درس پانزدهم - ربع قرن سیطره امریکا بر ایران

Question 1

آمریکا بعد از پیروزی کودتا چه کمکی به دولت کودتا کرد؟

Answer 1

امریکا که به دولت دکتر مصدق کمک نمیکرد پس از پیروزی کودتا در زمینه های نظامی و اقتصادی به دولت کودتا کمک کرد

Question 2

چه کسی مسئول فرمانداری نظامی تهران شد و اقداماتش چه بود؟

Answer 2

سرتیپ تیمور بختیار که افسری بی رحم و خونریز بود.
1. او برای استقرار و تثبیت حکومت کودتا سرکوب نیروهای ضد کودتا را اغاز کرد.
عده بسیاری از مخالفان را دستگیر و زندانی 2. عده ای تبعید و تیرباران
تظاهرات شهرستان ها و تهران سرکوب شدید
3. سقف بازار تهران را تخریب و جمعی از بازاریان را به جزیره خارک تبعید کرد
4. دکتر مصدق را دستگیر، در دادگاه نظامی محاکمه و به سه سال زندان محکوم و تا اخر عمر در احمدآباد روستایی در اطراف تهران تحت نظر بود

Question 3

ایت الله کاشانی با چه اقدامات دولت زاهدی مخالفت کرد؟

Answer 3

در آستانه برپایی انتخابات دوره هجدهم در محیط وحشت و خفقان کاشانی و نهضت مقاومت ملی با مجلس فرمایشی که دست ساخته و مطیع حکومت کودتا بود
با برقراری مجدد ارتباط میان دولت کودتا و انگلیس دو دولت ایران و انگلیس طی اعلامیه ای برقراری روابط سیاسی را اعلام کردند

Question 4

قرارداد کنسرسیوم نفت را تعریف کنید
هدف قرارداد چه بود؟
چه نتایجی به همراه داشت؟
یکی از بندهای آن چه بود؟

Answer 4

یک قرارداد استعماری که بین ایران و چند شرکت نفتی آمریکایی، انگلیسی، فرانسوی و هلندی بسته شد.
با هدف بهره برداری از مخازن نفت ایران توسط حکومت دست نشانده شاه
نتایج: 1. اختلافات میان امریکا و انگلستان بر سر مسئله نفت ایران را حل کرد و 2. همه ثمرات مبارزه ملت ایران و در جریان نهضت ملی شدن نفت را بر باد داد و 3 موجب حضور فزاینده مستشاران امریکایی شد و به تدریج مقدرات سیاسی، اقتصادی و نظامی ایران را زیر سلطه نوین امریکا برد
یکی از بندهای این قرار داد پرداخت غرامت از سوی ایران به شرکت سابق نفت انگلیس و ایران بود

Question 5

چرا حسین علاء به نخست وزیری رسید؟ چه نقشی در دولت سابق داشت؟ و نتیجه ی آن چه بود؟

Answer 5

زیرا سپهبد زاهدی خود را تاج بخش شاه میدانست و به علت اشتهار به حیف و میل کمک های امریکایی ها و بی اعتنایی به شاه با کمک
انگلیسی ها کنار گذاشته شد
وزیر سابق درباربود
حسین علاء دربرابر شاه و نزدیکانش اراده و اختیاری نداشت در نتیجه شاه گام مهمی در تحکیم قدرت استبدادی اش برداشت و معیار قدرت دولت شخص او شد
یکی از نمایندگان مجلس: هرچه اعلیحضرت بپسندند همان قانون اساسی است (زیرا نمایندگان مجلس با اراده شاه و دربار به مجلس راه میافتند)

Question 6

از حوادث مهم دوران نخست وزیری علاء چه بود؟

Answer 6

پیوستن ایران به پیمان امنیتی بغداد

Question 7

پیمان بغداد بین چه کشورهایی امضا شد؟
هدف امضای آن چه بود؟
عضویت ایران در این پیمان موجب چه چیزی میشد؟
چه کسی به مخالفت با این پیمان پرداخت؟ دلیل مخالفتش چه بود؟

Answer 7

به توصیه آمریکا ابتدا بین کشورهای ترکیه و عراق امضا شد و سپس پاکستان و ایران به آن پیوستند
با هدف کامل کردن حلقه محاصره شوروی به بهانه کمونیسم و بر مبنای نظریه آیزنهاور رئیس جمهور آمریکا
عضویت ایران در این پیمان سیاست بی طرفی ایران را نقض میکرد
شهید نواب صفوی رهبر فداییان اسلام از مخالفان سرسخت این پیان بود. زیرا معتقد بود که ورود ایران در پیمان بغداد زمینه ساز سلطه نظامی امریکا بر ایران است

Question 8

چرا امریکایی ها دست به تاسیس ساواک (سازمان اطلاعات و امنیت کشور) در ایران زدند؟

Answer 8

زیرا بعد از کودتای 28 مرداد تصمیم گرفتند ایران را به پایگاه اصلی قدرت خود در منطقه تبدیل کنند
اهمیت تاسیس ساواک از دید امریکا:
1. همسایگی ایران با شوروی به عنوان رقیب اصلی امریکا
2. حفظ و تثبیت نفوذ امریکا در ایران

Question 9

اولین رئیس ساواک؟ و سالهای فعالیت ساواک چه بود؟

Answer 9

سپهبد تیمور بختیار یکی از بی رحم ترین
افسران ارتش و فرماندار نظامی تهران
از 1336 تا 1357

Question 10

ساواک به عنوان گسترده ترین نهاد اطلاعاتی و امنیتی در حکومت محمدرضا شاه چه کارهایی میکرد؟

Answer 10

1. نقش مهمی در شناسایی و سرکوب گروه های مخالف
2. شکنجه جسمی و روحی مخالفان رژیم
3. ایجاد جو اختناق، رعب و وحشت
4. کنترل دولتمردان و نمایندگان مجلسین

Question 11

ساواک با هدایت و حمایت چه کشورها و سازمانهایی تشکیل شد و چه کاربردی داشت؟

Answer 11

سرویس های اطلاعاتی امریکا و انگلیس و با کمک سازمان اطلاعاتی اسرائیل (موساد)
به جای انکه دستاوردهای اطلاعاتی خود را در جهت منافع کشور به کار گیرد در خدمت تامین منافع امریکا و انگلیس و سپس اسرائیل و به عنوان مانعی در برابر توسعه شوروی و کمونیسم قرار گرفت

Question 12

بعد از استعفای حسین علاء چه کسی نخست وزیر شد

Answer 12

دکتر منوچهر اقبال، وزیر دربار

Question 13

محمدرضا پهلوی برای حل مشکل فقدان مشروعیت و نبود آزادی سیاسی دست به چه کاری زد؟

Answer 13

برای جلب افکار عمومی دو حزب ملیون (اکثریت) به رهبری اقبال و حزب مردم (اقلیت) به رهبری اسدالله علم را تاسیس کرد
از ان به بعد مطبوعات کشور صحنه جنجال های سطحی و ساختگی بین دو حزب دولتی بودند تا توهم وجود دموکراسی های غربی در ایران را در ذهن ها ایجاد کنند