Week 6

Question 1

Welke ‘functionarissen’ kunnen een bepaald delict plegen?

Answer 1

• Om te bepalen welke ‘functionarissen’ een delict kunnen plegen, kijk je naar de normadresaat van de wettelijke bepaling.

-De normadresaat is degene tot wie de bepaling zich richt.

• Bijvoorbeeld, als de bepaling het woord “ouder” gebruikt, kunnen alleen de vader of moeder van een kind dat delict plegen.
• Het gaat hier om de interpretatie van de delictsomschrijving.

Question 2

Onder welke omstandigheden kan een persoon tot wie een strafrechtelijk gesanctioneerde norm zich richt, worden aangemerkt als dader?

Answer 2

●
Deze vraag gaat over de toerekening van het gedrag van de fysieke dader aan een ander.
●
Hiervoor gebruiken we de criteria uit het IJzerdraad-arrest.

Question 3

Wat is het beschikkingscriterium?

Answer 3

●
Het beschikkingscriterium betreft de feitelijke zeggenschap die de functionele dader moet hebben over degene die de fysieke handeling heeft verricht.
●
De functionele dader moet de macht hebben gehad om het delict te verhinderen of te bewerkstelligen.

Question 4

Wat is het aanvaardingscriterium?

Answer 4

Het aanvaardingscriterium vereist een zeker bewustzijn en een zekere acceptatie van de verboden gedraging bij de functionele dader.
●
Dit impliceert een subjectieve instemming met het strafbare gedrag.
●
Het gaat om het aanvaarden van de concrete gedraging of het aanvaarden van soortgelijke gedragingen.

Question 5

Wanneer kan functioneel daderschap worden aangenomen?

Answer 5

●
Functioneel daderschap kan worden aangenomen als aan beide IJzerdraadcriteria (beschikkingscriterium en aanvaardingscriterium) is voldaan.

Question 6

Kunnen rechtspersonen strafrechtelijk aansprakelijk worden gesteld voor strafbare feiten?

Answer 6

●
Ja, rechtspersonen kunnen als daders van strafbare feiten worden gezien en dus ook vervolgd en veroordeeld worden.
●
Dit geldt voor zowel economische delicten als klassieke delicten, zoals doodslag.
●
Uitzonderingen zijn delicten die een specifieke hoedanigheid vereisen die een rechtspersoon niet kan hebben, bijvoorbeeld “ouder” zijn.

Question 7

Wanneer is er concreet sprake van daderschap van de rechtspersoon?

Answer 7

●
Deze vraag is complexer en hangt af van de specifieke omstandigheden van het geval.
●
Het Drijfmest-arrest biedt handvatten voor het toerekenen van gedragingen aan een rechtspersoon.
●
De Drijfmest-criteria zijn van belang bij de beoordeling of er sprake is van daderschap.
●
Toerekening is volgens de Drijfmest-criteria sterk afhankelijk van de concrete omstandigheden.

Question 8

Wat is de relevantie van de IJzerdraadcriteria bij de beoordeling van daderschap van een rechtspersoon?

Answer 8

●
De IJzerdraadcriteria, oorspronkelijk ontwikkeld voor functioneel daderschap van natuurlijke personen, kunnen ook relevant zijn bij rechtspersonen.
●
Indien voldaan is aan de IJzerdraadcriteria, is redelijke toerekening van de gedraging aan de rechtspersoon voor de hand liggend.
●
Dit vereist dan minder uitgebreide motivering in de rechterlijke uitspraak.