5) saol agus bás sna meánaoiseanna Flashcards

1
Q

Cathain a raibh na méan aoiseanna?

A

Idir thitim an róimh (476AD) suas go dtí an Renaissence (15ú-16ú céad)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Cad iad na trí ghrúpa ina raibh daoine roinnte?

A

Na daoine a throid, na daoine a obair, na daoine a ghuigh (pray)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Cé leis an talamh ar fad?

A

An rí

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Cad a raibh ‘fief’?

A

Ba é an searmanas chun talamh a thabhairt ar láimh

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Cad a raibh an ‘feudal system’?

A

Ba é an córas a eagraíodh úinéireacht agus rialú na talún sna meánaoiseanna

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Cad a raibh ‘vassal’?

A

An duine ar deonaíodh úsáid thalamh an rí dó, mar chúiteamh ar a gcuid seirbhísí

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Cad a gheall an tiarna (saghas vassal) don rí?

A

Throidfidís ar son an rí agus chuiridís ridirí ar fáil dó

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Cad a gheall an barún nó easpag don tiarna?

A

Troid ar son a dtiarnaí agus géilleadh dóibh

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Cad a tugadh do na ridirí?

A

Mainéir, a bhí sráidbhailte le talamh timpeall orthu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Cad a tharla do thalamh an Tiarna nuair a fuair siad bás?

A

Tugadh ar aghaidh é go dtí an mac ba shine

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Cad a raibh demesne?

A

Talamh ar tugadh ridirí dá n-úsáid phríobháideach féin

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Cén úsáid a baineadh as an bpósadh?

A

Baineadh úsáid as chun naisc a chruthú idir teaghlaigh thábhachtacha

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

3 freagrachtaí na dtiarnaí?

A

Troid ar son an rí agus cabhrú riail an tír
Téigh go dtí cúirt an rí nuair a ghlaoitear air
Díospóidí ar a thalamh a réiteach

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

3 úsáid a bhaint as caisleán?

A

Cosain an talamh
Áit chónaithe a chur ar fáil
Dídean agus cosaint a chur ar fáil do dhaoine atá ina gcónaí ann

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

2 rud a raibh bean an tí freagrach astu?

A

Oideachas a hiníne
Bhí sí i gceannas ar na siopaí, bácáil, an siléar agus an grúdaireacht

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Cad a raibh ‘bailey’?

A

Ceantar maol/ clós a bhí faoi bhun an mhóta

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Cad a raibh ‘motte’?

A

Dumha talún ar a bharr a tógadh fál/balla adhmaid agus túr (coinnigh)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

4 ghné chosanta de chaisleán?

A

Móta/balla cloiche
Cathanna (codanna ardaithe den bhalla chun cosantóirí a chosaint).
Túr/túirín
Droichead na Tarraingthe/portcullis

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Cén cineál caisleáin a tháinig in áit caisleáin mhóta agus bhailey?

A

Caisleán carraig

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Dhá bhuntáiste a bhaineann le caisleáin chloiche?

A

Cosaint níos féarr
Seastáin (ní lobhadh) ar feadh tréimhse níos faide

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Dhá bhuntáiste a bhaineann le caisleáin chloiche?

A

Meaisíní (catapults, ballista)
Reithí fuidrimh (battering ram)
Túir scálú/túir léigir

11
Q

3 bhealach a ionsaíodh caisleáin?

A

Cosaint níos féarr
Seastáin (ní lobhadh) ar feadh tréimhse níos faide

11
Q

3 bhealach a ionsaíodh caisleáin?

A

Meaisíní (catapults, ballista)
Reithí fuidrimh (battering ram)
Túir scálú/túir léigir

11
Q

Meaisíní (catapults, ballista)
Reithí fuidrimh (battering ram)
Túir scálú/túir léigir

A

Bhí Ridirí trodaithe oilte go speisialta sna meánaoiseanna. Ba iad cnámh droma an airm iad

12
Q

What were the three stages of a knight?

A

Leathanach (7-14)
Squire (14-21)
Ridírí (21+)

12
Q

Cad iad na trí chuid den chód chivalry?

A

Bí fírinneach, flaithiúil agus dílis.
Bí cúirtéiseach leis na boicht.
Mná agus leanaí a chosaint.

13
Q

Cá raibh peasants ina gcónaí?

A

Bhí cónaí orthu ar mhainéar an ridire, i sráidbhaile de thithe beaga a tógadh le hadhmad, le ballaí wattle agus daub (bataí agus láib) agus díon tuí

13
Q

Difríocht idir ‘freemen’ agus ‘serf’?

A

D’íoc freemen cíos airgid agus d’fhéadfaidís bogadh ar shiúl nuair a bhí siad ag iarraidh. Ní fhéadfadh Serf, bhí orthu cead a fháil ón tiarna taisteal

13
Q

Cá raibh na tuathánaigh ag obair?

A

Ar dhiméin an Tiarna (eastát príobháideach). Chabhraigh siad le treabhadh, cur agus fómhar bharra an Tiarna

13
Q

Cad é an córas oscailte-réimse?

A

othlaíodh na barra gach bliain. Fágadh réimse amháin as gach triúr gan úsáid chun téarnamh

14
Q

Cén bia a itheann na tuathánaigh?

A

Leite don bhricfeasta. Arán agus cáis le haghaidh lóin, agus pottage (anraith tiubhaithe le glasraí) sa tráthnóna

14
Q

Difríocht idir ceannaithe agus trádálaithe?

A

Ceannaithe a cheannaigh agus a dhíol earraí, ceardaithe a rinneadh agus a dhíol earraí

15
Q

Mínigh ‘apprentice’?

A

Thosaigh printísigh ag 14, agus fuair siad oiliúint ó mháistircheardaí. Rinne siad sárshaothar chun iad a chruthú tar éis na seacht mbliana. Bhí siad ina journeymen a thaistil ag obair nuair a d’fhéadfadh sé, agus fuair íoctha ag an lá

15
Q

Cad a raibh ‘guild’?

A

Bailiúchán ceardaithe ó cheird áirithe ab ea cuallacht a rialaigh caighdeán na ceardaíochta

16
Q

Difríocht idir margaí agus aontaí?

A

Bhí margaí ar siúl uair sa tseachtain ar a laghad agus bhí siad réasúnta beag, cé go raibh aontaí ollmhór agus ní raibh siad ar siúl ach uair nó dhó sa bhliain

16
Q

Cad a raibh ‘curfew’?

A

Caithfidh daoine fanacht istigh tar éis am áirithe san oíche, cuireadh i bhfeidhm é toisc go raibh na sráideanna contúirteach

17
Q

3 bealaí ar gearradh pionós ar dhaoine?

A

Gearradh na lámha as.
Cuireadh daoine isteach i billories/stoic.
Ducked in uisce.

17
Q

Cad a bhí táscach d’ailtireacht rómhánúil?

A

Áirsí cruinn, túir chearnacha, ballaí tiubha agus piléir thiubh

18
Q

Cad a bhí mar léiriú ar ailtireacht ghotach?

A

Cad a bhí mar léiriú ar ailtireacht ghotach?

19
Q

3 shampla de mhainistreacha dea-oibre a rinne?

A

Chabhraigh siad leis na taistealaithe bochta agus dídine.
D’fhéach siad i ndiaidh na n-easlán.
Smaoinigh siad ar léamh agus scríobh

20
Q

Sampla d’ord manach?

A

Rule of St.Benedict

21
Q

Trí vows a ghlac manaigh agus mná rialta?

A

Bochtaineacht.
Chasity.
Géilleadh.

22
Q

6 páirt de an foirgnimh mainistir?

A

An seipeáil
Na clabhstraí
An refectory
An otharlann
Suanlios (Dormitory)
An scriptorium

22
Q

Cad a raibh ‘friar’?

A

Ord seanmóirí fánaíochta a preached agus chabhraigh aire a thabhairt do na boicht agus breoite

22
Q

Cá raibh mná rialta ina gcónaí?

A

Convents

22
Q

Cén chuma a bhí ar lá na manach?

A

Ghuigh siad seacht n-uaire sa lá, d’oibrigh siad sna páirceanna, mhúin siad do mhic léinn, chóipeáil siad lámhscríbhinní nó béilí ullmhaithe

22
Q

Cén chuma a bhí ar lá na mban rialta?

A

Ghuigh siad seacht n-uaire sa lá, leabhair urnaí maisithe, róbaí eaglaise bróidnithe agus rinne siad obair charthanachta

23
Q

Cad a raibh an ‘bás dubh’?

A

Galar a scaip tríd an Eoraip ó 1347 go dtí 1351. Dreancaidí ar fhrancaigh ba chúis leis. Mharaigh sé 25% go 60%

24
Q

Cad a cheap daoine ag an am gurbh é ba chúis leis an mbás dubh?

A

Chreid siad gur pionós ó Dhia a bhí ann as a bpeacaí. Chuir cuid acu an milleán ar na Giúdaigh agus mar thoradh air seo bhí sléacht ann, bhuail cuid eile acu iad féin

25
Q

3 éifeachtaí an bháis dubh?

A

Laghdú daonra.
Ardú an Fhrith-Ghiúdachais.
Ganntanas saothair.