ZENUWSTELSEL DEEL 1 Flashcards
geef een synoniem voor neuron
Organisatie van het zenuwstelsel
zenuwcel
Geef 3 soorten neuronen en hun functie
Organisatie van het zenuwstelsel
- Sensorische neuronen
- Interneuronen
- Motorische neuronen
1. Informatie verzamelen
2. Gegevens verwerken
3. Spieren/klieren
Zijn de mensen de enige organsimen met zenuwstelsel?
Organisatie van het zenuwstelsel
Alle dieren hebben zenuwstelsels
Bij de mens is het zenuwstelsel onderverdeeld in verschillende delen
Wat is de functie van neuronen in het algemeen?
Organisatie van het zenuwstelsel
zenuwimpulsen geleiden
Wat doen Sensorische neuronen?
Organisatie van het zenuwstelsel
Impulsen dragen naar het centraal zenuwstelsel
Wat doen Motorische neuronen
Organisatie van het zenuwstelsel
Dragen signaal van centraal zenuwstelsel (CZS) naar effectoren
Wat doen Interneuronen?
Organisatie van het zenuwstelsel
Schakelneuron tussen sensorische en motorische neuron
Bij complexe reflexen
Wat doen (Neuro)gliacellen?
Organisatie van het zenuwstelsel
structurele en functionele ondersteuning van de
neuronen, vele types kleiner dan neuronen maar veel talrijker
Uit wat bestaat een neuron?
vereenvoudigd
Organisatie van het zenuwstelsel
- Cellichaam met celkern
- Dendrieten: ontvangen stimuli
- Axon: impuls geleiden
DE ONDERVERDELING VAN ZENUWSTELSEL ZIE PHOTO IPAD
Organisatie van het zenuwstelsel
DE ONDERVERDELING VAN ZENUWSTELSEL ZIE PHOTO IPAD
Wat maakt Schwann cell (PZS) en Oligodendrocyten (CZS)
Organisatie van het zenuwstelsel
myelineschede rond axonen
PZS:gemyeliniseerde axonen gebundeld tot zenuwen
CZS:gemyeliniseerde axonen witte stof, niet gem. axonen grijze stof
Er is een potentiaalverschil bij neuronen waar?
Mechanisme van de zenuwimpuls
- Negatieve pool = cytoplasmatische zijde (binnenkant)
- Positieve pool = extracellulaire vloeistof zijde (buitenkant)
Er is een potentiaalverschil bij neuronen waar?
Mechanisme van de zenuwimpuls
- Negatieve pool = cytoplasmatische zijde (binnenkant)
- Positieve pool = extracellulaire vloeistof zijde (buitenkant)
Wat is het rustpotentiaal
Mechanisme van de zenuwimpuls
Potentiaal van een neuron als die niet gestimuleerd wordt
Waarom is er een ladingschverschil bij neuronen
Mechanisme van de zenuwimpuls
- Natrium-Kalium pomp: 2K+ binnenhalen, 3Na+ afgeven
- K+ lekt gemakkelijk door membraan
- Grote moleculen zijn negatief geladen en zitten meer binnen in de cel dan er buiten
Hoe werkt Na/K-pomp
Mechanisme van de zenuwimpuls
3Na+ -> 2K+
ZIE AFBEELDING
Waarom lekken er relatief weinig K+ ionen?
Mechanisme van de zenuwimpuls
Omdat de binnekant negatiever is als de buitenkant, K+ is positief
Welke 2 types van verandering in membraanpotentiaal zijn er?
Mechanisme van de zenuwimpuls
- Graduele potentialen
- Actiepotentialen
Leg graduele potentialen uit
PHOTO
Mechanisme van de zenuwimpuls
Graduele potentialen zijn tijdelijke veranderingen in membraanpotentiaal tgv de activatie van chemische of ligand-afhankelijke kanalen
(de meeste zijn gesloten bij de normale rustende cel)
Depolarizatie
ZIE PHOTO (GRAFIEK)
Mechanisme van de zenuwimpuls
Maakt de membraanpotentiaal meer positief
Hyperpolarizatie
Mechanisme van de zenuwimpuls
Maakt de membraanpotentiaal meer negatief
Actiepotentialen
Mechanisme van zenuwimpuls
Als depolarisatie drempelpotentiaal bereikt
Wat gebeurt er als de drempelpotentiaal bereikt wordt?
PHOTO
Mechanisme van de zenuwimpuls
Na+ kanalen openen snel -> depolarisatie
-> K+ kanalen openen traag -> repolarisatie -> teveel K+
->Hyperpolarisatie
PHOTO
De actiepotentiaal heeft 3 fasen, welke?
PHOTO
Mechanisme van de zenuwimpuls
- Stijgende
- Dalende
- Undershoot
PHOTO
Actiepotentiaal is een “alles-of-niets respons”, wat wil dit zeggen?
Mechanisme van de zenuwimpuls
Actiepotentialen interfereren niet met elkaar
Wat bepaald de sterkte van een impuls?
Mechanisme van de zenuwimpuls
De frequentie van de golf die wordt weergegeven in de grafiek van de membraanpotentiaal in functie van de tijd
Hoe gaat de imupls zicht verder voortplanten doorheen de axon?
Mechanisme van de zenuwimpuls
Door de grote hoeveelheden Na+ die gaan binnenkomen gaat het ook de regio erlangs tot de drempelwaarde positiveren
Zie tekening
Hoe kunnen we de snelheid van de impuls doorheen het axon vergroten?
Mechanisme van de zenuwimpuls
- De diameter van het axon vergrote -> minder weerstand (invertebraten)
- Myeliniseren: op deze manier zullen er enkel actiepotentialen worden geproduceerd ten hoogte van de knopen van ranvier (vertebraten). Dit wordt ook** saltatorische geleiding** genoemd
Hoe worden signalen doorgegeven aan andere zenuwcellen of aan klier, spier-cellen
Signaaltransductie in synapsen
Een actiepotentiaal eindigt in een axonterminaal en geeft het signaal door doormiddel van synapsen (1. elektrische synaps 2. chemische synaps)
tekening
Hoe werkt een Elektrische synaps
Signaaltransductie in synapsen
- Voor dat er een elektrische synaps kan plaatsvinden moeten de cellen directe connecties hebben. Deze directe connecties worden gemaakt door gap junctions.
- Een elektrische synaps kan een snelle impuls doorgeven
- Bij een elektrische synaps is er geen regulatie mogelijk
- Voornamelijk bij invertebraten
Welke 3 soorten gap-junctions zijn er?
Signaaltransductie in synapsen
- tight junction: cellen worden door proteines tegen elkaar gehouden, er kunnen geen partikels door de intercellulaire ruimte tussen de cellen
- Anchoring junction: er bevinden zich platen aan de binnenkant van beide cellen waardoor (cadherin) proteinestrengen steken, de proteinestrengen houden de cellen bij elkaar
- Communicating junciton: connexon proteine zorgt voor de verbinding van cellen, door de connexonproteinen kunnen partikels getransfereerd worden
Door wat is er regulatie mogelijk bij chemische synapsen?
Signaaltransductie in synapsen
Neurotransmitters
Waarom gaat de presynaptische cel gezwollen zijn richting de synaptische spleet?
Signaaltransductie in synapsen
Aan die kant van de cel gaat de cel vol met synaptische vesikels zitten.
Synaptische vesikels zijn vesikels gevuld met neurtransmitters.
Hoe gaat het proces van de neurtransmitters overbrengen van de presynaptische naar de postsynaptische starten?
Signaaltransductie in synapsen
Doormiddel van het actiepotentiaal dat aankomt in de presynaptische cel gaan er Ca2+ kanalen geactiveerd worden waardoor er een influx aan Ca2+ ionen is in de presynaptische cel
Hoe gebeurt de overdracht van neurotransmitters?
4 stappen
Signaaltransductie in synapsen
- Synaptische vesikels fuseren met celmembraan
- Neurotransmitter wordt vrijgesteld door exocytose
- Neurotransmitter diffundeert naar andere zijde van de spleet en bindt aan
receptorproteinen - Neurotransmitterinteractie wordt afgebroken
Hoe gebeurt de overdracht van neurotransmitters?
4 stappen
Signaaltransductie in synapsen
- Synaptische vesikels fuseren met celmembraan
- Neurotransmitter wordt vrijgesteld door exocytose
- Neurotransmitter diffundeert naar andere zijde van de spleet en bindt aan
receptorproteinen - Neurotransmitterinteractie wordt afgebroken
Acetylcholine (ACh), waarvoor zorgt deze neurotransmitter?
Signaaltransductie in synapsen
Acetylcholine wordt vrijgesteld door motorneuronen, zijn doel is spiervezels
Deze neurotransmitter gaat dus gebruikt worden bij het gebruiken van spieren
= neuromusculaire junctie
ACh ook in parasympathisch Zenuwstelsel -> kalmeren -> hartslag dalen
Hoe zorgt acetylcholine voor spiercontractie en relaxatie?
Signaaltransductie in synapsen
- Veroorzaakt depolarisatie, namelijk excitatorische postsynaptische potentiaal (EPSP)(EPSP is gwn een grafiek die zegt dat er depolarisatie gaat zijn)
- stimuleert spiercontractie -
Acetylcholinesterase (AChE) degradeert ACh (hydrolyse, acetaatcholine)
- leidt tot spierrelaxatie
Er zijn 3 neurotransmitters die ook aminozuren zijn welke?
Signaaltransductie in synapsen
- Glutamaat: belangrijkste excitatorische neurotransmitter in het Central nervous system
- Glycine en Gaba: zijn inhibitorische neurtransmitters die op dezelfde manier werken
Hoe werken Glycine en GABA
Signaaltransductie in synapsen
- Openen ligand-afhankelijke kanalen voor Cl- -> influx van Cl-
- Produceren een hyperpolarizatie, de inhibitorische postsynaptische potentiaal (IPSP) (IPSP is gwn een grafiek voor te zeggen dat er hyperpolarizatie gaat zijn)
zie grafiek
Er zijn 3 Neurotransmitters die ook Biogene amines zijn welke?
Signaaltransductie in synapsen
-
Epinephrine (adrenaline) and norepinephrine (noradrenaline) zijn
belangrijk bij de “vecht of vlucht” respons (sympatisch ZS)
Er zijn 3 Neurotransmitters die ook Biogene amines zijn welke?
Signaaltransductie in synapsen
-
Epinephrine (adrenaline) and norepinephrine (noradrenaline) zijn
belangrijk bij de “vecht of vlucht” respons (sympatisch ZS) -
Dopamine wordt ingezet in sommige hersengebieden die lichaamsbeweging
controleren - Serotonine is betrokken bij de regulatie van slaap, rol bij emoties
Welke neurtransmitters is betrokken bij het pijngevoel?
Signaaltransductie in synapsen
Neuropeptides: ze lossen een substance P bij een pijnlijke stimuli
de intensiteit van het pijngevoel wordt bepaald door de hoeveelheid endorfines en enkefalines (pijnstillende effecten)
Welke neurtransmitter is de enigste die we zien die niet in een opgeslagen zit in een vesikel?
Signaaltransductie in synapsen
Stikstofoxide (NO): diffundeert door celmembraan dus er is geen vesikel aanwezig
-> zorgt voor gladde spierrelaxatie (vb. spijsverteringkanaal, penis)
Als NO in penis vrijkomt zorgt het voor spierrelaxatie waardoor meer bloedtoevoer mogelijk is -> erectie (viagra verhoogt vrijstelling van NO)
Als de neurotransmitters door de synaptische spleet geraakt zijn, op welke manieren kan het signaal zich dan voortzetten?
Signaaltransductie in synapsen
Dit hangt af van de hoeveelheid en de grootte van de IPSPs (+) en EPSPs (+). De lading moet de drempelwaarde bereiken om zich voort te kunnen zetten.
De drempelwaarde kan op 2 manieren bereikt worden:
-Spatiale summatie = verschillende EPSPs van verschillende synapsen worden opgeteld om de drempelwaarde te bereiken
-Temporele summatie = eenzelfde synaps produceerd meerdere EPSPs
IPSPs gaan de lading verlagen dus hoe meer IPSPs aanwezig zijn hoe moeilijker de drempelwaarde bereikt gaat worden.
Zie tekening
Wat bedoelen ze met de term habituatie, leg uit?
Waar is dit belangrijk?
Signaaltransductie in synapsen
Als men voortdurend bloodgesteld blijft worden aan een bepaalde stimulus gaat de cel de capaciteit om erop te antwoorden verliezen. Als er een overmaat aan neurotransmitters is gaat de cel het aantal receptoren verminderen.
Dit fenomeen is belangrijk bij behandeling met geneesmiddelen en verslavingen
Leg uit waarom cocaine verslavend is.
Signaaltransductie in synapsen
- bindt aan dopamine transporters en verhindert de
heropname van dopamine - Dopamine komt langer voor in de synaps geeft dus eem sterk gevoel van euforie (blij)
- Aangehouden blootstelling triggert neuronen tot reductie van het aantal receptoren (limbisch systeem)
- De cocaine gebruiker is nu verslaafd: cocaine is nodig om een normale activiteit te bekomen
- Stop gebruik: zware depressie – geen enkel positief
gevoel mogelijk – volhouden is daardoor extreem
moeilijk
Zie tekening
Hoe werkt nicotine?
Signaaltransductie in synapsen
Nicotine bindt zich aan specifieke nicotinereceptoren in het brein.
De hersenen gaan zich hieraan aanpassen door de hoeveelheid nicotinereceptoren te verlagen (en de gevoeligheid veranderen).
Normaalgezien (zonder nicotine opname) binden deze nicotine receptoren met verschillende neurotransmitters zoals ACh (Acetylcholine), dopamine en serotonine
Beschrijf kort het zenuwstelsel bij: Spons, Cnidaria, Vrijlevende platwormen
Het centraal zenuwstelsel
-Spons: enigste phylum zonder zenuwen
-Cnidaria: simpelste zenuwstelsel, neuronen verbonden met zenuwweb, geen controle over acties of coordinatie
-Vrijlevende platwormen: Simpelste zenuwstelsel dat echt gecontroleerd word (bewegingen), 2 zenuwstrengen doorheen lichaam, vooraan in het lichaam gegroepeerd zenuwen
Beschrijf zenuwstelsel bij gelede wormen.
Het centraal zenuwstelsel
Bestaat uit:
-Cerebraal ganglion
-Circumpharyngeale verbindingen
-Subpharyngeaal ganglion
-Gepaarde zenuwstreng met 1 paar ganlgia per segment ( per segment 2 ganglia)
-Laterale zenuwen
zie tekening
Beschrijf zenuwstelsel bij insecten.
Het centraal zenuwstelsel
Bestaat uit:
-Cerebraal ganglion, onderverdeeld in 3 delen -> proto-, deutero en tritocerebrum
-Cirumoesophageale verbindingen
-Suboesophageale ganglion
-Hypocerebraal ganglion
-Gepaarde zenuwstreng met 1 paar ganlgia per segment ( per segment 2 ganglia)
-Laterale zenuwen
zie tekening
Wat zijn de 3 basisdivisies van de hersenen van de vertebraten?
Basisplan van de vertebraten hersenen
- Achterhersenen (rhombencephalon)
- Middenhersenen (mesencephalon)
- Voorhersenen (prosencephalon)
tekening
De voor en achterhersenen worden nog eens opgedeeld in verschillende delen, welke?
Basisplan van de vertebraten hersenen
Voorhersenen (prosencephalon):
- Telencephalon
- Diencephalon
- Optische blaasjes (begin ogen)
Achterhersenen (rhombencephalon):
- Metencephalon
- Myelencephalon
Wat zijn de oorspronkelijke basisdoelen van de 3 basisdivisies?
Basisplan van de vertebraten
Achterhersenen (Rhombencephalon): grootste deel
Middenhersenen (Mesencephalon): verwerken visuele informatie =sensorische processing
Voorhersenen (Prosencephalon): verwerken geur =sensorische processing
Wat gebeurt er met de voorhersenen doorheen de evolutie?
Stijgende dominantie van de voorhersenen
De voorhersenen worden veel groter dan andere hersengebieden
tekening
Hoe noemen de 4 lobben in onze hersenen + duidt ze aan op de tekening
Stijgende dominantie van de voorhersenen
- Temporale lob van de cerebrale cortex
- Frontale lob van de cerebrale cortex
- Parietale lob van de cerebrale cortex
- Occipitale lob van de cerebrale cortex
duid aan op tekening
Voorhersenen worden opgebouwd uit 2 delen, welke?
Stijgende dominantie van de voorhersenen
Telencephalon (eindhersenen) en Diencephalon (tussenhersenen)
Wat doet het Telencephalon?
Stijgende dominantie van de voorhersenen
- Associatieve activiteiten (gecontroleerde activiteiten)
- Leren
- Bij zoogdieren is dit het cerebrum
Wat doet het Diencephalon
Stijgende dominantie van de voorhersenen
Opgebouwd uit 2 delen:
1. Thalamus: Sensorische info komt binnen in thalamus en wordt doorgegeven aan ander deel in cerebrum
2. Hypothalamus: Speelt een rol bij de emoties, controleert hypofyse, regelt lichaamsfuncties zoals honger, temperatuur, dorst, …
In welke delen is het cerebrum opgedeeld?
Het cerebrum bij de mens
In de linker en rechter cerebrale hemisfeer, verbonden met elkaar over het corpus callosum
tekening
In welke delen zijn de hemisferen opgebouwd?
Wat doen de hemisferen?
Het cerebrum bij de mens
- Hemisferen bestaan uit: frontale lob, parietale lob, temporale lob en occipitale lob
- Elke hemisfeer ontvangt sensorische input van de tegenovergestelde zijde van het lichaam en stuurt ook daar spiercontracties (=motorische bewgingen)
Geef 3 kenmerken van de cerebrale cortex
Het cerebrum bij de mens
- Buitenste laag = grijze stof
- Bevat 10% van alle neuronen in hersenen
- Fel geplooid voor oppervlakte te vergroten
