Κεφάλαιο 12 Flashcards

1
Q

Σε τι είδους μόρια είναι γενικά διαπερατή η λιπιδική διπλοστιβάδα των κυτταρικών μεμβρανών και σε τι δεν είναι;

A

Γενικά, είναι εξαιρετικά διαπερατή από μικρά, μη πολικά μόρια (πχ οξυγόνο, διοξείδιο του άνθρακα).
Σε μικρότερο βαθμό είναι διαπερατή από μικρά πολικά μόρια (πχ νερό).
Είναι αδιαπέραστη από τα περισσότερα υδατοδιαλυτά μόρια και όλα τα ιόντα.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Σε ποιες δύο κατηγορίες χωρίζονται οι πρωτεΐνες μεταφοράς των κυτταρικών μεμβρανών βάση της λειτουργίας τους;

A

1)Μεταφορείς
2)Δίαυλοι
Κάθε μία κατηγορία είναι υπεύθυνη για την μεταφορά ενός συγκεκριμένου διαλυτού μορίου

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Ποια η βασική λειτουργία των πρωτεϊνών- διαύλων;

A

Δημιουργούν πόρους διαμέσου της λιπιδικής διπλοστιβάδας μέσω της οποίας διαχέονται παθητικά τα διαλυτά μόρια

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Με ποιον τρόπο τα μικρά, μη πολικά μόρια μετακινούνται δια μέσου των κυτταρικών μεμβρανών;

A

Με απλή διάχυση

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Τι είδους ουσίες και πώς τις μεταφέρουν οι πρωτεΐνες μεταφορείς;

A

Διαθέτουν κινητά τμήματα και μεταφέρουν μικρά οργανικά μόρια ή ανόργανα ιόντα από τη μία πλευρά της μεμβράνης στην άλλη μέσω αλλαγής στη διαμόρφωσή τους.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Τι είδους ουσίες και πώς τις μεταφέρουν οι πρωτεΐνες δίαυλοι;

A

Σχηματίζουν υδρόφιλους πόρους στην μεμβράνη μέσω των οποίων διαχέονται οι ουσίες. Οι περισσότεροι δίαυλοι διακινούν αποκλειστικά ιόντα

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Από τι εξαρτάται η διαπερατότητα της λιπιδικής μεμβράνης σε συγκεκριμένου είδους ουσίες;

A

1) Από το μεγεθός των ουσιών. Οι μικρότερες ουσίες την περνούν ευκολότερα
2) Από την πολικότητά τους. Οι μη πολικές ουσίες διακινούνται ευκολότερα

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Πώς κατανέμονται τα ιόντα Na+ και K+ μέσα και έξω από την κυτταρική μεμβράνη;

A

Τα Να βρίσκονται κατά συντριπτική πλειονότητα στο εξωτερικό, ενώ τα Κ στο εσωτερικό της μεμβράνης

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Τι είναι το δυναμικό μεμβράνης;

A

Είναι ηλεκτρική ανισορροπία (δηλαδή περίσσεια θετικών ή αρνητικών φορτίων) κοντά στην μεμβράνη

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Γιατί το δυναμικό ηρεμίας έχει αρνητικό πρόσημο;

A

Επειδή το εσωτερικό του κυττάρου είναι πιο αρνητικά φορτισμένο από το εσωτερικό

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Ποια είναι η σύσταση και η δομή των πρωτεϊνών μεταφορείς;

A

Οι πρωτεΐνες μεταφορείς είναι πολυπεπτιδικές αλυσίδες που διαπερνούν πολλές φορές την λιπιδική διπλοστιβάδα. Πρόκειται δηλαδή για πρωτεΐνες πολλαπλής διέλευσης

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Ποια είναι η βασική διαφορά μεταξύ των δύο ειδών πρωτεϊνών μεμβρανικής μεταφοράς;

A

1) Οι πρωτεΐνες δίαυλοι επιλέγουν τα μόρια κυρίως με βάση το μέγεθός τους και το ηλεκτρικό τους φορτίου
2) Οι πρωτεΐνες μεταφορείς λειτουργούν ως περιστρεφόμενες πόρτες. Επιτρέπουν, δηλαδή, την διέλευση μόνο των μορίων εκείνων που ταιριάζουν σε μία ειδική θέση πρόσδεσης πάνω στην πρωτεΐνη. Έχουν δηλαδή υψηλή εξειδίκευση.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Με ποιος τρόπους (είδη μεταφοράς) μπορούν τα διαλυτά μόρια να διαπεράσουν τις μεμβράνες;
Ποια η συμβολή των πρωτεϊνών μεμβρανικής μεταφοράς στην μετακίνηση αυτή;

A

1) Παθητική μεταφορά, που χαρακτηρίζεται από την μη δαπάνη ενέργειας. Όλες οι πρωτεΐνες δίαυλοι και μερικές πρωτεΐνες μεταφορείς συμμετέχουν στην παθητική μεταφορά
2) Ενεργός μεταφορά, που χαρακτηρίζεται από κατανάλωση ενέργειας. Οι ουσίες μετακινούνται αντίθετα από την ηλεκτροχημική τους βαθμίδωση. Πραγματοποιούνται από ειδικές πρωτεΐνες μεταφορείς που ονομάζονται αντλίες

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Από που αντλούν την απαιτούμενη ενέργεια οι πρωτεΐνες- αντλίες;

A

1) Από την υδρόλυση ATP
2) Από την διαμεμβρανική βαθμίδωση ιόντων
3) Από το ηλιακό φως

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Από τι καθορίζεται η κατεύθυνση μεταφοράς ενός μη φορτισμένου μορίου;

A

Από την βαθμίδωση συγκέντρωσης

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Από τι καθορίζεται η κατεύθυνση μεταφοράς ενός φορτισμένου μορίου;

A

Από δύο δυνάμεις:
1)Την βαθμίδωση συγκέντρωσης
2)Από το δυναμικό της μεμβράνης (ηλεκτρικό φορτίο)
Η συνισταμένη των δύο παραπάνω δυνάμεων ονομάζεται ηλεκτροχημική βαθμίδωση

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Με ποιον τρόπο μεταφέρεται το νερό διαμέσου της κυτταρικής μεμβράνης;

A

Με την ώσμωση. Γενικά, η συγκέντρωση των διαλυτών ουσιών μέσα στο κύτταρο υπερβαίνει την συγκέντρωση αυτών που βρίσκονται έξω από το κύτταρο. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να προκαλείται ωσμωτική βαθμίδωση που τραβά το νερό μέσα στο κύτταρο.

18
Q

Δώστε ένα παράδειγμα πρωτεΐνης μεταφορέα που διακινεί ένα μόρια κατά μήκος της ηλεκτροχημικής βαθμίδωσής του με παθητική, δηλαδή, μεταφορά.

A

Ο μεταφορέας γλυκόζης. Αποτελείται από μία πρωτεϊνική αλυσίδα που διαπερνά την μεμβράνη τουλάχιστον 12 φορές. Μπορεί να λάβει δύο διαμορφώσεις τις οποίες εναλλάσει κατά τρόπο τυχαίο και μη αντιστρεπτό

19
Q

Τι ποσοστό της συνολικής ενέργειας του κυττάρου χρησιμοποιείται από την αντλία Na+/K+ και γιατί αυτή λειτουργεί ασταμάτητα;

A

Περίπου το 30%.
Για να αποβάλλει τα Να+ που εισρέουν συνεχώς στο κύτταρο μέσω άλλων πρωτεϊνών μεταφορέων και διάυλων. Είναι σαν αντλία νερού σε καράβι που μπάζει

20
Q

Σε ποιες τρεις κατηγορίες διακρίνονται οι πρωτεΐνες μεταφορείς ανάλογα με τον τρόπο μεταφοράς ουσιών;

A

1)Μονομοταφορείς
2)Συμμεταφορείς
3)Αντιμεταφορείς
2+3 = Συζευγμένοι μεταφορείς

21
Q

Τι είναι οι συζευγμένες αντλίες;

A

Είναι ενεργοί πρωτεΐνες μεταφορείς που λειτουργούν δύο μόρια διαμέσου της κυτταρικής μεμβράνης. Η κίνηση του πρώτου που γίνεται κατά μήκος της ηλεκτροχημικής του βαθμίδωσης παρέχει την ενέργεια για την μεταφορά του δεύτερου που γίνεται αντίθετα

22
Q

Η ηλεκτροχημική βαθμίδωση Να+ προωθεί συζευγμένες αντλίες στην κυτταρική μεμβράνη ζωικών κυττάρων. Δώστε ένα παράδειγμα συμμεταφορέα και ένα αντιμεταφορέα εξηγώντας σε τι χρησιμεύει ο κάθε μηχανισμός

A

1) Συμμεταφορέας Να+- γλυκόζης: Βοηθά τα κύτταρα του επιθηλίου του εντέρου να προσλαμβάνουν γλυκόζη ανεξαρτήτως της βαθμίδωσής συγκέντρωσής της
2) Αντιμεταφορέας Να+ - Η+: Βοηθυά τα ζωικά κύτταρα να ελέγχουν το pH του κυτταροδιαλύματος, αποτρέποντας το εσωτερικό του κυττάρου να γίνει πολύ όξινο

23
Q

Ποιον τρόπο χρησιμοποιούν τα βακτήρια για την προώθηση των συζευγμένων αντλιών;

A

Τις ηλεκτροχημική βαθμίδωση Η+, η οποία δημουργείται από αντλίες Η+ της κυτταρικής μεμβράνης. Οι αντλίες αυτές αντλούν την ενέργειά τους είτε από το ηλιακό φως (πχ βακτηριοδοψίνη) είτε από την υδρόλυση ATP

24
Q

Με ποιον τρόπο συμβαίνει η ελεύθερη/απλή διάχυση;

A

Μέσω υδρόφιλων πόρων (πορίνες) που βρίσκονται στην κυτταρική μεμβράνη

25
Q

Πώς δημιουργείται και πώς ρυθμίζεται το μεμβρανικό δυναμικό;

A

Δημιουργείται από την διαφορά δυναμικού μεταξύ των δύο πλευρών της μεμβράνης και ρυθμίζεται από την διαπερατότητα της μεμβράνης σε συγκεκριμένα ιόντα

26
Q

Ποιες οι διαφορές των ιοντικών διαύλων από τους απλούς υδρόφιλους πόρους;

A

1) Οι δίαυλοι είναι επιλεκτικοί σε ιόντα. Η επιλεκτικότητα ρυθμίζεται από την διάμετρο, το σχήμα και την κατανομή των αμινοξέων στο εσωτερικό του διαύλου
2) Οι δίαυλοι μπορούν να ανοιγοκλείνουν (ελεγχόμενα)

27
Q

Τι είναι οι δίαυλοι διαρροής Κ+;

A

Είναι δίαυλοι που ανοιγοκλείνουν τυχαία, επιτρέποντας την ελεύθερη διακίνηση Κ+ κατά μήκους της βαθμίδωσης συγκέντρωσής του. Καθιστούν την μεμβράνη περισσσότερο διαπερατή σε ιόντα Κ+ σε σύγκριση με άλλα ιόντα

28
Q

Πώς οι δίαυλοι διαρροής Κ+ συμβάλλουν στην δημιουργία μεμβρανικού δυναμικού;

A

Τα Κ+ που διαφεύγουν από το εσωτερικό του κυττάρου αφήνουν πίσω τους περίσσεια αρνητικών φορτίων, διαταράσσοντας έτσι την ηλεκτρική ισορροπία. Με αυτό τον τρόπο δημιουργείται διαφορά δυναμικού που εμποδίζει την περεταίρω μετακίνηση Κ+ προς τα έξω. Με άλλα λόγια, το δυναμικό της μεμβράνης είναι αρκετά ισχυτό ώστε να αντισταθμίζει την τάση διαρροής του Κ+ που οφείλεται στην βαθμίδωση της συγκέντρωσής του

29
Q

Πού διαφέρουν μεταξύ τους οι δίαυλοι;

A

1) Στην επιλεκτικότητά τους σε ιόντα

2) Στον τρόπο ελέγχου του ανοίγματός τους

30
Q

Ποιοι είναι οι διαφορετικοί μηχανισμοί ανοιγοκλεισίματος των διαύλων;

A

1) Τάση: Εξαρτάται από το δυναμικό της μεμβράνης
2) Προσδέτες
3) Μηχανικά: Άσκηση μηχανικής δύναμης

31
Q

Ποιος είναι ο ρόλος ενός νευρώνα;

A

1) Να δέχεται
2) Να καθοδηγεί
3) Και να μεταβιβάζει σήματα

32
Q

Από ποια μέρη αποτελείται ένας νευρώνας;

A

1) Κυτταρικό σώμα (περιλαμβάνει τον πυρήνα)
2) Νευράξονας
3) Δενδρίτες
4) Νευρικές απολήξεις

33
Q

Ποια η μορφή του σήματος που μεταφέρει ένας νευρώνας;

A

Το σήμα που μεταφέρει ένας νευρώνας συνίσταται στις αλλαγές του ηλεκτρικού δυναμικού διαμέσου της κυτταρικής μεμβράνης του νευρώνα

34
Q

Πού βρίσκονται οι δίαυλοι Ca2+ και ποια η λειτουργία τους;

A

Βρίσκονται στις νευρικές απολήξεις των νευρικών κυττάρων. Η λειτουργία τους συνίσταται στην μετατροπή του ηλεκτρικού σήματος σε χημικό

35
Q

Υπό ποια μορφή το ηλεκτρικό σήμα μετατρέπεται σε χημικό;

A

Με τη μορφή ενός μορίου σηματοδότησης, τον νευροδιαβιβαστή. Οι νευροδιαβιβαστές, αρχικά, αποθηκεύονται στις νευρικές απολήξεις μέσα σε συναπτικά κυστίδια που περιβάλλονται από μεμβράνη

36
Q

Τι αποτέλεσμα έχει η εκπόλωση της κυτταρικής μεμβράνης στην λειτουργία των διαύλων Ca2+ και στα κυστίδιαν των νευροδιαβιβαστών;

A

Οι δίαυλοι Ca2+ ελέγχονται από την τάση. Η εκπόλωση της κυτταρικής μεμβράνης έχει αποτέλεσμα το άνοιγμά τους. Συνεπώς, λόγω της βαθμίδωσης συγκέντρωσης το ασβέστιο σπεύδει στο εσωτερικό των νευρικών απολήξεων. Λόγω των παραπάνω πραγματοποιείται σύντηξη των κυστιδίων με την κυτταρική μεμβράνη και τελικά απελευθέρωση των νευροδιαβιβαστών

37
Q

Ποια η δομή του υποδοχέα ακετυλοχολίνης, πού βρίσκεται και πώς λειτουργεί; (Εικ.12-41)

A

Ο υποδοχέας ακετυλοχιλίνης βρίσκεται στην κυτταρική μεμβράνη των σκελετικών μυϊκών κυττάρων και ανοίγει όταν προσδέσει το νευροδιαβιβαστή ακετυλοχολίνη.
Περιλαμβάνει 5 διαμεμβρανικές υπομονάδες, δύο από τις οποίες είναι ταυτόσημες και συνδυάζονται μεταξύ τους για να δημιουργήσουν έναν υδρόφιλο πόρο στην λιπιδική υποστιβάδα. Αμινοξέα με αρνητικά φορτισμένες πλευρικές αλυσίδες βρίσκονται στα δύο άκρα του πόρου επιτρέποντας την διέλευση μόνο θετικά φορτισμένων ιόντων (πχ Να+, Κ+). Ωστόσο, αν δεν προσδεθεί ακετυλοχολίνη, ο δίαυλος είναι κλειστός και οι υδρόφοβες πλευρικές αλυσίδες των αμινοξέων φράζουν την είσοδο σε μια περιοχή που καλείται πύλη. Όταν προσδεθεί ο νευροδιαβιβαστής, ο δίαυλος ανοίγει, υφιστάμενος μία αλλαγή διαμόρφωσης

38
Q

Ποιοι οι κυριότεροι υποδοχείς διεγερτικών νευροδιαβιβαστών;

A

1)Της ακετυλοχολίνης
2)Του γλουταμινικού οξέος
Αμφότεροι είναι δίαυλοι κατιόντων που ελέγχονται από προσδέτες (εν προκειμένω διαβεβαστές). Όταν προσδεθεί ο νευροδιαβιβαστής οι δίαυλοι ανοίγουν επιτρέποντας την είσοδο Να+

39
Q

Δώστε μερικά παραδείγματα υποδοχέων ανασταλτικών νευροδιαβιβαστών και περιγράψτε συνοπτικά την λειτουργία τους

A

1)GABA
2)Γλυκίνης
Αμφότεροι είναι δίαυλοι εισόδου του Cl-. Όταν προσδένεται ο νευροδιαβιβαστής, ανοίγουν, αυξάνοντας την διαπερατότητα της μεμβράνης σε ιόντα χλωρίου. Αυτή η αλλαγή στην διαπερατότητα της μεμβράνης αναστέλλει το μετασυναπτικό κύτταρο δυσκολεύοντας την εκπόλωση της κυτταρικής μεμβράνης.

40
Q

Με ποιον τρόπο μπορεί να παρεμποδιστεί η λειτουργία των διεγερτικών και των ανασταλτικών νευροδιαβιβαστών;

A

Με τοξίνες