zapalenie Flashcards
Neutrofile
w warunkach prawidłowych występują we krwi obwodowej
w formie spoczynkowej, krążąc od kilku do kilkunastu godzin,
po czym ulegają apoptozie
- ulegają aktywacji pod wpływem czynników uwalnianych
z miejsc zapalenia (np. cytokin)
- główne komórki wczesnej fazy zapalenia (zapalenia ostrego)
- szybko reagują na obce substancje (możliwość wytwarzania
mediatorów, białek o właściwościach bakteriobójczych oraz
wolnych rodników)
- po spełnieniu swojej funkcji w miejscu zapalenia, ulegają
apoptozie
Neutrofile funkcje
posiadają zdolność do:
● adhezji (przylegania) do powierzchni komórek śródbłonka
● migracji z krążenia do tkanek objętych procesem zapalnym
● wykrywania gradientu chemotaktycznego
● rozpoznawania i fagocytowania cząstek opsonizowanych
(bakterii, komórek, kompleksów antygen-przeciwciało)
● degranulacji i uwalniania ziarnistości wewnątrzkomórkowych
(mieloperoksydazy, kwaśne hydrolazy, kolagenazy, PLA2)
● produkcji mediatorów reakcji zapalnej tj. cytokiny, pochodne
kwasu arachidonowego
● syntezy NO
● wyzwalania tlenowych i beztlenowych mechanizmów zabijania
mikroorganizmów
Eozynofile
przede wszystkim w tkankach narażonych na kontakt
z czynnikami środowiska zewnętrznego (skóra, błony śluzowe
dróg oddechowych i przewodu pokarmowego)
- zasadnicza rola w chorobach alergicznych i pasożytniczych
- podstawową funkcją niszczenie obcych białek (np. białek
alergennych) i neutralizacja antygenów wielokomórkowych
(pasożytów), które nie mogą być sfagocytowane
- degranulacja ziarnistości – toksyny:
● białko zasadowe (MBP)
● białko kationowe eozynofili (ECP)
- słabe właściwości żerne
- częściowo działanie przeciwzapalne – wytwarzanie:
● histaminazy
● fagocytazy
● sulfatazy arylowej
mastocyty wystepowanie
dojrzałe występują w tkance łącznej wzdłuż naczyń i nerwów
oraz w narządach stykających się ze środowiskiem zewnętrznym
(skóra, błony śluzowe dróg oddechowych i ppokarmowego)
mastocyty rola
biorą udział w reakcji nadwrażliwości typu anafilaktycznego
(typu I wg Coombsa i Gella) oraz obronie organizmów przed
bakteriami, pasożytami i in. drobnoustrojami
mastocyty ziarnostosci
na ich powierzchni: receptory FcεRI wiążące przeciwciała IgE;
przyłączenie antygenu do przeciwciała → degranulacja komórek
→ uwolnienie substancji regulujących lokalny stan zapalny
- degranulacja masowa – rozpad wszystkich ziarnistości na raz:
● histamina, heparyna, czynniki chemotaktyczne dla Neu, Eos
● PG, LT, PAF
● cytokiny (IL-4, TNFα)
● proteazy (tryptaza, chymaza)
Plazmocyty
powstają w wyniku pobudzenia limfocytów B
- produkcja i wydzielanie przeciwciał (Ig)
- mogą pobierać antygen, który jest przetwarzany w cytoplazmie,
a następnie prezentowany limfocytom Th na powierzchni komórki
w postaci kompleksu z białkiem MHC klasy II
- po zakończeniu odpowiedzi immunologicznej ulegają apoptozie
Płytki krwi
rola
procesy krzepnięcia krwi, fibrynolizy i skurczu naczyń
krwionośnych w przypadku uszkodzenia tkanki
Płytki krwi
ziarnistosci
wydzielanie z ziarnistości cytoplazmatycznych mediatorów:
● histamina
● serotonina
● TXA2
Monocyty
mają zdolność wydostawania się poza światło naczyń
krwionośnych i poruszania szybkim ruchem pełzakowatym
- komórki żerne
- oczyszczają krew ze skrawków obumarłych tkanek oraz bakterii
- produkują interferon, który hamuje namnażanie się wirusów
Makrofagi
komórki tkanki łącznej (wywodzą się z monocytów)
- dzielą się na osiadłe i wędrujące
- funkcja obronna organizmu: fagocytoza i synteza szeregu
czynników biorących udział w procesie immunologicznym
- główna rola w zapaleniu przewlekłym
- w stanie aktywnym wydzielają m.in.:
● cytokiny
● chemokiny
● reaktywne związki tlenowe i azotowe
Mediatory osoczowe
- układ dopełniacza
- układ kininowy
- układ krzepnięcia i fibrynolizy
Mediatory komórkowe
1. pochodzące z ziarnistości cytoplazmatycznych 2. mediatory lipidowe 3. cytokiny 4. tlenek azotu (NO) 5. neuropeptydy
układ dopełniacza co to
zespół szeregu białek występujących w osoczu i in. płynach
ustrojowych aktywowanych w systemie kaskadowym, licznych
receptorów i białek regulatorowych
układ dopełniacza funcja
aktywacja reakcji zapalnej
▫ opsonizacja mikroorganizmów (C3b)
▫ działanie chemotaktyczne
▫ liza bakterii, niektórych wirusów i fragmentów uszkodzonych
komórek
▫ udział w usuwaniu kompleksów immunologicznych
▫ udział w tworzeniu kompleksu atakującego błonę komórkową
(MAC)
układ kininowy opis
składa się z czynnika XII (cz. Hagemana), prekalkreiny
i kininogenu
- odpowiedzialny za regulację narządowego przepływu krwi
- aktywacja → rozpad kininogenu pod wpływem kalkreiny →
uwolnienie bradykininy
układ kininowy rola
● rozszerzenie naczyń
● ↑przepuszczalności naczyń → obrzęk
● skurcz mięśni gładkich oskrzeli
● aktywacja Neu, MΦ, LT
● ↑uwalniania chemokin i wydłużenie procesu
zapalnego (przejście zapalenia ostrego w przewlekłe)
● ból (przez aktywację receptorów nocyceptywnych)
układ krzepnięcia i fibrynolizy opis
- zespół czynników enzymatycznych osocza, które w wyniku
kolejnych aktywacji powodują zatrzymanie krwawienia
a następnie rozpuszczenia skrzepu w procesie fibrynolizy
fragmenty degradacji fibrynogenu (FDP) rozszerzają naczynia, ↑ich
przepuszczalność i działają chemotaktycznie
Histamina
uwalniania głównie z ziarnistości komórek tucznych, a także Bas
i płytek krwi
- najważniejsza funkcja: rozszerzenie tętniczek oraz
↑przepuszczalności żyłek na skutek obkurczenia komórek
śródbłonka
Serotonina
uwalniania głównie z ziarnistości płytek krwi po ich agregacji - powoduje: ● skurcz dużych naczyń tętniczych i żylnych ● rozszerzenie małych naczyń obwodowych ● produkcja i uwalnianie NO ● ↑przepuszczalności naczyń ● skurcz mm. gładkich oskrzeli ● agregację płytek krwi
cytokiny prozapalne
prozapalne (IL-1, -2, -6, -8, TNFα)
cytokiny przeciwzapalne
przeciwzapalne (TGFβ, IL-10)
mechanizmy destrukcyjnego działania ROS
● peroksydacja lipidów błony komórkowej i utrata jej
integralności
● uszkodzenie śródbłonka
● inaktywacja antyproteaz
mechanizmy obrony przed ROS – 3 grupy antyoksydantów
● antyoksydanty prewencyjne (dysmutaza ponadtlenkowa,
katalaza, peroksydaza glutatonu, ceruloplazmina, transferyna)
● zmiatacze wolnych rodników (albiminy, bilirubina, witaminy
A, C, E)
● enzymy reparacyjne (lipaza, proteaza, transferaza)
