YUNIT 1 Flashcards
Mula sa probisyon ng ________ batay sa isang wika ang wikang pambansa
KONSTITUSYON NG 1935
ang naging batayan nito ayon naman sa Executive Order 134 na pinirmahan ni Pang. Manuel L. Quezon noong 30 Disyembre 1937.
TAGALOG
Tinawag itong _________ noong 1959,batay sa Department Order No. 7 ni Sek. Romero ng Department of Education.
PILIPINO
Sa sumunod na pagbabago ng Konstitusyon, noong 1973, Nilinaw naman at pinatibayan ito na tatawaging __________ sa Konstitusyon ng 1987.
FILIPINO
___________ ang pangunahing dahilan ng pagbabago ng
wikang pambansa.
POLITIKAL
“isang idea o abstraktong prinsipyo kaugnay ng isang partikular na
paksa o pananaw sa paksa”
KONSEPTO
“isang pahayag na nagpapaliwanag ng kahulugan ng salita o
ekspresyon.”
DEPINISYON
Ang ______________ ay isang wikang nagagamit ng dalawang taong
magkaiba ang unang wika.
LINGUA FRANCA
Noong 1931 ang ______________ mula sa mga wika sa Pilipinas ang matagal nang isyu mula pa noong panahon ng
Amerikano.
PAGBUO NG WIKANG PAMBANSA
Ang huli ang nagbunsod sa mga delegado ng 1973 at 1987 Constitutional Convention para ______________.
BAGUHIN ANG WIKANG PAMBANSA
Tinitingnan ng ilang mga lingguwista at sosyolingguwistang Filipino na __________________ ang pagbabago sa wikang Pambansa.
Kung gayon, sosyo-sikolohikal, e.g atityud sa wika, ang resulta ng pagbabago.
KONSEPTUWAL (HORIZONTAL)
Ang batayan ng pagbabago, mula raw sa Tagalog, lumaganap at umunlad ito sa pagdaan ng panahon.
HISTORIKAL (VERTICAL)
Sa pag-aaral ng mga lingguwista, tinatanggap na _____________________ ng lahat ng katutubong wika ng Pilipinas ay magkakahawig
HALOS KALAHATI NG BOKABULARYO
Malaki ang naging ____________ (radyo, TV, print, kasama ang mga pelikula) para ipalaganap ang pinagtibay na wikang pambansang Filipino batay sa Tagalog.
PAPEL NG MASS MEDIA
Gayundin, isa itong ______________ ng mga Filipino sa dahilang may kani-kanilang mga katutubong unang wika
PANGALAWANG WIKA
Sa sosyolingguwistika, tinatawag na ______________ ang
nangyayaring epekto ng unang wika sa pangalawang wika sa oras
na ginamit ito, lalo nang pasalita
INTERFERENCE
nagkakaroon ng interferens ang unang wika. Dahil dito, nagkakaroon din ng _______________ o pagsasalitan ng estruktura ng katutubong wika (unang wika) at lingua franca
CODESWITCHING
Noong _______ang paniniwala ng naunang panahon na ang wika ay isang biyayang nagmumula sa langit, mula sa Diyos.
SIGLO 17
Ayon sa mga empirisista at rasyonalista na ang wika ay ______________________ ng tao para maging paraan ng paglipat ng mga kaalaman.
INIMBENTO AT PINAUNLAD
Ang wika ay nagpapahayag ng _____________ ng mga tao na bumubuo sa lipunan/komunidad.
ESPIRITU/KALULUWA
Ang lipunan naman na nangangailangan ng pakikisalamuha
______________ at ugnayan ____________ ng mga tao, ay nagiging
komplikado habang lumalaki at lumalawak ang progreso.
(INTEGRASYON) AT (INTERDEPENDENCE)
Tumutungo ang bagay na ito sa nagkakaiba-iba sa kultura at wika na ayon kay Rousseau (1950) ay siyang _____________ ng mga tao
PANUKAT SA PROGRESO
Ang mga dikotomiyang ito ang dahilan naman para kumapit-tuko ang mga tagapagsalita ng mga di-istandard na wika sa __________________
TEORYA/TESIS NG BABEL
Dito isinilang ang idea ng ______________ ng mga rasyonalista
na pinangunanan ng Port-Royale School
LANGUAGE UNIVERSAL
Sa gitna ng mga pagkakaiba-iba sa mga wika, tungkulin ng tao sa lipunan, kinailangan ang isang estado na mag-iisa o magbibigay ng kaayusan sa lipunan sa pamamagitan ng mga ________ at mga ______________ magsasagawa ng mga ito.
BATAS AT INSTITUSYONG
Ang kalikasang pang-uri (class nature) ng mga varayti ng
wika at kaugnayan ng varayti ng wika sa katayuang panlipunan ng indibidwal ay nasa kamalayan na ng mga pilosopo ng __________
IKA-18 SIGLO
Sa paniwala ni Sapir (1949), ang wika ay isang ________________ng
sosyalisasyon, na ang mga relasyong sosyal ay hindi iiral kung
wala ito.
INSTRUMENTO O KASANGKAPAN
Ayon pa rin kay Saussure, ang wika ay binubuo ng dalawang paralel at nagkaugnay na serye, ang ___________ na isang kabuuang set ng mga gawaing pangwika at ________ na gamit ng wika sa pagsasalita.
SIGNIFIER (LANGUE) AT SIGNIFIED (PAROLE)
Kaugnay ng sosyolingguwistikong teorya, ang idea ng pagiging
___________ ng wika dahil sa magkakaibang mga indibidwal at grupo
na may magkakaiba ring lugar na tinitirhan, interes, gawain, pinag-aaralan, at iba pa
HETEROGENOUS
Mahahati sa dalawang
dimensiyon ang pagkakatoon ng baryabilidad ng wika heograpiko na tinatawag na _________ ang nabubuong anyo ng wika; at sosyal na tinatawag namang ___________ ang nabubuong wika
DIYALEKTO AT SOSYOLEK
Isa na ang nabanggit nga ni Rouseau na ___________ sa mga anyong ito ng wika. May mataas/mababa, may istandard/di-istandard, at
iba pa.
HIERARCHY
Tinawag Bernstein ang una na elaborated code (masuri, abstrakto) at ang huli na restricted code (detalyado, deskriptibo) ang pagsusuri niya dito ang tinawag niyang ______________.
DEFICIT HYPOTHESIS
Hindi sang-ayon dito si William Labov (1972), isang socio-psychologist. Itinaguyod niya bilang kontra idea, ang _________
VARIABILITY CONCEPT
Nababatay sa teorya ng akomodasyon (accomodation theory)
ni Howard Giles (1984), ang _________________
LINGUISTIC CONVERGENCE AT LINGUISTIC DIVERGENCE
Sa interaksiyon ng mga tao, nagkakaroon ng tendensiya na
______________ sa pagsasalita ng kausap para bigyang-halaga ang pakikiisa, pakikilahok, pakikipagpalagayang-loob, pakikisama.
GUMAYA O BUMAGAY
Tinatawag na mental grammar. Dito, binabago ng tagapagsalita ang grammar sa pamamagitan ng pagdaragdag, pagbawas, at pagbabago ng mga alituntunin
INTERLANGUAGE
Dapat tandaan na ang bawat wika ay magkakaroon ng mahigit na isang varayti, lalo nasa anyong __________.
PASALITA
nakalimita sa mga aspekto sa pagbigkas na nagpapakilala sa indibiduwal na tagapagsalita kung saan siya galing, rehiyonal o
panlipunan.
PUNTO (AKSENT) AT DAYALEK
linyang kumakatawan sa pagitan ng mga lugar tungkol sa isang partikular na lingguwistik na aytem.
ISOGLOSS
napagtatakpan nito ang katunayang _____________ rin ang iba’t ibang varayti sa mga lugar dayalektal.
NAGHAHALO-HALO
Limang proseso ng pagpaplanong pangwika
• PAGPILI
• KODIPIKASYON
• ELABORASYON
• IMPLEMENTASYON
• PAGTANGGAP
Kapag nadevelop ang Pidgin lagpas sa tungkulin nito
bilang _______________
WIKA NG PANGANGALAKAL
Ang taong mas matagal na nag-aaral papuntang
kolehiyo o unibersidad ay mukhang may bigkas na pananalita. Makikita ang
matingkad na anyo ng ganitong impluwensiya sa angal
na ________ (talks like a book)
“PARANG LIBRONG MAGSALITA”
Bawat okupasyon ay may sangkap na jargon na hindi basta maiintindihan noong mga hindi ganoon ang _______________.
OKUPASYON
Maraming __________ na naninirahan sa isang partikular na rehiyon ang madalas tumitingin sa resulta ng isang survey ng dayalek ng kanilang lugar.
MAS BATANG ISPIKER
mula sa mga survey ng dayalek na mas gumagamit ang mga babaeng tagapagsalita ng mga ______________ na anyo kaysa sa mga lalaking
tagapagsalita na pareho ang katayuang panlipunan.
MAS PRESTIHIYOSO
Kapag medyo napahiwalay ang isang grupo sa loob ng isang lipunan, gaya ng __________________ sa mga Amerikanong itim, nagiging mas markado ang mga pagkakaiba sa panlipunang dayalek.
HISTORIKAL NA DISKRIMINASYON
Ginagamit ang term na idyolek para sa dayalek na
personal ng bawat ispiker na indibiduwal ng isang wika. May iba pang salik, tulad ng ____________ at ____________
KUWALITI NG BOSES AT KATAYUANG PISIKAL
Isa pang pinanggalingan ng baryasyon ng pananalita ng indibiduwal ay depende sa mga sitwasyon ng paggamit.
REGISTER
Sa kabila ng katunayang kahit ang mga pinakaaral sa atin ay mas gumugugol ng kanilang oras sa _______________
MIDYUM NG PANANALITA
ang ______________ pa rin ang mukhang nagkokondisyon sa pananaw natin sa wika.
MIDYUM NA NAKASULAT
Ang pagsusulat, sa kabilang banda, ay ______________ kung hindi sa litaw na pagtuturo at bilang pokus ng matamang atensiyon.
BIHIRANG NAKAKAMIT
Ang
nakasulat ay nakasulat na, kaiba sa pananalita na may _______________ o asal-paralingguwistik ang kahulugan ng isang
binigkas.
DAGDAG NA
KONTEKSTO
Puwedeng mahaba ang proseso ng pagbubuo, yugto-yugto at maraming rebisyon habang lumilitaw ang ______________
TAPOS NA PRODUKTO
Ginagamit ang salitang ito para ilarawan ang isang sitwasyong may dalawang napakaibang varayti ng wika sa loob ng isang komunidad ng
pagsasalita
DIGLOSSIA
Normal na mayroong varayting _________ para sa mga bagay na seryoso at pormal, at varayting para sa usap-usap o
gamit impormal.
MATAAS AT MABABA
Tatlo ang pangunahing lapit sa intelektuwalisasyon ng
Filipino ayon kina Gonzalez at Bautista.
• Ang unang lapit ay ang ______________.
• Ang ikalawang lapit ay ____________.
• At ikatlong lapit, Batay sa Disiplina ay__________
PAGBUO NG SALITA, LAPIT NA PADESISYON at, GAMIT NG INTERPRETASYON
Pinag-aralan ni Zorc (1990), isaang etymologist, ang Tagalog
na __________ sa tulong ng kaniyang kaalaman sa pagtunton sa pinanggalingan ng mga salita.
SLANG
Ang pag-aaral ni Cabaero (1980) ay tungkol naman sa _____________ o slang ng mga teenager.
HORSE LANGUAGE
Gumamit din ng mas ____________ ang mga babae
kaysa mga lalaki.
MARAMING PANG-URI
Sa mga babae, pumapangalawa ang ________ samantalang sa
mga lalaki, pangalawang paksa pa rin ang __________.
TSISMIS AT KABABAIHAN
