6 - Koolstofverbindingen Flashcards
Koolwaterstoffen
verbindingen die alleen bestaan uit koolstof atomen en waterstofatomen
Onvertakt koolwaterstofmolecuul
elk C-atoom is met een of twee andere C-atomen verbonden
Vertakt koolwaterstofmolecuul
Er komt minstens één C-atoom voor dat met drie of vier andere C-atomen is verbonden
Homologe reeksen
De groepen waarin je koolwaterstoffen kunt verdelen, de verhouding C-atomen en H-atomen in één homologe reeks is gelijk
Isomerie
het verschijnsel dat verschillende stoffen dezelfde molecuulformule hebben, maar verschillende structuurformules
Isomeren
Twee verschillende stoffen met dezelfde molecuulformules, maar verschillende structuurformules
Subklassen van koolwaterstoffen 4
- verzadigde koolwaterstoffen 2. onverzadigde koolwaterstoffen 3. cyclische koolwaterstoffen 4. aromaten
Verzadigde koolwaterstoffen + vb
Er komen alleen enkele atoombindingen tussen C-atomen voor, alkanen
Onverzadigde koolwaterstoffen + vb
Er komen één of meer dubbele atoombindingen voor, alkenen
Cyclische alkanen + vb
Stoffen met moleculen waar een ring van C-atomen in voor komt, cycloalkanen
Cyclische verbinding
Als in het molecuul een ring voorkomt
Onvertakte en vertakte ketens noem je ook wel
Acyclisch of niet-cyclisch
Aromaten
Verbindingen met bijzondere ringstructuur, afgeleid van benzeen
Aromatische stoffen
Stoffen waarvan de moleculen een benzeenring bevatten
Alifatische koolwaterstoffen
Koolwaterstoffen zonder benzeenstructuur
Alkenen + naamgeving 2
Dubbele binding
1. Uitgang onvertakte keten eindigt op -een 2. plaats dubbele binding aangegeven met nummer (zo laag mogelijk)
Alkadiënen + naamgeving 2
Twee dubbele bindingen
1. Uitgang onvertakte keten eindigt op -een 2. Hoofdketen moet beide dubbele bindingen bevatten (hoeft niet de langste keten te zijn)
Alkynen + naamgeving 2
Drievoudige binding
1. Uitgang eindigt op -yn 2. Regels van alkenen
Cycloalkanen + naamgeving 2
Één ring
1. Stamnaam met cyclo als voorvoegsel 2. Bij nummeren ring, beginnen bij zijgroep, in de richting waarbij je het snelst de volgende zijgroep tegenkomt
Cycloalkenen + naamgeving 1
Één ring en dubbele binding
1. Zelfde regels als cycloalkanen
Aromaten + naamgeving 2
Benzeenring
1. Bij zijgroepen, zelfde nummering als cycloalkanen 2. Benzeenring als zijgroep in molecuul, voorvoegsel fenyl
Karakteristieke groep
een atoom of groep atomen die een verbinding een karakteristieke eigenschap geven.
Klasse
Stoffen die dezelfde karakteristieke groep hebben
Hoofdgroep + regels 2
Karakteristieke groep met de hoogste prioriteit
1. Wordt aangegeven met achtervoegsel achter de stamnaam 2. Krijgt het laagste nummer bij nummeren hoofdketen
Halogeenverbindingen
Klasse, geen achtervoegsel, kan geen hoofdgroep zijn, vorming halogeenverbinding d.m.v. chemische reactie
Substitutie bij halogeenverbindingen
vervangen, een H-atoom wordt vervangen door een halogeenatoom
Additie bij halogeenverbindingen
toevoegen, de dubbele bindingen gaan over in enkele bindingen, beide C-atomen krijgen een halogeenatoom
Ethers
Klasse, geen achtervoegsel, karakteristieke groep -COC-
Alkoxyalkanen
Zijgroep, ethers met alleen H-atomen of alkyl-groepen aan de C-atomen
Alcoholen + vb
Klasse, karakteristieke groep de hydroxylgroep -OH, voorvoegsel hydroxy-, achtervoegsel -ol
Alkanolen
Eenvoudige homologe reeks alcoholen, één H-atoom is vervangen door een -OH-groep, achtervoegsel -ol, voorvoegsel hydroxy-
Meervoudige alcoholen + vb
Alcoholen met meer dan één OH-groep per molecuul, (alkaandiolen, alkaantriolen)
Fenolen
Klasse, karakteristieke groep -OH-groep is direct gebonden aan een benzeenring, achtervoegsel -ol, voorvoegsel hydroxy-, door bijzondere bouw eigen klasse
Aldehyden + vb
Klasse, karakteristieke groep dubbelgebonden O aan het eind, alkanalen, voorvoegsel oxo-, achtervoegsel -al
Alkanalen
één aldehydegroep, dus dubbelgebonden O op het eind, achtervoegsel -al, voorvoegsel -oxo
Ketonen + vb
klasse, karakteristieke groep -C-C=O-C-, dus dubbelgebonden O in het midden, alkanonen
Alkanonen
één ketongroep, dus dubbelgebonden O in het midden, achtervoegsel -on, voorvoegsel -oxo
Carbonzuren + vb + achtervoegsel
klasse, karakteristieke groep -C=O-OH, belangrijkste groep, alkaanzuren, dizuren, trizuren -zuur
Carbonzuur waarbij de karakteristieke groep niet tot de hoofdketen kan worden gerekend
uitgang -carbonzuur
Vetzuren
Carbonzuren met langere ketens
Esters + vb
Klasse, karakteristieke groep O=C-O-C-, alkylalkanoaten, bereiden uit een carbonzuur en een alcohol door een evenwichtsreactie, omschrijving van naam wordt gebruikt
Alkylalkanoaten
Twee alkylgroepen en een estergroep
Oliën en vetten
Esters van glyceron (1,2,3-propaantriol) en vetzuren, komen voor in alle levende organismen, functie = (reserve) brandstof, meeste zijn tri-esters van glycerol, dus triglyceriden
Verschil tussen oliën en vetten
Oliën zijn vloeibaar bij kamertemperatuur, vetten zijn vast
Kenmerken van natuurlijke triglyceriden
bestaan uit lange onvertakte ketens met een even aantal C-atomen, soms komen er één of meer dubbele bindingen voor
Onverzadigde vetzuren
Vetzuren met één of meer dubbele bindingen
Aminen
Klasse, karakteristieke groep -C-N-R1-R2, primaire, secundaire en tertiaire aminen, de R-groepen zijn meestal alkylgroepen, achtervoegsel -amine, voorvoegsel -amino
Aminozuren
verbindingen die zowel een amino- als een (carbon)zuurgroep in hun molecuul hebben
Alkaanzuren
dubbelgebonden O en OH aan het einde van de reeks, achtervoegsel -zuur