Wprowadzenie do problematyki PRI (B) Flashcards

1
Q

Co oznacza niepowtarzalność jednostki?

A

Każdy ma swoje unikalne wyposażenie genetyczne, ale również wpływy środowiskowe mają duże znaczenie (jest genetycznie zdeterminowana)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

Czym są różnice indywidualne?

A

Jest to zjawisko polegające na tym, że jednostki należące do tej samej populacji różnią się między sobą pod względem porównywanych zachowań oraz charakterystyk fizycznych i psychicznych (Strelau, 2000)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Co to “różnice względnie stałe”?

A

różnice pod względem tych charakterystyk, które nie będą wahały się w krótkim okresie

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

Czym zajmuje się psychologia RI?

A
  1. osobowość (w tym temperament)
  2. Zdolności (inteligencja i zdolności specjalne)
  3. style funkcjonowania (style poznawcze i style odporności na stres)
  4. determinanty RI: dziedziczność czy środowisko
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Co próbowali sklasyfikować Platon i Arystoteles i ile klas udało im się wydzielić?

A

Póbowali ograniczeniczyć typy temperamentu i to, w jaki sposób się różnimy
Platon wyróżniał 3 klasy obywateli, Arystoteles 6

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Kiedy odryto że różnice są dziedziczne?

A

Czasy starożytne - Platon i Arystoteles

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Kto zwrócił uwagę na znaczenie adaptacyjne RI i co to oznacza?

A

Platon i Arystoteles zwrócili uwagę na znaczenie adaptacyjne
Oznacza to że różnimy się predyspozycjami do pełnienia określonych funkcji

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Kto wprowadził pojęcie inteligencji?

A

Cyceron

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Kto stwierdził że proporcja 4 soków w organizmie decyduje o jego zdrowiu i chorobie? I jakie były te cztery soki?

A

Hipokrates
* krew
* flegma
* żółć
* czarna żółć

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Kto stworzył pierwszą typologię temperamentu?

A

Galen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Jakie są typy temperamentu według Galena?

A
  1. Sangwinik (łac. sanguis–krew)

2.Flegmatyk (gr. phlegma–flegma)

3.Choleryk (gr. chole–żółć)

4.Melancholik (gr. melas–czarna)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Jak nazywa się teoria temperamentu dotycząca 4 soków?

A

Teoria Hipokratesa - Galena

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Według Darwina RI są konsekwencją …

A

selekcji naturalnej i adaptacji do środowiska.

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

Jaką rolę podkreśla Darwin w powstawaniu różnic indywidualnych?

A

Podkreśla rolę dziedzicznosci

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

Jakie badania przeprowadzał Galton?

A

Galton przeprowadzał badania nad dziedzicznością wybitnych zdolności intelektualnych

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

Kto wprowadził metodę drzewa genealogicznego?

A

Galton

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

Kto pierwszy zadał pytanie: dziedziczność czy środowisko?

A

Galton

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Jak Galton odpowiada na pytanie: dziedziczność czy środowisko?

A

Dziedziczność

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Kto jest uważany za twórcę psychologii RI?

A

Galton

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Czym było Laboratorium Antropometryczne w Londynie?

A

przyjmuje się, że było to pierwsze centrum do badania ilościowych różnic indywidualnych
(pierwsza próba zmierzenia tego, na ile się różnimy)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Kto jako pierwszy stosuje testy do pomiaru RI?

A

Cattell

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
22
Q

Jakie pojęcie wprowadza Cattell?

A

prototyp standaryzacji warunków badania.
-(dokładnie opisał w jaki sposób przeprowadzać te testy, które sam stworzył)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
23
Q

Czym jest standaryzacja?

A

obejmuje pewien ujednolicony sposób wykonywania tekstu (podręcznik, instrukcja do testów)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
24
Q

Co odkrył Spearman?

A

odkrył, że istnieje inteligencja ogólna (czynnik g)

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
25
Kto wprowadził analizę czynnikową?
Spearman
26
Co stworzyli Binet i Simon?
Pierwszy test inteligencji
27
Kto stworzył pierwsze badania kwestionariuszowe?
Heymans i Wiersma
28
Co wprowadził Stern?
Stern wprowadził pojęcie ilorazu inteligencji. (publikuje pierwszy podręcznik do psychologii RI)
28
Co wprowadził Stern?
Stern wprowadził pojęcie ilorazu inteligencji. (publikuje pierwszy podręcznik do psychologii RI)
29
Czym jest cecha?
Cecha to względnie stała, charakterystyczna dla jednostki, zgeneralizowana tendencja do określonych zachowań, przejawiająca się w różnych, spójnych z tą tendencją sytuacjach (Strelau, 2008)
30
Czym jest stałość czasowa cech?
jest to stałość pomiędzy pomiarami w różnych punktach czasowych.
31
czym jest stałość sytuacyjna (przestrzenna)?
Jest to stałość pomiędzy pomiarami w sytuacjach o różnej specyfice. (spójność przestrzenna cech temperamentu jest niewielka)
32
Czym jest "wielokrotny pomiar cechy w różnych sytuacjach i w różnym czasie"?
Agregacja pomiarów
33
Co to stałość bezwzględna?
całkowity brak zmian czasowych i sytuacyjnych
34
Czym jest stałość względna?
zmiany bardzo powolne, cykliczne. Stała pozycja na tle grupy odniesienia
35
Czym są badania podłużne
Są to badania w których ma się stałą próbę i bada się ją w kilku punktach czasowych
36
Co wykazały badania podłużne?
wykazały, że mamy pewne naturalne kierunki, w których nasilenie cech temperamentu się zmienia, np. spada ekstrawersja, spada neurotyczność
37
Co jest stałe w cechach?
pozycja jednostki na tle grupy odniesienia (rówieśniczej) ## Footnote (np. osoba, która teraz miałaby najwyższy wynik w skali N w jakiejś grupie, to za 50 lat też będzie miała najwyższy wynik, pomimo tego, że się on pewnie obniży)
38
Czym jest interakcjonizm
Każde zachowanie człowieka jest funkcją czynników środowiskowych oraz posiadanych cech
39
Co oznacza charakter latentny cechy?
nie można jej bezpośrednio obserwować
40
Jaki termin odpowiada definicji jednej z **właściwości cechy**: pośredniczy między bodźcem, a reakcją (musi być wyzwolona czynnikiem sytuacyjnym i w ten sposób definiuje nasz sposób reagowania)
zmienna pośrednicząca
41
Podaj właściwości **stanu**
- warunki krótkotrwałe - przejawia się w sposób ciągły - konkretny - może być zaobserwowany - może być mierzony bezpośrednio - **współwarunkoway przez cechę**
42
Wymień właściwości cechy
- warunki długotrwałe - ma charakter latentny - abstrakcyjna - nie może być zaobserwowana - może być mierzona pośrednio - **przejawia się w stanach**
43
Co jest najważniejszym kryterium różnicującym stan od cechy?
czas trwania
44
Czym jest hipotetyczny status cechy?
Cecha jest pewnym konstruktem, o którym my możemy wnioskować na podstawie przejawów, natomiast nie możemy jej sprowadzić do samych przejawów.
45
Jakie są inne czynnik które decydują o przejawach cechy (oprócz niej samej)?
- aktualna sytuacja - spostrzegana sytuacja - stany psychiczne oraz zachowania przed pomiarem - stany fizjologiczne tuż przed pomiarem
46
Jakie są przejawy cech które można zbadać?
- zachowanie (poziom wykonania zadań) - stan (procesy)
47
Jakie są determinanty cech?
- wyposażenie genetyczne - doświadczenie oparte na uczeniu się, treningu oraz inna czynniki środowiskowe - neurologiczne, biochemiczne i hormonalne mechanizmy oraz ich interakcje
48
Jakie są inne kategorie służące do opisu RI?
- wymiar - czynnik - typ
49
Według Wundta jaką kategorią powinniśmy się posługiwać podczas omawiania jakiejś cechy?
Powinniśmy posługiwać się kategorią wymiaru, a nie kategorią 01
50
Czym jest analiza czynnikowa Spearmana?
Metoda statystyczna, która polega na tym, że “wrzucamy do programu” bardzo dużą ilość zmiennych i program “wypluwa” ogólne czynniki, które często mają status supercechy, cechy nadrzędnej, jak np. ekstrawersja
51
Czym jest ładunek czynnikowy?
Są to takie wartości, które nas informują o sile związku z superczynnikiem (jeśli jakaś zmienna ładuje bardziej do ekstrawersji niż do neurotyczności, to wrzucam ją do ekstrawersji)
52
Czym jest kategoryzacja na podstawie **typów**?
Stanowi kategorię klasyfikacyjną, nie jest przypisane jednostce, lecz tworzy kategorię, na podstawie, której klasyfikujemy osoby według ustalonych kryteriów. =Jednostka nie posiada typu, lecz należy do typu.
53
Czym jest koncepcja biegunowa?
podstawą podziału na typy są ekstremalne wartości jakiejś cechy, którą z reguły można scharakteryzować dwubiegunowo. (2 typy: ekstrawertycy i introwertycy)
54
Jaki to rodzaj typologii: podstawą wyodrębnienia typu jest zespół charakterystyk jakościowo odrębnych dla poszczególnych typów.
Koncepcja szufladkowa
55
Jaki to rodzaj typologii: (połączenie koncepcji biegunowej i szufladkowej) podstawą wyodrębnienia typu jest położenie na każdym z wymiarów.
Koncepcja wymiarowa
56
Jakie są wady typologii?
Uwzględnia tylko przypadki skrajne
57
Wyjaśnij krzywą Gaussa (rozkład normalny)
najwięcej w populacji jest przypadków przeciętnych, *np. czy najwięcej w populacji jest ekstrawertyków czy introwertyków? odp: ambiwertyków; im większe nasilenie danej cechy, tym mniej jest takich osób w populacji*
58
Każde nasze zachowanie jest funkcją jakich czynników?
czynników genetycznych i czynników środowiskowych
59
Czy prawdą jest że: Nie ma takich właściwości psychicznych, które są zdeterminowane tylko genetycznie i nie ma takich, które są zdeterminowane tylko środowiskowo.
Prawda
60
Co powoduje nasze zachowanie i jakie czynniki to uruchamiają?
Nasze zachowanie jest powodowane przez podłoże genetyczne uruchamiane przez czynniki środowiskowe
61
co to determinacja poligenowa?
Wiele genów składa się na daną cechę
62
Wyjaśnij czym jest genetyka zachowania
nauka, która ocenia wkład czynników genetycznych oraz środowiskowych w wariancję zachowania.
63
Czym jest środowisko wspólne?
Określa te czynniki środowiskowe, które upodabniają poszczególnych członków rodziny do siebie
64
Czym jest środowisko specyficzne?
Te czynniki środowiskowe, które przyczyniają się do powstawania różnic między członkami tej samej rodziny.
65
O różnicach w **osobowości** decyduje bardziej środowisko specyficzne czy wspólne?
środowisko specyficzne
66
Które środowisko decyduje o różnicach w zakresie **inteligencji** we wczesnym okresie rozwoju, a które w dalszym rozwoju?
we wczesnym okresie rozwoju decyduje w większym stopniu środowisko wspólne, następnie zaś środowisko specyficzne.
67
Jakie mogą być związki czynników genetycznych ze środowiskowymi
* bierny * reaktywny * aktywny
68
Jak wygląda bierny związek G-Ś?
Dzieci, które posiadają genotyp podobny do swoich rodziców wystawione są na działanie środowiska korespondujące z ich genetycznymi predyspozycjami. ## Footnote np. Jeżeli rodzice są ekstrawertykami, to w sposób naturalny częściej sami będą organizowali sytuacje związane z większym nasileniem stymulacji, przez co dziecko samo przez się też będzie częściej uczestnikiem takiej stymulacji
69
Jak wygląda reaktywny związek G-Ś?
Rodzice reagują na genetycznie uwarunkowane zachowanie dziecka w sposób wzmacniający lub osłabiający to zachowanie. ## Footnote np. Rodzice obserwują dziecko i mogą predyspozycje dziecka wzmacniać lub osłabiać
70
Jak wygląda aktywny związek G-Ś?
Jednostka aktywnie poszukuje środowiska odpowiadającego jej genetycznie uwarunkowanym skłonnościom ## Footnote Jest to najbardziej dojrzała forma. Sytuacja, w której my sami szukamy środowiska odpowiedniego dla naszych potrzeb genetycznie uwarunkowanych.
71
Czy dane zdanie jest prawdziwe: Jeżeli określona cecha jest w jakimś stopniu uwarunkowana genetycznie, to istnieje liniowy związek między stopniem pokrewieństwa genetycznego porównywanych osób, a zbieżnością w ich charakterystykach zachowania.
Tak
72
Jakie są wybrane metody genetyki zachowania?
* porównanie bliźniąt MZ i DZ wychowujących się razem * porównywanie bliźniąt MZ wychowujących się razem z bliźniętami MZ wychowującymi się oddzielnie * Badania adopcyjne * Studia rodzinne
73
Czym są badania adopcyjne?
Porównanie podobieństwa między dzieckiem adoptowanym, a rodzicem biologicznym vs. rodzicem adopcyjnym.
74
Czym są studia rodzinne
porównanie par osób o różnym stopniu pokrewieństwa genetycznego