aminokwasy 1 Flashcards
Ile g białka spożywa dorosły człowiek w ciągu 24h na 1kg masy ciała?
0,6 - 0,8g białka na 1kg masy ciała/dobę
Ile g białka przeciętnie spożywa dorosły człowiek w ciągu doby?
50g białka/dobę
Ile g białka spożywa dziecko na 1kg masy ciała w ciągu doby?
powyżej 1g na 1kg masy ciała/dobę
Jakie są źródła aminokwasów wchodzących w skład puli aminokwasów w organizmie?
- z diety
- z przekształconych białek organizmu
- z Glc
W co mogą być przekształcane aminokwasy zgromadzone w puli aminokwasów w organizmie?
- w CO2, H2O, ATP
- w Glc
- w lipidy
- w związki drobnocząsteczkowe
- w białka organizmu
- w mocznik
Co się dzieje z nadmiarem aminokwasów w organizmie?
NADMIAR NIE JEST MAGAZYNOWANY!
* wbudowywane w białka
* metabolizowane do CO2, H2O i ATP
* substrat do syntezy węglowodanów i lipidów
Co jest aminokwasowym prekursorem Glc?
aminokwasy glukogenne
Co jest aminokwasowym prekursorem hemu, kwasu glikocholowego i kwasu hipurowego?
glicyna
Co jest aminokwasowym prekursorem glutationu?
glutaminian
cysteina
glicyna
Co jest aminokwasowym prekursorem glukozaminy (glikoprotein i gliokozaminoglikanów) ?
glutamina
Co jest aminokwasowym prekursorem NAD i NADP?
tryptofan
Co jest aminokwasowym prekursorem ciał ketonowych?
leucyna
Co jest aminokwasowym prekursorem karnityny?
reszty lizyny niektórych białek
Co jest aminokwasowym prekursorem kreatyny?
arginina
metionina (jako SAM)
glicyna
Co powstaje z kreatyny?
fosfokreatyna, a z niej kreatynina
Jaki związek jest markerem funkcji nerki?
kreatynina
Co jest aminokwasowym prekursorem sfingozyny (sfingolipidów, cerebrozydów, ceramidów i gangliozydów)?
seryna
Co jest aminokwasowym prekursorem SAM (dawcy grup metylowych)?
metionina
Co jest aminokwasowym prekursorem melaniny?
tyrozyna
Jakiego enzymu brakuje u albinosów?
tyrozynazy
Z jakich aminokwasów powstają puryny?
glicyna
glutamina
kwas asparaginowy
Z jakich aminokwasów powstają pirymidyny?
glutamina
kwas asparaginowy
Z jakich aminokwasów powstaje hyndroksyprolina i hyndroksylizyna?
z reszt proliny i lizyny
Z jakich aminokwaśów powstaje pirydynolina i deoksypirydynolina?
z reszt lizyny przekształconych a allizynę
Z jakich aminokwasów powstaje NO (czynnik rozszerzający naczynia krwionośne, wpływający na wiele procesów metabolicznych) ?
z argininy
Z jakich aminokwasów powstaje asymetryczna dimetyloarginina (inhibitor NO)?
z reszt argininy przyłączonych do białek mięśni
Z jakich aminokwasów powstaje dopamina, noradrenalina i adrenalina?
z tyrozyny
Z jakich aminokwasów powstaje T3 i T4?
z reszt tyrozyny przyłączonych do tyreoglobuliny
Z jakich aminokwasów powstaje serotonina i melatonina?
z tryptofanu
Z jakiego aminokwasu powstaje histamina?
z histydyny
Funkcje histaminy
- czynnik rozszerzający naczynia
krwionośne - uwalniana podczas reakcji alergicznych,
- stymuluje sekrecję HCl w żołądku – blokery receptora stosowane w chorobie wrzodowej
Z jakich aminokwasów powstaje GABA (kwas gamma-aminomasłowy)?
z glutaminianu
Jaki aminokwas jest regulatorem uwalaniania insuliny i prolaktyny?
leucyna
Jaki aminokwas jest aktywatorem syntazy N-acetyloglutaminianowej?
arginina
Jakie związki są wydalane z moczem przez zdrową, dorosłą osobę, spożywającą normalną dietę, w ciągu 24h?
mocznik
kreatynina
amoniak
kwas moczowy
aminokwasy (głównie histydyna)
Ile g mocznika jest wydalane z moczem w ciągu doby?
30 g
Ile procent całkowitego wydalanego azotu jest wydalane w postaci mocznika?
90%
Kiedy zachodzi bardziej aktywna degradacja aminokwasów?
- w nieleczonej cukrzycy
- w czasie głodzenia
- podczas rozległych urazów ciała np. oparzeń
- podczas nadmiernego spożywania białek
- kiedy nadmiarowe aminokwasy nie są wykorzystywane w procesach biosyntezy białka i innych związków
Kiedy zwiększa się ilość wydalanego azotu?
gdy zachodzi bardziej aktywna degradacja aminokwasów, czyli wtedy:
- w nieleczonej cukrzycy
- w czasie głodzenia
- podczas rozległych urazów ciała np. oparzeń
- podczas nadmiernego spożywania białek
- kiedy nadmiarowe aminokwasy nie są wykorzystywane w procesach biosyntezy białka i innych związków
Kiedy i u kogo bilans azotowy ustroju jest wyrównany?
u zdrowej osoby dorosłej
Tyle samo jest aminokwasów przyjmowanych z pokarmem, co wydalanych w postaci mocznika i innych związków azotowych.
Tyle samo aminokwasów jest zużytych do syntezy białek organizmu, co powstaje z degradacji białek organizmu.
Kiedy i u kogo blians azotowy ustroju jest dodatni?
**u kobiet w ciąży, u dzieci, u osób w okresie rekonwalescencji **
Więcej aminokwasów jest przyjmowanych z pokarmem niż wydalanych w postaci mocznika i innych związków azotowych.
Więcej aminokwasów jest żużywanych do syntezy białek organizmu niż aminokwasów powstających z degradacji białek organizmu.
Na czym polega blians azotowy ustroju ujemny podczas głodzenia, chorób, oparzeń i przy rozglełych urazach ?
Wzmożona jest degradacja białek organizmu oraz często również niedostateczne przyjamowanie aminokwasów z pokarmem, ale wydalanie jest w normie.
Na czym polega blians azotowy ustroju ujemny podczas stresu metabolicznego?
Przyjmowana jest odpowiednia ilość aminokwasów z dietą, ale wzmożona jest degradacja białek organizmu, co doprowadza do większego wydalania.
Na czym polega bilans azotowy ustroju ujemny, gdy nie dostarczamy z dietą aminokwasów egzogennych?
Wzmożona jest degradacja białek organizmu, ale wydalanie w normie.
Jak degradowane są wewnątrzkomórkowe białka organizmu?
- proteoliza w proteasomach zależna od ATP
- proteoliza lizosomalna (katepsyny)
- proteoliza katalizowana przez kaspazy (enzymy proteolityczne uczestniczące w apoptozie)
- proteoliza przy udziale kalpain (proteaz zależnych od wapnia)
Jak degradowane są zewnątrzkomórkowe białka?
przy udziale metaloproteinaz macierzy pozakomórkowej (MMP)
Co reguluje degradację białek zewnątrzkomórkowych?
tkanowe inhibitory metaloproteinaz TIMP
Jakie białka uczestniczą w procesie ubikwitynacji?
E1, E2, E3
Co robią białka E1, E2, E3?
katalizują powstanie kompleksu:
białko degradowane-kilka cząsteczek ubikwityny w określonej kolejności
Z czym łączy się C-końcowa reszta ubikwityny?
z resztą lizyny białka ulegającego degradacji
Czym jest bortezomib?
inhibitor proteasomu
Jaka jednostka chorobowa jest leczona za pomocą bortezomibu?
szpiczak mnogi
Które białka zawierają wszystkie egzogenne aminokwasy?
białka zwierzęce
Które białka są niepełnowartościowe?
białka roślinne
Jakiego aminokwasu nie zawiera kukurydza?
lizyny
Jakiego aminokwasu nie ma w roslinach strączkowych?
metioniny
Jakie mogą być rodzaje niedożywienia białkowo-energetycznego (protein energy malnutrition - PEM)?
kwashiorkor
marasmus (uwiąd)
Co to jest kwashiorkor?
brak białka, ale ilość węglowodanów i lipidów w normie
Co to jest marasmus (uwiąd)?
brak białka, węglowodanów i lipidów
Kiedy arginina i histydyna są aminokwasami endogennymi?
u dorosłych