wstrzas Flashcards

1
Q

Wskaźnik Allgowera

A

akcja serca/ciśnienie tętnicze

>1 = WSTRZĄS

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Wstrząs – podstawowe

mechanizmy adaptacyjne

A
Reakcja współczulno-nadnerczowa
Wyrzut peptydów opioidowych
 Uwalnianie ADH
 Centralizacja krążenia
 Obkurczenie prekapilar, „transfuzja” płynu z
przestrzeni pozanaczyniowej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Wstrząs hypowolemiczny

PRZYCZYNY

A

typowo: masywna utrata krwi krążącej
inne: (nie związane z utratą krwi) to min.
*zwiększona przepuszczalność naczyń
włosowatych (masywne zapalenie)
*utrata płynów do III- ciej przestrzeni
(niedrożność jelit)
*zmniejszona podaż płynów
*choroby nerek (np.„losing-salt nephritis”)
*przedawkowanie diuretyków

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Wstrząs hypowolemiczny

stopnie

A

 Stopień I: 500 ml (10% objętości)
 Stopień II: 500–1000 ml (10-20%)
 Stopień III: 1000–2000 ml (20–40%)
 Stopień IV: 2000 ml (40%)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

wstrzas hipowolemiczny objawy

A
Spadek ciśnienia tętniczego (w I/II st.może być
w normie)
- Tachykardia (bradykardia), tachypnoe
- Bladość i ochłodzenie skóry /nawrót kapilarny/
- Oliguria -> anuria
- Objawy z OUN (pobudzenie, poczucie
zagrożenia, splątanie, senność, utrata
przytomności)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

jak oceniamy skutecznosc płynoterapii?

A
  • kliniczna (spowolnienie tętna,
    zwiększenie CTK i diurezy, ustąpienie zaburzeń
    świadomości)
  • oparta o monitoring (OCŻ, AS,CTK, ciśnienie
    zaklinowania w tętnicy płucnej)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

cele płynoterapii

A
  • wyrównanie OCŻ do 12mmHg
  • wyrównanie PWAP do 10-12mmHg
  • rzut serca > 3l/min/metr2
  • stężenie kwasu mlekowego < 4mmol/l
  • BE -3 do 3 mmol/l
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

KRYSTALOIDY (zalety)

A
  • niska cena
  • poprawa diurezy
  • odtworzenie składu płynu śródtkankowego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

KRYSTALOIDY (wady)

A
  • krótki efekt hemodynamiczny
  • obrzęki obwodowe/przestrzeń pozakomórkowa/
  • obrzęk płuc /osoby starsze z NK/
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

KOLOIDY (zalety)

A
  • mniejsza objętość wlewu
  • stosunkowo długi efekt przyrostu objętości osocza(T1/2= 17h)
  • mniejsza tendencja do obrzęków
  • znaczne zwiększenie dowozu tlenu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

KOLOIDY (wady)

A
  • Reakcje alergiczne, rulonizacja erytrocytów (dekstran)
  • ryzyko koagulopatii ( dekstrany, przy większych
    przetoczeniach- obniż.aktywn.cz.VIII, vW)
  • zmniejszenie filtracji kłębkowej i stężenia wapnia w osoczu
    (albuminy)
  • diureza osmotyczna
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

PŁYN HIPERTONICZNY (zalety)

A
  • niska cena
  • poprawa diurezy
  • mała objętość wlewu (2-4ml/kmc) a przyrost 3-
    4xobj. przetoczona
  • mniejsza tendencja do obrzęków
  • zmniejszenie ciśnienia śródczaszkowego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

PŁYN HIPERTONICZNY (wady)

A
  • krótki efekt hemodynamiczny
  • krwawienie podtwardówkowe
  • zwiększenie osmolarności osocza
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

PŁYN HIPERT.+ KOLOID (zalety)

A
  • przedłużony efekt hemodynamiczny

* zmniejszone zapotrzebowanie na płyny

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

PŁYN HIPERT.+ KOLOID (wady)

A
  • dodatkowy koszt roztworu koloidowego

* swoiste wady koloidu

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

KKCZ (wskazania)

A
* niedokrwienie m.sercowego lub CSN,
 mleczany >4mmol/l, VO2<100ml/min/m2
* zwiększenie ekstrakcji tlenu (>0,5) przy
 prawidłowym rzucie serca
* Hb>8 - niewydolność krążenia,
zaawansowana MIC, niedokrwienie CSN
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

FFP (wskazania)

A
* niedobór czynników krzepnięcia
(wrodzony lub nabyty) z obj. czynnego
krwawienia lub przed operacją
 Koniecznie INR>1,5 x norma i/lub
APTT>1,5 x norma
* transfuzja wymienna + zab. INR i APTT
 (wartości jak poprzednio) lub jeśli
występują kliniczne cechy krwawienia
* odwracanie działania pochodnych
kumaryny (krwawienie, doraźny zabieg
 operacyjny)
18
Q

WSTRZĄS HIPOWOLEMICZNYA.B.C..

A
Zatrzymanie utraty krwi/płynów
• Monitorowanie CTK,AS,sP02
• Tlenoterapia
• Min. 2 wkłucia obwodowe, ew.CVC
• Monitorowanie diurezy- cewnik
• Płynoterapia w minutach, ale pod
kontrolą
• Badania+grupa krwi +zabezpiecznie
KKCz, FFP
19
Q

Leczenie oparzeń

A
zapobieganie wstrząsowi
oligowolemicznemu
 zapobieganie zakażeniu
 zapobieganie ostrej niewydolności nerek
 zapobieganie obrzękowi płuc i mózgu
 zapobieganie powstawaniu ostrych
owrzodzeń przewodu pokarmowego
(wrzody Curlinga)
20
Q

Podczas wstrząsu należy

monitorować:

A
 godzinowe wydalanie moczu,
 temperatura obwodowych części ciała,
 częstość oddechu, tętno, ciśnienie tętnicze krwi
 stężenie Na⁺ i K⁺ w osoczu
 morfologię i hematokryt
 stężenie mocznika i kreatyniny w osoczu
 białko i glukozę w osoczu
 gazometrię
 OCŻ
 badanie ogólne moczu
21
Q

Oligowolemia

A
 Zwiększenie przepuszczalności naczyń
włosowatych
 Utrata płynu z przestrzeni
wewnątrznaczyniowej
 Centralizacja krążenia
22
Q

Zapobieganie oligowolemii
Formuła Parkland
Reguła Brooka

A

Formuła Parkland – przetaczać w pierwszej dobie mleczanowy Płyn
Ringera w objętości: 4 ml x 1kg mc. x 1 % powierzchni oparzonej.
Reguła Brooka – przetaczać w pierwszej dobie mleczanowy Płyn Ringera
w objętości: u dorosłych 2 ml x 1kg mc. x 1 % powierzchni oparzonej, u
dzieci 3 ml x 1kg mc. x 1 % powierzchni oparzonej.

23
Q

konsekwencje oparzenia

A

 hipoalbuminemia – spowodowana jest
wzmożona utratą białka do płynu wysiękowego
oraz przetaczaniem krystaloidów ( przetaczać tak
aby albuminy wynosiły ok. 2,5 g/100 ml a białko
całkowite > 5g/100 ml)
 mioglobinuria – niedokrwienne uszkodzenie
mięśni, najczęściej głębokie oparzenia termiczne
lub elektryczne
 hemoglobinuria – rozpad erytrocytów

24
Q

Stosowanie heparyny

u oparzonych

A

 zapobiega zmianom zakrzepowym w
mikrokrążeniu, co zmniejsza ryzyko
przekształcania się oparzeń obejmujących
pośrednią grubość skóry w oparzenia pełnej
grubości skóry
 zapobiega powikłaniom zatorowo-zakrzepowym,
szczególnie u chorych unieruchomionych długi
czas
 zapobieganie zespołowi rozsianego wykrzepiania
śródnaczyniowego

25
Q

Odżywianie chorych oparzonych

A

 zapotrzebowanie energetyczne oblicza się za
pomocą wzoru: 25 kcal x mc. (kg) + 40 kcal x
pow. oparzona (%)
 z wyliczonej liczby kcal 20-25 % należy podać w
postaci białka, natomiast pozostałe 75 %
powinny stanowić energetyczne substraty
niebiałkowe (głównie węglowodany), emulsje
tłuszczowe nie mogą pokrywać więcej niż 5 %
zapotrzebowania energetycznego

26
Q

Wstrząs kardiogenny - przyczyny

A
 Zawał mięśnia sercowego (>40% masy mięśnia)
 Zaburzenia rytmu serca (tachy- bradyarytmie)
 Ostra okołozawałowa niedomykalność
mitralna/aortalna
 Okołozawałowa perforacja przegrody
międzykomorowej
 Tętniak lewej komory serca
 Tamponada osierdzia (triada Becka)
 Ostra zatorowość płucna
27
Q

Wstrząs kardiogeny – obraz kliniczny

A
 Dolegliwości stenokardialne
 Ciśnienie skurczowe <90mmHg (lub 30mmHg
poniżej wartości sprzed choroby)
 Tachykardia
 Oliguria (<20ml/h)
 Skurcz naczyń obwodowych, sinica obwodowa
(nieskuteczność pulsoksymetru!)
 Objawy niewydolności zastoinowej
(„backward failure”):
– Wypełnienie żył szyjnych
– Obrzęk płuc -> duszność, sinica
28
Q

Wstrząs kardiogenny -

postępowanie doraźne

A

– Tlenoterapia bierna, intubacja w razie potrzeby
– Zabezpieczenie 2 obwodowych dostępów dożylnych,
optymalnie – dostęp centralny (swobodna droga
podawania wlewów plus możliwość monitorowania)
– Monitorowanie EKG, CTK

29
Q

wstzas kardiogenny szybka diagnostyka

A

– Szybki wywiad, badanie ogólne, ocena stanu pacjenta
– EKG, enzymy sercowe, jonogram, równowaga
kwasowo-zasadowa
– ECHO, jeśli dostępne i stan pacjenta na to pozwala

30
Q

Wstrząs kardiogenny -

postępowanie

A

 Wstępna płynoterapia celem szybkiego zwiększenia
objętości krwi krążącej (optymalizacja „preload”)
– Bolusy 100ml 0,9% NaCl co 3 min
 RR 70-100mmHg:
– Dopamina 5-15ug/kg /min iv
– Dobutamina 2-20ug/kg /min iv
 RR<70mmHg:
– Norepinefryna 0,5-30ug/kg iv
 RR >100mmHg:
– Furosemid 0,5-1mg/kg iv
– Nitrogliceryna 20ug/min (zwiększaj o 5ug co 5 min)

31
Q

SIRS

A
Temperatura ciała <36 lub >380C
AS >90/min
Tachypnoe >20/min lub pC02 <32
Leukocyty <4 000 lub >12 000 lub
>10% form niedojrzałych w
rozmazie
32
Q

KRYTERIA DIAGNOSTYCZNE SEPSY

wskaźniki ogólne

A
WSKAŹNIKI OGÓLNE
 Gorączka>38,3C
 Hipotermia <36C
 AS>90/min
 Tachypnoe
 Zaburzenia świadomości
 Obrzęki lub (+)bilans
płynów
 Hiperglikemia >7,7mmol/l
33
Q

KRYTERIA DIAGNOSTYCZNE SEPSY

wskaźniki zapalenia

A
 Leukocyty (<4tys lub
>12tys)
 Prawidłowa liczba Leu,
ale >10% postaci
niedojrzałych
 Stężenie białka Creaktywnego w osoczu
>2SD
 Stężenie prokalcytoniny w
osoczu >2SD
34
Q

sepsa wskaźniki dysfunkcji narządów

A
WSKAŹNIKI DYSFUNKCJI NARZĄDÓW
 Hipoksemia (PaO2/FiO2<300)
 Ostry skąpomocz (diureza<0,5ml/kg/h)
 Wzrost kreatyniny o >0,5 mg/dl (44,2 µmol/l)
 Zaburzenia krzepnięcia (INR>1,5, APTT >60s)
 Niedrożność porażenna
 Małopłytkowość <100tys
 Hiperbilirubinemia >4mg% (70umol/l)
35
Q

wskaźniki hemodynamiczne sepsy

A

WSKAŹNIKI HEMODYNAMICZNE
 Spadek RR (skurczowe <90mmHg, średnie<70mmHg)
lub obniżenie skurczowego o >40mmHg

36
Q

wskaźniki perfuzji tkankowej sepsy

A

WSKAŹNIKI PERFUZJI TKANKOWEJ
• Wzrost stężenia mleczanu w surowicy
• Opóźnienie nawrotu kapilarnego lub wybroczyny skórne

37
Q

WSTĘPNE POSTĘPOWANIE
PRZECIWWSTRZĄSOWE
CELE

A
 OCŻ 8-12mmHg (12-15 u chorych
wentylowanych mechanicznie)
 MBP >65mmHg
 Diureza >0,5ml/kg/h
 Wysycenie tlenem Hb SvO2 >70% dla żył
centralnych ,>65% dla mieszanej krwi
żylnej
38
Q

„Pakiety zadań”

sepsa do 3 godz

A

W ciągu 3 godzin należy:
1) oznaczyć stężenie mleczanów we krwi
2) pobrać krew na posiewy (przed zastosowaniem antybiotyków)
3) zastosować antybiotyki o szerokim spektrum działania
4) przetoczyć 30 ml/kg roztworu krystaloidów, jeśli występuje hipotensja lub stężenie
mleczanów we krwi wynosi >4 mmol/l.

39
Q

pakiety zadań sepsa w ciagu 6 godzin

A

W ciągu 6 godzin należy:
5) zastosować leki obkurczające naczynia (w razie hipotensji niereagującej na wstępną
intensywną płynoterapię), aby utrzymać średnie ciśnienie tętnicze (MAP) ≥65 mm Hg
6) w razie utrzymywania się hipotensji pomimo resuscytacji płynowej (wstrząs septyczny) lub
gdy początkowe stężenia mleczanów wynosi ≥4 mmol/l (36 mg/dl):
a) zmierzyć OCŻ (wartość docelowa ≥8 mm Hg)
b) zmierzyć ScvO2 (wartość docelowa 70%)a
7) ponownie oznaczyć stężenie mleczanów, jeśli wyjściowo było zwiększone

40
Q

sepsa płynoterapia

A

WSTĘPNY CEL=OCŻ>8mmHg

1000ml krystaloidów lub 500ml koloidów
w ciągu 0,5 godziny
[wstępnie 30 ml /kg roztworu krystaloidów]
 (KONTROLA STANU HEMODYNAMICZNEGO!)
HES- NIE zalecany, ALBUMINY- TAK
41
Q

WAZOPRESORY sepsa

A

WSTĘPNY CEL=MBP>65mmHg

I rzut – NORADRENALINA (0,4-
0,8mg/h), DOPAMINA
II rzut - ADRENALINA
(dodatkowo wazopresyna
w dawce 0,03 U/min)
42
Q

Leczenie preparatami

krwiopochodnymi sepsy

A
 KKCz
-przetaczamy gdy HGB<7g/dl (wyjątek- pacjenci z
chorobą wieńcową, czynnym krwawieniem lub kwasicą
mleczanową)
-dążymy do wartości 7-9g/dl
-ERYTROPOETYNA-nie zalecana, z wyjątkiem
sytuacji gdy przyczyną anemii jest spadek
produkcji erytrocytów spowodowany
niewydolnością nerek
 FFP
-chorzy z czynnym krwawieniem lub przed
planowanymi procedurami inwazyjnymi
-rutynowo nie zaleca się
 KKP
-wskazany gdy :
 -płytki < 10tys
 -płytki <20tys przy współistniejącym dużym
 ryzyku krwawienia
 -pacjent zakwalifikowany do zabiegów
 chirurgicznych/procedur inwazyjnych
 (wymagane>50tys.)