2. Gebitsontwikkelingen Flashcards
Van waaruit ontwikkelen gebitselementen zich?
Vanuit kiembladen (ectroderm: glazuur / mesoderm (dentine, pulpa, cement, PL)
Gebitselementen ontstaan door interactie tussen 2 kiembladen. Welke 2 kiembladen zijn er?
- Ectoderm; ectodermale cellen: vormen de ameloblast > vormt uiteindelijk glazuur.
- Mesoderm; mesenchymale cellen: vormen de odontoblasten > vormt uiteindelijk dentine, pardontaal ligament, cement en pulpa.
Wanneer ontstaat de ontwikkeling van gebitselemten?
Vanaf week 6 na conceptie (bevruchting)
Wat gebeurt er vanuit het basaalmembraan? Hoe gaat dit in zijn werk?
Er wordt gecommuniceerd met andere cellen die te maken hebben met gebitsontwikkeling. Dit gebeurt door proliferatie van het mesenchymale weefsel > later glazuur-dentine-grens
Tijdens de tandontwikkeling ontstaan er 2 ‘banden’. Welke zijn dit en wat vormen ze?
- Dental lamina; zal de elementen vormen
2. Vestibular lamina; vormt de mondholte, tussen de lippen/wangen en elementen.
Tandlijst;
(ontwikkeling van glazuur(ameloblasten) en dentine(odontoblasten)
Wat is differentiatie?
Cellen die zich specialiseren in een bepaalde functie
Waarvoor zorgt morfogenese (macroscopisch)?
Voor de morfologie van elementen; dit is genetisch bepaald en bij bijna iedereen gelijk
Waar begint de mineralisatie bij de ontwikkeling van molaren?
Bij de mesiobuccale knobbel
In welke 5 stappen verloopt het proces van de vorming bij molaren?
1: Interstitiële groei; glazuurepitheel sturend
2: Mineralisatie; toekomstige kroon mineraliseert
3: Coalescentie (!); samensmelten knobbelpunten, occlusievlak gemineraliseerd
4: Glazuurafzetting; (Kroon neemt in breedte toe) vergroten mesiodistale en buccolinguale afmetingen, perifeer van de kroon
5: Vorming van de bi- of trifurcatie (= twee/drie splitsing > alleen bij molaren!)
Waar begint de mineralisatie bij ontwikkeling van de incisieven? En hoe wordt dit ook wel genoemd?
Begint gelijktijdig op drie punten, mamelons (= zijn de incisale randjes, te zien in een gaaf gebit).
In welke 4 stappen verloopt het proces van de vorming bij incisieven?
1: interstitiële groei; glazuurepitheel sturend
2: mineralisatie, van de toekomstige kroon
3: coalescentie (1); samensmelten mamelons, mesiodistale kroonafmeting
4: Vorming van de wortel
Waar begint de mineralisatie bij de ontwikkeling van cuspidaten?
De mineralisatie begint op 1 punt; ontwikkeling verloopt trager > ong. gelijk aan molaren
In welke 3 stappen verloopt het proces van de vorming bij cuspidaten?
- Interstitiële groei: glazuurepitheel sturend.
- Mineralisatie: de toekomstige kroon mineraliseert. ! Gebeurd onder een hoek van 45 graden.
- Vorming van de wortel.
- ontwikkeling loopt trager dan die van incisieven, gelijk aan de ontwikkeling van molaren
Welke stap komt NIET voor bij de ontwikkeling van cuspidaten? Waarom is dit zo?
Stap coalescentie (3); er is niets om samen te smelten omdat het element maar één knobbel heeft
Wat zijn de 5 typische kenmerken van gebitselementen?
- Glazuur en dentine relatief heel ‘hard’ weefsel
- Glazuur en dentine kan niet herstellen,
- wel secundair dentine door odontoblasten in de pulpa - Ontwikkeling verloopt traag
- De ontwikkeling van de 1e blijvende molaar begint voor de geboorte en bij doorbraak op het 6e levensjaar zijn de wortels nog niet voltooid.
- Melkelmenten worden minder langzaam gevormd dan blijvende elementen
- 6 maanden (melkincisief) voor doorbraak versus 7 jaar (blijvende snijtand)
Melkelementen vs. blijvende elementen (beide 3)
Melk:
- Mineralisatie niveau lager
- Witter van kleur
- Minder slijtvast
Blijvend
- Mineralisatie niveau hoger
- Donkerder en ‘geler’
- Meer slijtvast
De kaak is de ruimte waarin de gebitselementen worden gevormd. Waarop is ontwikkeling van de tanden afgestemd?
Het is afgestemd op ruimte die de elementen hebben
Kaakgroei tijdens vorming en eruptie van
melkelementen.
De lichaamsproportie verschilt. Welk verschil is er en waar is het lichaam op afgestemd? (2)
- Het hoofd is relatief groot, de extremiteiten relatief klein(proportieveranderingen).
- Lichaam afgestemd op vitale functies, hierdoor nog geen doorgebroken elementen*
De lichaamsgroei verloopt gelijkmatig. Wanneer is er een uitzondering?
In de eerste levensjaren en adolescentiegroeiversnelling (groeispurt)
Waarom is de lichaamsproportie verschillend bij kinderen?
De functie van een lichaamsdeel is gekoppeld aan de grootte: denk aan vaak groot hoofd > door grote functie hersenen
Het hoofd van een baby is nog onderontwikkeld. Welk deel ontwikkelt als eerst en welke deel volgt nog (+ uitleg)?
Eerst: Neurocranium
Volgt: Splanchnocranium: Onderkaak & bovenkaak zijn onderontwikkeld in vergelijking met de oogkassen en het hersengedeelte
Wanneer is het neurocranium al meer dan 90% ontwikkeld? (volwassen omvang)
Bij het 6e levensjaar
Tijdens de puberteit groeit de onderkaak uit. Groeit deze meer uit bij jongens of bij meisjes?
Bij jongens
Waardoor wordt de morfologie van de boven- en onderkaak bepaald?
- Vooral door de tandkiemen
- tijdens de pubertijd groeit de onderkaak uit, bij jongens meer dan bij meisjes
Leg de kaakontwikkelingen uit (6)
In uterus,
- 9e week na conceptie snelle vorming splanchnocranium: voornamelijk kraakbeen(interstitiële groei)
- 12e week calcificatie naar bot(groei in appositie).
* Onderkaak ten opzichte van de bovenkaak in een dorsale positie. - 20e week (embryo): kaakverbreding, groeit dorsaal en mediaal.
* Te weinig ruimte in de ontwikkelende kaken voor de melkincisieven(crowding),
* De kaak is smal waar de incisieven worden gevormd en breed rond de molaren. - Na de geboorte, eerste 6 maanden: vooral groei in
kaakgedeeltes met tandkiemen. - 1e jaar, onderkaak ventraal ten opzichte van de bovenkaak
* De sagittale verhouding kaken komt overeen met die in het complete melkgebit.
Wat gebeurt er 6 maanden na de geboorte?
Wat gebeurt er in 3 stappen?
De eerste elementen breken door.
1: Omvang van de kaak neemt zo toe, dat er ruimte is voor de melkincisieven
2: Eruptie van de centrale-melkincisieven, in de onderkaak
3: verbening van de symphesis(mediane regio) onderkaak. Hierdoor kan er alleen nog dorsaal extra weefsel gevormd worden.
Wat is de doorbraakvolgorde van de melkdentitie? (10)
± volgorde (verschil jongens(eerder)/meisjes)
Doorbraak maxilla eerder behalve voor elementen 1 en 5)
1 mand, 1 max, 2 max, 2 mand, 4 max, 4 mand, 3 max, 3 mand, 5mand, 5 max
Occlusie van de melkmolaren is het belangrijkst.
Hoe is de bovenkaak afgestemd op de onderkaak?
Transversaal op de breedte: Bovenkaak transversaal op de breedte van de onderkaak afgestemd.
De onderkaak is leidend als het gaat om occlusie
Waarvoor zorgt kegel-trechtermechanisme?
Leg uit wat het kegel-trechtermechanisme inhoud (4)
Voor juiste interdigitatie
A. Er is geen verplaatsing nodig naar antagonisten precies goed tegenover elkaar doorbreken, wat zelden het geval is
B. De kegelpunt gaat binnen de trechter vallen
C. Verplaatsing van de molaar boven en in mindere mate van die onder
D. Uiteindelijke interdigitatie
Wanneer is het melkgebit compleet en wanneer verandert er weinig in de occlusie?
Bij 2,5 jaar
tot 5e jaar verandert er in de positie en occlusie weinig.
Waarom is er geen ruimte tussen de zijdelingse delen?
Het kegel-trechtermechanisme zorgt ervoor dat de molaren mooi in elkaar komen te staan, maar ook iets naar mesiaal staan.
* Het kegel-trechtermechanisme komt alleen voor bij molaren
Het 6e levensjaar; de eerste wisselfase.
In welke 3 stappen verloopt dit? (bij molaren)
1: 1e blijvende molaren onderkaak breken door
2: 1e blijvende molaren bovenkaak breken door
3: Occlusie in meeste gevallen door Kegel-trechtermechanisme
* Mesiale stap bij de tweede melkmolaar BK(gelijke mesiodistale kroonafmeting) dan direct goede interdigitatie, anders bij occlusie
Vervanging melkelementen in twee fasen:
1e fase: Incisieven,
- Intertransitionele fase(±1½ jaar)
2e fase: Melkhoektanden en molaren
Wat zorgt ervoor dat er meer ruimte nodig is in de kaak?
De blijvende snij- en hoektanden zijn breder dan melk. Daarom is er meer ruimte nodig
Hoe verloopt de doorbraak?
Bovenkaak:
Onderkaak:
Optimaal gebruik van de beschikbare ruimte. Door sutuur, distale angulatie en een centraal diasteem.
Doorbraak volgens aanlegpositie
In de bovenkaak is een duidelijke structuur aanwezig, waar door de centrale incisieven vaak wat meer naar distaal doorbreken en er een spleetje tussen de voortanden ontstaat. De laterale incisieven worden naar distaal geduwd door de kracht van de centrale incisieven, waardoor de diastemen sluiten.
Hoe lang duurt de wisseling van cuspidaten?
Duurt 3 jaar
Wisseling van snijtanden en doorbraak van eerste
blijvende molaren: de eerste wisselfase
Wat is belangrijk om te weten over de wisseling bij snijtanden? (5)
Wisseling duurt 3 jaar
- Ondersnijtanden breken door, distalisering laterale melksnijtanden.
- Bovensnijtanden breken door, distalisering laterale melksnijtanden.
- Bovenkaak doorbraak, frequenter symmetrisch, mediaanlijn wordt niet overschreden
- Trauma(vroegtijdig verlies) heeft een invloed op de doorbraaktijd
- Veel variatie mogelijk in doorbraak en wisselpatronen.
Leg de wisseling van het melkgebit uit (A t/m F)
A. Melkelementen met daarboven de blijvende elementen
B. Eerste wissel, de centrale onder incisieven komen door.
C. Blijvende centrale incisieven in de bovenkaak komen iets naar distaal door.
D. De laterale melkincisieven in de onderkaak komen door.
E & F. De laterale incisieven in de bovenkaak komen door, het diasteem wordt kleiner. Het front is nu gewisseld, maar er is nog geen ruimte voor de cuspidaten
Waarom is de bovenkaak meer symmetrisch dan de onderkaak?
Omdat er minder ruimte is in de bovenkaak
Ruimte:
BK = 1 mm
OK = 1,7 mm