Wstrząs Flashcards

1
Q

Wstrząs - mechanizmy

A

1)Reakcja współczulno-nadnerczowa
—> Wyrzut noradrenaliny, później także adrenaliny
–-> Aktywacja układu renina-angiotensyna-aldosteron

2) Wyrzut peptydów opioidowych
3) Uwalnianie ADH
4) Centralizacja krążenia
5) Obkurczenie prekapilar, „transfuzja” płynu z przestrzeni pozanaczyniowej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Wstrząs hipowolemiczny - patofizjo

A

Zmniejszenie obciążenia wstępnego (preload) z następowym zmniejszeniem rzutu serca

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Stopnie wstrząsu hipo?

A

 Stopień I: 500 ml (10% objętości)
 Stopień II: 500–1000 ml (10-20%)
 Stopień III: 1000–2000 ml (20–40%)  Stopień IV: 2000 ml (40%)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Wstrząs hypowolemiczny a CTK?

A

Spadek, I/II stopień jeszcze norma

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Wstrząs hypowolemiczny obajwy

A
Spadek CTK
Tachykardia
Tachypnoe
Bladość
Oligura/anuria
Pobudzenie, splątanie, senność
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Wstrząs hypowolemiczny - kiedy płynoterapia?

A

Minuty, nie godziny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Jak ocenić skuteczność płynoterpii?

A

1) Klinicznie
- ->spowolnienei tętna, wzrost CTK i diurezy
2) MOnitroing
- ->OCŻ, AS, CTK, ciśnienie zaklinowania w tt płucnej

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Cele płyntoterapii?

A
  • wyrównanie OCŻ do 12mmHg
  • wyrównanie PWAP do 10-12mmHg
  • rzut serca > 3l/min/metr2
  • stężenie kwasu mlekowego < 4mmol/l
  • BE -3 do 3 mmol/l
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Czego NIE stosować w płynoterapii

A

Glukozy - bo nasilenie kwasicy

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Co stosować w płynoterpii?

A

Krystaloidy
Koloidy
Roztwory hiper+koloid
-KKCz i FFP

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Zalety krystaloidów?

A
  • niska cena
  • poprawa diurezy
  • odtworzenie składu płynu śródtkankowego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Wady krystalodiów

A
  • krótki efekt hemodynamiczny

* obrzęki obwodowe/przestrzeń pozakomórkowa/ * obrzęk płuc /osoby starsze z NK/

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Koloidy zalety

A
  • mniejsza objętość wlewu
  • stosunkowo długi efekt przyrostu objętości osocza(T1/2= 17h) * mniejsza tendencja do obrzęków
  • znaczne zwiększenie dowozu tlenu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Koloidy wady

A

ryzyko koagulopatii ( dekstrany, przy większych przetoczeniach- obniż.aktywn.cz.VIII, vW)

  • zmniejszenie filtracji kłębkowej i stężenia wapnia w osoczu (albuminy)
  • diureza osmotyczna
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Hipertonik - zalty

A
  • niska cena
  • poprawa diurezy
  • mała objętość wlewu (2-4ml/kmc) a przyrost 3- 4xobj.przetoczona
  • mniejsza tendencja do obrzęków
  • zmniejszenie ciśnienia śródczaszkowego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Hipertonik - wady

A
  • krótki efekt hemodynamiczny
  • krwawienie podtwardówkowe
  • zwiększenie osmolarności osocza
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Hipertonik+koloid zalety

A
  • przedłużony efekt hemodynamiczny

* zmniejszone zapotrzebowanie na płyny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Jakie parametry wziąc pod uwagę przy ocenie konieczności podania KKCz?

A
  • Hb
  • bieżąca objętość śródnaczyniowa
  • przewidywany stopień dalszej utraty krwi * ocena rozległości zabiegu
  • choroby współistniejące
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

KKCz wskazania

A

prawidłowa objętość krwi krążącej + hipoksja tkankowa

  • niedokrwienie m.sercowego lub CSN, mleczany >4mmol/l, VO2<100ml/min/m2
  • zwiększenie ekstrakcji tlenu (>0,5) przy prawidłowym rzucie serca
  • Hb>8 - niewydolność krążenia, zaawansowana MIC, niedokrwienie CSN
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

FFP - wskazania

A

-niedobór czynników krzepnięcia (wrodzony lub nabyty) z obj. czynnego krwawienia lub przed operacją

  • transfuzja wymienna + zab. INR i APTT
    (wartości jak poprzednio) lub jeśli występują kliniczne cechy krwawienia
  • odwracanie działania pochodnych kumaryny (krwawienie, doraźny zabieg
    operacyjny)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Jakie wartości INR APTT do podania FFP

A

INR>1,5xnorma

APTT>1,5x norma

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Przetaczasz 2000ml krystaloidów, brak poprawy?

A

Koloidy i KKCz

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Czy można użyć środków wazokonstrykcyjnych w hiperwolemii?

A

NIE, zwiększają afterload

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Wstrząs hipowolemiczny - postępowanie

A
  • Zatrzymanie utraty krwi/płynów
  • Monitorowanie CTK,AS,sP02
  • Tlenoterapia
  • Min. 2 wkłucia obwodowe, ew.CVC
  • Monitorowanie diurezy- cewnik
  • Płynoterapia w minutach, ale pod kontrolą
  • Badania+grupa krwi +zabezpiecznie KKCz, FFP
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Kiedy hospitalizować przy oparzeniach?
Oparzenia II stopnia >10% p.c Oparzenia III stopnia ( w tym oparzenia chemiczne i elektryczne) Oparzenia twarzy, rąk, stóp, krocza, dróg oddechowych
26
Jak leczyć oparzenia?
 zapobieganie wstrząsowi oligowolemicznemu  zapobieganie zakażeniu  zapobieganie ostrej niewydolności nerek  zapobieganie obrzękowi płuc i mózgu  zapobieganie powstawaniu ostrych owrzodzeń przewodu pokarmowego (wrzody Curlinga)
27
Co będziesz monitorował przy oparzeniu?
```  godzinowe wydalanie moczu,  temperatura obwodowych części ciała,  częstość oddechu, tętno, ciśnienie tętnicze krwi  stężenie Na+ i K+ w osoczu  morfologię i hematokryt  stężenie mocznika i kreatyniny w osoczu  białko i glukozę w osoczu  gazometrię  OCŻ  badanie ogólne moczu ```
28
Formuła Parkland
zapobieganie oligowolemii przetaczać w pierwszej dobie mleczanowy Płyn Ringera w objętości: 4 ml x 1kg mc. x 1 % powierzchni oparzonej.
29
Reguła Brooka
zapobieganie oligowolemii przetaczać w pierwszej dobie mleczanowy Płyn Ringera w objętości: u dorosłych 2 ml x 1kg mc. x 1 % powierzchni oparzonej, u dzieci 3 ml x 1kg mc. x 1 % powierzchni oparzonej.
30
Jak podzielić płyny w leczeniu oligowolemii?
W ciągu pierwszych 8 godzin przetaczamy połowę wyliczonej ilości płynów, w ciągu następnych 16 godzin drugą połowę.
31
Jak monitorować przetaczanie płynów?
Najistotniejszym parametrem wskazującym na właściwe uzupełniające przetaczanie płynów jest godzinowe wydalanie moczu, którego poziom powinien utrzymywać się na poziomie 50 ml/h. W przypadku mio i hemoglobinurii godzinowa diureza powinna przekraczać 100 mmol/h.
32
Konsekwencje poparzenia?
 hipoalbuminemia – spowodowana jest wzmożona utratą białka do płynu wysiękowego oraz przetaczaniem krystaloidów ( przetaczać tak aby albuminy wynosiły ok. 2,5 g/100 ml a białko całkowite > 5g/100 ml)  mioglobinuria – niedokrwienne uszkodzenie mięśni, najczęściej głębokie oparzenia termiczne lub elektryczne  hemoglobinuria – rozpad erytrocytów
33
Co nam da zastosowanie heparyny w oparzeniu?
 zapobiega zmianom zakrzepowym w mikrokrążeniu, co zmniejsza ryzyko przekształcania się oparzeń obejmujących pośrednią grubość skóry w oparzenia pełnej grubości skóry  zapobiega powikłaniom zatorowo-zakrzepowym, szczególnie u chorych unieruchomionych długi czas  zapobieganie zespołowi rozsianego wykrzepiania śródnaczyniowego
34
Jak obliczyć zapotrzebowanie energetycznie oparzonego?
25kcal x masa ciała +40kcal*powierzchnia oparzona 25%kcal - białko 70% węgle tłuszcz 5%
35
Przyczyny wstrząsu kardiogennego?
 Zawał mięśnia sercowego (>40% masy mięśnia)  Zaburzenia rytmu serca (tachy- bradyarytmie)  Ostra okołozawałowa niedomykalność mitralna/aortalna  Okołozawałowa perforacja przegrody międzykomorowej  Tętniak lewej komory serca  Tamponada osierdzia (triada Becka)  Ostra zatorowość płucna
36
Obajwy wstrząsu kardio?
 Dolegliwości stenokardialne  Ciśnienie skurczowe <90mmHg (lub 30mmHg poniżej wartości sprzed choroby)  Tachykardia  Oliguria (<20ml/h)  Skurcz naczyń obwodowych, sinica obwodowa (nieskuteczność pulsoksymetru!)
37
Obajwy niewydolnośći zastoinowej?
– Wypełnienie żył szyjnych | – Obrzęk płuc -> duszność, sinica
38
Wstrząs kardio - postępowanie
– Tlenoterapia bierna, intubacja w razie potrzeby – Zabezpieczenie 2 obwodowych dostępów dożylnych, optymalnie – dostęp centralny (swobodna droga podawania wlewów plus możliwość monitorowania) – Monitorowanie EKG, CTK
39
Diagnostyka wstrząsu kardio
– Szybki wywiad, badanie ogólne, ocena stanu pacjenta – EKG, enzymy sercowe, jonogram, równowaga kwasowo-zasadowa – ECHO, jeśli dostępne i stan pacjenta na to pozwala
40
Jak dalej postępować we wstrząsie kardio?
```  Wstępna płynoterapia celem szybkiego zwiększenia objętości krwi krążącej (optymalizacja „preload”) – Bolusy 100ml 0,9% NaCl co 3 min  RR 70-100mmHg: – Dopamina 5-15ug/kg /min iv – Dobutamina 2-20ug/kg /min iv  RR<70mmHg: – Norepinefryna 0,5-30ug/kg iv  RR >100mmHg: – Furosemid 0,5-1mg/kg iv – Nitrogliceryna 20ug/min (zwiększaj o 5ug co 5 min) ```
41
Jak wygląda przeciętny Polak we wstrząsie septycznym?
Facet, 54 lata Przesłany z oddziału lub bloku Najczęściej z przyczyny chirurgicznej, rzadziej internistycznej Ponad 2 niewydolności narżadowe Duża śmiertelność -54%! -->zakażenie jamy brzusznej 54%, DO 31%, ZUM 10%, bakteriemia 10% Długie leczenie ponad 18$
42
Objawy SIRS
Temperatura ciała <36 lub >380C AS >90/min Tachypnoe >20/min lub pC02 <32 Leukocyty <4 000 lub >12 000 lub >10% form niedojrzałych w rozmazie
43
Przyczyny SIRS
Zakażenei Uraz Oparzenia
44
Spesa - definicja
zakażenie potwierdzone lub podejrzewane z objawami ogólnoustrojowymi (SIRS+objawy zakażenia)
45
CIĘŻKA SEPSA
sepsa z objawami niewydolności narządów lub hipoperfuzją tkanek (skąpomocz,
46
WSTRZĄS SEPTYCZNY
hipotensja wywołana przez sepsę, utrzymująca się pomimo prawidłowego wypełnienia łożyska naczyniowego
47
ROZPOZNANIE SEPSY=
ZAKAŻENIE POTWIERDZONE LUB PODEJRZEWANE + „KILKA” Z PONIŻSZYCH KRYTERIÓW
48
WSKAŹNIKI OGÓLNE sepsa
```  Gorączka>38,3C  Hipotermia <36C  AS>90/min  Tachypnoe  Zaburzenia świadomości  Obrzęki lub (+)bilans płynów  Hiperglikemia >7,7mmol/l ```
49
Wksaźniki zapalenia?
 Leukocyty (<4tys lub >12tys)  Prawidłowa liczba Leu, ale >10% postaci niedojrzałych  Stężenie białka C- reaktywnego w osoczu >2SD  Stężenie prokalcytoniny w osoczu >2SD
50
KRYTERIA CIĘŻKIEJ SEPSY
DIAGNOZA=OBECNOŚĆ JEDNEGO! ZE WSKAŹNIKÓW - hipotensja spowodowana sepsą - wzrost mleczanu we krwi -anuria - kreatynina >2,0 mg/dl (176,8 μmol/l) -bilirubina >2 mg/dl (34,2 μmol/l) -płytki<100tys. - zaburzenia krzepnięcia INR>1,5 - ostre uszkodzenie płuc z PaO2/FiO2 <250 (<200=ARDS, jeśli źródłem zakażenia jest zapalenie płuc)
51
Cele postępowania przeciwwstrząsowego
 OCŻ 8-12mmHg (12-15 u chorych wentylowanych mechanicznie)  MBP >65mmHg  Diureza >0,5ml/kg/h  Wysycenie tlenem Hb SvO2 >70% dla żył centralnych ,>65% dla mieszanej krwi żylnej
52
Koła ratunkowe we wstrząsie?
 Przetoczenie KKCz do uzyskania Hct>30% |  Dobutamina we wlewie- max.20ug/kgmc/min
53
Co robisz do trzech godzin?
W ciągu 3 godzin należy: 1) oznaczyć stężenie mleczanów we krwi 2) pobrać krew na posiewy (przed zastosowaniem antybiotyków) 3) zastosować antybiotyki o szerokim spektrum działania 4) przetoczyć 30 ml/kg roztworu krystaloidów, jeśli występuje hipotensja lub stężenie mleczanów we krwi wynosi >4 mmol/l.
54
Co robisz do 6 h?
5) zastosować leki obkurczające naczynia (w razie hipotensji niereagującej na wstępną intensywną płynoterapię), aby utrzymać średnie ciśnienie tętnicze (MAP) ≥65 mm Hg 6) w razie utrzymywania się hipotensji pomimo resuscytacji płynowej (wstrząs septyczny) lub gdy początkowe stężenia mleczanów wynosi ≥4 mmol/l (36 mg/dl): a) zmierzyć OCŻ (wartość docelowa ≥8 mm Hg) b) zmierzyć ScvO2 (wartość docelowa 70%)a 7) ponownie oznaczyć stężenie mleczanów, jeśli wyjściowo było zwiększone
55
Zasady antybiotykoterapii?
Pierwsza godzina! - Empiryczna (bakterie/grzyby) => celowana - Co najmniej jeden lek - Czas trwania 7-10 dni (warunek-stan kliniczny)
56
Kiedy antybiotykoterapia skojarzona?
P.aeruginosa, chorzy z neutropenią / 3-5 dni
57
Jak kontrolować ognisko zakażenia?
 Drenaż- ropień w jamie brzusznej, ropniak opłucnej  Usunięcie zakażonych tkanek martwiczych- zakażona martwica trzustki, niedokrwienie jelit(!)  Usunięcie ciała obcego- zakażone cewniki (naczyniowy, w dr.moczowych)  Ostateczna kontrola ogniska zakażenia- cholecystektomia, amputacja z powodu zgorzeli, resekcja esicy z powodu zapalenia uchyłków
58
Cele płynoterapii?
WSTĘPNY CEL=OCŻ>8mmHg 1000ml krystaloidów lub 500ml koloidów w ciągu 0,5 godziny [wstępnie 30 ml /kg roztworu krystaloidów] (KONTROLA STANU HEMODYNAMICZNEGO!) HES- NIE zalecany, ALBUMINY- TAK
59
Sterydowe koło ratunkowe
1. Wąska grupa pacjentów. 2. Sugerowane odstąpienie od wykonywania testu stymulacji. 3. Hydrokortyzon z wyboru (max. 200mg HC/dobę lub dawki równoważne). 4. Stopniowe zmniejszanie dawki.
60
FFP wskazania
-chorzy z czynnym krwawieniem lub przed | planowanymi procedurami inwazyjnymi -rutynowo nie zaleca się
61
KKP wskazania
wskazany gdy : -płytki < 10tys -płytki <20tys przy współistniejącym dużym ryzyku krwawienia -pacjent zakwalifikowany do zabiegów chirurgicznych/procedur inwazyjnych (wymagane>50tys.)
62
Jak kontrolować glikemię?
- Insulina we wlewie dożylnym -Utrzymanie stężenia Glc<10mmol/l -Źródło kalorii=glukoza - Oznaczanie glikemii co 1-2godz do czasu ustabilizowania stężenia glukozy i prędkości wlewu insuliny, następnie co 4godz.
63
Profilatkyka zakrzepicy?
1. Heparyna drobnocząsteczkowa 2x dziennie oraz: 2. Mechaniczne metody profilaktyki (pończochy, urządzenia wytwarzające przerywany ucisk). 3. U chorych z sepsą i przeciwwskazaniami do stosowania heparyny (np. małopłytkowość, ciężka koagulopatia, czynne krwawienie, niedawne krwawienie śródczaszkowe) nie stosować proilaktyki farmakologicznej, jedynie pkt 2.
64
Profilaktyka owrzodzeń stresowych?
 U chorych z ciężką sepsą lub wstrząsem septycznym obciążonych czynnikami ryzyka krwawienia  H2 blokery lub PPI (raczej PPI)  nie stosować profilaktyki owrzodzeń stresowych u chorych bez czynników ryzyka
65
Sepsa - podsumowanie do 3 h
1.Szybka resuscytacja płynowa. 2.Antybiotykoterapia w ciągu 1 godz od postawienia rozpoznania+kontrola ogniska zakażenia 3.Pomiar CVP jeśli ciśnienie nie ulega poprawie mimo intensywnej płynoterapii 4.Ocena stężenia mleczanu we krwi 5.Zastosowanie wazopresorów gdy mimo nawodnienia MBP<65mmHg 6.Rozważenie włączenia do terapii leków poprawiających kurczliwość mięśnia serca i/lub przetoczenia KKCz
66
Sepsa - podsumowanie do 6 h
1. Kontrola glikemii celem utrzymania stężenia Glc<8,3mmol/l 2. Mechaniczna wentylacja małymi objętościami 3. Włączenie do terapii małych dawek kortykosteroidów 4. Profilaktyka przeciwzakrzepowa 5. Lecznie nerkozastępcze u pacjentów z ONN 6. Żywienie
67
Reakcja zal od dopełniacza?
Preparaty krwi: krew pełna, masa erytrocytarna, surowica, immunoglobuliny  Dekstran
68
nieimmunologiczna aktywacja | komórek tucznych:
(anafilkasja niealergiczna) | środki jodowo- kontrastowe, narkotyki
69
związki modulujące metabolizm | kwasu arachidonowego:
(anafilkasja niealergiczna) | aspiryna, ibuprofen, indometacyna i inne niesterydowe leki przeciwzapalne