Wykład 3.

Question 1

Ewolucja pieniądza

Answer 1

Pieniądz jako zjawisko ekonomiczne pojawił się na pewnym etapie rozwoju cywilizacyjnego, gdy szukano mechanizmów pozwalających na odejście od prymitywnej wymiany “dobro za dobro”/”usługa za usługę”.

Question 2

Etapy ewolucji pieniądza

Answer 2

1) charakter czysto monetarny
- pieniądz był bity
- jego wartość była mierzona wartością metalu
2) pieniądz papierowy
- co do zasady - miał mieć pokrycie
3) pieniądz bezgotówkowy
- jako mechanizm rozliczeń
4) pieniądz elektroniczny
- praktycznie nie ma żadnego obiektywnego miernika wartości

Question 3

Funkcje pieniądza

Answer 3

• miernik wartości
• sposób bogacenia się- funkcja tezauryzacyjna
• mechanizm obrotu majątkowego (pieniężnego) - funkcja obiegowa
• funkcja wymiany i zapłaty

Question 4

Zasady pieniądza

Answer 4

• zasada walutowości
• zasady nominalizmu
• zasada waloryzacji

Question 5

Zasada walutowości

Answer 5

Rozstrzyga, że transakcje i kontrakty dokonywane przy użyciu pieniądza na terytorium danego kraju opiewają na walutę krajową.

Question 6

Wartość dynamiczna pieniądza

Answer 6

a) wartość nominalna (to, na co opiewa dany pieniądz)
b) wartość realna (mierzona koszykiem dóbr, jakie można nabyć za daną ilość jednostek pieniężnych)

Question 7

Pieniądz ma zmienną wartość realną. Występuje więc:

Answer 7

a) aprecjacja - wzrost wartości
b) deprecjacja - spadek wartości

Question 8

Zasada nominalizmu

Answer 8

Bez względu na zmiany wartości pieniądza - wierzycielowi należy się kwota, na jaką opiewa zobowiązanie

Question 9

Zasada waloryzacji

Answer 9

Wartość usług/towarów/dóbr mierzymy na chwilę powstania zobowiązania

Question 10

Z czego może wynikać waloryzacja jako wyjątek?

Answer 10

• czynności prawnej (umowy)
• ustawy (np. świadczenia rentowe, emerytalne)

Question 11

Odsetki - definicja

Answer 11

Wynagrodzenie za korzystanie z cudzych pieniędzy obliczone według określonej stopy i za określony czas. To prawniczy ekwiwalent stóp procentowych. Odsetki należą się tylko wtedy, gdy istnieje tytuł do ich pobierania.

Question 12

Stopy procentowe

Answer 12

• występują na rynku pieniężnym jako swoisty miernik
• ustala je Rada Polityki Pieniężnej

Question 13

Rynek finansowy - segmenty

Answer 13

a) rynek pieniężny (detal bankowy)
b) rynek walutowy (transakcje z walutami obcymi)
c) rynek kapitałowy (giełda papierów wartościowych)

Question 14

Rodzaje odsetek

Answer 14

a) ustawowe (kapitałowe)
b) za opóźnienie

Question 15

Lichwa

Answer 15

• zjawisko towarzyszące historycznie funkcji pieniądza w obrocie
• w Polsce aż do początku lat 2000 nie było żadnego ograniczenia co do lichwy

Question 16

Anatocyzm - definicja

Answer 16

Jest to kapitalizacja odsetek. Pobieranie odsetek od odsetek.
Obowiązuje zakaz anatocyzmu.

Question 17

Ustawa o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych

Answer 17

• określa szczególne uprawnienia wierzyciela i obowiązki dłużnika w związku z terminami zapłaty w transakcjach handlowych, skutki niewykonywania takich obowiązków oraz postępowanie w sprawie nadmiernego opóźniania się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych

Question 18

Szkoda - definicja

Answer 18

Każdy uszczerbek wyrządzony w dobrach uprawnionego wbrew jego woli. Zgodnie z zasadą volenti non fit iniuria - chcącemu nie dzieje się krzywda.

Question 19

Rodzaje szkody

Answer 19

1) Ze względu na to, czego dotyczy uszczerbek
- Szkoda na mieniu
- Szkoda na osobie

2) Ze względu na możliwość określenia wielkości szkody w kategoriach finansowych
- Szkoda majątkowa
- Szkoda niemajątkowa

Question 20

Reżimy odszkodowawcze (odpowiedzialność za szkodę)

Answer 20

a) deliktowy
b) kontraktowy- odpowiedzialność za niewykonanie bądź nienależyte wykonanie zobowiązania
c) gwarancyjno-repartycyjny (ubezpieczeniowy)

Question 21

Przesłanki odpowiedzialności

Answer 21

• Szkoda (wyrządzenie szkody)
• zdarzenie wyrządzające szkodę
• adekwatny związek przyczynowy między zdarzeniem a szkodą

Question 22

Zasady odpowiedzialności

Answer 22

• zasada winy (odpowiada ten, kto zawinił; zasada wiodąca)
• zasada ryzyka (odpowiedzialność za skutek)
• zasada słuszności