3A2 week 3 Flashcards
welke metabole ziekten zijn er op basis van substraten?
- ziekten van het intermediair metabolisme
- ziekten van de biosynthese en afbraak van complexe moleculen
- neurometabole ziekten en neurotransmitter stoornissen
in welke categorie valt PKU en wat gebeurt er en zie je?
- ziekten intermediair metabolisme
- deficientie fenylalanine-hydroxylase
- phenylalanine kan niet worden omgezet in tyrosine waardoor fenylketonen ontstaan (toxisch hersenen)
- epilepsie, mentale retardatie, microcefalie, spasticiteit, hypopigmentatie
wat is de behandeling van PKU?
fenylalanine-arm dieet en tyrosine suppletie
op welke onderdelen kan je stoornissen van de biosynthese en afbraak van complexe moleculen indelen?
- endoplasmatisch reticulum: biosynthese secretoire eiwitten
- plasmamembraan: transport ionen, suikers, aminozuren en vetzuren
- golgi apparaat: synthese complexe suikerketens
- mitochondrien: ATP-aanmaak, afbraak vetzuren en aanmaak zuurstofradicalen
- peroxisomen: afbraak zeer lange keten vetzuren
- lysosoom: degradatie van bouwstoffen
wat is mucopolysaccharidosen (I t/m IX)? En wat zijn de kenmerken?
stapeling van lange keten suikers in verschillende organen
uiterlijk dismorfieen, overbeharing, macrocefalie, groeistoornis, skeletafwijkingen, organomegalie, verandering uiterlijk in de tijd, neurologische klachten
wat is de ziekte van Zellweger?
gebrek aan peroxisomen in cellen waardoor stapeling van zeer lang keten vetzuren
Progressieve spierslapte, epilepsie, niercysten, skeletafwijkingen, retinitis pigmentose, atrofie oogzenuw, hepatosplenomegalie, doofheid
hoe werken de meeste neurometabole ziekte en neurotransmitter stoornissen?
veel enzym- en cofactordeficienties ontstaan door BH4-synthese defecten. fenylalanine kan niet worden omgezet tot tyrosine wat een voorloper is van dopamine en epinefrine
wat zijn alarmsignalen voor metabole ziekten?
- problemen in groei en ontwikkeling: voedselweigering, veel spugen, psychomotorische achterstand
- positieve familiegeschiedenis
- opvallende bevindingen bij LO: geur, haar, huid)
- acute ontregeling of bewustzijnsdaling bij eerder gezond kind: na langdurig vasten of eiwitrijk voedsel
wat voor overervingspatronen van metabole ziekten zijn er?
- x-gebonden overerving: geen symptomen bij draagsters tenzij ongunstige X-inactivatie
- mitochondriale overervingskans: herhalingskans kan van 0-100%
waar staat MONGUV voor bij LO van metabole ziekten?
- Micro- of macrocephalie
- Organomegalie
- Neurologische klachten
- Groeistoornis/skeletafwijkingen
- Uiterlijke dysmorfie
- Verandering in uiterlijke kenmerken in de tijd
wat is het grote verschil bij een comateus kind met lage glucose bij DM1 en MCADD?
Ketonen!!!
Bij MCADD kunnen er geen ketonen gemaakt worden
op welke 3 manieren kan het beloop van metabole ziekten zich uiten?
acuut: coma, braken, sufheid etc. (vn. kinderleeftijd)
intermitterend: ontregeling door ziekte, voeding, infectie of stress. ziekte periode afgewisseld met periodes van verminderde klachten
chronische progressieve verschijnselen: snel beloop op kinderleeftijd knik in de ontwikkeling. langzamer beloop van volwassen zie je functieverlies
wat is de ziekte van Menkes?
multiple enzymdeficientie door mutatie in ATP7A-koper transportergen. enzymen afhankelijk van koper werken niet
spierslapte, epilepsie, verlies oogcontact vanaf 3 maanden, hyperlaxiteit van huid en gewrichten en kinky hair
wat is de diagnostiek bij metabole ziekten?
goede anamnese en LO
metabolietenonderzoek in bloed, urine of liquor
erna kan: transportbepalingen of enzymactiviteit bepalingen
welke therapie mogelijkheden zijn er bij metabole ziekten?
- behandeling van acute metabole compensatie
- wegvangen van toxische stoffen
- dieet aanpassing
- enzymvervangende therapie
- gentherapie: beenmergtransplantatie en stamceltherapie
welke prenatale diagnostiek kan je doen wanneer
- NIPT: 11-14 weken
- 1e trimester SEO: 12-23 weken
- SEO: 18-22 weken
- GUO 1 (high risk): 18-22 weken
- GUO 2: 18-22 weken
- Invasieve diagnostiek:
o Vlokkentest: 10-14 weken
o Vruchtwaterpunctie: 15-17 weken
wat is een babygram?
na het overlijden van een foetus wordt er een X gemaakt om naar de verbeende skeletdelen te kijken
Wanneer kan een WES een negatieve uitslag geven?
- mozaiek
- fout zit in niet-coderend gen
- repeat expansions: repeat ziekten kunnen niet goed herkent worden
- mitochondriale overerving
- methyleringsafwijkingen
welke vervolgstappen kan je doen bij een VUS-uitslag(variant of unknown significance) van een WES?
- functioneel onderzoek
- splicing onderzoek
- segregatie-analyse
- RNA-sequencing
wat zijn de oorzaken van obesitas bij kinderen?
multifactorieel!
- voedselomgeving en eetgedrag
- beweeggedrag: 1 uur matig intensief/dag en 3x per week spier- botversterkende activiteit
- slaap
- stress
- aanleg en genen
- hormonen
wat is de top 5 van medicijnen die gewichtstoename veroorzaken?
- corticosteroiden
- anti-psychotica
- anti-depressiva
- anti-epileptica
- insuline
wat zijn de gevolgen van obesitas bij kinderen?
- OSAS 14%
- dyslipidemie 50%
- lever steatosis 50%
- vroege puberteit
- PCOS
- gewrichtsklachten 50%
- DM2 0,7% voorstadium 14%
- laag zelfbeeld, pesten, somber, depressieve klachten
wat is de aanpak bij kinderen met obesitas?
gecombineerde leefstijlinterventie
balans zoeken tussen energie inname en verbruik
waardoor ontstaat kanker?
- genetische afwijkingen
- multiple hit model
- familiair
- virale infecties
- straling
welke klachten en symptomen heb je en kan je zien bij acute lymfatische leukemie?
- bleekheid, verhoogde bloedingsneiging, infecties, botpijn, algehele malaise
- hepatosplenomegalie, bleekheid, petechien/purpura, lymfadenopathie, koorts, verhoogde hartslag, huidinfiltraten, testisinfiltraten, uitval hersenzenuwen, tandvleeshyperplasie/bloedingen
welke aanvullend onderzoek wordt er uitgevoerd bij ALL?
- volledig bloedbeeld
- beenmergpunctie
- lumbaalpunctie
- cytomorfologie
- cytogenetica
- flowcytometrie
- beeldvorming
wat zijn vaatanomalieen?
perifere vaatafwijkingen (bloed- en of lymfevaten) onderverdeeld in:
- vasculaire tumoren: wildgroei aan vaatjes
- vasculaire malformaties: vaten zijn verkeerd aangelegd (lymfatisch, capillaire, veneus, arterieel)