Wykład 1 Flashcards
Gleba
Złożony, dynamiczny twór przyrody.
Naturalny twór wierzchniej warstwy skorupy ziemskiej powstały ze zwietrzeliny skalnej na skutek (zmiennych w czasie) działań organizmów oraz czynników klimatycznych.
Czym charakteryzuje się gleba? (3)
- Zachodzą w niej ciągłe procesy rozkładu i syntezy związków mineralnych oraz organicznych, a także ich przemieszczanie.
- Posiada cechy (morfologiczne, fizyczne, chemiczne i biologiczne) stwarzające warunki życia dla zwierząt i roślin
- Składnik wszystkich ekosystemów lądowych (i niektórych wodnych). Podlega stałej ewolucji.
3 Fazy Gleby
- Faza stała
- składniki mineralne
- składnik organiczne
- związki mineralno-organiczne - Faza ciekła
- roztwór glebowy (woda z rozpuszczonymi w niej związkami mineralnymi i organicznymi) - Faza gazowa
- powietrze glebowe (mieszanina gazów i pary wodnej)
Podział gleb wg zawartości Substancji Organicznej
- gleby mineralne (<5% SO)
- gleby organiczno mineralne (5-20% SO)
- gleby organiczne (>20% SO)
Główne składniki gleb (5)
- powietrze 25%
- woda 25%
- substancja mineralna 45%
- substancja organiczna 5%
Kategorie użytkowania gleb (5)
- orne
- leśne
- darniowe
- antropogeniczne
- podwodne
Zasięg gleby
1,5 m pod obszarami rolnymi
2 m pod lasami
Poziomy glebowe genetyczne (5)
- hummus
- poziom wymywania
- poziom wmywania
- skała macierzysta
- podłoże skaliste
(3) Szybkość wietrzenia skały macierzystej / powstawania gleby zależy od jej:
- rozdrobnienia
- budowy/tekstury
- składu chemicznego i mineralengo
Proces Glebotwórczy (4)
- Lita skała ulega procesom wietrzenia
- Warstwa luźnej zwietrzeliny jest infiltrowana przez wodę, dzięki czemu rozwijają się mikroorganzimy np. mchy i porosty. Ich obecność powoduje dalszy rozkład gleby i ukształtowanie się tzw. niedojrzałej gleby.
- Roślinność rozwija się, w wyniku rozkładu jej szczątków powstaje warstwa organiczna, na którą oddziałują bakterie i mikroorganizmy - powstaje warstwa próchnicy.
- W tzw. glebie dojrzałej wyraźny jest podział na poziomy glebowe:
- poziom ściółki
- poziom próchniczny
- poziom wymywania
- poziom wmywania
- zwietrzałą skałę macierzystą
- podłoże skalne
Czynniki Glebotwórcze (7)
- klimat
- woda
- organizmy żywe
- ukształtowanie powierzchni
- działalność człowieka
- czas (wiek gleby)
- właściwości chemiczne i fizyczne materiału wyjściowego
Charakterystyka gleb w klimacie ciepłym/wilgotnym, zimnym i suchym
- klimat ciepły
- dobrze wykształcone profile o dużej miąższości (większą wilgotność gleby wpływa na intensywne wietrzenie i rozwój gleby oraz organizmów żywych) - klimat zimny
- słabo wykształcone profile glebowe o małej miąższości - klimat suchy
- wzbogacenie w sód (rozkład minerałów go zawierających)
- odczyn alkaliczny gleb
Lokalne warunki klimatyczne
- cyrkulacja atmosferyczna
- monsuny
- masywy górskie
- prądy morskie
- kierunki adwekcji ciepła i wilgoci
Woda
Wpływa na procesy Glebotwórcze, wilgotność gleby
Organizmy żywe
- mieszają materiał glebowy
- wzbogacają gleby w substancję organiczną
- obieg składników pokarmowych
- mineralizacja substancji organicznej
- stabilizacja struktury