Zaburzenia skroniowo-żuchwowe Flashcards
Czynniki wywołujące dysfunkcję US
- genetyczne
- środowiskowe (psychospołeczne/psychoemocjonalne)
- miejscowe
- ogólne
Do dysfunkcji dochodzi, kiedy działające czynniki przekroczą zdolność adaptacyjną US.
Czy dysfunkcje mięśniowe prowadzą na zaburzeń zwarcia?
Tak, wg Okesona to dysfunkcje mięśni żucia doprowadzają do zaburzeń zwarcia dlatego leczenie należy rozpocząć od eliminacji zaburzeń pracy mięśni a nie od przebudowy zwarcia.
Dysfunkcja
zespół zmian naruszających harmonijną dotąd pracę zespołów funkcjonalnych US, spowodowanych czynnikami miejscowymi lub ogólnymi
Czynniki miejscowe dysfunkcji US
- wrodzone i nabyte wady zgryzu
- nieuzupełnione braki uzębienia (strefy podparcia)
- patologiczne nawyki ruchowe (np.bruksizm)
- przebyte urazy twarzy i głowy
Czynniki ogólne dysfunkcji US
- stres
Reguła circulus vitiosus
Reguła mówiąca, że przyczyny wywołują skutki, które stają się nowymi przyczynami choroby.
Np. impuls psychonerwowy powoduje wzrost napięcia mięśni żwaczy, przewlekła hipertonia doprowadza do bruksizmu, a bruksim pobudza hipertonie mięśni.
5 następujących przyczyn dysfunkcji US wg. Okesona
- czynniki emocjonalne generujące nadmierne napięcie mięśniowe
- zaburzenia zwarciowe
- urazy
- impulsacje dośrodkowe związane z odczuwaniem bólu głebokiego
- tzw. aktywność para funkcyjna związana. bruksizmem
Parafunkcje
patologiczne nawyki ruchowe (mięśniowo-nerwowe), niesłużące funkcjom fizjologicznym
Podział paranfunkcji ze względu na struktury, których dotyczą
- Okluzyjne (zgrzytanie, zaciskanie zębów)
- Nieokluzyjne (język, nagryzanie warg, błony śluzowej JU, przedmiotów)
- dens-dens
- dens-mucosa
- dens-corpus alienum
- mucosa
Czynniki wywołujące wzrost napięcia mięśni
- Częste zaciskanie zębów (zwiększone zmęczenie mięśni)
- Zaburzenia topografii struktur wewnątrzstawowych
- Zaburzenia hormonalne
- Schorzenia metaboliczne
- Infekcje GDO
- stany zapalne ślinianek
- epilepsja
- mononukleoza
- zapalenia wątroby
- niektóre leki
- choroby o podłożu immunologicznym (łuszczyca, pęcherzyca)
- choroby reumatoidalne
- parkinson
- stres, samotność
- zwiększony wysiłek
- zaburzenia postawy ciała i obręczy barkowej
Jak stres wpływa na poburzenie napięcia mięśni żwaczy?
Stres wywołuje pobudzenie układu limbicznego, następnie drogą siateczkowo- śródbłonkową, na drodze pętli gamma doprowadza do pobudzenia mm. żwaczy
Podział para funkcji wg. Drum ze względu na przyczynę
- uwarunkowane psychicznie
- uwarunkowane stresem
- nawykowe (krawiec, szewc, muzyk)
- endogenne (epilepsja, tężec, zapalanie OUN)
- nadmierne kompensacyjne (początkowo przejściowe, potem trwałe)
Diagnostyka parafunkcji
- wywiad (odczucie porannego zdrętwienia zębów, zmęczenia mięśni, bóle SSŻ)
- badanie stomatologiczne (pęknięcia, złamania wypełnień, starcie patologiczne, zmiany w przyzębiu)
- obserwacja kliniczna (przerosty mm. żucia, błony śluzowej JU, odciski na języku)
Wpływ parafunkcji na US
Zęby: -starcie patologiczne Przyzębie: -periodontopatie Błona śluzowa: -przerosty BŚ - wybroczyny -zbrubienia i wypuklenia BŚ SSŻ: -przebudowa stawu i zaburzenia funkcji mięśni (najczęściej to zaburzenia mm doprowadzają do zmian w stawie a nie odwrotnie)
Nabyte wady zwarciowe
Wady zgryzu powstające u młodocianych w wyniku utrwalonej parafunkcji.
Doprowadzają do postania okluzji urazowej, której skutki przenoszą się na mm, a następnie na SSŻ
Bruksizm
Jedna z parafunkcji objawiająca się zaciskaniem lub zgrzytaniem zębów, często z mimowolnym wysuwaniem żuchwy.
Objawy występują w wyniku powtarzającej się, mimowolnej aktywność mm żucia. Może być zjawiskiem przejściowym (głównie u dzieci).
Udowodnione że siła działania mięśni w czasie parafunkcji jest wyższa niż w czasie czynności fizjologicznych, stąd destrukcyjne działanie na poszczególne elementy us
Diagnostyka bruksizmu
- wywiad lekarski, badanie przedmiotowe, ankieta
to daje nam możliwość stwierdzenia że “bruksizm jest prawdopodobny) - następnie badania specjalistyczne w czasie snu i czuwania
- emg w czasie czuwania
- polisomnografia (emg + ekg + eeg) w czasie snu
jeśli badania potwierdzą diagnozę mówimy o “definitywnym rozpoznaniu bruksizmu”
Rodzaje bruksizmu
- Postać dzienna (zaciskanie zębów, nagryzanie błon śluzowych, warg)
- Postać nocna (zgrzytanie z niepokojem ruchowym i okresowymi przebudzeniami w nocy) - zaburzenie snu
Leczenie bruksizmu
Leczenie polega na zmniejszeniu napięcia mięśni, głównie przez zmniejszenie liczby bodźców płynących z OUN do mm. żucia. Uzyskujemy to przez: -psychoterapie -ćwiczenia relaksacyjne -stosowanie szyn -środki farmakologiczne
Objawy dysfunkcji US
- Ból i sztywność żwaczy
- Ograniczenie ruchomości
- krepitacje, trzaski
- Ból w czasie nacisku lub samoistny
- Ból tępy- ze strony mm
- Ból kłujący - drażnienie gałązek nerwu przez patologiczne ruchy głowy w dole stawowym
- bóle szyi i górnego odcinka kręgosłupa
- pogorszenie kondycji psychicznej i fizycznej
- asynchroniczna praca stawów (zbaczanie żuchwy w stronę chorego)
Badania obrazowe
- OPG
- TK (szczegółowe badania ssż)
- CBCT (zmiany zwyrodnieniowe i urazy ssż)
- MR (pozycja krazka stawowego,)
- USG (ruchomość w stawach w czasie rzeczywistym)
- Artroskopia (inwazyjne badanie, ocena wzrokowa)
Wielkość szpary stawowej
2,5-3mm
Leczenie dysfunkcji US
Eliminacja dolegliwości bólowych i napięć mięśniowych
W pierwszej kolejności należy zastosować metody odwracalne aby złagodzić dolegliwości bólowe a następnie, jeśli to konieczne zastosowanie metod nieodwracalnych.
Ważnym elementem leczenia jest edukacja pacjenta i wyjaśnienie istoty oraz przyczyn powstania dysfunkcji.
Odwracalne metody leczenia dysfunkcji mięśniowo- stawowych
- szyny zgryzowe
- fizjoterapia
- farmakoterapia
- psychoterapia
- domięśniowa iniekcja botulinowa
Szyny okluzyjne - podział
- Relaksacyjne (stabilizujące)
2. Repozycyjne (lecznicze)
Szyny relaksacyjne
- Szyna Michigan - 1-2mm szyna na zęby szczęki lub żuchwy. Zaprojektowana tak, aby w kontakcie były tylko policzkowe guzki z trzon i przedtrzon. żuchwy.
Po wykonaniu szyny należy ją dostosować w ustach pacjenta tak, aby była możliwość prowadzenia ktłowgo oraz poślizg centralny.
Działanie szyny polega na odciążeniu struktur stawowych w okolicy za głową żuchwy a następnie zmniejszenie nadmiernej aktywności mięśni.
Szynę należy używać przez 3 miesiące przez co najmniej 20godz/dobę.
Płytka Włocha/ płytka podjęzykowa
Płytka akrylowa o grubości 1,5mm, przylegająca do językowych powierzchni zębów żuchwy i sięgają dna JU.
Przez zmniejszenie powierzchni dla języka powoduje jego przemieszczenie do góry, dzięki czemu pacjenta lekko otwiera i wysuwa żuchwę do przodu. Odciąża to struktury stawowe. Plusem płytki jest możliwość rozbudowania jej na szynę okluzyjną przez dołożenie akrylu na pow. żujących.
Płytkę Włocha stosuje się w okresie nocy, w połączeniu w ćwiczeniami mięśniowymi w dzień
Relaksacyjne ćwiczenia mięśniowe
- Ustawienie żuchwy w pozycji spoczynkowej
- Ruch do przodu, do kontaktu siekaczy w pozycji tete a tete
- Zaciśnięcie zębów w tej pozycji
- Maksymalne opuszczenie żuchwy
- Powrót do stanu wyjściowego.
Ćwiczenia należy wykonywać 3 razy dziennie, w pozycji rozluźnionej, bez dolegliwości bólowych. Jeśli takie wystąpią, należy zmniejszyć zakres ruchów.
Wspomaganie farmakologiczne pacjentów leczonych w powodu dysfunkcji us
Diazepam 2mg/1 raz dziennie (wieczorem)
Max 3 tyg
Metody fizjoterapeutycznego leczenia dysfunkcji
- kinezyterapia
- laseroterapia
- ultrasonoterapia
- sonoforeza
- terapia manualna
- magnetoledoterapia
