ostry brzuch Flashcards

1
Q

ZAPALENIE OTRZEWNEJ Podział epidemiologiczny:

A
• Pierwotne
• Wtórne:
-chemiczne
- bakteryjne
• Trzeciorzędowe
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Podział kliniczny: zap otrzewnej

A
  • Ograniczone (circumscripta)

* Rozlane (diffusa)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

PIERWOTNE

ZAPALENIE OTRZEWNEJ pochodzenie u kogo?

A

Krwiopochodne, najczęściej u dzieci w wieku 5-10 lat

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

PIERWOTNE

ZAPALENIE OTRZEWNEJ w przebiegu jakich chorob

A

W przebiegu chorób:
– dróg oddechowych (pneumokokowe,
paciorkowcowe zapalenie płuc, gruźlica)
– wątroby (marskość z wodobrzuszem, infekcje
wirusowe)
– nerek (niewydolność nerek, zespół nerczycowy)
– zapalnych tkanki łącznej (układowy toczeń trzewny)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

WTÓRNE

ZAPALENIE OTRZEWNEJ w jakich chorobach?

A
•Perforacja przewodu pokarmowego (w tym urazowa)
•Zapalenie pęcherzyka żółciowego / wyrostka robaczkowego /
trzustki / przydatków/ uchyłków
•Niedokrwienie jelit
•Urazy brzucha
•Rozejście zespolenia pooperacyjne
•Treść z przewodu pokarmowego
•Krew
•Mocz
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

TRZECIORZĘDOWE

ZAPALENIE OTRZEWNEJ co to

A

Występowanie objawów zapalenia otrzewnej po leczeniu
wtórnego zapalenia otrzewnej

Dostęp do jamy otrzewnej:
• w trakcie operacji
• translokacja bakteryjna
• selekcja szczepów bakteryjnych (intensywna antybiotykoterapia)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

TRZECIORZĘDOWE

ZAPALENIE OTRZEWNEJ podział

A

Zapalenie otrzewnej bez obecności patogenu
• Zapalenie otrzewnej o etiologii grzybiczej
• Zapalenie otrzewnej spowodowane florą bakteryjną o niskiej
patogeniczności (Enteroccocus)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

BAKTERYJNE

ZAPALENIE OTRZEWNEJ co to

A

Częściej niż chemiczne; przedostanie się treści z całego dalszego poza żołądkiem i
XII odcinka przewodu pokarmowego do otrzewnej powodując zakażenie bakteryjne
(tlenowcami jak i beztlenowcami).

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

ograniczone zap otrzwnej cechy

A

Ograniczone ZO:
• niewielka ilość treści
• szybko przeprowadzona operacja likwidująca źródło zakażenia
• zakażenie w różnym czasie rozprzestrzenia się na całą jamę brzuszną
• zdolność otrzewnej do wysięku włóknikowego, tworzenie zlepów pętli jelitowych
i sieci większej- powstaje naciek zapalny (okołopęcherzykowy, okołowyrostkowy)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Rozlane zap. otrzewnej cechy

A

Rozlane ZO:
• proces toczący się w całej jamie otrzewnowej
• duża objętość treści rozlewa się w całej jamie otrzewnowej
• rozprzestrzenienie się pierwotnie ograniczonego ogniska zakażenia (rzadziej)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

OBJAWY ogólne

ZAPALENIA OTRZEWNEJ

A

ból samoistny, silny, ciągły, wzmagający się przy zmianie pozycji
ciała, łagodzony przez podkurczenie kończyn dolnych
– objaw kaszlowy
– zatrzymanie gazów i stolca (odruchowa niedrożność porażenna)
– oddech przyspieszony i płytki (tor piersiowy)
– wzrost temperatury ciała
– tachykardia
– w miarę rozwoju dochodzi do objawów wstrząsu (tzw. twarz
Hipokratesa – zaostrzenie rysów twarzy, zapadnięcie policzków i gałek
ocznych)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

OBJAWY miejscowe

ZAPALENIA OTRZEWNEJ

A

Miejscowe:
– bolesność uciskowa
– obrona mięśniowa (odruchowe wzmożenie
napięcia mięśni aż do „deskowatego” brzucha)
– objaw Blumberga
– „cisza w brzuchu” (niedrożność porażenna)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

najczestsze przyczyne ZO u mezczyzn

A
  1. OZWR
  2. zap. trzustki i pecherzyka zólciowego
  3. perforacja wrzodu trawiennego
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

najczestsze przycyzny ZO u kobiet

A
  1. OZWR
  2. Stany zapalne narządu rodnego
  3. zap. pecherzyka zólciowego i trzustki
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

leczenie ZO

A
  1. antybiotyk
  2. chirurgia
  3. płynoterapia
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

OSTRE ZAPALENIE

WYROSTKA ROBACZKOWEGO epidemiologia

A

Ryzyko zachorowania: K - 6,7%; M – 8,6%
• najczęstsza przyczyna „ostrego brzucha” (63%)
• 10 do nawet 30% mylnych rozpoznań
• może wystąpić w każdym wieku (szczyt zachorowań w II, III dekadzie)
• do okresu pokwitania oraz po 50 r.ż. notuje się jednakową
częstość zachorowań u obu płci, w okresie 2-4 dekady życia
częściej chorują mężczyźni (2:1)
śmiertelność 0,5 - 1%

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

lokalizacje wyrostka

A
  • wyrostek zwisający w kierunku miednicy (40-45%)
  • międzypętlowo (25-40%)
  • wstępująco, poza kątnicą (15%)
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Zatkanie świata wyrostka

A

• przez kamień kałowy (osoby starsze)
• 40% operowanych z powodu ZWR
65% przypadków zgorzelinowego zap. wyrostka
• 90% przypadków zgorzelinowego, perforowanego
wyrostka
• przez obrzęk tkanki limfatycznej (osoby młodsze)
• ciało obce
• pasożyty

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

PATOFIZJOLOGIA OZWR

A
Zatkanie
• Przerost flory bakteryjnej
• ↑ wydzielania śluzu
• Rozdęcie
• ↑ ciśnienia wew.
• Obrzęk tk. limfatycznej
• Zamknięcie naczyń żylnych
• Zapalenie
• Obrzęk
• Niedokrwienie
• Martwica
• Perforacja
• Ropień / ograniczone zap.
otrzewnej
• Rozlane zap. otrzewnej
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Stadia anatomopatologiczne OZWR

A

– appendicitis catarrhalis (nieżytowe)
– appendicitis phlegmonosa (ropowicze)
– appendicitis gangraenosa (zgorzelinowe)
– appendicitis gangrenosa perforativa (z perforacją)
– Infiltratio periappendicularis
– Abscessus

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

OBJAWY OZWR

A

ból: o charakterze stałym, początkowo w nadbrzuszu i
śródbrzuszu, niewyraźnie zlokalizowany ból trzewny, po
kilku-kilkunastu (zwykle 4-6 h) godzinach lokalizujący się
nad prawym talerzem biodrowym (ból somatyczny)
• brak apetytu
• nudności z/bez wymiotów: pojawiają się po wystąpieniu
bólu, gdy ból się zlokalizuje nad PTB
• biegunka (zwłaszcza u dzieci)
• objawy miejscowe
• objawy ogólne

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

SEKWENCJA OBJAWÓW OZWR

a) dorośli
b) noworodki
c) dzieci 2-5 lat
d) starsi

A
  1. Dorośli:
  2. Noworodki:
    • niecharakterystyczne objawy
    • dominuje wzdęcie brzucha oraz wymioty
  3. Dzieci 2-5 r.ż.:
    • wymioty poprzedzone bólem brzucha z towarzyszącą goraczką
    i brakiem apetytu
  4. Starsze dzieci:
    • stały ból nasilający się w trakcie chodzenia oraz kaszlu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

OBJAWY MIEJSCOWE

OZWR

A

• miejscowa bolesność uciskowa max.
w punkcie Mc Burneya (punkcie Lanza)
• objawy miejscowego zap. otrzewnej
– wzmożone napięcie mięśniowe
– obrona mięśniowa
– dodatni objaw Blumberga, Rovsinga (lewo na prawo),
Jaworskiego (zakątniczy), objawy z mm. zasłonowych
– bolesność po prawej stronie w bad. „per rectum”
◦ (zwykle przy jego lokalizacji w obrębie miednicy)
• w przypadku przedziurawienia: w DRE: bolesny opór
który daje objaw chełbotania (badanie na plecach -zachyłek najniżej)
• objaw Jaworskiego
• objaw z mięśnia biodrowo –lędźwiowego
nadmierne wyprostowanie uda w stawie biodrowym u chorego
leżącego na boku.
• objaw kaszlowy: ból w prawym podbrzuszu podczas kaszlu
świadczy o zajęciu otrzewnej trzewnej.
• objaw zasłonowy: ból wywołany biernym ruchem rotacji wew.
lub zew. zgiętej w stawie biodrowym kończyny dolnej
występuje gdy proces zapalny jest zlokalizowany w pobliżu
mięśnia zasłonowego wewnętrznego.

• objaw Markla (jarr tenderness): ból w prawym podbrzuszu
występujący podczas wstrząśnienia ciała (np.: podczas
gwałtownego opadnięcia na pięty chorego stojącego na palcach)
• objaw Rovsinga: ból w prawym podbrzuszu podczas ucisku
lewego podbrzusza

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

OBJAWY OGÓLNE OZWR

A
stan podgorączkowy (rzadko > 38.0oC)
• tętno umiarkowanie przyspieszone (90-100/min)
• w badaniach biochemicznych:
– wzrost leukocytozy z przesunięciem obrazu
Schillinga w lewo !!! (↑ liczby komórek
wielojądrzastych)
– leukocytoza
– ↑ CRP
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
OSTRE ZAPALENIE WYROSTKA ROBACZKOWEGO diagnostyka usg
(doświadczony ultrasonografista: czułość i swoistość 80-95%) – Uwidocznienie obrzękniętego (ściana >2mm), rozdętego (>6-7mm), bolesnego lub niepodatnego na ucisk wyrostka – Uwidocznienie innych patologii
26
OSTRE ZAPALENIE WYROSTKA ROBACZKOWEGO diagnostyka rtg
– kamień kałowy, wykluczenie innych przyczyn
27
OSTRE ZAPALENIE WYROSTKA ROBACZKOWEGO diagnostyka tk
Powiększony, pogrubiała > 6-7 mm ściana – Różnicowanie nacieku okołowyrostkowego z ropniem – Drenaż ropnia
28
RÓŻNICOWANIE OSTREGO ZAPALENIA | WYROSTKA ROBACZKOWEGO
``` Stany najczęściej mylone: • zapalenie węzłów chłonnych krezkowych • stany zapalne narządów rodnych • skręt torbieli jajnika • pęknięty pęcherzyk Graafa • ostry nieżyt żołądkowo-jelitowy ```
29
NATURALNY PRZEBIEG OSTREGO | ZAPALENIA WYROSTKA ROBACZKOWEGO
nieleczone OZWR prowadzi najczęściej (95%) do przedziurawienia wyrostka i rozlanego zapalenia otrzewnej • naciek okołowyrostkowy (plastron, infiltratio periappendicularis) 5% –może ulec resorpcji lub powstaje ropień • ropień okołowyrostkowy
30
Naciek okołowyrostkowy:
• niewielkie, nadal utrzymujące się dolegliwości bólowe • w rzucie kątnicy wyczuwa się tkliwy, nieruchomy guz • pozostała część brzucha jest niebolesna, bez obrony mięśniowej, obj. Blumberga ujemny • ciepłota ciała miernie podwyższona • per rectum => bolesność lub obniżenie zagłębienia Douglasa
31
LECZENIE OSTREGO ZAPALENIA | WYROSTKA ROBACZKOWEGO
``` Appendectomia laparoskopowa! • Naciek okołowyroskowy u dorosłych leczymy zachowawczo • Ropień okołowyrostkowy – drenaż: - przezskórny pod kontrolą USG - laparoskopowo - przez laparotomię ```
32
OZWR -POWIKŁANIA POOPERACYJNE
• ropień w jamie brzusznej 2-5% • przedłużona niedrożność pooperacyjna • wczesna niedrożność (5-10 doba pooperacyjna) • późna niedrożność – zrosty • przetoka – 0,5-2%: niewydolność kikuta (często pierwsza manifestacja choroby Leśniowskiego-Crohna)
33
UCHYŁEK MECKELA
``` • Pozostałość przewodu pępkowojelitowego • Uchyłek prawdziwy • 2% ludzi, 2xM>K, dłg. 2cale (5cm) • 60-100 cm od zastawki Bauchina (2 stopy) •Objawy najczęściej w pierwszych 2 latach życia ```
34
UCHYŁEK MECKELA powikłania
``` Powikłania: • krwawienie • zapalenie / perforacja • przepuklina Littrego (uwięźnięcie w przepuklinie pachw,pępk,udowej) •Niedrożność /skręt na zroście lub wgłobienie/ ``` Wskazania do leczenia operac. : - Płeć męska - Wiek <45lat - Dłg>2cm - Obecność zrostu
35
PERFORACJA PRZEWODU | POKARMOWEGO epidemiologia
• znacznie częściej ulegają przedziurawieniu wrzody XIItnicy niż żołądka (10:1) • u 20-30% chorych młodych jest to pierwszy objaw choroby wrzodowej • ok. 10-20% przedziurawionych „wrzodów żołądka” to perforowane raki żołądka (materiał do badania histopatologicznego) • wysoka śmiertelność ok. 10% (czynniki ryzyka: podeszły wiek, choroby towarzyszące, opóźnienie leczenia operacyjnego ponad 24 godz.)
36
PERFORACJA PRZEWODU | POKARMOWEGO gdzie w dwunastnicy i zołądku
* Dwunastnica => na przedniej ścianie. | * Żołądek => na krzywiźnie mniejszej i w jej pobliżu na ścianie tylnej
37
PERFORACJA PRZEWODU | POKARMOWEGO I okres do 2 h
``` – nagły, bardzo silny ból brzucha, mierne nudności i wymioty – płytki oddech, tor piersiowy – tachykardia, tętno słabo wypełnione – skóra spocona, chłodna ```
38
PERFORACJA PRZEWODU | POKARMOWEGO II okres (od 2 do 12 godzin)
– subiektywna poprawa, mniejszy ból, nasilający się przy próbie ruchu – pozycja ciała leżąca z podkurczonymi nogami – oddech płytki, piersiowy – deskowato napięte powłoki brzucha – brak stłumienia wątrobowego – bolesność zachyłka otrzewnej „per rectum”
39
PERFORACJA PRZEWODU | POKARMOWEGO III okres (po 12 godzinach)
– zaawansowane objawy rozlanego zapalenia otrzewnej, wstrząs hipowolemiczny i rozwijający się stan septyczny (migracja flory bakteryjnej) – uporczywe nudności i wymioty – twarz Hipokratesa – zgon
40
PERFORACJA PRZEWODU | POKARMOWEGO - diagnostyka rtg
Rtg jamy brzusznej w pozycji stojącej - sierp powietrza pod kopułą przepony (75%)
41
PERFORACJA WRZODU | LECZENIE
Przygotowanie do zabiegu operacyjnego: – wyrównanie zaburzeń wodno-elektrolitowych, – sonda do żołądka – blokery pompy protonowej – antybiotykoterapia o szerokim spektrum pokrywająca także bakterie beztlenowe * U chorych nie zgadzających się na zabieg operacyjny jest to metoda leczenia zachowawczego (METODA TAYLORA)
42
PERFORACJA WRZODU | DWUNASTNICY
``` – pyloroplastyka – pyloroplastyka z wagotomią pniową – proste zeszycie wrzodu + ew. pokrycie miejsca perforacji siecią (laparoskopia/laparotomia) ◦ uzupełnione o IPP + eradykacja ``` Śmiertelność pooperacyjna: 10-12%, gł. zależy od stanu ogólnego
43
Perforacja wrzodu zołądka
–Obwodowe wycięcie żołądka wraz z owrzodzeniem –Przy owrzodzeniu w proksymalnej cz. żołądka - górna resekcja żołądka z zespoleniem przełykowożołądkowym –Wycięcie brzegów owrzodzenia (badanie hist-pat) i proste zeszycie z naszyciem sieci (przy złym stanie ogólnym chorego) Śmiertelność pooperacyjna: 20%
44
OSTRE ZAPALENIE TRZUSTKI | -etiologia
* Kamica żółciowa (w tym mikrokamica) * Poalkoholowe * Idiopatyczne * Hiperlipidemia * Hiperkalcemia * Dysfunkcja zwieracza Oddiego * Leki i toksyny * Po ERCP * Urazowe * Pooperacyjne
45
OSTRE ZAPALENIE TRZUSTKI | -OBJAWY PODMIOTOWE
• głównym objawem jest charakterystyczny ból brzucha (o zmiennym nasileniu) • nudności i wymioty (nie przynoszą ulgi) • gorączka (objaw niestały)
46
OSTRE ZAPALENIE TRZUSTKI | -OBJAWY PRZEDMIOTOWE- MIEJSCOWE
• wzdęcie brzucha • leniwa perystaltyka lub jej brak • objaw Grey-Turnera* • obj. Cullena** * szaroniebieskie przebarwienia skóry bocznych okolicy brzucha od ok. 3 dnia ** w przebiegu ciężkiego OZT niebieskawe podbiegnięcia w okolicy pępka
47
OGÓLNE OSTRE ZAPALENIE TRZUSTKI | -OBJAWY PRZEDMIOTOWE-
* hipotensja, wstrząs * cechy odwodnienia * oliguria, anuria
48
OSTRE ZAPALENIE TRZUSTKI | -SKALA TRAPNELLA-
• Trapnell I >ból + ograniczona bolesność w nadbrzuszu • Trapnell II > ból + wymioty + ograniczona bolesność i obrona mięśniowa w nadbrzuszu • Trapnell III > ból + wymioty + rozlana bolesność uciskowa + obj. otrzewnowe • Trapnell IV > objawy rozlanego zapalenia otrzewnej + wstrząs
49
OZT | -DIAGNOSTYKA- Oznaczenie aktywności enzymów trzustkowych => „złoty standard”
* całkowita aktywność amylazy - czułość 83% * amylazy trzustkowa - 94% * lipaza - 92%.
50
Badania obrazowe: OZT | -DIAGNOSTYKA-
• USG jamy brzusznej > badanie wyjściowe i monitorujące • RTG jamy brzusznej • TK jamy brzusznej > badanie weryfikujące rozpoznanie podstawowe i powikłania (48-72godzin) • MRI > badanie wspomagające trudne diagnostycznie przypadki oraz w podejrzeniu kamicy przewodowej • ERCP > badanie diagnostyczno - terapeutyczne • RTG klatki piersiowej
51
OSTRE ZAPALENIE TRZUSTKI | -DIAGNOSTYKA RÓŻNICOWA-
* perforacja przewodu pokarmowego * zawał mięśnia sercowego * ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego * ostre zapalenie wyrostka robaczkowego * zator tętnicy krezkowej górnej * ciąża pozamaciczna
52
OZT- klasyfikacja z Atlanty
Łagodne- bez niewydolności narządowej i powikłań miejscowych/ ogólnoustrojowych Umiarkowane- niewydolność narządowa <48h i/lub powikłania miejscowe bądź ogólnoustrojowe Ciężkie- niewydolność narządowa >48h
53
OZT- skala Ransona
``` Przy przyjęciu: wiek >55 lat liczba leukocytów >16 tys./mm³ stężenie glukozy>200 mg/dl (11 mmol/L) aktywność LDH >350 j.m./ml (11xN) aktywność AspAT >250 j.m./ml (6xN) ```
54
OZT- skala Glasgow
``` Wiek>55lat Leukocyty >15tys Glukoza >10mmol/L Mocznik >16mmol/L Albumina<32g/L Wapń <2mmol/L pO2 <60mmHg LDH> 600U/L ```
55
OSTRE ZAPALENIE TRZUSTKI | -LECZENIE-
• dieta O • uzupełnianie płynów i wyrównywanie zaburzeń elektrolitowych •PWE, płyn Ringera, Plasmalyte • przetoczenie krwi jest wskazane, gdy hematokryt < 25% (wartości 30-35% uważa się za optymalne dla perfuzji miąższu trzustki) • leczenie p/bólowe => petydyna, cewnik zewnątrzoponowy • antybiotyk ?- NIE w łagodnym OZT, TAK w przypadku martwicy zakażonej/ objawach septycznych (fluorochinolony, metronidazol, karbapenemy) • leczenie żywieniowe ( EN, ewentualnie łączone EN+PN) • antagoniści H2, IPP • do rozważenia sonda do żołądka • Hemofiltracja
56
WSKAZANIA DO LECZENIA OPERACYJNEGO W OSTRYM ZAPALENIU TRZUSTKI
``` martwica zakażona • ropień trzustki (również drenaż przezskórny, endoskopowy) • rozwój miejscowych powikłań: - masywny krwotok wewnątrzbrzuszny - perforacja / martwica jelita - nieustępująca niedrożność jelit - krwotok do przewodu pokarmowego będący następstwem zakrzepicy żyły śledzionowej ```
57
OSTRE ZAPALENIE TRZUSTKI | -POWIKŁANIA- Wczesne
``` : • Hypowolemia. • Zespół Niewydolności Wielonarządowej • Ostra niewydolność nerek. • ARDS. • Niewydolność krążenia. • Niedrożność porażenna • Powikłania septyczne. • Zaburzenia rytmu ```
58
Późne: OSTRE ZAPALENIE TRZUSTKI | -POWIKŁANIA-
* Martwica trzustki i/lub tkanek pozatrzustkowych. * Torbiele trzustki. * Przetoki. * Ropień trzustki.
59
OSTRE ZAPALENIE PĘCHERZYKA | ŻÓŁCIOWEGO po czym?
• powikłanie kamicy pęcherzykowej (95%) • bezkamicze zapalenie pęcherzyka żółciowego (5%) – pacjenci OIT • nieleczone lub niewłaściwie leczone może prowadzić: – do zgorzeli ściany pęcherzyka z rozwojem ograniczonego zapalenia otrzewnej (pericholecystitis) – rozlanego zapalenia otrzewnej zazwyczaj w przebiegu perforacji ściany pęcherzyka
60
OSTRE ZAPALENIE PĘCHERZYKA ŻÓŁCIOWEGO -objawy
• ostry, stały ból w prawym podżebrzu promieniujący do prawej łopatki • nudności i wymioty • objawy ogólne i miejscowe ograniczonego zapalenia otrzewnej: – ból przy ucisku – objaw Chełmońskiego, Murphy’ ego – podniesiona ciepłota ciała > 380C, tachykardia
61
Różnicowanie kolki żółciowej z OZPŻ:
– po podaniu środków rozkurczowych objawy kolki ustępują, natomiast nie ustępują dolegliwości w przypadku OZPŻ – Parametry stanu zapalnego (leukocyty, CRP) w normie w przypadku kolki
62
OSTRE ZAPALENIE PĘCHERZYKA ŻÓŁCIOWEGO -diagnostyka
• wywiad + badanie fizykalne • USG jamy brzusznej: – pogrubienie ściany pęcherzyka żółciowego >4-5mm – płyn w otoczeniu pęcherzyka żółciowego – Wodniak / ropniak pęcherzyka żółciowego • badania biochemiczne: – leukocytoza z przesunięciem obrazu Schillinga w lewo, podniesione CRP – Rzadko wzrost bilirubiny
63
OSTRE ZAPALENIE PĘCHERZYKA ŻÓŁCIOWEGO -leczenie-
* dieta 0 * wyrównanie zaburzeń wodno-elektrolitowych * bilans płynów, karta obserwacji * antybiotyk * leki p/bólowe i rozkurczowe, p/zapalne
64
OSTRE ZAPALENIE PĘCHERZYKA ŻÓŁCIOWEGO -leczenie operacyjne-
Wskazania: - Brak poprawy po leczeniu zachowawczym - Objawy otrzewnowe - Narastanie parametrów zapalnych (leukocyty, CRP) - W USG jamy brzusznej: wolny płyn wokół pęcherzyka, obraz ropniaka - Ostrożna kwalifikacja pacjentów z cukrzycą, na sterydoterapii, z immunosupresją
65
OSTRE ZAPALENIE PĘCHERZYKA ŻÓŁCIOWEGO -leczenie operacyjne- etapy
1. Identyfikacja, wypreparowanie i przecięcie struktur w obrębie trójkąta Callota (przewód pęcherzykowy i tętnica pęcherzykowa) 2. Wypreparowanie pęcherzyka od loży w wątrobie 3. Ocena zewnątrzwątrobowych dróg żółciowych 4. Hemostaza 5. Drenaż okolicy podwątrobowej (?)
66
OSTRE ZAPALENIE PĘCHERZYKA ŻÓŁCIOWEGO -leczenie operacyjne- powikłania
POWIKŁANIA: 1. Zropienie rany, krwiak w ranie, rozejście rany 2. Krwawienie z koniecznością reoperacji 3. Przetoka żółciowa (z kikuta przewodu pęcherzykowego, z loży w wątrobie, z uszkodzonej drogi żółciowej) , jelitowa 4. Uszkodzenie dróg żółciowych, jelita 5. Krwiak, ropień w okolicy podwątrobowej 6. Przepuklina w bliźnie pooperacyjnej 7. Ostre zapalenie trzustki
67
OSTRE ZAPALENIE PĘCHERZYKA ŻÓŁCIOWEGO -leczenie operacyjne laparoskopia
Złoty standard w przypadku planowej cholecystektomii - Mniejszy uraz operacyjny, lepszy efekt kosmetyczny, ale większe ryzyko uszkodzenia dróg żółciowych ( 0,2-0,6% vs. 0,1-0,2%)
68
OSTRE ZAPALENIE PĘCHERZYKA ŻÓŁCIOWEGO -leczenie operacyjne laparoskopia
Złoty standard w przypadku planowej cholecystektomii - Mniejszy uraz operacyjny, lepszy efekt kosmetyczny, ale większe ryzyko uszkodzenia dróg żółciowych ( 0,2-0,6% vs. 0,1-0,2%)
69
Uchyłki jelita grubego opis
Uchyłki rzekome Średnio u ok. 2/3 osób po 80 roku życia Najczęstsze (obok polipów) znalezisko w przesiewowej kolonoskopii Czynniki ryzyka powstania: dieta ubogoresztkowa, zaparcia, stres, wiek, choroby tkanki łącznej, zaburzenia strukturalne i funkcjonalne jelita (nieprawidłowe unerwienie, zaburzenia budowy ściany), używki, otyłość Najczęstsza lokalizacja- lewa połowa okrężnicy (esica) Objawy: bóle brzucha nawracające i łagodne, wzdęcia, zaparcia Powikłania dotyczą 5-25% chorych- objawiają się zapaleniem uchyłków (15-25%) lub krwawieniem do DOPP (5-15%)
70
ZAPALENIE UCHYŁKÓW- objawy
- Ból brzucha nad LTB - Wzrost ciepłoty ciała / gorączka - Rzadko inne objawy : nudności, wymioty, zatrzymanie gazów i stolca lub biegunka
71
Fizykalnie: ZAPALENIE UCHYŁKÓW
od bolesności palpacyjnej nad LTB poprzez badalny bolesny opór w tej okolicy aż do objawów otrzewnowych nad LTB lub rozlanego zapalenia otrzewnej w przypadku perforacji uchyłka
72
ZAPALENIE UCHYŁKÓW-diagnostyka
Wywiad + badanie fizykalne Badania laboratoryjne-podniesione wskaźniki stanu zapalnego (leukocyty, CRP) Badania obrazowe- USG, TK jamy brzusznej z miednicą= złoty standard - Pogrubienie ściany jelita >4-5mm, widoczne uchyłki, ropień, wolny płyn, nastrzyknięcie tkanki tłuszczowej okołojelitowej - UWAGA! – przeciwwskazana kolonoskopiabezpiecznie 4-6 tygodni po ustąpieniu objawów (ew. wlew barytowy jelita grubego)
73
ZAPALENIE UCHYŁKÓWróżnicowanie
``` Choroby zapalne jelit Zespół jelita drażliwego (IBS) Zakażenia przewodu pokarmowego Rak jelita grubego (2% przypadków stąd kolonoskopia) Choroby narządu rodnego u kobiet Choroby urologiczne (ZUM, kamica) ```
74
KLASYFIKACJA HINCHEY’A
I- ropień okołojelitowy II- ropień w miednicy mniejszej III- rozlane zapalenie otrzewnej IV- rozlane kałowe zapalenie otrzewnej
75
ZAPALENIE UCHYŁKÓW- leczenie
Niepowikłane- 75% pacjentówzachowawcze Powikłane- z wytworzeniem ropnia, niedrożnością, perforacją, zapaleniem otrzewnej, przetoką odbytniczopochwową- leczenie zabiegowe
76
ZAPALENIE UCHYŁKÓW- leczenie | zachowawcze
Spoczynkowy tryb życia Leki p/zapalne, p/bólowe Dieta -bogata w błonnik, lekkostrawna, nawodnienie, dieta 0- przy ciężkim lub powikłanym ZU Antybiotyk (?)- doustnie, coraz częściej nie zaleca się rutynowego stosowania antybiotyku, raczej stosowane w profilaktyce nawrotów zapalenia (Xifaxan 2x2x7dni/miesiąc); dożylnie- ciężkie lub powikłane ZU 7-10dni, następnie doustnie 7-10dni Leczenie ambulatoryjne- NIE dla chorych starszych, obciążonych, bez nadzoru, pacjentów leczonych immunosupresyjnie, kobiety w ciąży LMWH’s- gdyż rośnie ryzyko powikłań z-z
77
ZAPALENIE UCHYŁKÓW- leczenie | zabiegowe Hinchey I i II
Drenaż przezskórny pod kontrolą USG, TK - Drenaż laparoskopowy - Drenaż drogą laparotomii - Część chorych w dobrym stanie ogólnym gdy zbiornik <3cm- antybiotyk na Gram (-) i beztlenowce i obserwacja
78
Hinchey III i IV ZAPALENIE UCHYŁKÓW- leczenie | zabiegowe
Laparotomia z wyłonieniem kolostomii „złoty standard” - Laparoskopia, płukanie, drenaż (brak badań z randomizacją, tylko dla wybranych pacjentów, w doświadczonych ośrodkach)
79
OSTRE NIEDOKRWIENIE JELIT przyczyny zator
ZATOR 50% • zaburzenia rytmu ( migotanie przedsionków ) • świeży zawał mięśnia sercowego ( akineza ) • zastawkowa wada serca ( stenoza mitralna, sztuczna zastawka ) • stan po kardiowersji • przebyte cewnikowanie naczyń krwionośnych ( koronarografia, angiografia, plastyka naczyń )
80
OSTRE NIEDOKRWIENIE JELIT przyczyny zakrzepica
ZAKRZEPICA 25% Tętnicza • miażdżyca, • odwodnienie / alkohol • zapalenie tętnic • dysplazja włóknistomięśniowa Żylna • w stanach nadkrzepliwości (czerwienica prawdziwa, preparaty hormonalne, ciąża, zaburzenia krzepnięcia, niedobór białka C i S, odwodnienie, zespół antyfosfolipidowy ) • w nadciśnieniu wrotnym (zesp. Budda-Chiariego) • marskość wątroby z towarzyszącym odwodnieniem spowodowanym np. spożywaniem alkoholu • w OZT, nieswoiste zapalenia jelit • w nowotworach złośliwych jamy brzusznej (zastój) • w tępych urazach brzucha • w zastoinowej niewydolności krążenia
81
OSTRE NIEDOKRWIENIE JELIT NOMI
NOMI Nonocclusive mesenteric ischemia - 15% •niski rzut serca : •wstrząs septyczny, hipowolemiczny, kardiogenny • wazokonstrykcja polekowa ( wazopresyna, kokaina, aminy presyjne) • glikozydy naparstnicy, blokery kanałów Ca • diuretyki • stan po zastosowaniu krążenia pozaustrojowego • dializoterapia • tamponada
82
OSTRE NIEDOKRWIENIE JELIT objawy
``` OBJAWY : • ostry ból brzucha (nie ustępuje po silnych lekach p/bólowych) 50% • wzdęcie brzucha 50% • pobolewanie brzucha 40% • nudności/wymioty 35% • przemijająca biegunka 35% • krew w stolcu 25% • leukocytoza > 10 000 50% • amylaza > 115 U/L 20% • wzrost fosfatazy alkalicznej, CPK, GOT 15-25% ```
83
OSTRE NIEDOKRWIENIE JELIT WSTĘPNE
Wyrównanie zaburzeń wodno-elektrolitowych Heparyna Antybiotyki o szerokim spektrum Sonda żołądkowa Bilans płynów ( pomiar RR, tętna, OCŻ, pomiar ciśnienia zaklinowania, diureza godzinowa )
84
OSTRE NIEDOKRWIENIE JELIT diagnostyka
RTG jamy brzusznej USG + dopplerowski pomiar przepływu Angiografia pnia trzewnego ( zator, zakrzep, NOMI ) Tomografia komputerowa ( ewentualnie NMR )
85
OSTRE NIEDOKRWIENIE JELIT terapia
``` 1. Zachowawcze ( NOMI ) papaweryna ( ewentualnie PGE2, PGI2 ) leczenie przyczynowe 2. Laparotomia embolektomia ( trombektomia ) zabieg resekcyjny jelita + pierwotne odtworzenie ciągłości + czasowa przetoka 3. Przeszczep naczyniowy omijający zwężenie 4. SECOND LOOK LAPAROTOMY ocena granicy niedokrwienia ( przywrócenie ciągłości p.p ) ocena jakości pierwotnego zespolenia ```
86
OSTRE NIEDOKRWIENIE JELIT- leczenie | chirurgiczne
Trombektomia, embolektomia- usunięcie materiału zatorowego, zakrzepu / cewnik Fogarty’ ego Tromboliza Pomosty naczyniowe (żylne, protezy) Resekcja jelita w zależności od rozległości niedokrwienia „Open abdomen”- wtórna ocena ukrwienia jelita po 24godz.
87
OSTRE NIEDOKRWIENIE JELIT- leczenie
Heparyna niefrakcjonowana we wlewie ciągłym -18j/ kgmc/godz. Nawodnienie chorego pod kontrolą diurezy Leki reologiczne (pentoksyfilina), rozszerzające naczynia (papaweryna) Antybiotyk o szerokim spektrum