Wprowadzenie Flashcards
Prawo gospodarcze - czym jest?
Pytanie 1
Prawo gospodarcze to zbiór norm prawnych, które regulują stosunki społeczne powstające w związku z wykonywaniem działalności gospodarczej.
Prawo gospodarcze nie jest jednolitym zbiorem przepisów, ale składa się z wielu ustaw (około 50) i regulacji, które odnoszą się do różnych aspektów działalności gospodarczej.
Podstawowym aktem jest Prawo Przedsiębiorców
Prawo gospodarcze - czego dotyczy/co reguluje?
Pytanie 1
Prawo gospodarcze dotyczy szeroko rozumianej działalności gospodarczej, czyli produkcji dóbr, świadczenia usług oraz handlu.
◦Obejmuje aspekty związane z zakładaniem, prowadzeniem, zawieszaniem i likwidacją działalności gospodarczej.
◦Reguluje reglamentację działalności gospodarczej poprzez koncesje, zezwolenia i wpisy do rejestrów.
◦Dotyczy kontroli działalności gospodarczej przez organy państwowe.
◦Reguluje kwestie związane z zarządem sukcesyjnym po śmierci przedsiębiorcy.
Prawo gospodarcze - do kogo się odnosi?
Pytanie 1
◦Prawo gospodarcze odnosi się przede wszystkim do przedsiębiorców, czyli osób fizycznych, prawnych i jednostek organizacyjnych prowadzących działalność gospodarczą.
◦Dotyczy również osób zagranicznych prowadzących działalność gospodarczą w Polsce.
◦Obejmuje organy władzy publicznej nadzorujące i kontrolujące działalność gospodarczą.
◦W pewnym zakresie dotyczy konsumentów, choć ich prawa są bardziej szczegółowo regulowane przez prawo konsumenckie.
◦W kontekście zarządu sukcesyjnego, prawo gospodarcze odnosi się do spadkobierców i zarządców sukcesyjnych
Czy obowiązuje ustawa o swobodzie prowadzenia działalności gospodarczej?
Dodatkowe
Nie
w 2018 została UCHYLONA
Jakie są dwie gałęzie prawa gospodarczego?
Pytanie 2+3
- publiczne prawo gospodarcze -> relacja pańśtwo <> przedsiębiorca (stosunek pionowy)
- Prywatne (handlowe) prawo gospodarcze -> relacje przedsięiorca <> przedsiębiorca (stosunek poziomy)
Dlaczego publiczne prawo gospodarcze? Czemu ono służy?
Pytanie 2
Celem PGP jest ochrona podstawowych wartości gospodarki rynkowej oraz wyznaczenie dopuszczalnego
zakresu ich ograniczenia w interesie publicznym.
Konsekwencja -> ingerencja państwa w sferę stosunków gospodarczych
Art. 1 konstytucji RP -> dobro wspólne wszystkich obywateli
Prawo gospodarcze - jakie wartości przyświęcaja tej dziedzinie prawa?
Pytanie 1
◦Wolność gospodarcza: Każdy ma prawo do swobodnego podejmowania i prowadzenia działalności gospodarczej na równych prawach.
◦Konkurencja: Prawo gospodarcze dąży do zapewnienia uczciwej konkurencji na rynku.
◦Ochrona interesu publicznego: Prawo gospodarcze równoważy swobodę działalności gospodarczej z ochroną interesu publicznego.
◦Zrównoważony rozwój: Prawo gospodarcze uwzględnia aspekty ekologiczne i społeczne.
◦Równe traktowanie.
◦Pewność prawa: Prawo gospodarcze dąży do zapewnienia jasnych i stabilnych reguł prowadzenia działalności.
◦Proporcjonalność i adekwatność regulacji, aby minimalizować obciążenia administracyjne dla przedsiębiorców.
Publiczne prawo gospodarcze - jaka jest definicja?
Pytanie 2
Publiczne Prawo Gospodarcze to całokształt norm prawnych regulujących
proces oddziaływania państwa i organów UE na gospodarkę z udziałem
organów administracji publicznej oraz podmiotów prawa publicznego, a także
prawa prywatnego.
Prawo to określa granice interwencji państwa w sferę gospodarczą
Czy ograniczenie wolności działalności gospodarczej jest dopuszczalne?
Tak, ale tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny.
Art. 22 Konstytucji
Jakie są przykłady interwencjonizmu państwa w sferze gospodarczej?
Pytanie 2
◦Interwencjonizm negatywny (policja gospodarcza, reglamentacja gospodarcza) - działania ograniczające wolność działalności gospodarczej poprzez np. koncesje, zezwolenia, kontrole, zakazy.
◦Interwencjonizm pozytywny - działania wspierające przedsiębiorców, np. pomoc publiczna, organizowanie przedsięwzięć makroekonomicznych.
Przykłady regulacji prawa gospodarczego publicznego:
Pytanie 2
◦Reglamentacja działalności gospodarczej, np. poprzez koncesje na działalność o szczególnym znaczeniu dla bezpieczeństwa państwa lub obywateli, lub zezwoleń na prowadzenie określonej działalności, np. w specjalnej strefie ekonomicznej.
◦Kontrola działalności gospodarczej przez organy państwowe.
◦Pomoc publiczna dla przedsiębiorców, np. dotacje, ulgi podatkowe.
Prawo gospodarcze prywatne, co jest podstawą regulacji, jakie są stousnki prawne?
Pytanie 3
- Podstawą regulacji w prawie prywatnym są stosunki cywilnoprawne oparte na umowach i zasadzie równości stron.
- Stosunki prawne w ramach prawa prywatnego gospodarczego to np. zawieranie umów handlowych, umowy spółek.
Jakie są źródła międzynarodowego prawa gospodarczego?
Pytanie 4
*Umowy międzynarodowe: Są to najważniejsze źródła, mogą być dwustronne lub wielostronne, regulują np. handel międzynarodowy i inwestycje.
*Prawo Unii Europejskiej:
* Traktaty założycielskie stanowią podstawę.
* Rozporządzenia mają bezpośrednie zastosowanie.
* Dyrektywy wymagają implementacji.
* Orzecznictwo TSUE ma istotne znaczenie w interpretacji prawa unijnego.
Jakie są źródla krajowego prawa gospodarczego?
Pytanie 5
*Konstytucja RP: Najwyższy akt prawny, określa podstawowe zasady ustroju gospodarczego.
*Ustawy
*Ratyfikowane umowy międzynarodowe
*Rozporządzenia: Akty wykonawcze do ustaw, wydawane przez organy władzy wykonawczej.
Dodatkowo -> na obszarze działania organów, któe je ustanowiły:
*Akty prawa miejscowego: Ustanawiane przez organy samorządu terytorialnego.
Konstytucja RP
Definicja działalności gospodarczej w PP v.s. ustawy podatkowe
6 ustaw
Pytanie 6
Prawo przedsiębiorców (PP):
* Definiuje działalność gospodarczą jako zorganizowaną działalność zarobkową, wykonywaną we własnym imieniu i w sposób ciągły.
Ustawy podatkowe (szersza niż w PP - działalność na cudzy rachunek):
* Działalność gospodarcza to wszelka działalność zarobkowa wykonywana we własnym imieniu.
- Obejmuje wykonywanie wolnego zawodu, a także każdą inną działalność zarobkową, na własny lub cudzy rachunek, nawet jeśli inne ustawy nie zaliczają jej do działalności gospodarczej.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT):
* Działalność gospodarcza jest równoznaczna z pozarolniczą działalnością gospodarczą.
Ustawa o podatku od towarów i usług (VAT):
* Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym rolników i osoby wykonujące wolne zawodów
* ciągłe wykorzystywanie towarów lub wartości niematerialnych i prawnych dla celów zarobkowych
* Wymaga ciągłości działania, wykluczając jednorazowe transakcje.
Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych:(definicja jedynie osoby prowadzącej pozarolniczą działalnosć)
dodatkowo:
* wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej;
* osobę prowadzącą publiczna lub niepubliczną szkołę
* twórcę i artystę
Kiedy nie mamy do
czynienia z
działalnością
gospodarczą?
Nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną, której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 75% kwoty minimalnego wynagrodzenia, (3225 zł) o którym mowa w ustawie z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym
wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. z 2020 r. poz.
2207), i która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej
art. 5.1 PP
Definicja przedsiębiorcy w ustawie PP v.s. KC v.s. ustawa o ochronie konkurencji i
konsumentów
Pytanie 7
Prawo przedsiębiorców (PP):
* Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonująca działalność gospodarczą
* Wspólnicy spółki cywilnej są przedsiębiorcami w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej [nasza wcześniejsza rozmowa].
Kodeks cywilny (KC):
* Nie definiuje wprost pojęcia przedsiębiorcy
* Reguluje zasady uczestnictwa przedsiębiorców w obrocie cywilnoprawnym, np. zasady zawierania umów
* W kontekście KC, przedsiębiorca to podmiot prowadzący działalność gospodarczą o charakterze zawodowym i zarobkowym
Ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów (UOKiK):
* Przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, prawna albo jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która prowadzi działalność gospodarczą lub zawodową
* Definicja jest zbliżona do PP, ale ma szerszy zakres zastosowania, obejmując również działalność zawodową (wolne zawody)
* Ustawa ta ma na celu ochronę konkurencji i konsumentów
Definicja przedsiębiorstwa wg KC
Pytanie 8
Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności: księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Art. 55 (1) KC
Jakie są cechy przedsiębiorstwa?
(3)
Pytanie 8
Cechy przedsiębiorstwa:
◦Zorganizowanie: Przedsiębiorstwo to nie tylko zbiór przypadkowych rzeczy, ale uporządkowany i celowy zespół składników.
◦Przeznaczenie do prowadzenia działalności gospodarczej: Składniki przedsiębiorstwa służą do realizacji konkretnych celów biznesowych.
◦Ciągłość: Przedsiębiorstwo jest przeznaczone do prowadzenia działalności w sposób ciągły, a nie tylko jednorazowo
Co wchodzi w skłąd przedsiebiorstwa?
Pytanie 8
- Nazwa przedsiębiorstwa – oznaczenie identyfikujące działalność.
- Własność nieruchomości i ruchomości – m.in. budynki, maszyny, urządzenia, wyposażenie.
- Prawa wynikające z umów – np. najem, dzierżawa, umowy z kontrahentami.
- Patenty i prawa własności przemysłowej – patenty, wzory użytkowe, znaki towarowe.
- Majątkowe prawa autorskie i licencje – prawa do utworów, oprogramowania, projektów.
-
Tajemnice przedsiębiorstwa (know-how) – informacje techniczne, organizacyjne, handlowe.
* Klientela i renoma – baza klientów oraz dobra opinia przedsiębiorstwa. - **Księgi i dokumenty **– dokumentacja finansowa, kadrowa, handlowa.
Różnice między przedsiębiorstwem a firmą
Pytanie 9
Przedsiębiorstwo to zorganizowany zespół składników materialnych i niematerialnych, służący do prowadzenia działalności gospodarczej. Może być przedmiotem obrotu prawnego (np. sprzedaż, dzierżawa) i istnieje jako całość majątku przedsiębiorcy. W przypadku dziedziczenia nazywa się “przedsiębiorstwem w spadku”.
Firma to nazwa, pod którą przedsiębiorca prowadzi swoją działalność, służąca do identyfikacji na rynku. Jest jednym ze składników niematerialnych przedsiębiorstwa i nie podlega obrotowi prawnemu. W przypadku przedsiębiorstwa w spadku używa się dotychczasowej nazwy z dopiskiem “w spadku”.
Jakie są formy organizacyjno-prawne prowadzenia działalności gospodarczej?
3
Pytanie 10
- JDG - osoba fizyczna
- Spółki handlowe (osobowe i kapitałowe)
- Spółki cywilne (ułomna osoba prawna) - to jest umowa
Jednoosobowa działalność gospodarcza – charakterystyka i zasady działania
Pytanie 11
Charakterystyka:
- Działalność prowadzona przez jedną osobę fizyczną.
- Rejestracja w CEIDG, możliwość zatrudniania pracowników.
- Przedsiębiorca odpowiada całym swoim majątkiem za zobowiązania firmy.
Zasady działania:
- Pełna kontrola nad firmą.
- Prosta księgowość (np. KPiR).
- Możliwość wyboru formy opodatkowania (np. liniowy, ryczałt).
Spółka cywilna – charakterystyka i zasady działania
Pytanie 12
Charakterystyka:
- Forma współpracy co najmniej dwóch osób na podstawie umowy spółki.
- Brak osobowości prawnej – spółka nie jest odrębnym podmiotem prawnym.
- Wspólnicy odpowiadają solidarnie za zobowiązania spółki swoim majątkiem osobistym.
Zasady działania:
- Umowa określa prawa i obowiązki wspólników.
- Zyski i straty dzielone zgodnie z umową spółki.
- Wspólnicy rozliczają podatki indywidualnie - spółka nie jest podatnikiem.
