Week 5 Flashcards
Wat zijn de functies van het hoofd?
-Opname voedsel en vocht
-Toegang zuurstof
-Zintuiglijke waarneming (en evenwicht)
-Communicatie (ook non-verbaal)
-Bescherming van de hersenen
Uit welk vlak bestaat de hals?
Onder mandibula, protuberantia occipitalis externa en mastoid en boven de clavicula, scapula en proc. spinosus van C7.
Is de hals of de nek langer?
Nek (achter)
Uit welke 2 compartimenten bestaat het hoofd?
Neurocranium en viscerocranium
Uit welke compartimenten bestaat de hals?
Visceraal, vasculair en vertebraal (en spier) compartiment
Waar bestaat het visceraal compartiment uit?
Trachea/larynx, pharynx en oesophagus
Waar bestaat het vasculair compartiment uit?
2 bundels met ieder een arterie, vene en zenuw
Waar bestaat het vertebraal compartiment uit?
Ruggenmerg, wervelkolom en spieren
Op welke 2 manieren kan je anatomie beschrijven?
Systematisch en regionaal
Welke hood-hals spiergroepen zijn ontwikkeld uit de kieuwbogen?
Kauwspieren, mimische spieren, pharynx/larynx spieren, sternocleidomastoideus, trapezius en suprahyoidale spieren.
Welke hoofd-hals spieren zijn ontwikkeld uit somieten?
Oog- en tongspieren
Welke spieren worden geinnerveerd door het czs?
-Infrahyoidale spieren. Plexus cervicalis(?)
-Vertebrale nekspieren:
->Prevertebrale + laterale nekspieren: plexus cervicalis/brachialis
->Postvertebrale nekspieren: dorsale rami van cervicale zenuwen
Welke spieren worden geinnerveerd door de hersenzenuwen?
M. sternocleidomastoideus, m. trapezius, oog-, kauw-, mimische-, pharynx-/larynx-, tong- en suprahyoidale spieren.
Wat is de larynx?
Het strottenhoofd
Wat is de pharynx?
Keelzak (achter mond/neusholte en boven slokdarm/trachea)
Door welke zenuwen worden de (extrinsieke) oogspieren geinnerveerd?
N. III, IV en VI
Door welke zenuwen worden de 4 kauwspieren geinnerveerd?
n. V3 (3e tak van n. V: n. trigeminus)
Door welke zenuw worden de mimische spieren geinnerveerd?
n. VII (facialis)
Door welke zenuwen worden de pharynx-/larynxspieren geinnerveerd?
n. IX en X (glossopharyngeus boven en vagus voor de larynx en onderste pharynx). N. bagus is autonoom, maar deze vezels niet
Door welke zenuw wordt de m. sternocleidomastoideus geinnerveerd?
n. XI (n. accessorius)
Door welke zenuw worden de intrinsieke en extrinsieke tongspieren geinnerveerd?
n. XII (n. hypoglossus)
Door welke zenuwen worden de suprahyoidale spieren geinnerveerd?
n. V3 en VII
Hoe heet de tongbeen?
Os hyoideum
Hoe verlopen de ventrale en dorsale rami in de hals?
De ventrale rami vormen een plexus (cervicalis), de dorsale rami innerveren segmentaal spieren en/of de daar aanwezige huid. Dit zijn de cervicale zenuwen.
Welk zenuw heeft direct ingang in de grote hersenen?
n. olfactorius
Welke hersenzenuw is zuiver sensorisch?
n. VIII (vestibulocochlearis, gehoor en evenwicht)
Welke autonome zenuwen zijn er in het hoofd/halsgebied?
Truncus sympaticus (cervicale deel, grensstreng, afkomstig uit thoracaal)
Parasympathische componenten van nn. III, VII, IX, X
Hoe verloopt het reukzintuig?
Bulbus olfactorius->filia olfactorius door zeefplaat naar reukslijmvlies in neusholte (vooral rondom bovenste neusschelp)
Waar liggen de zintuigen in het oor?
Rotsbeen. Gehoor in cochlea, evenwicht in halcirkelvormige kanalen
Uit welke 3 delen bestaat het oor?
Buitenoor (tot trommelvlies), middenoor (achter trommelvlies, gehoorbeentjes via rond en ovaal venster verbonden met binnenoor) en binnenoor (zintuigdeel)
Hoe wordt de tong geinnerveerd?
-Voorste 1/3 door N. vii-> gordatympini (smaakvezels) takken af van n. VII en voegen zich bij n. lingualis die zorgt voor gevoel tong
-Middelste 1/3 door n. IX
-Achterste 1/3 door n. X
Waaruit komt de n. lingualis?
n. v3 is een aftakking van de n. mandibularis
Welke smaken zijn er?
Zoet, zuur, bitter en umami
Hoe verloopt de a. carotis communis?
-A. carotis externa gaat naar het aangezicht. Vetakt in de a. facialis, a. maxillaris a. temporalis superfacialis
-A. carotis interna gaat naar de hersenen
Hoe wordt de huid van hoofdhals geinnerveerd?
-Aangezicht door n. V
-Grootste deel hals door plezus cervicalis via punctum nervosum
-Achterste deel door dorsale rami van de cervicale zenuwen C1 t/m 6
Wat zijn de belangrijkste klieren in het hoofd-halsgebied?
Glandula lacrimalis, speekselklieren (glandula parotis (afvoer wangregio), submandibullaris (afvoer onder voorkant tong) en sublingualis (afvoer tussen kiezen en tong)), glandula thyroidea, lymfeklieren, hypofyse en epifyse
Welke soorten steunweefsel zijn er?
Bot, kraakbeen, bepaald BW (BW in engere zin, fascies, pezen, lig)
Wat zijn 5 kenmerken van steunweefsel?
-Continuiteit door gelijke opbouw. Collagene vezels lopen over.
-Veranderlijkheid. Botten sterker bij grotere krachten
-Bepalen vorm lichaam
-Vorm-functie relatie
-Verdeelt lichaam in compartimenten
Wat zijn gewrichten?
Botverbindingen
Wat is congruentie?
Mate van passen. Hoge congruentie beperkt bewegingsvrijheid.
Welke soorten stabiliteit zijn er?
-Passief (vorm, kapsel, banden/lig.). Ten koste bewegingsvrijheid
-Actief (spieren)
Uit welke elementen bestaan de romp en axiale skelet?
Wervelkolom, thorax, abdomen en schouder-/bekkengordels
Welke 2 soorten (rug)spieren zijn er?
Intrinsieke spieren: blijven in de romp
Extrinsieke spieren: gaan va de rug richting de extremiteiten
Welk functioneel dilemma is er in de wervelkolom?
Mobiliteit vs. stabiliteit
Hoe zijn de wervels onderling verbonden?
Via facetgewrichten, disci intervertebrali met nucleus pulposus en anulus fibrosis en ligamenten
Benoem de extrinsieke rugspieren
M. trapezius (scapula niet onderdeel thorax), rhomboideus, latissimus dorsi, levator scapulae
Hoeveel wervels zijn er?
7 cervicaal (lordose), 12 thoracaal (kyphose), 5 lumbaal (lordose)
Waaraan zijn de cervicale wervels te herkennen?
Kleiner corpus, foramen transversarium, gespleten proc spinosus en schuine facetgewrichten voor rotatie en retroflexie
Waaraan zijn de thoracale wervels te herkennen?
Articulatio costae en facetgewrichten in het frontale vlak voor lateroflexie
Waaraan zijn de lumbale wervels te herkennen?
Groot corpus en facetgewrichtjes in het midsagittale vlak voor flexie en extensie.
Waardoor zijn de thorax- en buikholte gescheiden?
Middenrif
Welke ligamenten zijn er rond de wervelkolom?
Lig. longitudinale anterius en posterius (die rekreceptoren bevatten), lig flava, lig interspinales en lig supraspinales
Wat zijn de functies van de thorax?
Ademhaling en bescherming
Hoe zitten de ribben vast?
Articulatio costovertebrale, articulatio sternocostalis met daartussen cartilago costalis
Hoe heten de openingen in de thorax?
Onderste en bovenste thoraxapertuur
Waarmee wordt de onderste apertuur gesloten?
Diafragma met spieren, die vastzit aan de onderste ribben. Door het diafragma gaan de slokdarm (oesophygale hiatus), aorta (aortale hiatus) en vena cava (vena cava apertuur)
Waarmee wordt de bovenste apertuur gesloten?
Bovenste rib bij Th1 en manubrium sternum. Gevuld door de slokdarm, topje longen, vaten en luchtpijp.
Hoe heet de peesplaat in het diafragma?
Centrum tendineum, geen spieren dus bloed niet verhinderd
Wat zijn de intrinsieke thoraxspieren?
De tussenribspieren:
->M. intercostalis externi. Borstkas omhoog
->M. intercostalis interni. Borstkas kleiner. Omgekeerde vezelrichting.
->M. intercostalis intimi. Werken met de interni, dezelfde vezelrichting
Waar lopen de intercostale venen en zenuwen?
Tussen de m. intercostalis interni en intimi
Wat zijn de extrinsieke thoraxspieren (met origo en insertie)?
M. pec major. O: sternum, clavicula en ribben. I: crista tuberculi
M. pec minor. O: ribben. I: proc. coracoideus
Ook de eerder benoemde rugspieren
Wat is de relatie tussen bouw van de buikwand en thoraxwand?
Ze zijn analoog, behalve spieren ipv ribben
Hoe verlopen de buikspieren?
Van ribben (via fasciebladen verbonden) tot bekken. 3 lagen van rug naar sternum.
Wat zijn de 3 buikspierlagen?
-M. obliquus externus
-M. obliquus internus
-M. obliquus transversus
Ze komen via 3 aponeurosen (peesplaten) samen in een fascies die de rectus omkapselt
Wat gaat door de abdominale fascies?
Lieskanaal
Welke soorten spierweefsel zijn er?
Skelet, hart en gladspierweefsel
Wat zijn de kenmerken van skeletspierweefsel?
-Dwarsgestreept
-Snelle contractie (onder wil)
-Duidelijk bandenpatroon
-Multinucleair
-Ovale kernen liggen perifeer
-Sterke kleuring door eiwitten (myofilamenten)
Wat zijn de kenmerken van hartspierweefsel?
-Dwarsgestreept
-Snelle en ritmische contractie (niet onder wil)
-Duidelijk bandenpatroon
-Meestal mononucleair
-Centraal gelegen kern
-Intercalairlijnen tussen cellen
-Hartspiercellen kunnen vertakken
Hoe ontstaan skeletspiercellen en hoe zien ze eruit?
Lange, cilindrische meerkernige cellen t.g.v. fusie mononucleaire myoblasten (syncitium)
Hoe heet een bundel spiervezels?
Fascikel
Wat is een ander naam voor spiercellen?
Spiervezels
Hoe heet het celmembraan van een spiercel?
Sarcolemma
Waaruit bestaan spiervezels?
Sarcomeren met daarin myofibrillen (aaneenschakeling en bundeling van sarcomeren), die zijn opgebouwd uit myofilamenten (actine en myosine)
Wat is een sarcomeer?
Het gebied tussen 2 Z-lijnen. Contractieve eenheid
Welke gebieden zijn er in een myofibril te onderscheiden?
A-band, I-band, H-band, Z-lijn en M-lijn. Te onderscheiden met een elektronenmicroscoop
Wat is de A-band?
Myosine met deels overlappende actine
Wat is de I-band?
Gebied met alleen actine
Wat is de H-band?
Gebied met alleen myosine
Wat is een Z-lijn?
Lijn middenin de I-band waar de actinefilamenten zijn gebonden aan een eiwit
Wat is een M-lijn?
Middenin H-band, waar myosinefilamenten aan vastzitten
Welke gebieden in een spiercel zijn te onderscheiden met een lichtmicroscoop?
A-band, I-band, Z-lijn
Welke 3 lagen bindweefsel zitten in een spier?
-Epimysium (vezelig onregelmatig BW) om een spier
-Perimysium (dun vezelig BW) om een fascikel
-Endomysium (dunne laag reticulair BW) om een spiervezel
Hoe bereiken neuronen de spiervezels?
Neuronen gaan door de perimysium en vertakken via endomysium naar individuele spiervezels tot een mot. eindplaaat/neuromusculaire junctie
Wat gebeurt er als een signaal is aangekomen bij het motorische eindplaat?
Vesikels met acetylcholine worden vrijgemaakt, bindt aan ACh-receptoren op het sarcolemma
Wat is een T-tubuli?
Insnoering sarcolemma om elke myofibril, op grens A en I-band. Het is aan beide kanten omgeven door terminale cisternae van het SR. Zorgt voor synchrone verspreiding depolarisatie over hele spiervezel
Wat gebeurt er in een spiercel na een depolarisatie?
Ca wordt vrijgemaakt uit het sarcoplasmatisch reticulum
Waaruit is een actinefilament opgebouwd?
2 kettingen F-actine (bestand uit G-actine moleculen) met daaromheen een dunne eiwitketen (tropomyosine) met daarop troponine waaraan Ca kan binden
Wat gebeurt er als Ca bindt aan troponine?
Tropomyosine verschuift waardoor de bindingsplaatsen voor myosine vrijkomen
Wat is de taak van het sarcoplasmatisch reticulum?
Snelle calciumrealease en opname uit het cytosol
Wat zijn de functies van spierbindweefsel?
-Samenbundelen mechanischekracht van de contraherende spiervezels. Individuele spiervezels lopen zelden van ene naar andere kant spier.
-Bevestiging aan bot en andere weefsels
-Begeleiding zenuwen, bloed- en lymfevaten
Wat is een intercalairlijn?
Bindingsplaats tussen 2 hartspiercellen
Wat voor BW zit er in hartspierweefsel?
Veel, goed doorbloes endomysium
Wat voor verbindingen zitten er in intercalairlijnen?
Desmosomen (interm. fil. desmine), fascia/zonula adherens (actine) en gap junctions (multinucleaire contractie eenheid)
Wat zijn de verschillen tussen hart- en skeletspierweefsel?
Hartspierweefsel heeft veel meer mitochondria (40% tov 2%), meer en grotere T-tubuli (in gebied Z-lijn), minder ontwikkeld SR (Ca ook uit T-tubuli)
Wat zijn de kenmerken van glad spierweefsel?
-Langzame contractie niet door wil
-Spoelvormige cellen
-Diagonaal geordend
-Mononucleair met centraal gelegen kern
-Geen dwarsstreping
-Omgeeft holle structuren
-Vaak in lagen aanwezig
-Bundels myofilamenten kriskras
Hoe zit het met SR en T-tubuli bij gladspierweefsel?
Rudimentair SR, geen T-tubuli, Ca uit buitenomgeving
Hoe verloopt regeneratie na schade bij hartspierweefsel?
Herstelt niet. Schade vervangen door BW en hypertrofie overgebleven cellen
Hoe verloopt regeneratie na schade bij skeletspierweefsel?
Beperkt. Satellietcellen: proliferatie->fusie. Ook hypertrofie
Hoe verloopt regeneratie na schade bij glad spierweefsel?
Behoud proliferatieve capaciteit. Hyperplasie en hypertrofie.
Wat is de ziekte van Duchenne?
X-gebonden ziekte waarbij spierdystrofie optreedt. Functioneel dystrofine is afwezig. Dystrofine speelt belangrijke rol bij behoud integriteit van het sarcolemma. Spiercellen breken-> verzwakte spieren. Zie dia
Hoe vindt contractie in glad spierweefsel plaats?
Ca bindt aan calmoduline, dat vervolgens bindt aan myosine lichte kinase (MLCK)->activeert lichte ketens myosine waardoor het actief wordt en kan binden aan actine->contractie
Wat zijn de kenmerken van actinefilamenten in glad spierweefsel?
Ze hebben geen troponine, wel tropomyosine.
Ze zitten vast aan dense bodies, die verbonden zijn met het sarcolemma
Wat ontstaan uit de somieten?
Axiale skelet, skeletspieren en dermis
Waaruit ontstaat mesoderm?
Uit de primitiefstreek. Uit verschillende delen van de primitiefstreek ontstaan verschillende soorten mesoderm.
Welke soorten mesoderm ontstaan?
Craniaal (bij primitiefknoop) ontstaat paraxiaal/presomitisch mesoderm, waaruit somieten ontstaan. Wordt mediaal. Caudaal ontstaat intermediair en lateraal mesoderm. Wordt lateraal.
Wanneer worden somieten gevormd?
Paraxiaal mesoderm eerst ongesegmenteerd (presomitisch). V.a. dag 21 vormen somieten. In week 4 ontstaan steeds meer somieten en er is er verdere specialisatie van somieten.Somieten ieder 6-7 uur gevormd. Vooral week 4
Welke groepen somieten zijn er?
-S1-4 occipitaal
-S5-12 cervicaal
-S13-24 thoracaal
-S25-29 lumbaal
-S30-34 sacraal
Tot wat differentieren de somieten?
-Sclerotoom->axiaal skelet (wervels, ribben, sternum)
-Myotoom->skeletspieren
-Dermatoom->dermis
Wat is de 1e splitsing van de somiet?
De somiet barst aan de mediale zijde open en cellen migreren rond de neurale buis en notochord: sclerotoom. Dermamyotoom blijft open. Daarna dorsaal en ventraal myotoom
Door wat wordt de differentiatie van somieten gestuurd?
Door signaalmoleculen uit de omliggende structuren (notochord (SHH->sclerotoom), neurale buis, extoderm, lateraal mesoderm)
Waaruit ontstaat een wervel?
Uit sclerotomen uit 2 somietparen waarbij de zenuwen naar de dermamyotomen tussen de wervels komen
Wat is het onderscheid tussen dorsale en ventrale myotomen?
Ze ontwikkelen zich tot verschillende spiergroepen.
Waaruit ontstaan skeletspieren?
Allemaal uit het paraxiaal mesoderm
Hoe ontstaat segmentatie?
- Gradienten signaalmoleculen craniaal <-> caudaal (vit A zuur en FGF)
- Oscillerende genen
Hoe werkt segmentatie door oscillerende genen?
Determination front (wavefront) + clock genen aan: begin somiet.
Determination front + klok genen uit: einde somiet
Eiwitten uit klokgenen zetten transcriptie zelf uit
Wat bepaalt de grootte en hoeveelheid wervels?
De snelheid van de segmentatieklok. Hoe langzamer (stabielere eiwit), hoe minder wervels
Waar hangt de snelheid van oscillatie vanaf?
De afbraaksnelheid/stabiliteit van klok eiwitten
Wanneer wordt de identiteit van een wervel bepaald?
In het presomitisch stadium. Tijd geboorte somiet bepaalt de identiteit
Wat is de indeling van HOX-genen?
4 clusters (A t/m D) van 13 soorten. Lage getallen komen craniaal tot expressie. De nummers komen in volgorde met de tijd tot expressie
Hoe worden HOX-genen uitgepakt?
Gedurende de vroege embrogenese van 3’ naar 5’, op volgorde van nummers. Uitpak rond de tijd van aanleg somieten->bepaalt identiteit wervel
Waaruit bestaat een segment?
Een wervel, (delen van) spieren, motorische en sensibele zenuwen
Welke soorten spieren zijn er?
-Spoelvormig. Lange vezels met pees aan beide uiteindes. Geeft veel verkorting
-Tweekoppig. Splitst zich aan het uiteinde tot 2 pezen
-Tweebuikig. Bestaat uit 2 buiken verbonden met een tussengelegen pees
-Plat. Ligt geheel plat op het lichaam
-Multi-buikig. Buiken onderbroken door stukjes pees
-Halfgeveerd. Weinig verkorting, maar veel kracht door grote aantal spiervezels. Vb extensor digitorum longum
-Geveerd. Zie halfgeveerd. Vb. rectus femoris
Welke 4 soorten gewrichten zijn er?
BW (veel collgeen), kraakbeen, bot en synoviale gewrichten
Benoem 3 subtypes BW gewrichten
->Sutuur. Schedel
->Syndesmosis. Membrana interossea
->Gomphosis. Gebitselementen in de mandibula
Benoem 2 soorten kraakbeen gewrichten
->Synchondrosis (hyalien kraakbeen). Discus intervertebralis.
->Symphysis (vezelig kraakbeen). Symphysis pubica
Benoem een bot gewricht
Synostosis. Verschillende botten zijn vastgegroeid tot een geheel
Omschrijf de bouw van een synoviaal gewricht
->De botten hebben allebei een gewrichtsvlak van hyalien kraakbeen
->Gewrichtskapsel met een membraan die synovia produceert
->Synovia (gewrichtsvloestof) in kapsel
Wat bepaalt de bewegingsvrijheid in een gewricht?
Vorm en congruentie van de gewrichtsvlakken
Benoem 4 accessoire structuren
Discus articularis, bursa, peesschede en sesmabeenderen
Wat is een discus articularis?
Kraakbeenschijfje. Kan extra bewegingsmogelijkheden geven en/of druk opvangen
Wat is een bursa (slijmbeurs)?
Een zakje met synoviale vloeistof die tussen 2 structuren bevindt. Zorgt voor een wrijvingsloze bwegeing
Wat is een peesschede?
Zakje om pezen die de pezen beschermt en ervoor zorgt dat de pezen t.o.v. andere structuren kunnen bewegen
Wat is een sesambeen?
Een botstructuur die secundair in een pees die onder druk staat wordt aangelegd. Maakt beweging mogelijk en verandert de aangrijpingspunt van spieren
Waar zit een spier vast aan bot?
Origo (proximaal) en insertie (distaal). Insertie beweegt in richting origo
Wat is een shunt spier?
Geven vooral stabiliteit aan het gewricht. Vaak alleen een kleine beweging mogelijk. Hoe dichterbij de origo een spier loopt, hoe meer een shunt functie
Wat is een spurt spier?
Veroorzaken een grote beweging met een relatief kleine verkorting. Spier staat onder een grote hoek met het te bewegen botstuk
Hoe noem je de rollen van de verschillende spieren bij een beweging?
->Agonist: de contraherende spier
->Synergist: helpt de agonist
->Antagonist: tegenovergestelde werking
Hoe noem je een spier die over 1 of 2 gewrichten loopt?
Mono-articulair of bi-(poly-)articulair
Wat betekent insufficiëntie?
Beweging wordt niet zo ver uitgevoerd als een gewricht toelaat.
->Passief. Lengte spier is beperkend
->Actief. Spier kan de beweging niet maken
Wat is het verschil tussen concentrische en excentrische contractie?
->Bij concentrische contractie wordt de spier korter
->Bij excentrische contractie levert de spier kracht terwijl het langer wordt
Hoe zitten de extremiteiten vast aan het axiaal skelet?
Via de schouder-/bekkengordel
Uit welke segmenten bestaat een extremiteit?
Een proximaal, intermediair en distaal segment
Hoe is het distaal segment van een arm opgebouwd?
2 rijen carpalia: 3 en 4 carpalia (os pisiforme telt niet)
5 metacarpalia
5 phalangen (vingers)
Hoe is het distaal segment van een been opgebouwd?
Talus, calcaneus, os naviculare, 4 tarsalia
5 metatarsalia
5 phalangen (tenen)
In welke 2 richtingen beweegt een somiet?
Naar dorsaal, achter de neurale buis, en naar ventraal, om de tractus digestivus
Welke spieren ontwikkelen dorsaal en welke ventraal?
De epaxiale spieren ontwikkelen dorsaal en de hypaxiale spieren ventraal. Vormen ook de spieren in de extremiteiten
Hoe verlopen de neuronen vanuit de neurale buis?
Volgen beweging dermamyotoom
->Motorische neuronen treden uit middels ventrale radices en groeien met de te innerveren spieren mee
->Sensorische neuronen hebben dorsale radices. Cellichamen in de neurale lijst
Komen allebei samen in de spinale zenuw en splitsen in een dorsale en ventrale ramus (gemengde zenuwen)
Wat innerveren de dorsale rami?
Intrinsieke rugspieren en nekspieren + daar gelegen huid
Wat innerveren de ventrale rami?
Alles dat niet dorsaal van het axiaal skelet ligt, incl. de volledige extremiteiten
Door welke ruggenmergsegmenten worden de dermatomen van de arm geinnerveerd?
C4/5-Th1. C7 vormt de vingertoppen
Wat is somatotopie?
Plaatsbepaling aan de hand van somiet. Georganiseerde verdeling stukjes huid die vanuit bepaalde ruggenmergsegmenten worden geinnerveerd
Waarom zijn myotomen minder duidelijk somatotopisch georganiseerd?
->Individuele spieren samengesteld uit meerdere myotomen (innervatie meerdere ruggenmergsegmenten)
->Ontwikkeling bi- en polyarticulaire spieren
->Verschiuving spierbuiken naar proximaal t.o.v. dermatomen
Wat heeft de vervaagde relatie tussen dermatomen en myotomen tot gevolg?
Plexus vorming van spinale zenuwen: plexus cervicalis, brachialis en lumbosacrale
Hoe vindt plexus vorming in de brachialis plaats?
Segmenten->3 trunci (superior, medius, inferior)->3 fasciculi (lateralis, posterior, medialis)->zenuwen
Wat innerveert de n. radialis?
Rugzijde eerste 3 vingers (sensibel) en extensoren van vingers, hand en onderarm (motorisch)
Wat innerveert de n. ulnaris?
Ventrale en dorsale zijde pink en rechterkant ringvinger (sensibel) en intrinsieke spieren van de hand (motorisch)
Wat innerveert de n. axillaris?
M. deltoideus (motorisch)
Wat innerveert de n. musculocutaneus?
Duimzijde onderarm (sensibel) en m. biceps brachii en m. coracobrachialis (motorisch)
Wat innerveert de n. medianus?
Eerste 3 vingers en halve ringvinger en vingertoppen aan de palmaire zijde (sensibel) en flexoren van vinger en hand (motorisch)
Wat innerveert de n. femoralis?
Quadriceps (motorisch)
Wat innerveert de n. obturatorius?
Adductoren (motorisch)
Wat innerveert de n. ischiadicus?
Glutei, hamstring, flexoren en extensoren voet (motorisch)
Benoem de opbouw van een spier van grote naar kleine elementen
Spier->fasciculi (spierbundels)->spiervezels->myofibrillen->myofilamenten
Wat zijn myofibrillen?
Sarcomeren achter elkaar
Wat is een sarcomeer?
Eenheid van contractie. Het is opgebouwd uit dikke en dunne filamenten die onderling zijn verankerd
Benoem de 5 stappen van de crossbridge cycle
- Attached state
- Released state
- Cocked state
- Crossbridge state
- Powerstroke state
Wat is de rusttoestand van de crossbridge cycle?
Attached state. De myosinekop zit gebonden aan een actinefilament.
Hoe ontstaat de released state?
ATP bindt aan een myosinekop in de attached state, waardoor myosine loslaat van actine
Hoe ontstaat de cocked state?
De myosinekop heeft ATPase activiteit en hydrolyseert ATP tot ADP en P. De vrijgekomen energie zorgt voor een conformatieverandering van het myosinekop
Hoe ontstaat de weak crossbridge state?
De myosinekop bindt een stukje verderop aan actine
Hoe ontstaat de strong crossbridge state?
De myosinekop laat P los, waardoor het sterker bindt aan actine
Wat gebeurt er bij de powerstroke?
Het gebonden myosinekop ondergaat een conformatieverandering waardoor het terug in de conformatie van de attached state komt en myosine t.o.v. actine verplaatst. Hierna wordt ADP losgelaten
Beschrijf de volledige crossbridge cycle
Wat is rigor mortis en hoe ontstaat het?
Stijfheid van spieren na overlijden. Ontstaat door onvoldoende ATP
Welke ionen zijn nodig voor contractie en waarom?
Ca2+ ionen. Bindt aan het troponine complex (TnT, I, C). TnC kan Ca2+ binden, waardoor tropomyosine omhoog getrokken wordt en de bindingsplaats vrijkomt
Wanneer laat Ca2+ los van troponine?
Als de Ca2+ concentratie daalt
Wat voor neuronen zorgen voor spiercontractie?
alfa-motorische neuronen
Hoe geeft een motorische neuron het signaal door aan een spiervezel?
Er liggen vesikels met acetylcholine klaar.
Als acetylcholine vrijkomt bindt het aan de (acetylcholine/nicotine) receptoren op de post-junctional faults en zorgt voor een eindplaatpotentiaal. Een actiepotentiaal leidt tot verhoging Ca concentratie
Wat zijn T-tubuli?
Instulpingen van het sarcolemma waardoor de actiepotentiaal snel overal in de cel kan komen. Gevuld met ECV en bevat kanalen. Vormt een triade met het SR
Wat is de belangrijkste bron van Ca2+ in de skeletspieren?
Het sarcoplasmatisch reticulum
Hoe komt Ca2+ in het sarcoplasma?
Actiepotentiaal komt in de T-tubuli->depolarisatie stimuleert de spanningsafhankelijke Ca2+ in de T-tubuli om te openen->Ca stroomt naar sarcoplasma.
Door koppeling gaan ook de ryanodine kanalen op het SR open->Ca van lumen naar sarcoplasma
Is er veel of weinig Ca2+ in het ECV?
Veel
Wat bepaalt de duur van de contractie in een skeletspiervezel?
Het wegvallen van de Calcium concentratie
Hoe wordt de Ca concentratie in het sarcoplasma verlaagd?
Calcium wordt actief vanuit het sarcoplasma naar het lumen van het SR en naar de T-tubuli gepompt
Wat is isometrische contractie?
Er vindt krachtontwikkeling plaats. De lengte van de spier blijft hetzelfde, maar er ontstaat een hoge spanning in de spier
Wat is isotone contractie?
De kracht blijft constant. Verplaatsing
Bij welke lengte is de kracht die een spier kan leveren maximaal?
Rustlengte
Rond welke lengte houdt het skelet de spieren?
Rond de rustlengte
Beschrijf de eigenschappen van type 1 spiervezels
Langzaam en weinig kracht, onvermoeibaar, bij lage frequentie tetanus een plateau
Roodgekleurd; goede zuurstoftoevoer nodig want veel oxfos
Beschrijf de eigenschappen van type IIa spiervezels
Kunnen meer kracht genereren, voorals sneller dan Ia. Langzaam vermoeibaar
Beschrijf de eigenschappen van type IIb spiervezels
Snel, veel hoger frequentie voor plateau, snel vermoeid
Welke kleur zijn type II spiervezels?
Wit, minder goed doorbloed. Gaan snel over op anaerobe ATP generatie
Wat is een motorische eenheid?
Een motorneuron met alle daardoor geinnerveerde spiervezels
Door hoeveel motorneuronen wordt 1 spiervezel geinnerveerd?
1
Hoeveel sacrale en hoeveel coccygeale wervels zijn er?
5 en 3-6 (meestal 4)
Benoem de opbouw van een primitieve wervelkolom (week 5-6)
s1-4:occipitaal
s5-12:cervicaal
s13-24:thoracaal
s25-29:lumbaal
s30-34:sacraal
Wat zijn somitomeren?
Paraxiaal mesoderm in hoofd regio dat niet in somieten is gesplitst
Hoe noem je somiet 1-4?
Craniale somieten
Wat is de indeling van de hersenen in week 4?
Prosencephalon, mesencephalon, rhombencephalon
Wat is de indeling van de hersenen in week 5-6?
Telcephalon, diencephalon, mesencephalon, metencephalon (wordt pons en cerebellum) en myencephalon
Uit welke primitieve structuren ontstaat de oog?
Oogblaasje in prosencephalon->oogbeker + lens
Uit welk primitief structuur ontstaat het binnenoor?
Oorblaasje in rhombencephalon
Wat zijn placodes?
Gespecialiseerde stukjes ectoderm waaruit een groot deel van de sensibele organen van het hoofd ontstaan
Wat ontstaan uit de oog, oor, neus, trigeminus en epibranchiale placodes?
Lens, binnenoor, neusepitheel, ganglia trigeminus, sensibele ganglia van n. VII, IX, X
Uit wat ontstaan de placodes?
Uit neurale lijst (vormt dorsaal ganglia)
Uit wat bestaat een groot deel van de cellen in het hoofd van een embryo?
Neurale lijstcellen
Waarmee hangt de ontwikkeling van placodes samen?
Met de ontwikkeling van de hersenzenuwen en sensibele ganglia in het hoofd (uit rhombomeren/segmenten)
Welke structuren ontstaan in de hoofd uit de neurale lijst?
De hersenvliezen, deel craniale skelet en deel BW (niet spierweefsel)
Waar zitten neurale lijstcellen vooral in de hoofdregio?
Aan de ventrale zijde o.a. in de kieuwbogen
Tussen wat is er een duidelijke relatie in het hoofd van een embryo?
Tussen hersenen, hersenzenuwen, paraxiaal mesoderm, neurale lijstweefsel en kieuwbogen
Wat voor weefsels hebben kieuwbogen?
Neurale lijstweefsel en myotomen
Wat is de ruimte tussen het hart en de neurale buis?
Stomdeum; primitieve mond-neusholte
Hoeveel kieuwbogen heeft een embryo?
4
Wat zijn prominentia en hoeveel zijn er?
Welvingen met ophoping neurale lijstcellen om het aangezicht te maken. Er zijn 5
Hoe wordt de gehemelte (palatum gevormd)?
->Primaire palatum ontstaat door fusie prominentia medionasalis
->Secundaire palatum ontstaat door uitgroei en fusie van de 2 processi maxillaris met elkaar en de primaire palatum
Waaruit bestaan de kieuwen?
Kieuwbogen (binnen en buiten), kieuwzakken (binnen) en kieuwspleten
Wat worden de kieuwbogen?
1e wordt onderkaak, de rest worden andere structuren in je hals
Wat ontstaat uit de 1e kieuwspleet en zak?
De buitenste gehoorgang, structuur daarachter vormt de trommelvlies. Uit de kieuwzak ontstaan de tuba auditiva en middenoorholt
Wat ontstaan uit de ander kieuwzakken en spleten?
Uit de kieuwzakken ontstaan klieren, uit de kieuwspleten ontstaat niks
Uit welke componenten bestaat uit een kieuwboog?
Zenuw, arterie, kraakbeen, spier en bindweefselcomponent
Welke zenuw loopt in kieuwboog 1?
n. V (trigeminus)
Welke zenuw loopt in kieuwboog 2?
n. VII (facialis)
Welke zenuw loopt in kieuwboog 3?
n. IX (glossopharyngeus)
Welke zenuw loopt in kieuwboog 4?
X (vagus)
Welke zenuw loopt in kieuwboog 6?
XI (spinal accessorius)
Wat zijn branchiomotor spieren?
Spieren die uit kieuwboogmyotomen ontstaan
Welke spieren ontstaan uit kieuwboog 1?
Kauwspieren
Welke spieren ontstaan uit kieuwboog 2?
Mimische spieren
Welke spieren ontstaan uit kieuwboog 3?
Stylopharyngeus
Welke spieren ontstaan uit kieuwboog 4-6?
Diverse spieren pharynx en larynx
Wat ontstaat uit het kraakbeenskelet van de kieuwbogen?
Een deel van het hoofd-hals skelet. Uit 1e en 2e component botjes middenoor
Wat zijn somatomotor spieren?
Spieren die uit somieten (buiten de kieuwbogen) ontstaan
Op welke 3 manieren kun je de beenderen van de hoof-hals regio indelen?
- Embryonale herkomst: paraxiaal mesoderm (uit primitiefstreek) vs neurale lijst
- Plaats: neurocranium vs viscerocranium
- Chondrale vs desmale verbening
Wat is de embryonale herkomst van het frontale schedel en de kaakbeenderen (viscerocranium)?
Neurale lijst
Wat is de embryonale herkomst van de caudale schedel?
Paraxiaal mesoderm
Uit welke type verbening ontstaan het schedeldak en de kaakbeenderen (viscerocranium)?
Desmale (membraneuze mesenchyme) verbening. Klein deel kaakregio ontstaat uit kraakbeen
Uit welke type verbening ontstaan de schedelbasis en kieuwboogskelet?
Chondrale verbening (chondrocranium)
Wat is holoprosencephalie?
Verstoorde afsplitsing neurale buis bij het prosencephalon
Wat zijn de somatomotor spieren?
De extraoculaire en tongspieren
Welke spieren komen uit de somitomeren?
Extraoculaire spieren, kauwspieren, aangezichtsspieren, stylopharyngeus
Welke spieren komen uit de somieten?
s1-5: spieren pharynx en laryn, trapezius, sternocleidomastoideus, tongspier
overige somieten: spieren romp en extremiteiten
