28.11 - 5.12 Flashcards
metody historyczne i archeologiczne
1) źródła narracyjne (roczniki, kroniki- parafialne, polityczne, domowe)
2) codzienne zapiski pogodowe (pamiętniki, notatki, kalendarze)
3) korespondencje (ludzie się interesowali jakka jest podoga)
4) prasa (rękopisemna i drukowana)
5) akta urzędowe (zwolnienia z podatków ze względu na powódź, rejestry skarbowe)
6) akta gospodarcze (rachunki, wysokości plonów)
7) pomiary wodowskaźnika (na Nilu prowadzone od 3050BC)
8) Fenologia
9) motywy w sztuce
10) daty winobrań
Mała epoka lodowcowa
> 1500 - 1850
mamy dużo danych (zdjęcia lodowców, ceny żywności, motywy w sztuce)
rok bez lata 1818 - wybuch Tambora (bardzo drogie jedzenie)
metody geologiczne
1) dendrochronologia
2) morfologia liści
- LMA - leaf margin analysis
- LFA - leaf area analysis, gęstość aparatów szparkowych ( mało aparatów - dużo CO2)
3) analiza palinologiczna
- spektrum pyłku - zawartośc pyłków w próbce
- diagram pyłkowy - sukcesja roślin na danym obszarze
- cykl klimatyczno ekologiczny
- mapy izopolowe - linie ograniczające obszary o jednolitym procencie pyłku danego taksonu roślinnego
4) analiza faunistyczna - obecność określonych gatunkó jako pośredni wskaźnik klimatu
- refugium - ostoja, miejsce schronienia gatunków podczas niekorzystych dla nich zmian
5) analiza alkenowa
- cząstki organiczne wytwarzane przez fitoplankton
- do analizy temperatur powierzchni mórz
6) analiza stosunków izotopów tlenu 18 O/16 O
7) zmiany poziomów wody w morzach jeziorach
8) zmiany lini wiecznego śniegu i lodowców
9) zmiany temperatury gruntu (rdzenie)
10) lessy i profile glebowe
cykl klimatyczno ekologiczny
stadium kriokratyczne GLACJAŁ –> stadium prokratyczne (ocieplenie) –> stadium mezokratyczne INTERGLACJAŁ –> stadium telokratyczne (ochłodzenie) –> (tworzy się kółko)
analiza stosunków izotopów tlenu 18 O/16 O
> stosunki tlenu w morzach i lodowcach
> dane z : otwornic, okrzemek, koralowców, mięczaków, rdzenie lodowe, osady morskie
> rozdzielczość 1000 lat
zmiany poziomu morza skąd informacje
> odwierty, ślady lini brzegowych, zmiany fauny
zmiany poziomu wody w jeziorach
> różne gatunki wioślarek (planktoniczne, litaoralne)
> zespoły okrzemek
> palinologia
> zaburzenia lamin - wulkany, bomby atmowe
> zróżnicowanie i grubość warw
zmiany zasięgu lodowców
> lodowce górskie są zależne od warunków lokalnych i nie przejawiają tendencji ogólnoświatowych
> stałe warunki - lodowiec w stanie równowagi
> lodowce są czułe na zmiany temperatur ale reagują z opóźnieniem
> ELA - equlibrium line altitude - linia równowagi - odziela strefę akumulacji od strefy ablacji, zależy od:
- temperatury powietrz
- opadów
zmiany granicy wiecznego śniegu
> granica wiecznego śniegu - wysokość powyżej której opad śniegu przewyższa jego topnienie w bilansie rocznym
> wskaźnik AAR - acumulation area ratio - stosune obszaru akumulacji do powierzchni lodowca, umożliwia wyznaczenie dawnej lini równowagi
lessy i profile glebowe
LESSY
- wskazują na glacjał
- im zimniej tym grubsza frakcja i więcej
WARSTWY GLEBOWE
- interglacjały
