1. inleiding Flashcards
def gezondheid (WHO)=
gezondheid is een toestand v volledig fysiek, mentaal en sociaal welzijn en niet enkel de afwezigheid van een ziekte of handicap
def gezondheidszorg =
= een geheel v activiteiten die gericht zijn op het verbeteren vd gezondheid
(= letterlijk: zorg dragen voor de gezondheid)
def gezondheidspromotie (WHO)=
het proces waarmee mensen de controle over hun gezondheid kunnen verbeteren. Het gaat verder dan een focus op individueel gedrag naar een breed scala aan sociale- en omgevingsinterventies
(1986, Ottawa Charter)
wat zijn de 3 pijlers/kerndomeinen van gezondheidspromotie?
- een goed bestuur (gzh als uitgangspunt op niveaus)
- gezonde steden (lokale bouding + karakteristieken)
- gezondheidsvaardigheden (juiste competenties)
curatieve functie vs preventieve functie =
curatief = ziekte genezen preventief = ziekte voorkomen
Ottawa Charter + 3 principes =
1986 = een eerste aanzet om gezondheidszorgbeleid multidimensionaall te maken, vanuit 3 principes: 1. in staat stellen 2. bepleiten 3. bemiddelen
een competentie wordt volgend het Ottawa charter gezien als: (3)
- kennis (weten)
- vaardigheden (kunnen)
- attitude (willen)
5 actieterreinen volgens het Ottawa charter =
- politiek (gezond overheidsbeleid)
- leefwereld
- gemeenschap
- individu
- gezondheidszorgvoorzieningen
echelonnering =
= de toegankelijkheid v geneeskunde in verschillende stappen, van een laag naar een hoger organisatieniveau
(bv 4e-lijnszorg)
niveaus binnen de curatieve gezondheidzorg =
nuldelijnzorg (onderaan) t/m vierdelijnszorg (bovenaan)
nuldelijnzorg =
= alle hulp die geboden wordt door niet-professionelen
familie, buren, leerkracht, zelfzorg etc
eerstelijnszorg =
= zorgverstrekkers die men rechtstreeks kan bezoeken of die aan huis komen
= heeft centrale positie i.v.m. doorverwijzing
- voor iedereen toegankelijk (extramuraal)
(huisart, kine, vroedvrouw, thuiszorg, apotheker)
extramuraal =
buiten de muren van een ziekenhuis of instelling
tweedelijnszorg =
= ambulante zorg
= iets meer gespecialiseerde hulp;
- mensen kunnen pas beroep doen op deze zorg als ze een doorverwijzing hebben
(arts-specialist, privépraktijk, bv oogarts)
derdelijnszorg =
= meer gespecialiseerde zorg
= intramuraal
- bv zorg in algemeen -/ psychiatrisch ziekenhuis
intramuraal =
binnen de muren v/e ziekenhuis
vierdelijnszorg =
= ‘ultra’ gespecialiseerde zorg
bv in academisch ziekenhuis
verschillende niveaus v preventieve gezondheidszorg (4)
- primaire preventie
- secundaire preventie
- tertiaire preventie
- quaternaire preventie
primaire preventie =
doel = gezondheid in stand houden en ziekten vermijden
(bv weerbaarder maken tegen negatieve invloeden, overheidsmaatregelen etc)
-> gericht op bevolking
secundaire preventie =
= doel: ziekten in een beginnend stadium opsporen (snelle detectie) = bv screeningen
-> gericht op risicogroepen
tertiaire preventie =
= verdere evolutie v ziekte stoppen of vertragen (beheersing vd ziekte)
= verhogen v levenskwaliteit
(bv voetzorg bij diabetespatienten, therapietrouw bij CVA patienten)
quaternaire preventie =
= behoeden voor overmatige zorg en patienten met overmedicalisering identificeren
- overbodige invasieve medische ingrepen vermijden
(bv kankerpatient die niet meer kan genezen behoeden voor overbodige experimenten)
promotie vs preventie = (3)
- promotie ook door niet-professionals, preventie door interventies vanuit medische sector
- doelgroep promotie= algemene populatie, doelgroep preventie = specifieke risicogroep
- promotie richt zich op gedragsverandering, preventie op voorkomen
def gezondheidssysteem =
= het leveren v hoogwaardige diensten aan alle mensen, waar en wanneer ze die nodig hebben.
= + 5 vereisten