3. De VIO heef kennis en inzicht over het vaccinatieprogramma, voor welke ziektes en waarom?

Question 1

Waarom vaccineren

Answer 1

• Vaccinaties worden gegeven op de leeftijd dat ze optimale bescherming bieden
• De tijd tussen de vaccinaties met hetzelfde vaccin is zodanig dat bescherming optimaal blijft, ook in de periode tussen de vaccinaties
• Vaccinaties die tegelijkertijd gegeven kunnen worden, zijn zoveel mogelijk samengevoegd zodat het aantal inentingen en prikmomenten minimaal is
• Niet meer dan twee prikken per keer. Het immuunsysteem kan wel meer aan, maar meer prikken tegelijk is niet fijn voor het kind
• Streven naar langdurige bescherming
• Het schema is geschikt voor alle kinderen

Question 2

Vanaf welke leeftijd tot welke leeftijd vaccinatieprogramma

Answer 2

3maanden tot 14 jaar

Question 3

Waar en wanneer wordt de DKTP-Hib-HepB-vaccinatie gegeven? 

Answer 3

Voordat een kind een jaar wordt, krijgt het 3 vaccinaties tegen DKTP Difterie, kinkhoest, tetanus, polio -Hib-HepB: met 3 maanden, 5 maanden en 11 maanden. Ouders ontvangen als hun baby ongeveer 4 weken oud is een uitnodiging en een set oproepkaarten voor de verschillende vaccinaties. Kinderen krijgen deze vaccinaties op het consultatiebureau.Omdat deze infectieziekten juist voor heel jonge kinderen gevaarlijk zijn, is vaccinatie op jonge leeftijd belangrijk. Voor een volledige en langdurige bescherming is het nodig de inentingen meerdere keren met voldoende tussentijd te geven. Kinderen krijgen de inenting in arm of been.

Question 4

DKTP

Answer 4

Defterie, kinkhoest, tetanus en polio

Question 5

Defterie

Answer 5

Difterie wordt voornamelijk veroorzaakt door de bacterie Corynebacterium diphtheriae. De bacterie produceert een gifstof, ook wel toxine genoemd, die weefsels beschadigt, bijvoorbeeld de huid of de longen. De plaats van de infectie bepaalt welke ziekteverschijnselen de patiënt heeft. De tijd tussen besmetting en de eerste verschijnselen is meestal 2-5 dagen, nooit langer dan 7 dagen. Ook de verwante bacteriën Corynebacterium ulcerans en Corynebacterium pseudotuberculosis kunnen soms de gifstof produceren en difterie veroorzaken.

Question 6

symptomen difterie

Answer 6

Omdat de ziekteverschijnselen afhangen van de plaats van de infectie kan een patiënt met difterie veel verschillende ziekteverschijnselen hebben. Als de beschadiging van weefsel beperkt blijft tot de neus, is het beloop mild. De patiënt is niet algemeen ziek en er treden meestal geen complicaties op. Bij huiddifterie ontstaan er zweren in de huid.Als de ademweg (keel, luchtpijp en longen) geïnfecteerd is, verloopt de ziekte ernstiger. De patiënt heeft koorts en kan ernstig ziek worden met benauwdheid. Difterie kan tot verstikkingsgevaar leiden. Bij 10 tot 20% van de patiënten tast het gif van de bacterie de hartspier aan. Ook het zenuwstelsel kan beschadigd raken.

Question 7

Kinkhoest

Answer 7

Kinkhoest is een infectie van de luchtwegen die veroorzaakt wordt door een bacterie. De bacterie maakt een gifstof aan, waardoor hoestbuien ontstaan. Deze hoestbuien kunnen 3-4 maanden duren. Kinkhoest wordt daarom ook wel de ‘100-dagenhoest’ genoemd. De tijd tussen besmetting en de eerste verschijnselen is meestal 7-10 dagen.

Question 8

Symptomen

Answer 8

Verkoudheidsklachten, hoesten, taai slijm, piepende ademhaling en longontsteking

Question 9

Risicogroep kinkhoest

Answer 9

Bij jonge baby’s kan kinkhoest ernstig verlopen. Zij kunnen zuurstoftekort of hersenbloedingen krijgen, waardoor hersenbeschadiging kan optreden. Sommige mensen met kinkhoest hebben niet de symptomen zoals hierboven uitgelegd. Oudere (gevaccineerde) kinderen en volwassenen hoesten vaak alleen langdurig. Heel jonge baby’s kunnen soms stoppen met ademhalen of blauw verkleuren, zonder daarbij veel te hoesten.

Question 10

Vaccinatie zwanger kinkhoest

Answer 10

Door zwangere vrouwen te vaccineren zijn jonge baby’s vanaf de geboorte meteen beschermd. De vaccinatie wordt gegeven in de 22e week van de zwangerschap en heet daarom 22 wekenprik.

Question 11

Tetanus

Answer 11

Tetanus wordt veroorzaakt door de bacterie Clostridium tetani. De tetanusbacterie komt in het lichaam via een wond waar vuil afkomstig van bijvoorbeeld de straat in is gekomen maar ook van een beet van een huisdier. De bacterie maakt gifstoffen aan die ernstige spierkrampen kunnen veroorzaken. De tijd tussen besmetting en de eerste verschijnselen is meestal 3-21 dagen, maar kan zelfs een paar maanden zijn.

Question 12

Neonaat met Tetanus

Answer 12

Neonatale tetanus treedt op in de eerste levensmaand en is een vorm van gegeneraliseerde tetanus. De incubatietijd is 3-14 (1-28) dagen. Oorzaak is doorgaans uitgroei van C. tetani in de navelstomp. Verschijnselen zijn: zuigproblemen, overmatig huilen, vreemde grimassen, trismus, slikproblemen en opistotonus. Oorzaak van de infectie is dan meestal een onhygiënische methode van afnaveling. Vaccinatie tegen tetanus voor of tijdens de zwangerschap verkleint het risico van neonatale tetanus door passieve overdracht van antistoffen tijdens zwangerschap en borstvoeding.

Question 13

Symptomen van tetanus

Answer 13

De gifstoffen kunnen rondom de wond waarmee je de bacterie hebt opgelopen stijfheid geven. Daarnaast kunnen er pijnlijke spierkrampen optreden. Door de spierkrampen kan iemand slikklachten krijgen en ademhalingsproblemen. Iemand kan ook helemaal verkrampen, waardoor het lichaam als een soort hoepel kromtrekt. Als complicaties kunnen er botbreuken en hartproblemen ontstaan. Zonder goede behandeling is tetanus dodelijk. Als behandeling worden hoge doseringen antistoffen tegen de gifstof gegeven.

Question 14

Wanneer krijg je vaccinatie DKTP

Answer 14

4 prikken 3, 5, 11 maanden en 4 jaar.

Question 15

Wat is polio

Answer 15

Polio is een infectie met het poliovirus. Er zijn 3 typen poliovirus. In veel gevallen merkt een persoon niets van een infectie met het poliovirus. Bij andere personen veroorzaakt het poliovirus alleen griepachtige verschijnselen, maar bij een kleine groep veroorzaakt het poliovirus een infectie van het ruggenmerg en soms ook de hersenstam. Hierdoor kunnen verlammingen en/of hersen(vlies)ontsteking optreden. De tijd tussen besmetting en de eerste verschijnselen is meestal 7-14 dagen, nooit langer dan 35 dagen.

Question 16

Symptomen polio

Answer 16

Meestal (90-95%) verloopt een infectie met het poliovirus zonder verschijnselen. In de andere gevallen begint het vaak met griepachtige verschijnselen. Deze verdwijnen meestal spontaan. Soms kunnen de klachten erger worden; hoofdpijn, spierpijn en braken. Het virus verspreidt zich dan via de bloedbaan en dringt het ruggenmerg binnen. Bij 1 op de 100-200 personen met een polio infectie treedt een verlamming op, meestal aan de benen of armen, omdat de zenuwen die de bewegingen van deze lichaamsdelen aansturen beschadigd raken. Ongeveer 2-10% van de patiënten met verlammingen overlijdt omdat de zenuwen van slik- of ademhalingsspieren worden aangetast. De overige patiënten houden blijvende verlammingen en herstellen vaak maar gedeeltelijk door intensieve fysiotherapie. In ongeveer 20-30% van de mensen met een verlamming kan jaren na de infectie opnieuw spierzwakte, spierpijn, vermindering van spierweefsel en moeheid ontstaan. Dit wordt ook wel het ‘post-poliosyndroom’ genoemd.

Question 17

Hib waar staat het voor

Answer 17

Haemophilus influenzae type B

Question 18

Wat is hib

Answer 18

Zolang de bacterie in de neusholte blijft, word je meestal niet ziek. Soms krijg je lichte ziekteverschijnselen zoals een verstopte neus of een oor-, keel- of bijholteontsteking. Door ontsteking van het strotklepje kan je wel ernstig benauwd worden of stikken. Als de bacterie verder het lichaam binnendringt, bestaat de kans dat je ernstiger ziek wordt. De bacterie komt dan in de bloedbaan en kan leiden tot een longontsteking, hersenvliesontsteking (meningitis) of bloedvergiftiging (sepsis). Hersenvliesontsteking is te herkennen aan zogenaamde nekstijfheid, een bloedvergiftiging is te herkennen aan paarse puntjes of vlekken op de huid die niet weggaan als je erop drukt. Je kunt dan in korte tijd heel ziek worden en daar zelfs aan overlijden.

Question 19

Symptomen van HIB

Answer 19

Via hoesten en niezen kun je elkaar met de bacterie besmetten. Zolang de bacterie in je neusholte zit, kun je een ander besmetten. Ook als je er zelf niet ziek van bent.

Question 20

Pneu vaccinatie

Answer 20

Pneumokokken vaccinatie

Question 21

Wanneer krijg je sneu prik

Answer 21

3, 5 en 11 maanden

Question 22

Wat is pneumokokken

Answer 22

Bacteriën, vele verschillende pneumokokken. Dragen veel mensen bij zich maar worden niet ziek. Via niezen, hoesten of zoenen kun je elkaar besmetten, ook als je zelf niet ziek bent. e bacterie zit dan in de neus- of keelholte, zonder dat je ziek wordt. Bij een klein deel van de mensen komt de bacterie verder in het lichaam, bijvoorbeeld in het oor of de longen. Een oor- of longontsteking kan dan het gevolg zijn. Bij een nog kleiner aantal mensen komt de bacterie in de bloedbaan of het zenuwstelsel terecht. Eerst ontstaat er een grieperig gevoel. Als sprake is van een bloedvergiftiging of hersenvliesontsteking word je snel erger ziek. 10-20% van de mensen met een hersenvliesontsteking door pneumokokken

Question 23

Risicogroep van pneumokokken

Answer 23

jonger dan 2 jaar en ouderen boven de 65 jaar. Beschermt tegen 10 typen pneumokokken.

Question 24

BMR prik afkorting

Answer 24

Bof, mazelen rodehond

Question 25

Wanneer krijg je de BMR prik

Answer 25

14maanden en 9 jaar

Question 26

Waarom pas BMR prik vanaf 12 maanden

Answer 26

Het vaccin wordt gegeven vanaf de leeftijd van 12 maanden omdat het dan pas goed werkt. Voor die tijd hebben kinderen nog antistoffen van hun moeder. Deze antistoffen verdwijnen langzaam en zijn op de leeftijd van 12 maanden helemaal verdwenen. Ongevaccineerde kinderen kunnen voordat ze gevaccineerd zijn mazelen oplopen

Question 27

De bof is

Answer 27

Veroorzaakt door een virus, verspreidt zich via de lucht. Besmetting via niezen en hoesten. Hersenvliesontsteking en doofheid kwamen destijds als gevolg van de bof regelmatig voor.

Question 28

Symptomen van de bof

Answer 28

Word je ziek, dan begint dat met koorts. Daarna kunnen spierpijn en hoofdpijn ontstaan. Vaak is er alleen een infectie van de bovenste luchtwegen. Typisch voor de bof is een ontsteking van de speekselklieren. Je krijgt dan aan één of beide kanten een dikke wang. De vergrote speekselklier veroorzaakt pijn, vooral als je je mond open doet. Ook oorpijn komt vaak voor. De dikke wang verdwijnt na ongeveer een week. Dan is de ziekte over

Question 29

De mazelen

Answer 29

Virus, zeer besmettelijk en wordt via de lucht door hoesten niezen overgedragen.

Question 30

symptomen van de mazelen

Answer 30

Als je met het mazelenvirus besmet raakt, word je bijna altijd na 1 tot 2 weken ziek. Vaak begint de ziekte met verkoudheid en koorts. Daarna krijg je uitslag, de bekende rode vlekjes in het gezicht en op het lichaam. Je voelt je meestal flink ziek en je kunt hoge koorts krijgen. Mazelen gaat meestal na 7 tot 10 dagen zonder verdere problemen over. Soms ontstaan complicaties. Door mazelen kan je een ernstige hersenontsteking krijgen. Het mazelenvirus heeft nog een ander nadelig effect: het virus verzwakt tijdelijk je immuunsysteem, waardoor je vatbaarder bent voor andere ernstige infectieziekten zoals een longontsteking. Door deze complicaties kunnen kinderen gehandicapt raken of zelfs doodgaan

Question 31

rodehond

Answer 31

Zeer besmetteljke ziekte wordt veroorzaakt door rubellavirus. Niet erg ziek, verspreidt via hoesten en niezen. Gevaarlijk voor zwangere vrouwen, kan namelijk leiden tot miskraam of ernstige aangeboren afwijkingen bij hun ongeboren kind.

Question 32

symptomen van rodehond

Answer 32

Je bent moe, verkouden en kunt lichte koorts krijgen. Pas daarna krijg je last van huiduitslag, meestal achter de oren, in het gezicht en in de nek. Sommige patiënten krijgen ook keelpijn, hoest en branderige ogen. Een tijdelijk tekort aan bloedplaatjes, hersenontsteking of gewrichtsontsteking zijn complicaties die zelden optreden. Ongeboren kinderen lopen het risico op doofheid, blindheid en een stoornis van de geestelijke ontwikkeling als de moeder tijdens de zwangerschap het rodehondvirus oploopt. Door rodehond tijdens de zwangerschap kun je ook een miskraam krijgen.

Question 33

MenACWY

Answer 33

meningokokbacterie typen A, C, W en Y

Question 34

Wanneer MenACWY

Answer 34

BIJ 14 MAANDEN en 14 jaar

Question 35

wat is menacwy

Answer 35

Meningokokkenziekte is een ziekte die wordt veroorzaakt door een bacterie, de meningokok. Van deze bacterie bestaan meerdere typen. Als bacterie in de neus zit kun je een andere besmetten zonder zelf ziek te worden. De bacterie wordt via de lucht, door hoesten niezen of door zoenen op mens overgedragen.

Question 36

symptomen van MenACWY

Answer 36

 In de meeste gevallen word je niet ziek van de meningokok. Af en toe dringt de bacterie verder het lichaam binnen en veroorzaakt dan hersenvliesontsteking (nekkramp) of bloedvergiftiging. Dit kan heel snel en dramatisch verlopen met hoge koorts, nekkramp of luierpijn bij hersenvliesontsteking of ernstige bloedingen bij bloedvergiftiging. Je kunt aan meningokokkenziekte ernstige gevolgen overhouden zoals epilepsie, doofheid, concentratiestoornissen en oogafwijkingen. Amputatie van een arm of been kan nodig zijn na een ernstige bloedvergiftiging. 5 tot 10% van de mensen met een hersenvliesontsteking en 20-50% van de mensen met een ernstige bloedvergiftiging overlijdt

Question 37

DTP

Answer 37

Defterie, tetanus en polio

Question 38

DTP vaccinatie wanneer

Answer 38

Dit is de laatste in de serie kindervaccinatie tegen difterie, tetanus en polio. Bij 9 jarige leeftijd krijg je dtp vaccinatie

Question 39

HPV

Answer 39

Humaan papillomavirus

Question 40

Waarom HPV vaccinatie

Answer 40

Er zijn veel verschillende HPV-virussen, maar de typen 16 en 18 zijn de meest voorkomende gevaarlijke virussen. Van deze virussen kunnen op termijn vrouwen baarmoederhalskanker krijgen. De HPV-vaccinatie beschermt meisjes tegen deze 2 gevaarlijke typen virussen. Met de vaccinatie heb je geen garantie dat je nooit baarmoederhalskanker zult krijgen, maar je bent wel veel beter beschermd. De HPV-typen 16 en 18 veroorzaken 70% van alle gevallen van baarmoederhalskanker.

Question 41

Wanneer HPV vaccinatie

Answer 41

Om de vaccinatie maximaal te laten werken is het belangrijk dat je de vaccinatie krijgt als je nog geen seks hebt gehad. Daarom krijgen meisjes in het jaar dat ze 13 worden de vaccinatie aangeboden. Meisjes van 12/13 jaar krijgen twee keer een vaccinatie. Tussen de twee vaccinaties zit een periode van een half jaar. Meisjes van 15 jaar en ouder die de vaccinatie willen, krijgen drie keer een vaccinatie. De vaccinatie krijg je in de bovenarm.

Question 42

Vaccinatie tegen kanker HPV

Answer 42

Dit vaccin wordt gebruikt ter bescherming tegen het HPV-virus. Dat is een virus dat kanker kan veroorzaken aan de baarmoederhals. Ook andere vormen van kanker kunnen worden veroorzaakt door HPV. Na vaccinatie hebben vrouwen 75% minder kans om baarmoederhalskanker te krijgen. Het moet dan wel gegeven worden voordat je het virus via seks krijgt. Daarom krijgen meisjes in het jaar dat ze 13 worden een uitnodiging. Inmiddels weten we dat de HPV-vaccinatie ook werkt tegen andere vormen van kanker, zoals kanker in de vagina, schaamlippen, anus, penis, mondholte, keel en slokdarm. Ook jongens hebben dus voordeel bij het HPV-vaccin. Zij kunnen de vaccinatie krijgen bij de huisarts.