aminokwasy 1 Flashcards

1
Q

Ile g białka spożywa dorosły człowiek w ciągu 24h na 1kg masy ciała?

A

0,6 - 0,8g białka na 1kg masy ciała/dobę

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Ile g białka przeciętnie spożywa dorosły człowiek w ciągu doby?

A

50g białka/dobę

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Ile g białka spożywa dziecko na 1kg masy ciała w ciągu doby?

A

powyżej 1g na 1kg masy ciała/dobę

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Jakie są źródła aminokwasów wchodzących w skład puli aminokwasów w organizmie?

A
  • z diety
  • z przekształconych białek organizmu
  • z Glc
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

W co mogą być przekształcane aminokwasy zgromadzone w puli aminokwasów w organizmie?

A
  • w CO2, H2O, ATP
  • w Glc
  • w lipidy
  • w związki drobnocząsteczkowe
  • w białka organizmu
  • w mocznik
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Co się dzieje z nadmiarem aminokwasów w organizmie?

A

NADMIAR NIE JEST MAGAZYNOWANY!
* wbudowywane w białka
* metabolizowane do CO2, H2O i ATP
* substrat do syntezy węglowodanów i lipidów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Co jest aminokwasowym prekursorem Glc?

A

aminokwasy glukogenne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Co jest aminokwasowym prekursorem hemu, kwasu glikocholowego i kwasu hipurowego?

A

glicyna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Co jest aminokwasowym prekursorem glutationu?

A

glutaminian
cysteina
glicyna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Co jest aminokwasowym prekursorem glukozaminy (glikoprotein i gliokozaminoglikanów) ?

A

glutamina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Co jest aminokwasowym prekursorem NAD i NADP?

A

tryptofan

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Co jest aminokwasowym prekursorem ciał ketonowych?

A

leucyna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Co jest aminokwasowym prekursorem karnityny?

A

reszty lizyny niektórych białek

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Co jest aminokwasowym prekursorem kreatyny?

A

arginina
metionina (jako SAM)
glicyna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Co powstaje z kreatyny?

A

fosfokreatyna, a z niej kreatynina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Jaki związek jest markerem funkcji nerki?

A

kreatynina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Co jest aminokwasowym prekursorem sfingozyny (sfingolipidów, cerebrozydów, ceramidów i gangliozydów)?

A

seryna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Co jest aminokwasowym prekursorem SAM (dawcy grup metylowych)?

A

metionina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Co jest aminokwasowym prekursorem melaniny?

A

tyrozyna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Jakiego enzymu brakuje u albinosów?

A

tyrozynazy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Z jakich aminokwasów powstają puryny?

A

glicyna
glutamina
kwas asparaginowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Z jakich aminokwasów powstają pirymidyny?

A

glutamina
kwas asparaginowy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Z jakich aminokwasów powstaje hyndroksyprolina i hyndroksylizyna?

A

z reszt proliny i lizyny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Z jakich aminokwaśów powstaje pirydynolina i deoksypirydynolina?

A

z reszt lizyny przekształconych a allizynę

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Q

Z jakich aminokwasów powstaje NO (czynnik rozszerzający naczynia krwionośne, wpływający na wiele procesów metabolicznych) ?

A

z argininy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
26
Q

Z jakich aminokwasów powstaje asymetryczna dimetyloarginina (inhibitor NO)?

A

z reszt argininy przyłączonych do białek mięśni

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
27
Q

Z jakich aminokwasów powstaje dopamina, noradrenalina i adrenalina?

A

z tyrozyny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
28
Q

Z jakich aminokwasów powstaje T3 i T4?

A

z reszt tyrozyny przyłączonych do tyreoglobuliny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
29
Q

Z jakich aminokwasów powstaje serotonina i melatonina?

A

z tryptofanu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
30
Q

Z jakiego aminokwasu powstaje histamina?

A

z histydyny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
31
Q

Funkcje histaminy

A
  • czynnik rozszerzający naczynia
    krwionośne
  • uwalniana podczas reakcji alergicznych,
  • stymuluje sekrecję HCl w żołądku – blokery receptora stosowane w chorobie wrzodowej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
32
Q

Z jakich aminokwasów powstaje GABA (kwas gamma-aminomasłowy)?

A

z glutaminianu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
33
Q

Jaki aminokwas jest regulatorem uwalaniania insuliny i prolaktyny?

A

leucyna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
34
Q

Jaki aminokwas jest aktywatorem syntazy N-acetyloglutaminianowej?

A

arginina

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
35
Q

Jakie związki są wydalane z moczem przez zdrową, dorosłą osobę, spożywającą normalną dietę, w ciągu 24h?

A

mocznik
kreatynina
amoniak
kwas moczowy
aminokwasy (głównie histydyna)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
36
Q

Ile g mocznika jest wydalane z moczem w ciągu doby?

A

30 g

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
37
Q

Ile procent całkowitego wydalanego azotu jest wydalane w postaci mocznika?

A

90%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
38
Q

Kiedy zachodzi bardziej aktywna degradacja aminokwasów?

A
  • w nieleczonej cukrzycy
  • w czasie głodzenia
  • podczas rozległych urazów ciała np. oparzeń
  • podczas nadmiernego spożywania białek
  • kiedy nadmiarowe aminokwasy nie są wykorzystywane w procesach biosyntezy białka i innych związków
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
39
Q

Kiedy zwiększa się ilość wydalanego azotu?

A

gdy zachodzi bardziej aktywna degradacja aminokwasów, czyli wtedy:
- w nieleczonej cukrzycy
- w czasie głodzenia
- podczas rozległych urazów ciała np. oparzeń
- podczas nadmiernego spożywania białek
- kiedy nadmiarowe aminokwasy nie są wykorzystywane w procesach biosyntezy białka i innych związków

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
40
Q

Kiedy i u kogo bilans azotowy ustroju jest wyrównany?

A

u zdrowej osoby dorosłej

Tyle samo jest aminokwasów przyjmowanych z pokarmem, co wydalanych w postaci mocznika i innych związków azotowych.

Tyle samo aminokwasów jest zużytych do syntezy białek organizmu, co powstaje z degradacji białek organizmu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
41
Q

Kiedy i u kogo blians azotowy ustroju jest dodatni?

A

**u kobiet w ciąży, u dzieci, u osób w okresie rekonwalescencji **

Więcej aminokwasów jest przyjmowanych z pokarmem niż wydalanych w postaci mocznika i innych związków azotowych.

Więcej aminokwasów jest żużywanych do syntezy białek organizmu niż aminokwasów powstających z degradacji białek organizmu.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
42
Q

Na czym polega blians azotowy ustroju ujemny podczas głodzenia, chorób, oparzeń i przy rozglełych urazach ?

A

Wzmożona jest degradacja białek organizmu oraz często również niedostateczne przyjamowanie aminokwasów z pokarmem, ale wydalanie jest w normie.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
43
Q

Na czym polega blians azotowy ustroju ujemny podczas stresu metabolicznego?

A

Przyjmowana jest odpowiednia ilość aminokwasów z dietą, ale wzmożona jest degradacja białek organizmu, co doprowadza do większego wydalania.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
44
Q

Na czym polega bilans azotowy ustroju ujemny, gdy nie dostarczamy z dietą aminokwasów egzogennych?

A

Wzmożona jest degradacja białek organizmu, ale wydalanie w normie.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
45
Q

Jak degradowane są wewnątrzkomórkowe białka organizmu?

A
  1. proteoliza w proteasomach zależna od ATP
  2. proteoliza lizosomalna (katepsyny)
  3. proteoliza katalizowana przez kaspazy (enzymy proteolityczne uczestniczące w apoptozie)
  4. proteoliza przy udziale kalpain (proteaz zależnych od wapnia)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
46
Q

Jak degradowane są zewnątrzkomórkowe białka?

A

przy udziale metaloproteinaz macierzy pozakomórkowej (MMP)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
47
Q

Co reguluje degradację białek zewnątrzkomórkowych?

A

tkanowe inhibitory metaloproteinaz TIMP

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
48
Q

Jakie białka uczestniczą w procesie ubikwitynacji?

A

E1, E2, E3

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
49
Q

Co robią białka E1, E2, E3?

A

katalizują powstanie kompleksu:
białko degradowane-kilka cząsteczek ubikwityny w określonej kolejności

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
50
Q

Z czym łączy się C-końcowa reszta ubikwityny?

A

z resztą lizyny białka ulegającego degradacji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
51
Q

Czym jest bortezomib?

A

inhibitor proteasomu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
52
Q

Jaka jednostka chorobowa jest leczona za pomocą bortezomibu?

A

szpiczak mnogi

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
53
Q

Które białka zawierają wszystkie egzogenne aminokwasy?

A

białka zwierzęce

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
54
Q

Które białka są niepełnowartościowe?

A

białka roślinne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
55
Q

Jakiego aminokwasu nie zawiera kukurydza?

A

lizyny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
56
Q

Jakiego aminokwasu nie ma w roslinach strączkowych?

A

metioniny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
57
Q

Jakie mogą być rodzaje niedożywienia białkowo-energetycznego (protein energy malnutrition - PEM)?

A

kwashiorkor
marasmus (uwiąd)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
58
Q

Co to jest kwashiorkor?

A

brak białka, ale ilość węglowodanów i lipidów w normie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
59
Q

Co to jest marasmus (uwiąd)?

A

brak białka, węglowodanów i lipidów

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
60
Q

Kiedy arginina i histydyna są aminokwasami endogennymi?

A

u dorosłych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
61
Q

Kiedy arginina i histydyna są aminokwasami egzogennymi?

A

u dzieci

62
Q

Aminokwasy endogenne

A
  • arginina
  • histydyna
  • alanina
  • asparagina
  • asparaginian
  • glicyna
  • glutamina
  • glutaminian
  • cysteina
  • selenocysteina
  • prolina
  • seryna
  • tyrozyna
63
Q

Aminokwasy egzogenne

A
  • arginina
  • histydyna
  • lizyna
  • leucyna
  • izoleucyna
  • treonina
  • tryptofan
  • metionina
  • fenyloalanina
64
Q

Które aminokwasy nazywamy warunkowo koniecznymi?

A

arginina i histydyna

65
Q

Jakie aminokwasy mogą być syntetyzowane z ketokwasów?

A

walina
leucyna
izoleucyna

66
Q

Z czego powstaje tyrozyna?

A

z fenyloalaniny

67
Q

Od czego jest zależne powstawanie selenocysteiny?

A

od selenu

68
Q

Jaką alergię pokarmową może u niektórych osób powodować spożycie glutenu?

A

celiakię

69
Q

Jakie peptydy są w glutenie i co one zawierają?

A

paptydy gliadynowe, które zawierają duże ilości glutaminy

70
Q

Etiopatogeneza celiakii.

A
  1. Czynniki genetyczne (głównie geny kodujące antygeny zgodności
    tkankowej HLA-DQ2 i HLA-DQ8)
  2. Transglutaminaza tkankowa (czynnik wewnętrzny)
  3. Gluten (czynnik zewnętrzny)
71
Q

Z czym związana jest zmiana aktywności transglutaminazy?

A
  1. choroby immunologiczne
  2. choroby neurodegeneracyjne
  3. nowotwory
  4. choroby skóry
  5. włóknienie narządów
72
Q

Jakie aminokwasy występują w kolagenie?

A

hydroksyprolina i hydroksylizyna

73
Q

Jaki enzym katalizuje powstawanie hydroksyproliny i hydroksylizyny?

A
  • hydroksyprolina - hydroksylaza prolilowa
  • hydroksylizyna - hydroksylaza lizylowa
74
Q

Gdzie występuje selenocysteina?

A

w selenoproteinach

75
Q

Główne selenoproteiny u człowieka.

A

dejodynaza
peroksydaza glutationu
reduktaza tioredoksyny

76
Q

Do czego może doprowadzić niedobór selenoprotein?

A
  • zwiększona podatność na nowotwory
  • miażdżyca
  • kardiomiopatia
77
Q

Do czego jest rozkładane w żołądku spożyte białko i jaki enzym za to odpowiada?

A

do oligopeptydów i do polipeptydów
ENZYM: pepsyna

78
Q

Do czego są rozkładane peptydy w jelicie cienkim i jakie enzymy za to odpowiadają?

A

do aminokwasów
ENZYMY: aminopeptydazy, karboksypeptydazy jelitowe

78
Q

Do czego są rozkładane polipeptydy i oligopeptydy w dwunastnicy i jakie enzymy biorą w tym udział?

A

do peptydów
ENZYMY: enzymy trzustkowe

79
Q

Co jest niezbędne do działania enzymów rozkładających spożyte białko?

A

H2O

80
Q

Jak po kolei przebiega trawienie białek w żołądku?

A
  1. spożycie białka
  2. wydzielanie gastryny przez komórki śluzówki
  3. gastryna pobudza wydzielanie HCl przez komórki okładzinowe
  4. HCl wykazuje działanie przeciwbakteryjne i denaturuje spożyte białka
  5. Gastryna pobudza też wydzielanie pepsynogenu przez komórki główne
  6. Pepsynogen przekształca się do pepsyny
  7. Pepsyna w obecności H2O rozkłada zdenaturowane wcześniej białka
  8. Tworzy się mieszanina polipeptydów i peptydów
  9. Ta mieszanina przekazywana jest do dwunastnicy i jelita cienkiego.
81
Q

Jak po kolei przebiega trawienie białek w jelicie cienkim?

A
  1. kwaśna mieszanina polipeptydów i peptydów trafia z żołądka do jelita cienkiego
  2. ta mieszanina pobudza sekretynę i cholecystokininę, które pobudzają trzustkę do wydzielenia: trypsynogenu, chymotrypsynogenu i prokarboksypeptydaz A i B
  3. Trypsynogen, chymotrypsynogen i prokarboksypeptydazy A i B zostają aktywowane.
  4. Trypsyna, chymotrypsyna i karboksypeptydazy A i B w obecności H2O rozkładają mieszaninę polipeptydów i peptydów do peptydów i aminokwasów.
82
Q

Co powoduje aktywację trypsynogenu do trypsyny?

A

enteropeptydaza

83
Q

Co powoduje przekształcenie chymotrypsynogenu do chymotrypsyny?

A

trypsyna

84
Q

Co powoduje przekształcenie prokarboksypeptydazy A i B do karboksypeptydazy A i B?

A

trypsyna

85
Q

Co jest niezbędne do przekształcenia proenzymów trzustkowych w ich aktywne formy?

A

H2O

86
Q

W jakim pH działają enzymy trzustkowe?

A

pH 7-8

87
Q

Czym jest pankreozymina?

A

to inaczej cholecystokinina

88
Q

Co się dzieje z aminokwasami, które powstały w jelicie cienkim?

A

są wchłaniane do żyły wrotnej i są transportowane do wątroby

89
Q

Jak trzustka jest chroniona przed samostrawieniem?

A
  • synteza enzymów w formie nieaktywnej
  • synteza inhibitora trypsyny
90
Q

Co się stanie, gdy mechanizmy ochronne trzustki zawodzą?

A

ostre zapalenie trzustki

91
Q

Ile gramów białek ze 100g białek zawartych w pożywieniu zostanie wchłoniętych w jelicie cienkim?

A

90g

92
Q

Ile gramów białek ze 100g białek zawartych w pożywieniu przejdzie do jelita grubego?

A

10g

93
Q

Co się dzieje z białkami, które przeszły do jelita grubego?

A

są rozkładane do aminokwasów

94
Q

W co przekształcane są aminokwasy w jelicie grubym?

A

NH3/NH4+, H2 , CO2, CH4, H2S

95
Q

Jakie enzymy przekształcają aminokwasy w jelicie grubym?

A

enzymy bakteryjne katalizujące:
- oksydacyjną deaminację
- dekarboksylację
- fermentację i inne

96
Q

Co jest głównym substratem energetycznym w jelicie grubym?

A

maślan
propionian
octan

97
Q

Co jest głównym substratem energetycznym w jelicie cienkim?

A

glutamina

98
Q

W jaki sposób aminokwas jest transportowany do światła enterocytu?

A

kotransport z Na+

99
Q

W jaki sposób aminokwas opuszcza enterocyt i przechodzi do naczynia krwionośnego?

A

dzięki transportowi ułatwionemu przy udziale translokatora

100
Q

Jakie aminokwasy są transportowane systemem transportu aminokwasów obojętnych?

A
  • alanina
  • glicyna
  • seryna
  • walina
  • leucyna
  • izoleucyna
  • treonina
  • fenyloalanina
  • tyrozyna
  • tryptofan
  • asparaginian
  • histydyna
  • cysteina
  • metionina
  • cytrulina
101
Q

Z jaką chorobą mamy do czynienia, gdy zawodzi system transportu aminokwasów obojętnych?

A

choroba Hartnupów

102
Q

Jakie aminokwasy są transportowane systemem transportu cysteiny i innych?

A
  • lizyna
  • arginina
  • ornityna
  • cysteina
103
Q

Z jaką chorbą mamy do czynienia, gdy zawodzi system transportu cysteiny?

A

cystynuria

104
Q

Jakie aminokwasy są transportowane systemem systemem transportu aminokwasów dwukarboksylowych?

A
  • glutaminan
  • asparaginian
105
Q

Z jaką chorobą mamy do czynienia, gdy zawodzi system transportu aminokwasów dwukarboksylowych?

A

aciduria aminokwasów dwukarboksylowych

106
Q

Z jaką chorobą mamy do czynienia, gdy zawodzi system transportu glicyny i iminokwasów?

A

syndrom Josepha
glicynuria

107
Q

Jakie aminokwasy są transportowane systemem transportu glicyny i iminokwasów?

A

glicyna, prolina

108
Q

Gdzie występuje gamma-glutamylotransferaza GGT?

A
  • enterocyt
  • nerka
  • komórki kanalików żółciowych
  • siateczka śródplazmatyczna enterocytów
109
Q

Kiedy GGT jest uwalniana do krwi?

A

w chorbach wątroby i dróg żółciowych:
- cholestaza
- polekowe i poalkoholowe uszkodzenie komórek wątroby

110
Q

W co mogą być przekształcone aminokwasy, które dostały się do wątroby?

A

mocznik (57%)
białka osocza (6%)
białka wątroby
glukoza
CO2+H2O+ATP

111
Q

Gdzie trafiają aminokwasy rozgałęzione z krwi?

A

do wątroby, a potem do mięśni

112
Q

Gdzie hydrolizowane są białka organizmu?

A

wewnątrzkomórkowo (mięśnie) i pozakomórkowo

113
Q

Gdzie hydrolizowane są białka z pokarmu?

A

w przewodzie pokarmowym

114
Q

Jakie są etapy katabolizmu białek w organizmie człowieka?

A

1) hydroliza białek
2) transaminacja
3) oksydacyjna deaminacja
4) biosynteza mocznika

115
Q

Czego do działania wymagają aminotransferazy?

A

fosforanu pirydoksalu (pochodnej wit. B6) - PLP/PAL

116
Q

W jaki alfa-ketokwas zmieni się walina?

A

w kwas alfa-ketoizowalerianowy

117
Q

Co to jest AST?

A

Aspat - aminotransferaza asparaginianowa

118
Q

Do czego wykorzystuje się Aspat?

A

do diagnostyki chorób wątroby

119
Q

Co stymuluje oksydacyjną deaminację?

A

ADP i GDP

120
Q

Co stymuluje reduktywną aminację?

A

ATP i GTP

121
Q

Gdzie znajduje się glutaminaza?

A
  • nerka
  • jelito cienkie
  • wątroba
122
Q

Gdzie znajduje się asparaginaza?

A

nigdzie, stosowana jako lek w białaczkach

123
Q

Jaki enzym przekształca
L-aminokwasy w alfa-ketokwas?

A

oksydaza L-aminokwasów

124
Q

Jak metabolizowane są D-aminokwasy, które są produktami metabolizmu bakteryjnego?

A

przy udziale oksydazy D-aminokwasów

125
Q

Źródła amoniaku

A
  • transaminacja sprzężona z reakcją dehydrogenazy glutaminianowej
  • hydroliza glutaminy w jelicie cienkim, nerce i wątrobie
  • działanie deaminazy AMP w mięśniach szkieletowych
  • działanie oksydaz aminokwasów w peroksysomach
  • działanie oksydaz aminokwasów w mitochondriach
  • rozkład glicyny
  • deaminacje innych niż AMP puryn i pirymidyn
126
Q

Procesy wiążące toksyczny amoniak

A
  • synteza mocznika
  • synteza glutaminianu i innych aminokwasów
  • synteza glutaminy
  • inne
127
Q

Jak wygląda metabolizm glutaminy podczas kwasicy?

A

większość glutaminy jest metabolizowana w nerce do amoniaku, po to aby oszczędzić HCO3-, czyli substrat do syntezy mocznika

128
Q

Źródła amoniaku dla cyklu mocznikowego

A

NH4+
z asparaginianu

129
Q

Fizjologiczne stężenie mocznika

A

2,5 - 6,4 mM/dL
lub
15 - 39 mg/dL

130
Q

Fizjologiczne stężenie amoniaku w moczniku BUN

A

7 - 18 mg/dL

131
Q

Co może powodować zbyt duża ilość mocznika stwierdzana u chorych na CKD (chronic kidney disease)?

A
  • uszkodzenie nabłonka jelitowego –> toksyny przechodzą do krążenia ogólnego –> stan zapalny
  • dysfunkcja komórek śródbłonka naczyń –> choroby sercowo-naczyniowe
  • stymulacja powstawania RFT–> oporność na insulinę
  • karbamylacja białek –> włóknienie nerek, miażdżyca
132
Q

Jaka jest rola glutaminianu w syntezie mocznika?

A
  1. bierze udział w utworzeniu NH4+ (przekształcenie glutaminianu w alfa-ketoglutaran)
  2. bierze udział w przekształceniu szczawiooctanu w asparaginian, czyli powstanie asparaginianu
133
Q

Gdzie występuje enzym syntetaza karbamoilofosforanowa I?

A

w macierzy mitochondrium wątroby

134
Q

Co stymuluje enzym syntetazę karbamoilofosforanową I?

A

N-acetyloglutaminian

135
Q

Gdzie występuje enzym karbamoilotransferaza ornitynowa?

A

mitochondria wątroby

136
Q

Ile moli ATP wymaga synteza 1 mola mocznika?

A

4 mole ATP

137
Q

Na czym polega krótkoterminowa regulacja cyklu mocznikowego?

A
  • Allosteryczna aktywacja mitochondrialnej syntetazy karbamoilofosforanowej przez N-acetyloglutaminian.
  • Zwiększone stężenie argininy stymuluje powstawanie N-acetyloglutaminianu z glutaminianu i acetylo-CoA.
138
Q

Jakie wyróżniamy typy regulacji cyklu mocznikowego?

A
  • krótkoterminową (na poziomie katalizy)
  • długoterminową (na poziomie syntezy enzymu)
139
Q

Na czym polega długoterminowa regulacja cyklu mocznikowego?

A
  • Dieta wysokobiałkowa indukuje ekspresję genów
    kodujących enzymy cyklu mocznikowego i
    aminotransferaz.
  • Dieta niskobiałkowa działa przeciwstawnie.
140
Q

W której strefie wątroby i w jakich hepatocytach następuje głównie synteza mocznika?

A

w strefie okołowrotnej, hepatocyty okalające żyłę wrotną

141
Q

W której strefie wątroby i w jakich hepatocytach następuje głównie synteza glutaminy?

A

w strefie okołożylnej, hepatocyty okalające żyłę wątrobową

142
Q

Zespół Rey’a (hiperamonemia typu I)
Jaki enzym nie działa?

A

syntetaza karbamoilofosforanowa I

143
Q

Zespół Rey’a podobny (hyperamonemia typu II)
Jaki enzym nie działa?

A

karbamoilotransferaza ornitynowa

144
Q

Cytrulinuria
Jaki enzym nie działa?

A

syntetaza argininobursztynianowa

145
Q

Acidemia argininobursztynianowa
Jaki enzym nie działa?

A

liaza argininobursztynianowa

146
Q

Niedobór arginazy
Jaki enzym nie działa?

A

arginaza

147
Q

Co to jest hiperamonemia?

A

wzrost stężenia amoniaku we krwi ponad 80 umol/l u dorosłych i ponad 110 umol/l u
noworodków

148
Q

Jak leczy się całkowity brak enzymów cyklu mocznikowego?

A

nie leczy się, śmierć noworodków

149
Q

Jak leczy się niedobory enzymów cyklu mocznikowego?

A

a) dieta ubogobiałkowa (Unikać nadmiaru białka. Pamiętać o uzupełnianiu w argininę)
b) podawanie beznoesanu lub fenylooctanu sodu
c) hemodializa (transfuzja krwi) – aby obniżyć stężenie amoniaku we krwi i uniknąć
uszkodzenia mózgu przez amoniak.

150
Q

Co to jest zespół Rey’a?

A

skutki niezdolności uszkodzonych
mitochondriów do spożytkowania karbamoilofosforanu,
który staję się wówczas substratem do nadmiernego
cytoplazmatycznego wytwarzania kwasu orotowego