Wstęp

Question 1

Trzy elementy istotne dla powodzenia terapii pacjentów w stanie krytycznym

Answer 1

1. Zrozumienie, że występuje stan zagrożenia ZK
2. Zidentyfikowanie problemów oraz ustalenie kolejności ich rozwiązywania
3. Natychmiastowe podjęcie działań ratunkowych oraz wykonanie niezbędnych badań

Question 2

ABCDE

Answer 2

A - Airways
B - Breathing
C - Circulation
D - Disability
E - Exposure

Question 3

Postępowanie wstępne - badanie

Answer 3

1. Własne bezpieczeństwo
2. Ogólne wrażenie kliniczne
3. “Jak Pan się czuje?”, potrząsanie za ramiona, “Czy wszystko w porządku?” - jeśli reakcja prawidłowa to wydolność oddechu i perfuzja mózgowa jest dostateczna
4. Jeśli nieprzytomny, nie reaguje i nie oddycha - sprawdź tętno, przy jego braku - rozpocznij resuscytację. JEŚLI MASZ WĄTPLIWOŚCI CO DO OBECNOŚCI TĘTNA - ZACZNIJ RESUSCYTACJE
5. Monitorowanie - EKG, pulsoksymetr, CTK
6. Dostęp i.v.

Question 4

A - drogi oddechowe

Answer 4

1. Rozmowa i reakcja na bodźce
2. Odgłosy przy oddychaniu, dodatkowe mięśnie oddechowe, brzuszny tor oddychania
3. BRAK DROŻNOŚCI = BRAK DŹWIĘKÓW ODDECHOWYCH
4. Sinica centralna - późny objaw niedrożności DO

Question 5

Działania - A

Answer 5

Rękoczyny
Odsysanie DO
Przyrządowe udrożnienie DO - rurka UG, intubacja, LMA, LT, I-gel

Question 6

Tlenoterapia

Answer 6

W przypadku ostrej niewydolności oddechowej dążyć do SpO2 94-98%
Jeśli pacjent z ryzykiem NO z retencją CO2 (POChP) dążyć do SpO2 88-92%

Question 7

B - oddychanie

Answer 7

Ocena oddechu - “patrz, słuchaj, wyczuj” - przynajmniej 10s (w hipotermii - 60s), prawidłowo 12-20/min
Ocena kilku oddechów po sobie
Ocena wydzieliny w DO
Ocena koloru skóry, wiglotności, wypełnienia żył szyjnych, położenia tchawicy
Badanie palpacyjne KLP
Opukiwanie i osłuchiwanie
Pomiar SpO2

Question 8

Działania - B

Answer 8

Tlenoterapia
Wspomaganie oddechu
Oddech zastępczy

Question 9

B - co koniecznie diagnozować w badaniu?

Answer 9

Napad ciężkiej astmy
Obrzęk płuc
Odma prężna
Masywny krwiak opłucnej

Question 10

C - krążenie, wstęp

Answer 10

Dopóki nie potwierdzi się innych przyczyn - podejrzewać HIPOWOLEMIĘ jako przyczynę wstrząsu
Jeśli nie występują wyraźne oznaki niewydolności krążenia - rozpocząć płynoterapię i.v. u każdego pacjenta z objawami centralizacji krążenia i tachykardią
U urazowych - szybko wykluczyć występowanie krwotoku

Question 11

C - krążenie

Answer 11

Poszukiwać cech krwawienia zewnętrznego (jeśli jest - natychmiast kontrola krwawienia)
Ocena koloru, ocieplenia, wilgotności skóry
Ocena CRT
Ocena wypełnienia żył szyjnych
RÓWNOCZESNA OCENA TĘTNA NA TĘTNICACH OBWODOWEJ I DUŻEJ
Pomiar CTK
Osłuchanie tonów serca
Poszukiwanie krwawienia wewnętrznego
Monitorowanie diurezy
12-odprowadzeniowy zapis EKG

Question 12

CTK w krążeniu

Answer 12

O hipotensji i niestabilności hemodynamicznej świadczy skurczowe <90 mmHg
Niskie rozkurczowe świadczy o rozszerzeniu naczyń tętniczych - np. anafilaksja, sepsa
Zmniejszenie różnicy ciśnienia skurczowego i rozkurczowego (N: 35-45mmHg) sugeruje skurcz tętnic - wstrząs kardiogenny, hipowolemiczny, też w przebiegu tachyarytmii)

Question 13

Działania - C

Answer 13

Szybkie uzyskanie dostępu i.v.
Pobranie krwi do badań
Przetaczanie płynów (po każdym bolusie płynowym osłuchanie KLP - poszukiwanie trzeszczeń - obrzęku płuc)
Ciągłe monitorowanie EKG
Regularna ocena tętna i CTK

Question 14

D - ocena zaburzeń świadomości

Answer 14

Stan świadomości - GCS, AVPU
Ocena wielkości źrenic, symetrii, reakcji na światło
Ocena GLIKEMII
Ocena stanu neurologicznego - symetrii czucia, ruchomości kończyn
Sprawdzenie karty zleceń (zaburzenia polekowe)
Ułożenie w pozycji bezpiecznej, jeśli brak zabezpieczenia DO i nieprzytomny oddychający

Question 15

D - najczęstsze przyczyny wystąpienia zaburzeń świadomości

Answer 15

Głęboka hipoksemia
Hiperkapnia
Hipowolemia
Spadek perfuzji mózgówej
Wzrost ciśnienia wewnątrzczaszkowego
Przyjmowanie środków uspokajających i przeciwbólowych

Question 16

AVPU

Answer 16

A - awake and alert
V - verbal response
P - pain response
U - unresponsive

Question 17

GCS

Answer 17

Oczy:
4 - otwiera spontanicznie
3 - na dźwięk
2 - na ból
1 - nie otwiera
Usta:
5 - zorientowany i rozmawia
4 - niezorientowany, ale rozmawia
3 - nieodpowiednie słowa
2 - niezrozumiałe dźwięki
1 - brak
Ruch:
6 - spełnia polecenia  
5 - umiejscawia bodziec bólowy
4 - ucieka przed bodźcem bólowym
3 - reakcja zgięciowa (odkorowanie)
2 - reakcja wyprostna (odmóżdżenie)
1 - brak reakcji

Question 18

SAMPLE

Answer 18

S - Signs - Objawy
A - Allergies
M - Medicaments - leki
P - Past medical history - przebyte choroby
L - Lunch - ostatni posiłek
E - Exposure - co się wydarzyło

Question 19

E - ekspozycja pacjenta

Answer 19

Odsłonięcie i zbadanie reszty ciała pacjenta
Ocena jamy brzusznej
Tętno na tętnicach udowych, symetria
Ocena kończyn (obrzęki, żylaki, zmiany pozakrzepowe)
Ochrona przed wyziębieniem

Question 20

Co jeszcze?

Answer 20

Krótki wywiad
Badania laboratoryjne i radiologiczne
Ustalić plan leczenia 
Dokumentacja
Powtarzać ocenę pacjenta!

Question 21

Co jest celem początkowego leczenia?

Answer 21

Utrzymanie pacjenta przy życiu i osiągniecie stabilizacji klinicznej!

Question 22

STOP

Answer 22

W przekazywaniu informacji:
S - sytuacja (co, kto, jak i gdzie, co jest potrzebne)
T - tło (co się stało, wywiad, historia)
O - ocena (ABCDE)
P - plan działania (oczekiwania wobec zespołu/konsultanta

Question 23

EWS

Answer 23

Early Warning Score - wskaźnik wczesnego ostrzegania, ocenia dalsze ryzyko pogarszania parametrów i wystąpienia wewnątrzszpitalnego zatrzymania krążenia

Question 24

IHCA

Answer 24

In-hospital cardiac arrest - wewnątrzszpitalne zatrzymanie krążenia