Antygeny, przeciwciała, przeciwciała monoklonalne Flashcards
Antygen
związki wysokocząsteczkowe, które wprowadzone do organizmu wykazują immunogenność i antygenowość
Cechy antygenu
immunogenność
antygenowość
Immunogenność
zdolność do wywoływania przeciw sobie odp. immunologicznej w postaci stymulacji tworzenia swoistych przeciwciał lub uczulonych receptorów TCR limfocytów T
Antygenowość
zdolność do swoistego reagowania z produktami odpowiedzi immunologicznej (przeciwciałem/limfocytem)
Autoantygeny
nie wywołują odp. immunologicznej
nieimmunogenne
Izoantygeny
antygeny pochodzące od osobników genetycznie jednorodnych - np. bliźniaki jednojajowe
nieimmunogenne
alloantygeny
antygeny pochodzące od różnych osobników tego samego gatunku
immunogenne
heteroantygeny
=antygeny ksenogeniczne - pochodzą od różnych gatunków
Antygeny T-zależne
reakcja limf. B2 i T drobnocząsteczkowe I kontakt - odp. pierwotna potrzebują limf. Th → powstanie kom. pamięci powtórny kontakt - odp. wtórna
Antygeny T-niezależne
reakcja limf. B1 polimery tylko odpowiedź pierwotna NIE wytwarza się limfocyt pamięci NIE potrzebują limf. Th do aktywacji mało swoista odp. → IgM
Hapten (antygen niepełny)
brak immunogenności
antygenowość
może łączyć się z przeciwciałami, ale sam nie może wywołać odp. immunologicznej
gdy połączy się z białkiem nośnikowym wywołuje odp.
Przykłady haptenów
niektóre leki kwas salicylowy penicylina sulfonamidy lipidy jony metali ciężkich garbniki
Epitop (determinanta antygenowa)
fragment antygenu łączący się z przeciwciałem
Determinanta immunodominująca
epitopy, które powodują najsilniejszą odp. immunologiczną
Wartościowość antygenu
liczba epitopów w antygenie
Epitopy dla limf. B
6 aa, cukrów prostych, zasad urydynowych lub pirymidynowych
Epitopy dla limf. T
8-15 aa
Determinanta sekwencyjna
szereg kolejnych aa na 1 nici polipeptydowej
rozpoznawana przez limf. B i T
Determinanta przestrzenna = konformacyjna = nieciągła
kilka aa znajdujących się niedaleko siebie, ale na różnych łańcuchach lub na 1 łańcuchu, ale nie sekwencyjnie
rozpoznawana przez limf. B
Determinanta nakładająca się
aminokwas wchodzi w skład 2 determinant
Przeciwciała = immunoglobuliny
rodzaj białek wydzielanych przez kom. plazmatyczne
swoiste rozpoznawanie antygenów
największa rola w obronie przed bakteriami/pasożytami zewnątrzkomórkowymi
Główne zadania przeciwciał
wiązanie antygenu opsonizacja - neutralizacja Ag aktywowanie dopełniacza cytotoksyczność neutralizowanie toksyn, wirusów blokowanie adhezyn bakteryjnych oddziaływanie bakteriostatyczne
Cechy przeciwciał
powinowactwo
wartościowość
obie te cechy wpływają na trwałość kompleksu immunologicznego
Powinowactwo przeciwciała
siła wiązania epitopu z antydeterminantą
Wartościowość przeciwciała
ilość miejsc wiążących determinantę w cząsteczce przeciwciała
Budowa przeciwciał
glikoproteiny o budowie domenowej
2 łańcuchy ciężkie połączone wiązaniami disiarczkowymi
2 łańcuchy lekkie połączone z ciężkimi wiązaniami disiarczkowymi
region zawiasowy - miejsce zgięcia łańcuchów H
Region zawiasowy Ig - funkcja
warunkuje zmienność segmentalną
umożliwia rozchylenie ramion przeciwciał
Papaina
rozcina przeciwciało na 2 fragmenty Fab i 1 fragment Fc
cięcie powyżej regiony zawiasowego
W wiązaniu determinanty z antydeterminantą uczestniczą wiązania
jonowe wodorowe hydrofobowe van der Waalsa NIE kowalencyjne
Fragment Fab przeciwciała i jego funkcja
ramiona przeciwciał
fragment wiążący antygen
łańcuch lekki + cz. łańcucha ciężkiego
podzielony na:
- cz. stałą - przy rejonie zawiasowym, stabilizacja wiązania determinanty
- cz. zmienne - warunkują swoistość Ig, zawiera antydeterminantę
Antydeterminanta znajduje się w
cz. zmiennej fragmentu Fab przeciwciała
Część stała fragmentu Fab odpowiada za
stabilizację wiązania determinanty z antydeterminantą
Część zmienna fragmenty Fab przeciwciała - funkcja
warunkuje swoistość immunoglobin
zawiera zmienną sekwencję aa - antydeterminantę, która wiąże determinantę antygenową
Funkcje fragmentu Fc
- funkcja efektorowa → zjawiska zapoczątkowujące wiązanie z Ag
- odpowiada za cytofilność przeciwciał
- odpowiada za aktywację dopełniacza na drodze klasycznej
- odpowiada za przechodzenie IgG przez łożysko
- odpowiada za reakcję cytotoksyczności zależnej od przeciwciał - ADCC
- zawiera fragmenty węglowodanowe odpowiedzialne za ładunek i rozpuszczalność Ig
- odpowiada za właściwy metabolizm przeciwciał - warunkuje półokres rozpadu Ig
Cz. stała łańcucha ciężkiego to
CH
Cz. stała łańcucha lekkiego to
CL