درس پنج

Question 1

چرا باید بهداشت مواد غذایی را رعایت کنیم؟

Answer 1

تا کارایی لازم برای حفظ سلامت بدن حاصل شود و از ابتلا به بیماری های مختلف مانند مسمومیت ها و بیماری های انگلی در امان بمانیم.

Question 2

منظور از بهداشت مواد غذایی چیست؟

Answer 2

رعایت اصول و موازین بهداشتی یا انجام یک سری اعمال در کلیه مراحل تهیه و تولید، حمل و نقل، نگهداری، فروش و مصرف مواد غذایی به منظور کاهش آلودگی های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی را تا حدّی که برای سلامت انسان زیان بار نباشد، بهداشت مواد غذایی می گویند.

Question 3

بیشترین آلودگی در مواد غذایی چگونه ایجاد می شود؟

Answer 3

بر اثر بی احتیاطی در مراحل فراوری، تولید، نگهداری، حمل و نقل و عرضه مواد غذایی ایجاد میشود.

Question 4

اصول و موازین بهداشتی مواد غذایی یعنی چه؟

Answer 4

انجام یک سری اعمال در کلیه مراحل از تهیه و تولید تا مصرف مواد غذایی است که از آلودگی و فساد مواد غذایی جلوگیری میکند.

Question 5

اصول و موازین بهداشتی مواد غذایی را بیان کنید؟

Answer 5

۱- رعایت بهداشت فردی افراد مؤثر در فرایند تولید غذا
۲- رعایت بهداشت مواد غذایی از تهیه تا مصرف
۳- رعایت بهداشت محیط.

Question 6

برای افراد شاغل در مکانهای تهیه، تولید و توزیع غذا چه مواردی از اهمیت بسزایی برخوردار است ؟

Answer 6

داشتن کارت بهداشت و رعایت بهداشت فردی.

Question 7

نکات بهداشت فردی افراد مؤثر در فرایند تولید غذا را ذکر کنید؟

Answer 7

پوشیدن لباس تمیز و پوشاندن موی سر- نداشتن زیور آلات- پوشاندن بینی و دهان هنگام
عطسه و سرفه-گذاشتن پوشش بهداشتی بر روی خراش ها و زخم های دست و انگشتان- شست و شوی صحیح دستها قبل از کار- کوتاه نگهداشتن ناخن ها و در صورت امکان استفاده از دستکش بهداشتی.

Question 8

برای سالم بودن غذا در مرحله طبخ و نگهداری توجه به چه نکاتی لازم است؟

Answer 8

پختن کامل غذا – نگهداری غذا به صورت داغ یا سرد.

Question 9

چه زمانی پخت غذا کامل است؟

Answer 9

زمانی که تمام قسمتهای آن حداقل ۷۰ درجه سانتی گراد حرارت دیده باشد.

Question 10

برای سالم ماندن غذا به مدت طولانی باید در چه دمایی نگهداری شود؟

Answer 10

غذا باید به صورت کاملاً داغ (۷۰ درجه سانتی گراد به بالا) و یا کاملاً سرد (زیر ۱۰ درجه سانتی گراد) نگهداری شود تا به مدت طولانی سالم بماند.

Question 11

اصول بهداشتی محیط مواد غذایی را ذکر کنید؟

Answer 11

تهیه آب سالم و کافی – دفع صحیح زباله و مواد دفعی – مبارزه با حشرات و جوندگان ناقل بیماری –
پیشگیری از ورود گرد و غبار و مواد خارجی در غذا.

Question 12

فساد مواد غذایی چیست؟

Answer 12

زمانی که یک ماده غذایی از نظر رنگ، بو، طعم و مزه دچار تغییراتی شود و ارزش غذایی آن از بین برود یا کاهش یابد، میگوییم ماده غذایی دچار فساد شده است.

Question 13

چه عواملی سبب ایجاد فساد در مواد غذایی میشوند؟

Answer 13

عوامل شیمیایی- عوامل بیولوژیکی- عوامل فیزیکی- عوامل مکانیکی.

Question 14

عوامل شیمیایی (افزودنی ها، مواد شیمیایی داخل مواد غذایی یا موجود در محیط) چگونه باعث فساد مواد غذایی می شوند؟

Answer 14

این عوامل گاهی به طور ناخواسته مواد غذایی را آلوده میکنند مثل استفاده غیرمجاز از سموم دفع آفات نباتی یا حشره کش ها در هنگام کاشت.

Question 15

عوامل بیولوژیکی (میکروب ها، انگل ها، حشرات و جوندگان) چگونه باعث فساد مواد غذایی می شوند؟

Answer 15

حشرات موذی از جمله سوسک های خانگی که به (سوسری) معروف اند میتوانند به وسیله کرک، ترشحات دهان و مدفوع، میکروب ها را از منابع آلوده به مواد غذایی منتقل کنند.

Question 16

بهترین شیوه مبارزه با مگس، سوسک و امثال آنها(عوامل بیولوژیکی) چیست؟

Answer 16

نظافت مداوم محیط، نصب در و پنجره های توری، سرپوشیده نگه داشتن مجاری فاضلاب و دفع به موقع زباله است.

Question 17

عوامل فیزیکی (نور، حرارت، رطوبت، زمان و. . . ) چگونه باعث فساد مواد غذایی می شوند؟

Answer 17

برای نمونه اگر درجه حرارت محیط برای بافت و نوع ماده غذایی مناسب نباشد، بافت آن تخریب شده یا تغییرات نامطلوب در ماده غذایی ایجاد میشود. به همین دلیل لازم است مواد غذایی فاسدشدنی در یخچال نگهداری شوند.

Question 18

عوامل مکانیکی (ضربه دیدن در حین برداشت، انتقال و نگهداری) چگونه باعث فساد مواد غذایی می شوند؟

Answer 18

برای نمونه در میوه های ضربه دیده، با گذشت زمان، از محل نقاط آسیب دیده، کپک ها و باکتری ها به درون میوه نفوذ کرده و باعث فساد آنها میشوند که نمونهای از آلودگی ناشی از عوامل مکانیکی است.

Question 19

در موقع خرید میوه ها باید به چه نکاتی توجه کرد؟

Answer 19

باید به تازگی، شادابی، عطر و بو و پوست آنها توجه کرد که لهیده، لکه دار و صدمه خورده نباشد، سپس آنها را در محل خنک و نسبتاً تاریک نگهداری کرد.

Question 20

بیماری های غذا زاد یا بیماری های ناشی از غذا چگونه ایجاد می شوند؟

Answer 20

بیماری هایی هستند که به عللی از جمله پایین بودن سطح بهداشت فردی یا بهداشت محیط، عدم دسترسی به آب سالم در بعضی از مناطق یا استفاده از آب نامناسب در تهیه غذا، فراوری نامناسب غذا، گسترش استفاده از غذاهای خیابانی و نبودن نظارت مناسب بر آنها، غذاهای آماده، مخلوط شدن فاضلاب های خانگی و صنعتی با آب کشاورزی، استفاده نامناسب و بی رویه از آفت کشها و سموم دفع آفات در کشاورزی، شرایط نامناسب نگهداری بعضی از محصولات مانند غلات، دانه های روغنی، حبوبات و برخی از میوههای خشک و نیز به دلیل باقی ماندن داروهای دامی در محصولات گوشتی و فراوردههای شیری ایجاد میشوند.

Question 21

توصیه های خود مراقبتی برای داشتن تغذیه سالم، ایمن و بهداشتی را بنویسید؟

Answer 21

– در انتخاب و مصرف مواد غذایی به دو اصل «تنوع» و «اعتدال» توجه کنید.
– وزن خود را در حد متعادل حفظ کنید.
– دریافت فیبر غذایی روزانه را افزایش دهید.
– مصرف شیر، ماست و پنیر کم چرب (کمتر از ۲/۵ درصد) را در برنامه غذایی روزانه افزایش دهید.
– مصرف چربی و روغن خود را در حد امکان کم کنید.
– در مصرف گوشت و فراورده های آن دقت کنید.
– مصرف قند، شکر، شیرینی و شکلات را محدود کنید.
– نمک کمتر مصرف کنید و از نمک ید دار استفاده کنید.
– به میزان کافی آب سالم و پاکیزه در طول روز بنوشید.
– هنگام طبخ و مصرف مواد غذایی، بهداشت فردی را رعایت کنید.
– هنگام تهیه مواد غذایی به استانداردهای سلامت آن همچون برچسب مواد غذایی، نشان استاندارد و- . . توجه کنید.
– برای نگهداری مواد غذایی بسته بندی شده به دستورات روی برچسب غذایی توجه کنید.
– برای نگهداری مواد غذایی پخته شده در یخچال از ظروف دربسته یا روکش دار استفاده کنید.
– غذاهای آماده را از محل هایی که اصول بهداشتی را رعایت میکنند تهیه کنید.
– مصرف غذاهای آماده و بسته بندی شده را به حداقل ممکن برسانید