7.1 Voedingsstoffen Flashcards
Welke 6 voedingsstoffen zijn er
Koolhydraten, eiwitten, vetten, mineralen, vitaminen en water
Koolhydraten zitten in de vorm van ribose in DNA en RNA. Welke drie groepen zijn er?
Monosachariden
Disachariden
Polysachariden
Monosachariden (C6H12O6)
Diffunderen via porien in de celmembraan de cel in.
Welke 3 typen hebben C6 ring?
Glucose (druivensuiker)
Fructose (vruchtensuiker
Galactose
Alleen ribose heeft een C5-ring.
Disachariden (C12H22O11) worden gesplits in monosachariden. Wat zijn de 3 meest voorkomende?
Maltose (glucose + glucose)
Lactose = melksuiker (glucose + galactose)
Sacharose (glucose + fructose)
Polysachariden (C6H12O5)n
N geeft aantal monosachariden. Wat zijn de bekendste polysachariden?
Zetmeel (plantaardig)
Glycogeen (dierlijk)
Cellulose (plantaardig)
Waar wordt glycogeen gevormt en waarvoor dient het?
In de lever en skeletspieren.
Dient voor glucoseopslag.
Welke polysachariden worden omgezet in glucose?
Glycogeen en Zetmeel
Wat doet de polysacharide cellulose?
Cellulose stimuleert de darmperistaltiek en de afscheiding van darmsappen.
Zit als vezels in voeding
Hoe worden koolhydraten afgebroken?
Mechanisch = kauwen Chemisch = enzymen veranderen molecuulstructuur
Uit welke monosachariden bestaat maltose?
Glucose + Glucose
Uit welke monosachariden bestaat lactose (melksuiker)
Glucose en Galactose
Uit welke monosachariden bestaat sacharose?
Glucose + Fructose
Welke enzymen breken koolhydraten af?
Amylase
Maltase
Lactase
Sacharase
Wat doet het enzym amylase?
Knipt zetmeelketen in disachariden –> Maltose
Wat doet het enzym maltase?
Splitst maltosemoleculen in 2 glucosemoleculen
Wat doet het enzym lactase?
Splitst lactose in glucose en galactose
Wat doet het enzym sacharase?
Splitst sacharose in glucose en fructose
Waar zijn lipiden (vetten , vetachtige stoffen) voor nodig?
Energiereserve (vetweefsel)
Bouwstof (in bv celmembraan)
Oplosmiddel (vitaminen)
Electrische isolatie rond zenuwuitlopers
Welke 3 groepen lipiden zijn er?
1 Triglyceridemolecuul (verzadigde en onverzadigde verzuren) 2 Fosfolipiden 3 Steroiden (bv cholesterol) maar ook sommige hormonen zoals oestrogeen en testosteron bestaan uit steroiden
Wat is het verschil tussen verzadigde en onverzadigde vetzuren?
Verzadigde vetzuren = 1 binding, max H-atomen = vaak gestold
Onverzadigde vetzuren = dubbele binding = vloeibaar
Wat is het verschil tussen enkelvoudige en meervoudige onverzadigde vetzuren?
Enkelvoudige onverzadigde vetzuren: op 1 plaats dubbele binding
Meervoudig onverzadigde vetzuren: op meerdere plaatsen dubbele binding
Fosfolipiden bestaat uit glycerol met zowel vetzuur (hydrofoob) als fosfaatmolecuul (hydrofiel). Waar zitten fosfolipiden?
Celmembranen hebben een dubbele laag fosfolipiden en de cel keert zich met de fosfaatmolecuul kant naar water toe.
Hoe worden lipiden afgebroken?
Door het enzym LIPASE. Splitst cellen in glycerol + vetzuren.
Kleine vetzuren via darmwand rechtstreeks in bloedcappilairen
Grote vetzuren via lymfevatenstelsel in het bloed
Noem de functies van eiwitten (proteinen)?
Bouwstof (structuureiwitten) Enzymen Transport Signaalwerking (receptoreiwit) Spierwerking (actine en myosine) Afweer Hormonale werking Bloedstolling Werking zenuwstelsel Energiebron in noodgevallen
Wat is een eiwit
Een keten van aminozuren
Hoeveel aminozuren bestaan er?
20
Wat is een peptide-binding
De koppeling tussen aminozuren
Wat is een dipeptide?
2 aan elkaar gekoppelde aminozuren
Wat is een polypeptide?
Aan elkaar gekoppelde aminozuren:
< 1000 = kleine polypeptide
> 1000 = grote polypeptide
Hoe maakt het lichaam eiwitten?
Door aminozuren.
Wat zijn essentiele aminozuren?
De 8 aminozuren die ons lichaam niet zelf kan maken
Wat zijn niet-essentiele aminozuren?
De 12 aminozuren die ons lichaam zelf kan maken
Waar bestaan antistoffen uit?
Eiwitten
Noem 2 soorten transporteiwitten?
Transporteiwitten in de celmembraan
Plasmaeiwitten in het bloed
Welke rol spelen eiwitten in de samentrekking van spieren?
Eiwitten actine en myosine schuiven in elkaar –> spier trekken samen
Welk enzym breekt eiwitten af?
Proteasen: verbreken de peptideverbinding.
Noem 3 soorten proteasen (enzym dat eiwitten afbreekt)
Dipeptidase
Pepsine
Trypsine
Wat gebeurt er met de aminozuren die overblijven als proteasen eiwitten hebben afgebroken?
Aminozuren worden door de darmwand opgenomen in de bloedbaan
Wat is de functie van koolhydraten?
Brandstof
Bouwstof in mindere mate
Wat is de functie van lipiden?
Bouwstoffen en brandstoffen, isolatie, oplosmiddel voor bepaalde vitaminen
Wat is de functie van proteinen (eiwitten)?
Bouwstoffen
Hulpstoffen
In noodgevallen: brandstoffen
Wat is de functie van mineralen?
Bouwstoffen
Hulpstoffen
Wat is de functie van vitaminen?
Hulpstoffen
Wat is de functie van water?
Oplosmiddel Transportmedium Warmtebuffer Steunstof Vulmiddel
Koolhydraten worden door enzymen afgebroken in?
Disachariden –> monosachariden: glucose, fructose, galactose
Lipiden worden door enzymen afgebroken tot?
Lipiden –> vetzuren en glycerol
Proteinen worden door enzymen afgebroken tot?
Proteinen –> polipeptiden –> aminozuren
Wat zijn mineralen?
Zouten
Spoorelementen
Waar zijn zouten voor verantwoordelijk?
kristalloid-osmotische waarde van bloed en weefselvocht
Wat zijn electrolyten?
Zouten die opgelost zijn in het bloed. Houden de pH constant!
Noem enkele zouten?
Kalium Natrium Chloride Fosfor Calcium Magnesium
Noem enkele spoorelementen?
IJzer Koper Aluminium Zink Chroom Mangaan Fluor Jodium
Waar zitten spoorelementen in?
Zitten ingebouwd in:
Hormonen
Vitaminen
Enzymen
Waar zit spoorelement ijzer in?
In het hemoglobine in de rode bloedcellen
Welke vitaminen kan ons lichaam maken?
Vitaminen D en K
Wat zijn vitaminen?
Organische verbindingen die nodig zijn voor enzymsystemen in de celstofwisseling
Welke vitaminen zijn oplosbaar in vet?
Vitaminen A, D, E en K
Gaan niet via darm maar via vetdeeltje in het bloed.
Welke vitaminen zijn oplosbaar in water?
Vitaminen B en C en kunnen opgenomen worden in het bloed
We verliezen 2 tot 2,8l water per dag. Hoe?
Zweten Poepen Plassen Verdampen via de huid Ademen
Wat is de functie van water in ons lichaam?
Bouwstof
Oplosmiddel (vit B en C)
Transportmedium
Warmtebuffer
Hoe houden we onze vochtbalans / homeostase op peil?
Drinken
Vocht uit vast voedsel
Oxidatiewater (uit verbrandingsprocessen)
