2. Analogi prostaglandyn

Question 1

Definicja prostaglandyn:

Answer 1

endogenna grupa związków powstająca na szlaku przemian kwasu arachidonowego

Question 2

Prostaglandyny - mechanizm działania:

Answer 2

oddziaływanie z receptorami dla endogennych związków tej grupy - zależy od miejsca podania, postaci i specyficzności dla wybranej grupy receptorów prostaglandynowych

Question 3

Prostaglandyny - zastosowanie:

Answer 3

• jaskra z otwartym kątem przesączania oraz nadciśnienie oczne
• indukcja porodu
• przerywanie ciąży w II trymestrze
• udrażnianie tętnic u noworodków
• choroba zarostowa tętnic obwodowych
• gastroprotekcja przy stosowaniu NLPZ
• zaburzenia erekcji

Question 4

prostaglandyna PGF2alfa - działanie w zależności od miejsca podania:

Answer 4

• domaciczne → skurcze mięśni gładkich
• do worka spojówkowego → zmniejszenie IOP
• zewnętrzna linia rzęs → stymulacja wzrostu

Question 5

prostaglandyna E1 - działanie w zależności od miejsca podania:

Answer 5

• donaczyniowo - poprawa parametrów przepływu krwi
• doustnie - zmniejszenie wydzielania soku żołądkowego, gastroprotekcja

Question 6

Mechanizm i miejsce działania analogów prostaglandyn w obniżaniu ciśnienia śródgałkowego:

Answer 6

• działają na receptory PGF2alfa w siateczce beleczkowej, mięśniu rzęskowym i twardówce
• zwiększają odpływ cieczy wodnistej (za pomocą poszerzania przestrzeni odpływu, zmiany kształtu komórek)

Question 7

Mechanizm i miejsce działania analogów prostaglandyn (dinoproston) w indukcji porodu - żel podany na szyjkę macicy:

Answer 7

• receptory prostaglandyny E2 w komórkach mięśniówki gładkiej macicy
• skurcz mięśniówki macicy
  + dodatkowe efekty szyjkowe (zmiękczenie i rozszerzenie)

Question 8

Mechanizm i miejsce działania analogów prostaglandyn (dinoprost) w przerywaniu ciąży w II trymestrze - iniekcja doowodniowa:

Answer 8

• receptory prostaglandyny E2 w komórkach mięśniówki gładkiej macicy
• skurcz mięśniówki macicy, wywołanie porodu spontanicznego i opróżnienie macicy

Question 9

Mechanizm i miejsce działania analogów prostaglandyn (alprostadyl) w udrażnianiu tętnic u noworodków - iniekcja:

Answer 9

• receptory prostaglandyny E1 mięśniówki gładkiej naczyń
• rozszerzenie światła naczynia, zachowanie jego drożności, (zapobieżenie niedotlenieniu noworodka)

Question 10

Mechanizm i miejsce działania analogów prostaglandyn (alprostadyl) w chorobie zarostowej tętnic obwodowych - i.v.:

Answer 10

• receptory prostaglandyny E1 w mięśniówce gładkiej tętnic
• rozszerzenie naczyń

w połączeniu z cyklodekstryną zwiększa objętość łożyska naczyniowego

Question 11

Mechanizm i miejsce działania analogów prostaglandyn (mizoprostol) w gastroprotekcji przy stosowaniu leków z grupy NLPZ:

Answer 11

• receptory prostaglandyny E1 ściany żołądka
• NLPZ powodują gastrotoksyczność, bo hamują syntezę prostaglandyn
• prostaglandyny mają działanie ochronne przed niszczeniem ściany żołądka, a ich naturalna substytucja w tym pomaga

Question 12

Mechanizm i miejsce działania analogów prostaglandyn (alprostadyl) w zaburzeniach erekcji - krem lub iniekcje do ciał jamistych:

Answer 12

• receptory dla prostaglandyny PGE1 na powierzchni komórek mięśniówki gładkiej ciał jamistych → aktywacja cAMP
• indukcja relaksacji mięśniówki gładkiej, co umożliwia zwiększony napływ krwi do ciał jamistych i erekcję

Question 13

Prostaglandyny OTC:

Answer 13

kosmetyki do stymulacji wzrostu rzęs

Question 14

Prostaglandyny na receptę:

Answer 14

• krople do oczu (solo lub w połączeniu z tymololem) - bimatoprost, latanoprost, trawoprost, tafluprost
• tabletki - mizoprostol (solo lub w połączeniu z diklofenakiem)
• lek do infuzji / krem - alprostadyl

Question 15

Prostaglandyny w LZ:

Answer 15

• dinoproston
• dinoprost
• alprostadyl

Question 16

Analogi PGF2alfa - zastosowanie wg ChPL:

Answer 16

• obniżanie IOP w przewlekłej jaskrze otwartego kąta
• obniżanie IOP w nadciśnieniu ocznym

bimatoprost, latanoprost, trwaoprost, tafluprost

Question 17

Mizoprostol - zastosowanie wg ChPL:

Answer 17

zapobieganie owrzodzeniom żołądka i dwunastnicy w trakcie leczenia NLPZ

Question 18

Alprostadyl w infuzji (+cyklodekstryna) - zastosowanie wg ChPL:

Answer 18

• przewlekła choroba zarostowa tętnic obwodowych w III i IV stadium (Fontaine’a) u pacjentów, którzy nie kwalifikują się do rewaskularyzacji lub rewaskularyzacja zakończyła się niepowodzeniem

Question 19

Alprostadyl w kremie - zastosowanie wg ChPL:

Answer 19

• zaburzenia wzwodu
• aplikować przy ujściu cewki moczowej*

Question 20

Prostaglandyny off-label; wskazania

Answer 20

• hipotrychoza rzęs (PGF2alfa)
• opróżnianie macicy w przypadku obumarcia płodu lub poronienia do 24 Hbd (mizoprostol)
• aborcja farmakologiczna (mizoprostol)
• wywołanie akcji porodowej (mizoprostol)
• niegojące się wrzody żołądka i dwunastnicy (mizoprostol)

Question 21

Analogi prostaglandyn PGF2alfa - działania niepożądane:

Answer 21

• wzrost pigmentacji tęczówki (nieodwracalny) oraz skóry okolicy oka (odwracalny)
• zmiana w wyglądzie rzęs
• przekrwienie oka

Question 22

Analogi prostaglandyn (mizoprostol) - działania niepożądane:

Answer 22

• biegunka
• krwawienie z dróg rodnych