tao tulad ng transportasyon, komunikasyon, elektrisidad, at iba pa.
UTALIDAD
128
May puhunan na hindi lalampas ng 3 milyon 1-9 manggagawa
MICRO INDUSTRY
129
3 - 15 milyon ang puhunan 10-99 manggagawa
SMALL INDUSTRY
130
15 - 100 milyon ang puhunan 100-199 manggagawa
MEDIUM INDUSTRY
131
100+ milyon ang puhunan 200+ ang manggagawa
LARGE INDUSTRY
132
Tinatawag din na "Service Sector." Dito nagmumula ang mahahalagang serbisyo na may kinalaman sa edukasyon, turismo, kalusugan, transportsasyon, komunikasyon, pananalapi, at iba pang supotant pangkalakalan. “Knowledge economy”
SEKTOR NG PAGLILINGKOD
133
DALAWANG URI NG SEKTOR NG PAGLILINGKOD
PAMPRIBADONG PAGLILINGKOD AT PAMPUBLIKONG PAGLILINGKOD
134
Ito ay para sa pansariling kapakinabangan o pribadong kabuhayan. Ito rin ay pag-aari ng mga pribadong negosyante.
PAMPRIBADONG PAGLILINGKOD
135
Ibinibigay sa mga tao nang libre sapagkat ito ay servisyong kaloob ng pamahalaan.
PAMPUBLIKONG PAGLILINGKOD
136
Kasama dito ang transportasyon at paggamit ng imbakan o warehouse.
SEKTOR NG LOHISTIKA
137
Sa tulong nito, napapabibilis ang mga transaksiyon, promosyon, daloy ng produkto, at ugnayan ng mga tao. Kasama dito ang video conferencing, web browsing, e-mail, instant messaging, atbp.
SEKTOR NG TELEKOMUNIKASYON
138
Tumutukoy sa palitan ng produkto at serbisyo sa pamilihan.
SEKTOR NG KALAKALAN
139
Tumatayong sandalan ng mga namumuhunan ang mga pinansyal na institusyon tulad ng mga bangko, kompanya ng mga credit card at insurance.
SEKTOR NG PANANALAPI
140
Mahalagang pangalagaan ang katawan, kaisipan, at kalusugan ng bawat manggagawa at magagawa lamang ito sa tulong ng serbisyong medikal.
SEKTOR NG KALUSUGAN
141
Malaki ang gampanin ng sektor ng edukasyon sa pagpapalago ng human capital ng bansa. Dito nahuhubog ang mahahalagang kompetensiya na hinahanap sa trabaho, lokal man o internasyonal.
SEKTOR NG EDUKASYON
142
Kilala rin sa tawag na underground economy Ang mga negosyo dito ay wala sa opisyal na tala ng pamahalaan Kasama dito ang self-employed at small scale na producer at distributor Karaniwang hindi saklaw ng mga batas at alituntunin nangangalaga sa karapatan at kapakanan ng mga manggagawa. Nakapaloob ang mga ilegal na gawain o transaksyong tulad ng drug trafficking, smuggling, piracy, gambling, atbp.
IMPORMAL NA SEKTOR
143
Ang kalakalan ay tumutukoy sa proseso ng pagbili at pagbebenta ng produkto t serbisyo. May dalawang uri: Kalakalang panloob at kalakalang panlabas. Kalakalang panloob: Ang mga lokal na produkto ay pamamahagi o pagpapalitan sa loob ng bansa. Kalakalang panlabas: Ang mga produkto ay pamamahagi o pagpapalitan sa labas ng bansa.
PANLABAS NA SEKTOR
144
Opisyal at tuluyang pagsasara o hindi pagtanggap ng isang bansa sa anumang uri ng kalakalan mula sa isang bansa.
EMBARGO
145
Pagbibigay ng limitasyon sa dami ng maaaring iluwas ng isang bansa. Ang kalakalang panlabas ay kontrolado ng panlabas na orginasyon o samahan
QUOTA
146
WTO
WORLD TRADE ORGANIZATION
147
Ang nagsisibling daan tungo sa liberalisasyon ng pandaigdigang kalakalan.
WORLD TRADE ORGANIZATION
148
Ay isang samahang panrehiyon ng mga bansa sa Timog-Silangang Asya na nagsusulong ng kooperasyon sa mga usaping pampolitika, pang-ekonomiya, atbp.
ASSOCIATION OF SOUTHEAST ASIAN NATIONS (ASEAN)
149
Isa itong samahang panrehiyon kasaping bansa sa rehiyon ng Asia-Pacific
ASIA-PACIFIC ECONOMIC COOPERATION
150
Ang taripa ay kilala rin sa tawag na customs o duties. Ito ay buwis para sa mga produktong inangkat. pinatupad ang taripa upang makalakalap ng kita ang pamahalaan at upang mapangalagaan ang maliliit na prodyuser sa lokal na pamilihan.
TARIPA/TARIFFS
151
KOMPUTASYON NG TARIPA
Kung ang orihinal na presyo ay 150$... 150 * 57 = 8 550php. Dahil 1 dollar = 57 pesos Kapag 17.5% ang taripa… 8 550 * 0.175 = 1 496.25 8 550 + 1 496.25 = 10 046.25 Kabuoang Presyo: 10 046.25php