Ang Kilusang Propaganda - Mya Propagandista at Manunulat Flashcards
Ang kilusang ito ay binubuo ng pangkat ng mga intelektwal sa gitnang uri na tulad nina ____, _______,______, ______, ______, ____, _____at iba pa
Jose Rizal,Marcelo del Pilar,Marcelo del Pilar,Graciano Lopez Jaena,Antonio Luna, Mariano Ponce ,Jose Ma. Panganiban,Pedro- Paterno
Tatlo ang taluktok o pinaka lider ng Propaganda. Ang mga ito ay sina
Jose Rizal, Marcelo del Pilar, at Graciano lopez Jaena.
Ang Kilusang Propaganda ay isang kilusan sa
Barcelona, Espanya noong 1872 hanggang 1892.
ginamit na sagisag ni Jose Rizal ay .
Laong-laan at Dimasalang
nobelang nagpasigla sa
Kilusang Propaganda at nagbigay-diin sa
himagsikan laban sa Espanya.
Noli me Tangere
- ito ang nobelang karugtong ng Noli
El Filibusterismo
(Ang Hull Kong Paalam”)
“Mi Ultimo Adios”
(Hinggil sa Katamaran ng mga Pilipino).
“Sobre La Indolencia de los Filipinos “
(Ang kapulungan ng mga Bathala Ito ay isang dulang patalinghagang nagpapahayag ng paghanga kay Cervantes
“El Consejo De Los Dioses”
(Sa Kabataang Pilipino)
“A la Juventud Filipino “
( Ang Pilipinas sa Loob ng Sandaang Taon)
Filipinas Dentro De Cien Anos
(Hinilingan nila Ako ng mga Tula)
“Me Piden Versos”
Isinulat niya ito nang siya ay may 14 na taong gulang
“Junto Pasig” (Sa Tabi ng Pasig)
Ipinanganak noong Agosto 30, 1850 sa Bulacan
MARCELO H. DEL PILAR (1850-1896)
Mga sagisag sa panulat:
Plaridel, Pupdoh, Piping Dilat, at Dolores
Manapat.
ito ay isang paborito at
patuyang tuligsa at tugon sa tuligsa sa “ Noli” ni Rizal
Kalingat Kayo
akdang hawig sa katesismo subalit pagtuya laban sa mga prayle na inilantad sa Barcelona.
“Dasalan at Tocsohan”
ito ay isang hawig sa katesismo subalit laban sa mga prayle nat inilathala sa Barcelona.
“Ang Cadaquilaan ng Dios”
isang tulang nagsasaad ng paghingi ng pagbabago.
“Sagot ng Espanya sa Hibik ng Pilipinas “
ito ay katipunan ng maigsing tula at pang-aapi ng mga prayle sa Pilipinas.
“Dupluhan…Dalit…Mga Butong”
isang sanaysay na tungkol sa mga katiwala at di makatarungang ginawa ng mga prayle sa mga Pilipino.
“La Soberana en Filipinas”
-Isinilang sa laro, Iloilo noong Disyembre 18, 1856
- Bayani at Henyo ng Pilipinas Unang patnugot ng pahayagang La Solidaridad
GRACIANO LOPES JAENA (1856-1896)
-tumutuligsa sa mga prayle na masiba, ambisyoso, at immoral ang pagkatao.
“Ang Fray Botod”
(ang lahat ay kahambugan) kapahamakan at kabiguan kung mapakasal sa isang Kastila
La Hija del Praile at “Everything is Hambug”
-isang talumpati na ang layunin ay mapabuti ang kalagayn ng mga
Pilipino.
“Sa Mga Pilipino-1891”
isinasaad ang pagkakatuklas ng Amerika na
binigkas niya sa teatro ng Madrid.
“Talumpating Paggunita kay Kolumbus”
pinuri ni Lopez Jaena si Hen Morayta sa pagpapantay- pantay niya sa mga tao.
“En Honor del Presidente Morayta dela Asoxiacion Hispano Pilipino 1884
Matatapat na pupuri sa kanilang mga iginuhit na naglalarawan ng mga kalagayan ng mga Pilipino sa kamay ng mga Kastila
“En Honor de los Artistas Luna y Resurrecssion Hidalgo” 1884
- (Pag-ibig ng Espanya sa mga kababaihan ng Malolos, Pag-aaral sa Kastila ng mga babae na ang guro ay gobemador ng lalawigan ang magbibigay.)
“Amor A Espana o Alas Jovenas de Malolos”
Ipinagtanggol ni Graciano Lopez Jaena na walang tulisan sa Pilipinas at dapat magkaroon ng batas tungkol sa mga nakawan at kailangang (Pilipinas) baguhin upang hindi mahirapan ang Pilipinas.
“El Bondolerismo En Pilipinas”
- Karangalan sa Pilipinas ang pagwawagi sa exposisyon nina Luna, Resurreccion, at Pardo de Tavera na ang katalinuhan ay nagbigay ng karangalan sa Pilipinas
“Honor En Pilipinas -
Isang parmasyotikong dinakip at ipinatapon ng mga Kastila sa Espanya.
ANTONIO LUNA (1868-1899)
Tagapamahalang patnugot, mananalambuhay at mananaliksik ng Kilusang Propaganda.
MARIANO PONCE
Isang iskolar, dramaturgo, mananaliksik, at nobelista ng Kilusang Propaganda.
Unang manunulat na Pilipinong nakalaya sa sensura sa panitikan noong mga huling araw ng pananakopng mga Kastila.
PEDRO PATERNO (1865-1895
Ama ng Himagsikang Pilipino
ANDRES BONIFACIO
Tinaguriang “Dakilang Lumpo” at “Utak ng Himagsikan”
APOLINARIO MABINI
Tinawag na “Utak ng Katipunan”
EMILIO JACINTO
Nagpakita ng pag-unawa sa kalagayang panlipunan ng kaniyang paligid
PEDRO GATMAITAN
Ang “Makata ng Puso”
JOSE CORAZON DE JESUS
kasabay ni Jose Corazon de Jesus at mahigpit niyang nakaribal sa titulong Hari ng Balagtasan. Itinuring siyang makata ng mga magsasaka at may sagisag- panulat siyang Kuntil Butil
FLORENTINO COLLANTES
Siya ay isa ring kuwentista, nobelista at mamamahayag ngunit ang buong linamnam at tamis ng kaniyang pagkamulat ay sa kaniyang mga tula malalasap. Tinalakay niya sa kaniyang mga tula ang buhay sa daigdig, ang mga bagay-bagay sa kapaligiran at ang mga di mapapasubaliang katotohan ng buhay.
IÑIGO ED REGALADO
Kilalang mandudula, nobelista, mananalaysay, mananaliksik wika at makata. Siya ay naging patnugot ng Surian ng Wikang Pambansa hanggang sa mamatay sa taong 1947
JULIAN CRUZ BALMACEDA
Para sa kaniya, ang moro-moro o komedya ay walang idinudulot na anomang kapakinabangan sa mga manonood kaya’t pinagsikapan niyang ito’y palitan ng inaakala niyang higit na mapagkukunan ng aral at karikitan ng sambayanang manonood.
SEVERINO REYES
Siya ay nakapag-ambag na sa iba’t ibang larangan ng panitikang Pilipino. Siya’y kinikilala hindi lamang sa pagsusulat ng dula kundi gayon din sa pagiging isang batikang makata, mamamahayag, nobelista at tagapagsalin ng mga sulatin mula sa wikang Kastila.
PATRICIO MARIANO
URI NG MALA-DULANG PAGTATANGHAL
Zarsuela
Balagtasan
Batutian
Bukanegan
Crissotan
Isang mimetiko at satirikong pagtatalong patula na may kayarian ng isang
dula na pinangalanan sa makatang si Jose
Corazon de Jesus na higit na kilala sa sagisag
panulat na Huseng Batute.
Batutian
Isang patulang pagtatalo o debate na may tatlong tauhan, ang dalawang magkatunggali ng katwiran sa isyu at isang lakandiwa na siyang tagapagitna
Balagtasan
Ito ay isang dula na may awitan at sayawan, mayroon itong isa hanggang limang tagpo lamang na kadalasang nagpapakita ng pang-araw-araw na takbo ng buhay ng mga Pilipino, tulad ng kwento ng pag-libigan a dili kaya naman ay mga isyung panlipunan
Zarsuela
Isang mimetikong pagtatalong patulang buhat sa pangalang Crisostomo Sotto, ang Ama ng Panulaang Pampango. Isa itong pagtatalong kahawig ng Balagtasan at Batutian ng mga Tagalog at Bukanegan ng mga Ilokano
Crissotan
Isang mimetikong pagtatalong patulang nagbuhat sa pangalang Pedro Bukaneg na itinuturing na “Ama ng Panulaang Ilocano,” Kahawig ito ng Balagtasan at Batutian ng mga Tagalog
Bukanegan
Siya ang kauna- unahang gurong pilipino. na nakapagturo sa National Teachers College noon.
ILDEFONSO SANTOS (1897-1984)
Ang makata ng Manggagawa. Ang mga tula niya ay naglalantad na tumawag at nagmulat sa kamalayang panlipunan.
AMADO V. HERNANDEZ (1903-1970)
