Wondheling en brandwonden Flashcards
Belangrijkste laag mbt wondheling =
dermis
De dermis bevat vooral:
collageenvezels elastinevezels ground substance: glycosamino- en proteoglycanen adnexale structuren sensibele zenuwen
De belangrijkste mediatoren in de inflammatoire fase zijn
macrofagen
neutrofielen
Welk cytokine is belangrijk in alle fasen van de wondheling?
TGF-bèta
Macrofagen en neutrofielen zijn aanwezig in … maar ook in …
bloedplug
wondbed zelf
Welke mediatoren worden door de plaatjes gesecreteerd?
TGF-bèta
Serotonine = vasoconstrictie
Platelet factor 3 = coagulatie
PDGF = proliferatie
Belangrijkste mediatoren in de wondheling
Plaatjes
macrofagen
De “tissue formation” / proliferatiefase: fasen
- Re-epithialisatie
- Granulatie (bij grotere wonden)
- Neo-vascularisatie
- Wondcontractie
Wat gebeurt er tijdens de remodeling fase?
granulatieweefsel wordt litteken weefsel: collageen wordt aangemaakt en afgebroken (MMP’s)
Wat doen MMP’s mbt littekensterkte?
Houden de balans tussen de verschillende types collageen in evenwicht.
Bij teveel van bepaald type = hypertroof
Bij te weinig van ander type = litteken niet sterk genoeg
Op dag 20 is het litteken aan … van de finale sterkte
20%
Litteken is op z’n maximale sterkte … sterkte van normale huid
70%
Wat doet druk mbt remodeling?
Druk zal remodeling stimuleren (collageen wordt gestructureerd)
Als wonde binnen 3 weken genezen is, heb je laag risico op
hypertrofisch litteken
Eigenschappen hypertrofisch litteken
- binnen de grenzen van de normale wonde
- wordt groter de eerste 2 a 3 maand
- regressie kan over maanden of jaren
Eigenschappen keloid litteken
Buiten de grenzen van de normale wonde
Zal jaren blijven groeien
Vooral bij donkere, jonge mensen
Behandeling is weinig succesvol (ev. lokale radiotherapie)
Wat is belangrijk mbt %TBSA?
- eerste graads brandwonden tellen niet mee
- inhalatie trauma -> telt mee voor 15% TBSA
=> juist inschatten TBSA is belangrijk omdat vochtbeleid hierop is afgesteld!
Lund and Browder
is een schaal waarmee je brandwonden kan inschatten
Bij brandwonden steeds
Tetanus
Kleine blaren …
Grote blaren …
kleine: intact laten
grote: openen
Wat is belangrijkst bij kleine brandwonen?
spoelen/reinigen
juiste verband
geen AB
Bij verwijzing naar Bw-center dan doen we met de brandwone
reinigen (indien vuil) Wonde afdekken (geen zalven) max. coolingstijd: 20 minuten tetanus geen AB
Met de LDI kunnen we de …
helingstijd inschatten
De LDI wordt pas gebruikt na
48uur
Welke kleuren duiden op wat bij LDI?
Rood: geneest binnen 14dagen
Geel: geneest binnen 14-21dagen
blauw: geneest na langer dan 21 dagen
Eerste keuze verband bij brandwonde?
Flaminal (hydrogel) + jelonet
Alternatieve wondverbanden?
Zilververband (antibacteriele werking)
= Aquacel Ag
-> hecht zicht aan de wond en moet niet dagelijks vervangen
