Week 1

Question 1

Wat is dolus directus? (Zuiver opzet)

Answer 1

●
Definitie: Willens en wetens handelen. De wil is primair gericht op het gevolg.
●
Voorbeeld: A schiet B dood, wetende dat dit de dood tot gevolg zal hebben, en dat is ook zijn doel.

Question 2

Wat zijn de wettelijke opzetvormen in het Nederlands strafrecht?

Answer 2

●
Opzettelijk: De dader handelt willens en wetens.
●
Oogmerk: Het gevolg is het primaire doel van de dader.
●
Wetende dat, wist, wetenschap: De dader is zich bewust van een bepaald feit.
●
Ingeblikt opzet: Opzet is besloten in de wettelijke omschrijving van het delict.

Question 3

Wat is dolus indirectus? (Noodzakelijkheidsbewustzijn)

Answer 3

Het gevolg is niet primair gewild, maar wel het noodzakelijke gevolg van het handelen.

Question 4

Wat is dolus eventualis? (voorwaardelijk opzet)

Answer 4

●
Definitie: Het bewust aanvaarden van de aanmerkelijke kans op een bepaald gevolg.
●
Ondergrens van opzet: Voldoende voor bewijs van ‘opzettelijk’.
●
Onvoldoende voor bewijs van ‘oogmerk’.
●
Voorbeeld: Het Hoornse taart arrest.

Question 5

Wat zijn de voorwaarden voor voorwaardelijk opzet (dolus eventualis) volgens het HIV-1 arrest?

Answer 5

●
Aanmerkelijke kans: Afhankelijk van de omstandigheden van het geval, aard van de gedraging, en algemene ervaringsregels. Niet afhankelijk van de aard van het gevolg.
●
Bewustzijn: De dader moet wetenschap hebben van de aanmerkelijke kans.
●
Aanvaarding: De dader moet de aanmerkelijke kans hebben aanvaard. Vast te stellen aan de hand van verklaringen, getuigenverklaringen en feitelijke omstandigheden.

Question 6

Wat is voorbedachte rade?

Answer 6

●
Geen opzetgradatie: Een strafverzwarende omstandigheid.
●
Vereist ‘tijd van kalm overleg, van bedaard nadenken’.
●
Niet beperkt tot bepaalde gradaties van opzet.
●
Kan samengaan met voorwaardelijk opzet.

Question 7

Wat is de huidige invulling van voorbedachte rade volgens het HR Voorbedachte Raad II arrest?

Answer 7

●
Voldoende tijd om te beraden: De dader moet zich gedurende enige tijd hebben kunnen beraden op het te nemen of genomen besluit, zonder te handelen in een ogenblikkelijke gemoedsopwelling.
●
Contra-indicaties:
○
Handelen in hevige drift.
○
Korte tijdspanne tussen besluit en uitvoering.
○
Gelegenheid tot beraad ontstaat pas tijdens de uitvoering.

Question 8

Geef een voorbeeld van voorbedachte rade in de rechtspraak.

Answer 8

●
HR Voorbedachte Raad II: De verdachte had voldoende tijd om zich te beraden op zijn besluit om het slachtoffer te doden, aangezien hij ‘s nachts opstond, een hamer pakte en haar meerdere keren op het hoofd sloeg.

Question 9

Vereisten voor voorwaardelijk opzet?

Answer 9

●
Aanmerkelijke kans:
○
De kans op het gevolg moet naar algemene ervaringsregels aannemelijk zijn.
○
Beoordeling is afhankelijk van de omstandigheden van het geval, met name de aard van de gedraging en de omstandigheden waaronder deze is verricht.
●
Wetenschap:
○
De verdachte moet wetenschap hebben gehad van de aanmerkelijke kans.
○
Overweeg wat een normaal mens in die situatie zou hebben geweten.
○
Wetenschap van een risico betekent niet automatisch dat de verdachte deze kans ook bewust heeft aanvaard (zie HIV-arrest).
●
Bewuste aanvaarding:
○
De verdachte moet de aanmerkelijke kans bewust hebben aanvaard.
○
Als verklaringen van de verdachte en getuigen geen inzicht geven, hangt de beoordeling af van de feitelijke omstandigheden, met name de aard van de gedraging en de omstandigheden waaronder deze is verricht.
○
Kijk naar de uitwendige verschijningsvorm van de gedragingen.