Семантички стилски фигури

Question 1

Епитет

Answer 1

Епитет во најширока смисла е секој атрибут, односно секој додаток на именката.

Question 2

Метафората

Answer 2

Метафората е скратена споредба. Кај неа не се кажува што со што се споредува, туку се искажува само вториот член на споредбата. Метафора може да биде и замена на значењето на еден збор со значењето на друг.

…Срце – порта највисока
срце – куќа најширока…
(Татунчо – К.Рацин)

Question 3

Алегоријата

Answer 3

Алегоријата е продолжена метафора, односно употреба на зборовите во преносна смисла. Алегоријата може да биде во состав на еден стих или строфа, но многу често таа се среќава и во цели состави како што се басните. Басните се засновани на алегорија, животните во нив настапуваат како типови луѓе со одредени карактеристики.
„Божествената комедија“ од Данте Алигиери е во алегорија.

Question 4

Симбол

Answer 4

Симбол е знак. Предметот, појавата или поимот ги заменуваме со нивната алегориска ознака. На пр.: крст – значи црква; вага – правдина итн.

Голапче мало хубаво, голапче златокрилесто…
(Голапче – К. Миладинов)
(гулапчето е симбол на девојката)

Question 5

Метонимија

Answer 5

Метонимија е употреба на зборот во преносно значење.
На пр.: храбар и јак човек се нарекува сила.
Го читаш ли Достоевски? (Дали ги читаш делата од Достоевски?)

Македонско име
нема да загине!
(народна песна)

Question 6

Песонификација

Answer 6

Песонификација е кога на предметите, природните појави, апстрактните предмети, животните и растенијата им се даваат човечки особини.

Стивна сегде шумот … градот молкна.
Скопје заспа в ноќен сон.
(Зимска прикаска – Г. Тодоровски)

Question 7

Хипербола

Answer 7

Хипербола е претерување, преувеличување заради нагласување на одреден емоционален став. На пр.: Те чекам цела вечност.

Глава има колку еден казан,
уши колку два таруна,
очи има колку два шиника.
Он ми сака голема таина:
на ден ми сака една фурна леба,
и ми сака по две бочви вино,
и ми сака по бочва ракија,
и ми сака по три млади крави…
(Болен Дојчин – народна песна)

Question 8

Литота

Answer 8

Литота е спротивна на хиперболата, односно претставува ублажување. Вистинскиот израз се заменува со поблаг и тоа негативен и спротивен. На пр.: Нема да ти биде лошо таму. (Таму ќе ти биде добро.)

Question 9

Иронија

Answer 9

Иронија е преправање, всушност го мислиме спротивното од она што го кажуваме. На пр.: Ти си ми навистина добар другар (а мислиме дека е лош).

Тогај рече Марко Крале:
”Бог те убил, црна Арапино!
Ал’ се смееш, ал’ навистина маваш,
ал’ од кожува правот ми го тресеш?“…
(Марко Крале ја одменува свадбарината – народна песна)

Question 10

Парадокс

Answer 10

Парадокс е она што е неочекувано. Порекнуваме некоја мисла која наизглед во себе е противречна или спротивна на општото мислење. Парадоксот има секогаш подлабока смисла. На пр.: Знам дека ништо не знам. (Сократ)
Ништо не е повидливо
и ништо не е поприсутно од твоето отсуство.
(Дениција – П.М. Андреевски)

Question 11

Оксиморон

Answer 11

Оксиморон е двочлен израз „остроумна глупост“.

Многузборлива немотијо, велиш ли:
и покрај се —
живееме, живееме, живееме.
(Нерези – Г. Тодоровски)