Wykład 14 - Zawodność mechanizmu rynkowego Flashcards
Dlaczego w rzeczywistości rynek nie będzie produkował na krzywej możliwości produkcyjnych?
Ponieważ opodatkowanie prowadzi do martwej straty
Na czym polega paradoks rynku?
Rynek scala wszystkich “aktorów” i odzwierciedla ich prospołeczne zachowania, ale też ich ułomności i aspołeczne zachowania, które są antyrynkowe.
Jakie wyróżniamy powody zawodności rynku?
- Niedoskonałość konkurencji
- element sprawiedliwości
- brak istnienia lub niekompletność rynku
- Koszty transakcyjne
- efekty zewnętrzne
- Dobra publiczne
- efekt gapowiczostwa
- Model Pryncypała-Agenta (asymetria informacji)
Na czym polega niedoskonałość konkurencji?-
Tylko doskonała konkurencja gwarantuje MC = P i optymalną wielkość produkcji.
Na czym polega element niesprawiedliwości?
Wprowadzenie opodatkowania zaburza optymalną alokację, ale każdy system polityczny zawiera jakieś sposoby redystrybucji. Rynek nie może zostać pozostawiony sam sobie, bo ma tendencję do konsolidowania kapitału, co z kolei prowadzi do oligopolu lub monopolu.
Na czym polega problem braku istnienia lub niepełności rynku?
Wtedy niemożliwe jest zarządzanie powodami zawodności rynku. Dochodzi do niesprawności systemu.
Czym są koszty transakcyjne?
Wszystkie koszty związane ze zbieraniem i przetwarzaniem informacji potrzebnej do funkcjonowania na danym rynku
Od czego zależą koszty transakcyjne?
- ilości stron transakcji
- rodzaju rynku
- rodzaju zasobów i aktywów
- rodzaju kontaktów
- typu i formy własności
Do czego proporcjonalne są koszty transakcyjne?
Do stopnia sformalizowania życia prawno-gospodarczego, na podstawie którego dochodzi do podjęcia prawnie wiążących zobowiązań. Im bardziej zawiły system prawny, tym większe koszty transakcyjne.
Jak dzielimy koszty transakcyjne?
- ex ante - koszty poniesione na przygotowanie umowy
- ex post - koszty związane z monitorowaniem realizacji zapisów umowy
Jaki jest najlepszy sposób rozwiązania zbyt wysokich kosztów transakcyjnych z pominięciem możliwości uproszczenia systemu prawnego?
Dostarczanie danego dobra ze źródeł publicznych. W takim wypadku konieczna jest dodatkowa regulacja konsumpcji, gdyż wraz ze zmniejszeniem kosztów transakcyjnych zwiększy się popyt.
Czym jest efekt zewnętrzny?
Przeniesieniem części kosztów/korzyści na stronę trzecią, niebędącą częścią umowy/transakcji bez odpowiedniej rekompensaty. Konsekwencje działalności przedsiębiorstwa mogą dotyczyć osób postronnych.
Jakie rodzaje instrumentów przeciwdziałania negatywnym efektom wewnętrznym wyróżniamy? Do czego mogą prowadzić?[5]
- regulacje prawne
- podatki
- subsydia
- zezwolenia
- regulacje administracyjne
Mogą prowadzić do internacjonalizacji kosztów zewnętrznych
MPC
Prywatny koszt krańcowy
MSC
Krańcowy koszt społeczny
Krańcowy produkcyjny efekt zewnętrzny =
MSC - MPC
Gdzie jest punkt równowagi bez uwzględnienia kosztu społecznego?
Przecięcie krzywej popytu z MPC
Gdzie jest punkt równowagi z uwzględnieniem kosztu społecznego?
Przecięcie krzywej popytu z MSC
Jakie wyróżniamy dobra w zależności od ich wykluczalności i konkurencji w konsumplcji? [4]
- dobra prywatne - wykluczalne, konkurencja w konsumpcji
- zasoby wspólne - niewykluczalne, konkurencja (czysta woda)
- dobra klubowe - wykluczalne, niekonkurencja w konsumpcji (kino)
- dobra publiczne - niewykluczalne, niekonkurencja (obrona państwa)
Jaki jest problem związany z istnieniem dóbr publicznych?
Brak możliwości określenia ceny dobra publicznego i przez to wielkości produkcji. Można użyć MC = P dla optymalnej produkcji, ale kiedy MC = 0, określenie P jest niemożliwe. Jest to problem głównie polityczny
Czym jest efekt gapowiczostwa?
Część osób nie będąc skłonna do poniesienia pełnych kosztów dostarczenia danego dobra, będzie w pełni korzystała ze skutków jego zastosowania.
Do czego jest proporcjonalna skala efektu gapowiczostwa?
Do surowości kary i prawdopodobieństwa wykrycia gapowicza
Jaki problem przedstawia model Pryncypała-Agenta?
Odnosi się do różnicy w podejściu do celów pracodawcy i pracobiorcy. Asymetria informacji prowadzi do niedoskonałej alokacji czynników wytwórczych. Ten który zleca ma inną wiedzę niż ten, który realizuje.
