ოპტიკა Flashcards
ოპტიკა არის
ფიზიკის ნაწილი, რომელიც შეისწავლის სინათლის მოვლენებს
სინათლის წყარო ეწოდება
სხეულს რომელიც სინათლეს ასხივებს,
სინათლის წყაროები არსებობს
ბუნებრივი და ხელოვნური
ბუნებრივი სინათლის წყაროა:
მზე, ვარსკვლავები, ელვა და მანათობელი მწირები-ციცინთელა, ლაზერი
ხელოვნური სინათლის წყაროა:
ნათურა, სანთელი, კოცონი, ჩართული ტელევიზორის ეკრეანი
სინათლის წყარო წერტილოვანია, თუ
მისი ზომა ძალიან მცირეა იმ მანძილთან შედარებით, სადაც მის მოქმედებას ვიხილავთ(ვარსკვლავი)
სინათლის სხივი არის
წარმოსახვითი წრფე, რომლის გასწვრივ ვრცელდება სინათლის ენერგია
ერთგვაროვან გამჭირვალე გარემოში სინათლე ვრცელდება-
წრფივად
სინათლის წრფივი გავრცელებით აიხსნება-
ჩრდილის წარმოქმნა, ე.ი იმ არეს წარმოქმნა, სადაც ენერგია არ მიდის
როდესაც სინათლის წყარო (S) წერტილოვანია, მაშინ მიიღება
მკვეთრი ჩრდილი
დიდი ზომის წყაროს შემთხვევაში მიიღება
არამკვეთრი ჩრდილი, არა წერტილოვანი წყაროები ნახევარ ჩრდილსაც იძლევა
გრანდიოზული მასშტაბის ჩრდილი მიიღება
მზისა და მთვარის დაბნელების დროს
მზის დაბნელება მოხდება იმ შემთხვევაში , როდესაც
მთვარე მოიქცევა მზესა და დედამიწას შორის
თუ დედამიწა აღმოჩნდა მზესა და მთვარეს შორის , მაშინ
ადგილი აქვს მთვარის დაბნელებას
განასხვავებენ სხეულებს, რომლებიც თვითონ
ასხივებენ და სხეულებს, რომლებიც ირეკლავენ სინათლეს, ისინი ასევე სინათლის წყაროებია მაგ:მთვარე
გარდა მნათი სხეულებისა ჩვენ ვხედავთ სხეულებს, რომლებიც
სინათლეს ირეკლავენ
სინათლე უჰაერო გარემოში ვრცელდება (სიჩქარით)
300 000 კმ-წმ სიჩქარით
ერთგვაროვან გარემოში სინათლის სხივი ვრცელდება
წრფივად , მაგრამ ორი გარემოს საზღვარზე სხივი მიმართულებას იცვლის, საზღვარზე სხივი მიმართულებას იცვლის, სინათლე ნაწილობრივ (ან მთლიანად) აირეკლება -ბრუნდება იმავე გარემოში , ნაწილი კი გარდატყდება, გადის მეორე გარემოში, სინათლის ნაწილი შთაინთქმება
თუ გარემო გამჭირვალეა, სინათლის სხივი-
გადის მეორე გარემოში და იცვლის მიმართულებას-გარდატყდება
დაცემის კუთხე ტოლია
არეკვლის კუთხის
დაცემული და არეკლილი სხივი არის
ურთიერთ შექცევადი
სინათლის არეკვლის გამო ვხედავთ სხეულებს, რომლებიც
თავად არ ასხივებენ სინათლეს
სინათლის არეკვლის კანონის დასადგენად იყენებენ ხელსაწყოს, სახელად
ოპტიკური დისკი
სინათლის არეკვლა ემორჩილება კანონებს რომელიც ცნობილია
არეკვლის კანონების სახელწოდებით
სინათლის გარდატეხის მაჩვენებლის სიდიდე დამოკიდებულია
გარემოს ფიზიკურ თვისებებზე, ტემპერატურაზე, სიმკვრივეზე და თვით სინათლეზე, კერძოდ მის ფერზე
წითელი ფერის სინათლისათვის გარდატეხის მაჩვნებელი იისფერთან შედარებით-
ნაკლებია n წითელი
ორი გამჭირვალე გარემოს საზღვრებზე (ჰაერიდან წყალში სხივის გავლისას, ჰაერიდან მინაში სხივის გავლისას ან პირიქით)სინათლე იცვლის
მიმართულებას, სინათლის ნაწილი აირეკლება, იმავე გარემოში , ნაწილი კი გარდატყდება, გავა მეორე გარემოში. ამ მოვლენას სინათლის გარდატეხა ეწოდება.
sinα/sinß=
n2
n2;1 არის
გარდატეხის მაჩვნებელი, ანუ მეორე გარემოს გარდატეხის მაჩვენებელი პირველის მამართ
გარდატეხის ფარდობითი მაჩვენებელი ტოლია
n2;1=
თითოეულ გარემოში სინათლის სიჩქარის შეფარდებისა
V1 / V2
გარემოს გარდატეხის მაჩვენებელი
n=
C -
v -
n= c / v
C - სინათლის სიჩქარე ვაკუომში
v - სინათლის სიჩქარე მოც.მონაკვეთში
ჰაერში სინათლის სიჩქარე არის
1 კმ/წმ
წყალში სინათლის სიჩქარეა-
2 კმ/წმ
ჰაერში სინათლის სიჩქარე უფრო მეტია ვიდრე წყალში, ამიტომ წყალი ოპტიკურად
მეტად მკვრივია, ვიდრე ჰაერი
სინათლის არეკვლის მოვლენაზე დაკვირვება შესაძლებელია სხვადასხვა
სახის სარკეებით, ბრტყელით და სფერულით