2. diagnoza osób przewlekle chorych somatycznie Flashcards
diagnoza jako…
proces; idiograficzny opis funkcjonowania pacjenta
cel diagnozy
zidentyfikowanie i opisanie, wyjaśnienie przyczyn problemowych oraz zdrowych sposobów myślenia, przeżywania i zachowania
wywiad diagnostyczny
- podstawowe info o osobie i stanie zdrowia
- wiedza na temat choroby
- typy reakcji na chorobę
- subiektywne znaczenie choroby
- radzenie sobie
- funkcjonowanie rodzinne, zawodowe, społeczne
- obserwacja
NIE MOŻNA PRZEPROWADZIĆ TESTU BEZ WYWIADU! WYWIAD BEZ TESTU MOŻE SIĘ ODBYĆ.
wywiad diagnostyczny w chorobie somatycznej
pogłębiona i bardziej ustrukturalizowana forma rozmowy z pacjentem, nakierowana na zbadanie konkretnych obszarów, które są przedmiotem zainteresowania; ważne jest doświadczenie kliniczne; wywiad powinien być zaplanowany i przygotowany
Inwentarz stanu i cechy lęku STAIL
- Autorzy – Spielberg, Gorsuch, Lushene
- Adaptacja – Spielberg, Sterlau, Tysarczyk, Wrześniewski
lęk jako przejściowy, sytuacyjny stan i względnie stała cecha (gotowość do reagowania lękiem.
wyższy poziom lęku jako cechy -> wyższy poziom lęku jako stanu
budowa Inwentarza stanu i cechy lęku (Spielberger, Gorsuch, Lushene)
Podskale:
- X1 – 20 pozycji do pomiaru lęku-stanu – „Co czujesz w tej chwili?”
- X2 – 20 pozycji do pomiaru lęku-cechy – „Jak czujesz się zazwyczaj?”
- Skala 4-stopniowa – od zdecydowanie nie do zdecydowanie tak
Suma punktów dla każdej podskali: 20-80 pkt.; skala stenowa (klasyczna interpretacja), są normy (21-79 lat)
Szpitalna Skala Lęku i Depresji HADS
Stosowana najczęściej przez lekarzy.
- Odpowiedzi na 4-stopniowej skali (0-3)
- Zakres możliwych do uzyskania punktów – 0-21
Skala lęku: powyżej 12 duże prawdopodobieństwo zaburzeń lękowych,
Skala depresji: powyżej 7 to zagrożenie, a powyżej 9 to prawdopodobieństwo depresji
Skala Kontroli emocji CECS
- Autorzy – Watson, Greer
- Adaptacja – Juczyński
zastosowanie: napięcie emocjonalne (tłumienie wyrażania emocji -> długotrwałe utrzymywanie lub nasilenie); subiektywna kontrola gniewu, lęku i depresji - 21 twierdzeń dotyczących sposobu ujawniania/wyrażania gniewu (2, 4), lęku (1, 5, 4), depresji (1, 5)
- Skala 4-stopniowa
- 7-28 punktowy zakres wyników każdej z podskal
- 21-84 punkty – ogólny wskaźnik kontroli emocji (wyższy wynik = wyższe tłumienie negatywnych emocji)
Inwentarz Depresji Becka (BDI-II)
- Autorzy – Beck, Steer, Brown
- Adaptacja – Kojek, Stańczyk
- zastosowanie: pomiar depresji – uzyskanie wskaźnika obecności i stopnia nasilenia objawów depresji zgodnych z DSM-4; skala przesiewowa
21 pozycji (z nagłówkami objawów, przez ostatnie dwa tygodnie, 4 stopniowalne
opisy - wybór najbardziej adekwatnego)
- Punkty odcięcia – 0-13 minimalna, 14-19 łagodna, 20-28 umiarkowana, 29-63 ciężka
- Steny – 1-3 niskie, 4-7 przeciętne, 8-10 wysokie
MMSE - Krótka Skala Oceny Stanu Umysłowego
Najlepiej różnicuje osoby z umiarkowanym i głębokim stopniem zaburzeń poznawczych od osób zdrowych.
Słabo wykrywa łagodne zaburzenia poznawcze (MCI) i otępienie lekkie.
Słabo wykrywa zaburzenia funkcji wykonawczych.
Max. wynik: 30 punktów. Wynik graniczny - 23 lub mniej pkt.
27-30 wynik prawidłowy
24-26 zaburzenia poznawcze bez otępienia
19-23 otępienie lekkiego stopnia
11-18 otępienie średniego stopnia
0-10 otępienie głębokie
Arkusz doznań bólowych MPQ
- Autor – Melzack
- Adaptacja – Sedlak
zastosowanie: - Jakościowa ocena doznań bólowych – sensoryczny i emocjonalny aspekt bólu
- Ilościowa ocena doznań bólowych – nasilenie bólu
- Lokalizacja doznań bólowych – rysunek sylwetki ludzkiej
74 przymiotniki opisujące różne właściwości bólu
Nie ma konieczności zaznaczania odpowiedzi w każdej grupie określeń, z danej grupy można
wybrać tylko jedno.
Kwestionariusz Strategii Radzenia sobie z bólem CSQ
autor: Rosenstiel, Keefe
adaptacja: Juczyński
zastosowanie: ocena stosowanych strategii radzenia sobie z doświadczanym bólem i ich
skuteczności w opanowywaniu i obniżaniu bólu; prognozowanie przystosowania się do bólu
(przewlekłego)
42 stwierdzenia opisujące różnego rodzaju sposoby radzenia sobie z bólem (7 strategii radzenia sobie z bólem wchodzące w skład 3 czynników).
skala 7-stopniowa (punktacja)
i. 0 – nigdy tego nie robię
ii. 3 – czasem to robię
iii. 6 – zawsze to robię
2 pytania dotyczące oceny własnych umiejętności poradzenia sobie i obniżenia bólu
- suma punktów dla każdej strategii od 0 do 36
- suma punktów dla każdego z dwóch pytań (kontrola/zmniejszanie) od 0 do 6
- Im wyższy wynik tym:
większe znaczenie przypisywane danemu
sposobowi radzenia sobie z bólem; większe umiejętności poradzenia sobie
(opanowania bólu) i obniżenia bólu
Kwestionariusz przekonań na temat kontroli bólu BPCQ
Autor – Skerington
Adaptacja – Juczyński
zastosowanie: pomiar przekonań na temat kontroli bólu, dominujący typ umiejscowienia kontroli bólu
13 stwierdzeń wchodzących w skład trzech czynników, które mierzą siłę indywidualnych
przekonań dotyczących kontrolowania bólu:
- osobiście (czynniki wewnętrzne, W) – od 5 do 30pkt
- poprzez wpływ lekarzy (siła innych, L) – od 4 do 24pkt
- przez przypadkowe zdarzenia (P) – od 4 do 24pkt
wyższy wynik to silniejsze przekonania, że ból może zostać opanowany przez wpływ danego czynnika
Skala Oceny Własnej Choroby SOWC
autor: Janowski, Steuden
zastosowanie: osobista ocena poznawcza własnej choroby; pierwotna ocena sytuacji
stresowej - choroby.
47 tomów tworzących siedem podskal wyrażających różne kategorie znaczeniowe,
jakie chorzy mogą przypisywać sytuacji własnej choroby
→ skala 5-stopniowa
Kategorie:
- zagrożenie
- korzyść
- przeszkoda/strata
- wyzwanie
- krzywda
- wartość
- znaczenie - skala kontrolna
Skala Odczuwanego Stresu PSS-10
autorzy: Cohen, Kamarck, Mermelstein
adaptacja: Juczyński, Ogińska-Bulik
Zastosowanie: ocena natężenia stresu związanego z własną sytuacją życiową na
przestrzeni ostatniego miesiąca (przewidywanie stanu zdrowia)
