001: Aralin 4 - 5 Flashcards
Mga tulang lumaganap noon panahon ng mga Espanyol:
- Korido
- Awit (metrical romance)
- Tulang Patnigan (Justice Poetry)
- Batutian
Tulang pasalaysay na may sukat na 8 pantig sa tuludtod
Korido
Tulang romansa (metrical romance) na may sukat na 12 pantig bawat taludtod
Awit
Tulang sagutan na itinatanghal ng magkakatunggaling makata ngunit hindi sa paraang padula
Tulang patnigan / justice poetry
Uri ng mga tulang patnigan:
- karagatan (paligsahan sa tula; nilalaro sa mga luksang lamayan)
- duplo (ginagamitan ng tula at kahusayan sa pagbigkas)
- balagtasan (panulaang Tagalog)
Mga tulang lumaganap noong panahon ng Hapones:
- Haiku
- Tanaga
Uri ng tulang binubuo ng 17 pantig na nahahati sa tatlong taludtod.
Ang unang taludtod ay binubuo ng 5 pantig, ang ikalawang taludtod ay binubuo ng 7, at ang ikatlo ay may 5 ring pantig.
Haiku
Pinasikat ni Ildefonso Santos noong panahon ng Hapones. May sukat at tugma.
Tanaga
Bahagi ng pananalitang nag-uugnay ng salita sa kapwa salita, ng isang parirala sa kapwa parirala, o ng sugnay sa kapwa sugnay upang mabuo ang diwa o kaisipan ng isang pahayag.
Pangatnig
Mga uri ng pangatnig:
- Pamukod
- Pandagdag
- Paninsay / Panalungat
- Panubali
- Pananhi
- Panlinaw
May pamimili, pagtatangi, pagaalinlangan.
- ni
- o
- maging
Pangatnig na Pamukod
Nagsasaad ng pagpupuno o pagdaragdad.
- at
- saka
- pati
Pangatnig na Pandagdag
Ginagamit upang sumalungat sa una.
- datapwat
- kahit
- subalit
- ngunit
- bagama’t
- habang
Pangatnig na Paninsay / Panalungat
Pagbabakasali o pagaalinlangan ang pahayag.
- kundi
- kung di
- kung
- kapag
- sana
- sakali
Pangatnig na Panubali
Ginagamit upang magbigay ng dahilan.
- sapagkat
- pagkat
- kasi
- palibhasa
- dahil
Pangatnig na Pananhi
Ginagamit upang linawin o magbigay-linaw.
- anupa
- kaya
- samakatuwid
- sa madaling salita
- kung gayon
Pangatnig na Panlinaw
May akda ng Sa Pula, Sa Puti
Rogelio Sikat
Mga pangunahing tao sa Sa Pula, Sa Puti
- Kulas
- Celing
- Teban
- Castor
- Sioning
Mahilig mag’sabong; asawa ni Celing.
Kulas
Pumupusta ng palihim at palaging inuutusan si Teban; asawa ni Kulas.
Celing
Kasambahay nila Celing na may kahinaan ang ulo.
Teban
Nagturo kay Celing kung paano mang daya.
Castor
Kaibigan ni Celing na tumestigo sa kasunduan nilang mag-asawa.
Sioning
Paksa, lalawigan at panahon ng tula:
Pagsasabong; Kasalukuyan; Look
Kinikilalang pambansang bayani ng Pilipinas.
Jose Protacio Rizal Mercado Alonzo y Realonda
Pinakadakilang bayani at henyo ng Pilipinas
Graciano Lopez-Jaena
Gumamit ng mga sagisag na Plaridel, Pupdoh, Piping Dilat at Dolores Manapat.
Marcelo H. Del Pilar
Gumamit ng sagisag na Taga-ilog
Antonio Luna
Ama ng Demokrasyang Pilipino
Andres Bonifacio
Sa gulang na 18, siya ay sumapi sa Katipunan at kinilala bilang pinakabatang miyembro ng Kilusan.
Emilio Jacinto
Ang tinaguriang “Utak ng Himagsikan” at “Dakilang Lumpo”
Apolinario Mabini
- Mangangatha, nobelista, mananaysay, tagasalin-wika, editor
- Feminista
- Canal dela Reina, Uhaw ang Tigang na Lupa; Titser
Liwayway Arceo
- Sa Pula, Sa Puti
- Manunulat, Politiko, senador
Francisco A. Rodrigo
- Lupang Tinubuan
Narciso G. Reyes
- Manunulat ng sanaysay at komiks
- Tinipon ang kanyang mga sanaysay sa 2 aklat: “Mga Sanaysay” at “Laging May Bituin”
Gemiliano Pineda
- Kilala sa mahalagang kontribusyon niya sa pagsulat ng kasaysayan ng Pilipinas
- Karamihan sa kaniyang kwento ay umiikot sa tema ng pagsisikap
- “Gabi sa Nayon”, “Ula sa Kabukiran”
Teodoro A. Agoncillo
