Prawo w biznesie Flashcards
E-learning
Dlaczego rozróżnianie pojęć takich jak prawo, przepis a także norma prawna jest ważne dla biznesu?
Normy prawne określają prawa i obowiązki przedsiębiorców – stąd znajomość budowy normy prawnej ułatwia zrozumienie przepisów prawnych.
Jak rozumiemy prawo?
Weź pod uwagę różne koncepcje
- Normy postępowania inne od moralnych, społęcznych, etycznych itp.
- fakty społeczne określone jako prawo
- czysta teoria prawa - abstrakcyjne powinności określonego zachowania (nakazane lub zakazane sposoby postępowania)
Jak określimy normy prawne?
Jakie ma ono cechy?
Jako wzorzec postępowania w danych okolicznościach
Cechy:
- reguła zachowania
- na podstawie reguły zachowania określamy, kto, w jakichokolicznościach, jak ma się zachować i co sie wydarzy jeżeli nie wykona tego nakazu/zakazu
Np. minimalny kapitał zakładowy spółki wynosi 5000zł
Jaki charakter mają normy prawne?
Mają 2 główne
- Abstrakcyjny - zastosowanie do nieokreślonej liczby przypadków - dany artykuł można zastosować do wielu przypadków
- Generalność - norma jest adresowana do określonej kategorii adresatów (np. tylko podmioty spełniającą określoną przesłankę - lekarze, studenci)
Jaki charakter mają decyzje administracyjne lub orzeczenia sądowe?
Mają charakter indywidualno-konkretny, czyli odnoszą się do danej sytuacji w konkretny sposób, a nie jak normy prawne abstrakcyjnie i generalnie.
Jak zbudowana jest norma prawna?
Są 3 elementy
Hipoteza – wskazuje, kiedy adresat normy prawnej powinien, nie może lub może coś zrobić. Określa cechy adresata (np. wiek – czy 13-latek może prowadzić sklep internetowy?) oraz warunki zewnętrzne, które wpływają na działanie normy. (adresat + okoliczności)
Dyspozycja – opisuje zakazane, nakazane lub dozwolone zachowania. Dotyczy wzorca zachowania, które obowiązuje, jeśli spełnione są warunki z hipotezy. Organy państwowe mogą działać wyłącznie na podstawie prawa
Sankcja – przewiduje konsekwencje za naruszenie normy, np. kary finansowe lub cofnięcie koncesji za zanieczyszczenie środowiska przez przedsiębiorcę.
Do czego służą nam przepisy prawne?
Poprzez nie odczytujemy normy prawne - czyli wzory pożądanych przez prawodawcę zachowań.
Normy prawne są zakodowane w przepisach prawnych, a z przepisów prawnych budujemy normy prawne (czyli z artykułów konkretnych budujemy określoną normę prawną).
Czy wszystkie przepisy mają normatywny charakter ?
Czyli zawiera normy, reguły, zasady.
Można podać 3 przykłady
nie, przykładami są:
1. charakterystyki ustrojowe - w konstytucji np.
2. definicje ustawowe
3. leges imperfectae (prawo niedoskonałe) - przepisy, które nie określają skutków przekroczenia - nie ma sankcji
Czym jest akt normatywny?
Stanowiący wyodrębnioną całość tekst prawny - zawiera przepisy prawne, które zawierają zakodowane normy prawne
Czym jest wykładnia przepisów prawnych?
Operacja myślowa, której celem jest ustalenie jakie normy prawne są zawarte w obowiązujących przepisach i co oznaczają.
Jakie są podziały wykładni, ze względu na podmiot, który ich dokonuje?
możemy wyróżnić 4
- Autentyczna - dokonana przez organ, który ustanowił dany akt normatywny, powszechnie obowiązująca - definicje legalne
- legalna - organ,który ma kompetencje do dokonywania wykładni aktów normatywnych
- praktyczna (sądowa) - dokonywana przez organy stosujące prawo, czyli sądy
- doktrynalna - nie ma wiążacego charakteru, naukowa, pomocnicza do wykładni praktycznej
Jakie są źródła prawa w Polsce?
(5 opcji)
- Konstytucja RP
- Umowy międzynarodowe
- Ustawy
- Rozporządzenia
- Akty prawa miejscowego
Czym jest konstytucja RP?
najważniejszym aktem prawnym obowiązującym w RP, stanowiącym podstawę systemu polityczno-prawnego RP.
Czym są umowy międzynarodowe?
To porozumienia zawierane pomiędzy dwoma lub większą ilością podmiotów prawa międzynarodowego (np. państwo, organizacja międzynarodowa taka jak przykładowo ONZ lub Unia Europejska). Stanowią one źródła prawa w RP pod warunkiem ich ratyfikacji, co oznacza wyrażenie zgody przez odpowiednie organy państwa (np. parlament w drodze ustawy).
Czym są ustawy?
akty normatywne o charakterze powszechnie obowiązującym przyjmowane przez parlament.
Czym są rozporządzenia?
akty prawne o charakterze wykonawczym, które mogą być wydawane wyłącznie przez wskazane
w Konstytucji RP organy (np. Rada Ministrów, Prezes Rady Ministrów, minister kierujący określonym działem administracji państwowej), jednak wyłącznie na podstawie ustawy i w granicach upoważnienia zawartego w ustawie. Oznacza to także, iż rozporządzenie nie może poszerzać lub zawężać praw i/lub obowiązków określonych ustawą, na podstawie które rozporządzenie zostało wydane.
Czym są akty prawa miejscowego?
mogą być wydawane przez organy samorządu terytorialnego oraz terenowe organy administracji rządowej, wyłącznie na podstawie upoważnień zawartych w ustawie. Tego rodzaju akty prawne obowiązują na obszarze działania tych organów, przez które zostały wydane.
Czy organ, który jest upowazniony do wydania rozporządzenia, może przekazać swoje kompetencje?
NIE - wg. art. 92 - konstytucja RP
Organ upoważniony do wydania rozporządzenia nie może przekazać swoich kompetencji, o których mowa w ust. 1, innemu organowi.
W jaki sposób można uznać akty prawa miejscowego za źródło prawa?
czym jest delegacja ustawowa?
Stanowią one źródło prawa, jednak wyłącznie na obszarze działania organów, przez które zostały wydane (np. uchwała rady gminy). Do ich wydania konieczna jest jednak delegacja ustawowa, co oznacza, że mogą być wydawane tylko w przypadkach określonych w ustawie, przez organy uprawnione przez ustawę oraz wyłącznie w zakresie wyznaczonym przez ustawę. Skutkiem wydania aktu prawa miejscowego z naruszeniem powyższych zasad (np. bez delegacji ustawowej) jest nieważność.
Jaka jest ważność Prawa Unii Europejskiej?
Akty prawne wydane przez UE są częścią porządku prawnego RP, prawo UE jest nadrzędne względem prawa krajowego.
Czym są Rozporządzenia EU?
to akty prawa UE, które stosowane są bezpośrednio we wszystkich państwach członkowskich. Oznacza to, że wszyscy obywatele państw członkowskich (w tym przedsiębiorcy) podlegają obowiązkom oraz mogą korzystać z uprawnień przewidzianych rozporządzeniem.
Czym są dyrektywy UE?
wiążą państwa członkowskie nakładając na nie obowiązek implementacji (wprowadzenia) do prawa krajowego każdego z państw członkowskich, przy czym o sposobie wprowadzenie (np rodzaju aktu prawnego) decyduje każde państwo członkowskie.
Czym są Decyzje instytucji UE (np. komisji europejskiej)
Wydawane są w sprawach indywidualnych, wiąże jedynie podmioty do których jest skierowana
Czym są opinie i zalecenia? Jaki mają charakter?
nie mają charakteru wiążącego. Stanowią one wyłącznie wyraz stanowiska określonej instytucji UE w danej sprawie.
