втор колоквиум Flashcards
Што се нарекува хемиска кинетика?
Хемиска кинетика е наука која ги проучува квантитативните карактеристики на хемиските реакции, поточно механизмот и брзината на реакцијата
Што претставува кинетика ?
Кинетика претставува студија за проучување на брзината на реакциите со цел да се утврдат факторите кои влијаат на брзината.
Со што се занимава ензимска кинетика ?
Ензимска кинетика се занимава со проучување на брзината на реакциите кои ги катализираат ензими.
Со што се занимава хемиската кинетика?
Хемиската кинетика се занимава со проучување на брзината на хемиските реакции на молекуларно ниво. За да протече една реакција мора да настане судир меѓу молекулите.
Што се нарекува енергија на активација?
Минималната енергија за да протече една хемиска реакција се нарекува енергија на активација .
Што претставува брзината на хемиска реакција?
Брзината на хемиска реакција претставува промена на концентрацијата на супстанцијата во единица време. Може да се определи преку следење на промената на концентрацијата или на реактантите или на продуктите во функција од времето.
хемиската реакција и брзината на реакцијата се прикажани со следните равенки:
аА + bB = cC + dD
Што претставува закон за дејство на маси ?
Законот за дејство на маси претставува математички израз кој ги поврзува брзината на хемиската реакција и концентрацијата на реактантите или продуктите. При константна температура, брзината на хемиската реакција е правопропорционална со молските концентрации на реактантите кои што се степенувани со нивните стехиометриски коефиценти
ν = k[A]^x x [B]^y
Што е ред на хемиската реакција ?
Збирот на експонентите на концентрацијата само на оние молекулски видови кои ја определуваат брзината на хемиската реакција го дава вкупниот ред на хемиската реакција.
Што се вика механизам на реакција ?
Редоследните постапки на една хемиска реакција заедно со описот на раскинување и формирање на нови хемиски врски во таа реакција се вика механизам на реакција.
Како се дефинира молекуларноста на реакцијата?
Мокекуларноста на реакцијата е стехиометриски однос на учесниците во елементарната реакција и претставува теоретски изведен израз.
Кои реакции се сложени(комплексни)реакции ?
Хемиските реакции што се одвиваат во повеќе од еден чекор се нарекуваат како сложени реакции. Вкупниот ред на сложената реакција се разликува од молекуларноста на реакцијата бидејќи секој од поединечните елементарни чекори има своја молекуларност.
Што е константа на брзина на хемиска реакција?
Константа на пропорционалност к, што е вклучена во законот за дејство на маси е позната како константа на брзина на дадена реакција. Секоја промена во условите на реакцијата доведува до промена на константата на брзина на реакцијата.
Реакции од нулти ред
Кај реакциите од нулти ред, брзината на хемиската реакција не зависи од концентрацијата на реактантите, туку од други фактори.
Пр.1 Електролиза: Брзината на оксидоредукцијата зависи од брзината на дифузија на јоните.
Пр.2. Ензимски реакции: Михелис-ментенова зависност на ензимската реакција.
Што е време на полуживот (полуреакција) ?
Времето на полуживот(полуреакција) е времето потребно концентрацијата на реактантот да се намали за половина, кај реакции од нулти ред може да се пресмета согласно формулата : t1/2 = [A0] / 2 k0
За реакции од прв ред: t1/2= 0.693/k
За реакции од втор ред: t1/2 = 1/ k c0
Реакции од прв ред
Кај реакции од прв ред, брзината на реакцијата зависи од концентрацијата на еден реактант и може да се претстави со изразот : V=k1[A], Каде К1 е константа на брзина од прв ред, (А) е концентрација на реактантот А која останало после одредено време
Равенка за реакција од прв ред:
https://prnt.sc/zhL08Ma0wb8k
Методи за определување на ред на хемиска реакција
- Метод на супстанција – податоците добиени од спроведна кинетичка студија се внесуваат со различни равенки со цел да се опишат различните редови на реакциите.
- Метод на полуживот – за да се определи редот, реакциите се изведуваат на две различни почетни концентрации на реактантите а1 и а2 при што зависно е на t1/2 од концентрацијата на реактантите.
- Графички метод – за определување на редот се конструират 3 графици на зависност на конц.на реактантот во однос на времето.
Што се комплексни реакции ?
Некои реакции не можат да се изразат преку нулти, прв, втор и трет ред. Овие реакции вклучуваат повеќе од една фаза или елементарна реакција, поради што се означуваат како комплексни реакции. Тука спаѓаат реверзибилни, паралелни, сериски.
Реверзибилни реакции
Реверзибилни реакции се реакции во кои реактантите формираат продукти, а продуктите преку повратна реакција се распаѓат повторно до реактанти.
Паралелни реакции
Паралелните реакции се одвиваат со одредена брзина и доведуваат до формирање на различни продукти. Карактеристични се за реакции на органски соединенија.
Сериски реакции
реакции каде реактантот преку серија на консекутивни реакции формира најпрво еден или повеќе интермедиери
Кои фактори влијаат на брзината на реакцијата ?
- температура,
- агрегатна состојба,
- концентрација на реактанти,
- растворувач,
- диелектрична константа,
- присуство или отсуство на катализатори
- површината на реактантите.
Влијание на температурата врз константата на брзина на реакција
при пониски температури, брзината на реакцијата се намалува поради намалување на топлинска енергија. Повисока температура ја зголемува енергијата на молекулите со што се зголемува брзината на реакцијата.
Што е активациона енергија ?
молекулите мора да поседуваат минимална количина на енергија за да започне хемиската реакција, и оваа минимална енергија се нарекува активациона енергија.
Што е агрегатна состојба на реактантите?
Агрегатна состојба на реактантите е важен фактор кој влијае на брзината на нивната промена .
Улога на концентрацијата врз хемиската реакција
концентрацијата игра важна улога во текот на хем.реакција. за да протече една реакција молекулите мора да се судрат меѓу себе. Со зголемување на конц.на реактантите, се зголемува и зачестеноста на судирите меѓу молекулите.
Брзината на хем,реакција се зголемува со зголемување на конц. на реактантот.
Што е катализа и што катализатор?
Катализа е промена на брзината на хемиската реакција во присуство на катализатор. Катализатори се супстанции кои ја зголемуваат брзината на хемиската реакција, но самите во реакција остануваат хемиски и количински непроменети. Постојат два вида: хомогени и хетерогени.
Особини на катализатор
jа убрзува или успорува реакцијата,
останува хемиски и количински непроменет,
не влијае на термодинамичките услови,
не влијае на на рамнотежата на реакцијата,
се наоѓа во помали количини во однос на реактантите .
Како се одвива катализата?
Катализата се одвива преку неколку процеси. Катализаторот реагира со реактантот со што се формира интермедиерен комплекс, кој се распаѓа до продукт и повторно до слободен катализатор. На овој начин катализаторот ја намалува енергијата на активација со што се зголемува брзината на хемиската реакција.
Објаснија хомогената катализа
Kај хомогена катализа, катализаторот и реактантите се наоѓаат во иста фаза. Киселинско-базната катализа е пример на хомогена катализа што се одвива во течна фаза.
Објаснија хетерогената катализа
кај хетерогена катализа, катализаторот е во различна фаза од реактантот и продуктот. Катализаторот е во облик на цврсти честички додека реактантот може да биде во гасовита или течна состојба. Катализаторите што се употребуваат во индустрија се хетерогени.
Што се ензими ? ензими како катализатори.
eнзимите се биолошки катализатори, протеини со голема молекулска маса кои ја забрзуваат хемиската реакција. Тие го постигнуваат својот ефект преку привремено врзување со реактантот и со тоа ја намалуваат енергијата на активација потребна за формирање на продукт.
Фактори кои влијаат на брзината на хем.реакција катализирана од еден ензим
1.концентрација на субстратни молекули
2.температура
3.присуство на инхибитор
4.pH вредност на средината
Што се нарекува ензимска кинетика ?
проучувањето на брзината на хем. Реакција во која учествуваат ензими е наречена ензимска кинетика.
Како се дефинира Михаелисова константа ?
Концентрација на супстрат при која брзината на реакцијата е половина од максималнат брзина. Km е важен параметар кој укажува на афинитетот на супстратот кон ензимот.
v = Vmax + [S] / Km + [S]
Vmax - максималната брзина достигната од системот
[S] - концентрација на субстратот
Km - михаелисова константа
Дефинирај вистински раствори
Вистински раствор претставува смеса на две или повеќе компоненти кои формираат хомогена молекулска дисперзија чиј состав може да биде различен во широки рамки.
Kaj вистинските (реални) раствори интеракциите меѓу исти молекули се или посилни или
послаби од интеракциите меѓу различните молекули.
Што претставува колоиден раствор?
Колоиден раствор претставува систем во кои големината на честичките е помеѓу оние на вистинскиот раствор и грубите дисперзии, односно од 10 до 5000А.
Што се бинарни раствори ?
-Раствори кои се составени од 2 компоненти , растворувач и растворена супстанција се викаат бинарни раствори.
Што се неелектролити и електролити ?
Hеелектролити се супстанции кои во воден раствор не дисоцираат на јони и затоа не спроведуваат електрична струја низ растворот. Примери за неелектролити се сахароза, глицерин, нафтален, уреа и др. Електролити се супстанции кои во воден раствор дисоцираат на јони и пренесуваат електрична струја. Примери се ефедрин идр.
Pаулов закон
Во идеален раствор парцијалниот притисок на испарувањето на секоја лесноиспарлива супстанција е еднаков на притисокот на испарување на чистата супстанца (компонента) помножен со нејзиниот молски удел(фракција) во растворот. Важен е за идеални , неидеални и разредени раствори. Рауловиот закон се применува само на идеални смеси каде не постојат промени на:
-енталпија и волуменот (кога течностите се мешаат)
- интермолекуларните сили меѓу исти и различни молекули на компонентите во смесата.
PA=P°aXa PB =P°bXb
Pa и Pb се парцијални притисоци на испарувањето на компонентите нас растворот
Xa и Xb се молски удели на компонентите А и В
P°A и P°В се парцијални парни притисоци на чисти компоненти А и В.
Што е фракциона дестилација?
метод на дестилација кој се применува за разделување на компоненти со различни теператури на вриење од течни смеси.
Што претставува азеотропна смеса? Азеотропни смеси
Азеотропска смеса претставува смеса која со вриење формира пареа со ист состав како и смесата која врие и потоа дестилира без промена во составот на смесата.
азеотропна смеса која се состои од две компоненти се нарекува бинарна азеотропна смеса, смеса од три компоненти е терциерна .
При дестилација, позитивна азеотропна смеса прва ќе испари бидејќи има пониска тв и има минимална точка на вриење.
Позитивна азеотропска смеса
Позитивна азеотропска смеса генерално има точка на вриење пониска од точките на вриење на било која компонента во смесата. Позитивна азеотропна смеса е смеса со минимална точка на вриење.
Негативна азеотропска смеса
Негативна азеотропна смеса генерално има точка на вриење повисока од точките на вриење на било која компонента во смесата. Негативна азеотропна смеса е смеса со максимална точка на вриење.
Кои смеси се нарекуваат зеотропни смеси ?
Смеси на компоненти кои при мешање во било кој однос не формираат азеотропна смеса се нарекуваат зеотропни смеси.
Методи за определување на азеотропни смеси
-дестилација со промена на притисок,
-азеотропна дестилација
-хемиска дестилација
-дестилација со примена на растворлива сол
-екстрактивна дестилација
Хенриев закон
Хенриев закон се применува за проучување на растворливоста на гасовите. Хенриев закон е основа и за хипербаричната оксигенска терапија. При оваа терапија пациентот е сместен во хипербарични комори каде што притисокот на воздухот е до три пати повисок од нормалниот притисок.
Cр−рена супст. = kр−рена супст. Pгас
Cр−рена супст. - растворливоста на гасот
k е Хенриева константа
Pгас е парцијалиниот притисок на гасот
Што се колигативни својства?
Колигативни својства се однесуваат на бројот на честичките во раствор и зависат од релативна застапеност на молекули на растворена супстанца во раствор. Во колигативни својства на растворите се вбројуваат:
- намалување на напонот на пареа,
- покачување на температурата на вриење,
- намалување на температурата на мрзнење
- осмотскиот притисок.
Што се адитивни својства?
Адитивните својства произлегуваат од индивидуалните атоми во составот на молекулата и зависат од вкупниот придонес на
атомите во молекулите,
Што се конститутивни својства?
конститутивните својства зависат од распоредот, бројот и врстата на атомите во молекулата. Даваат многу малку информации за составот на единечните компоненти.
Што е криоскопска метода?
Метода за определување на моларната маса на компонентите преку мерење на намалувањето на температурата на растворувачот во раствор во однос на чистиот растворувач се нарекува криоскопска метода.
https://prnt.sc/b4TYtG-ccisb
Што претставува процесот на дифузија?
претставува транспорт на материјата во насока на
концентрацискиот градиент, односно од место со поголема кон место со помала
концентрација се до изедначување на концентрациите
Што е семипермеабилна мембрана?
Мембраната што овозможува премин само на молекулите на растворувачот, а не и на молекулите на растворената супстанција се нарекува семипермеабилна мембрана.
Што претставува процесот на осмоза?
Процесот на осмоза претставува премин на растворувачот во раствор преку семипермеабилната мембрана . овој процес тежнее да ја изедначи тенденцијата на истекнување на растворувачот на двете страни од мембраната.
Како се дефинира осмотски притисок и од што зависи?
Осмотскиот притисок се дефинира како надворешен притисок што треба да се примени за да се спречи процесот на осмоза. Осмотскиот притисок е функција од моларната маса на растворената супстанција што може да се примени за определување на моларната маса.
Определување на осмотскиот притисок
осмотскиот притисок може да се определи со мерење на хидростатскиот притисок што се јавува во растворот или со примена на познат притисок кој е во рамнотежа со осмотскиот притисок со кој се спречува движењето на молекулите на растворувачот.
Што означува реверзна осмоза ?
Реверзна осмоза означува процес на осмоза во кој се применува притисок поголем од осмотскиот притисок за да се обезбеди премин од растворот кон чистиот растворувач.