3. Man Flashcards
Waar worden de androgenen geproduceerd?
1) Bijnier: DHEA-S, DHEA, A4 en T → metabolisatie uit cholesterol (acetyl-CoA en P450)
2) Gonaden: DHEA, A4 en T → metabolisatie uit cholesterol (acetyl-CoA en P450)
- Leydigcellen met LH-R: LH stimuleert metabolisatie cholesterol
3) Perifere weefsels (huid, vetcellen): T en DHT → metabolisatie uit zwakke androgenen
Hoe werken de androgenen en hoe worden ze afgebroken?
T wordt omgezet naar DHT, E2 of T
1) Actieve androgenen = vrije (3%) en albumine gebonden androgenen
2) Afkomstig uit bloed (50%) of lokale weefsels (50%)
3) Afbraak
- excretie urine
- afbraak en excretie urine gebonden aan zwavel- of glucuronzuur
- metabolisatie in lever tot 17-ketosteroïden of in prostaat tot DHT
Waar gebeurt de spermatogenese?
Tubuli seminiferi contorti: Sertolicellen gefixeerd aan basaal membraan
- ondersteuning ontwikkelende zaadcellen: differentiatie naar apicaal
- bescherming zaadcellen tegen toxische stoffen
- voedingsbron ontwikkelende zaadcellen
Hoe wordt de spermatogenese geregeld?
1) oiv. T: in Sertolicellen → groeifactoren → stimulatie spermatogenese
2) oiv. FSH: in Sertolicellen
- groeifactoren → stimulatie spermatogenese
- inhibine in bloed → inhibitie FSH-secretie in gonadotrope cellen
- androgeenbindend proteïne → concentratie actief testosteron
- aanmaak aromatase → omzetting T tot E2 → stimulatie spermatogenese
Welke rol speelt temperatuur in de spermatogenese?
1) Indien te warm: afkoeling
- weinig isolatie: weinig haar, dunne huid, geen subcutaan vet
- veel warmte afvoer: veel zweetklieren en subcutane bloedvaten
- weinig warmte aanvoer: plexus pampiniformis rond a. testicularis
2) Indien te koud: opwarming
- contractie m. cremaster: testis naar warme buikholte
- contractie tunica dartos: rugae verkleinen opp. → minder warmteverlies
3) Pathologie: cryptorchidie, varicocoele, koorts → nadelig effect op spermatogenese
Hoe gebeurt het transport van de zaadcellen doorheen de epididymis?
Passief transport door secreetstroming, myoïde cellen en gladde spieren
- caput epididymidis: reabsorptie Sertolisecreet en concentratie zaadcellen
- corpus epididymidis: rijping zaadcellen (beweging en bevruchting)
- cauda epididymidis: opslag tussen ejaculaties
Hoe ontstaat de erectie?
→ genitale en erotische stimulatie induceren volgende fenomenen:
1) Tumescentie door activatie parasympathicus (inhibitie sympathicus)
- dilatatie a. helicina en SMC lacune + afknelling subtunicale vene
2) Secretie door activatie parasympathicus (inhibitie sympathicus)
- type I secreties: zaadblaasjes en prostaat → geen secretie
- type II secreties: klieren v. Cowper en Littré → voorvocht (neutralisatie en smeren)
3) Rigiditeit door activatie n. pudendus: contractie m. ischiocavernosus perst bloed naar voor
Hoe gebeurt de ejaculatie?
→ door activatie lumbaal ejaculatiecentrum
1) Emissie: vullen urethra met semen en zaadcellen
- contractie blaashals, zaadleiders, prostaat en zaadblaasjes oiv. sympathicus
2) Expulsie: pulsatiel leegknijpen urethra, waardoor semen naar buiten komt
- 10-15 ritmische contracties m. bulbospongiosus (m. ischiocavernosus, levator ani, sfincter)
3) Orgasme: hoogtepunt seksuele wellustgevoelens → oxytocine en prolactine
- sensorische informatie naar hersenen
Wat zijn de functies van de verschillende secreten?
De secreten vormen een gelachtige substantie (ZC + Zn + semenogelines) in de cervix, die wordt afgebroken door PSA tot een lique faxsi:
- epididymis: zaadcellen
- prostaat: zink en prostaatspecifiek antigen
- zaadblaasjes: semenogelines, PG (mobiliteit), fructose (voeding), base (pH)
Hoe verloopt de puberteit op endocrinologisch vlak?
- prenataal: placentair E2 inhibeert KNDy-neuronen
- 0 maanden: lage E2 stimuleert KNDy-neuronen → mini-puberteit: T stijgt
- 3 maanden: aanmaak GABA inhibeert KNDy-neuronen
- 6 jaar: rijping bijniercortex stimuleert aanmaak androgenen → adrenarche
- 10 jaar: toename vetcellen stimuleert leptinesecretie → [FSH] en [LH] stijgen → stimulatie testis met secretie [T] → gonadarche
- 13 jaar: spermarche = opstarten spermatogenese oiv. FSH
Wat zijn de gevolgen van de puberteit?
- libido en agressief gedrag
- versterken van bot en meer skeletspieren
- amboseksueel haargroei of pubarche
- sebumsecretie met acne
- apocriene zweetsecretie met lijfgeur
- zware stem: langere adamsappel en dikkere stembanden
- meer EPO-secretie: verhoogde aanmaak erythrocyten
- groeispurt door meer GH-secretie tot verdwijnen groeischijven
- vergroten en secreteren geslachtsorganen: spermarche rond 13 jaar door T en FSH
