WEEK 2

Question 1

fukuyama (cultuurfilosofische discussie) - liberale democratie

Answer 1

einde van grote verhalen/geschiedenis, want liberale democratie is definitieve model. drie manieren om dit te toetsen: afwachten, zoeken naar andere manieren, zoeken naar interne contradicties.

Question 2

constitutionele theorie - democratie

Answer 2

rechtsstaat stelt beperkingen aan de macht van de overheid. democratie is een regime die gelegitimeerd wordt door de goedkeuring van de geregeerden. politieke primaat ligt bij democratische besluitvorming, maar aan deze besluitvorming wordt wel een grens gelegd (privésfeer burgers)

Question 3

liberalisme

Answer 3

rule of law, legt beperkingen op aan de macht en bevoegdheid van de staat - recht op vrijheid van de mens wordt beschermd

Question 4

democratie

Answer 4

politiek bestel waarin de burgers invloed kunnen uitoefenen op het bestuur van de staat. directe (door en voor) en indirecte democratie (volksvertegenwoordigers)

Question 5

joseph schumpeter (realisme)

Answer 5

klassieke theorie van de democratie is onzin, want democratie is concurrentiestrijd om de gunst van de kiezers

1. geen algemeen welzijn (iedereen streeft zijn eigen doelen)
2. geen wil van het volk
3. besluitvaardigheid van de burgers worden overschat

Question 6

rechtsstaat

Answer 6

politieke systeem waarbij het recht bepaalde begrenzingen oplegt aan de macht van de staat - alleen beperkte macht is goede macht

Question 7

beperkingen macht

Answer 7

1. natuurlijke beperkingen
2. cultuurlijke beperkingen (gecreëerd)
3. rechtsstatelijke beperkingen (macht beperkt door het recht; machtenscheiding/federalisme/intermediaire structuren etc vinden hun oorsprong niet in het recht)

Question 8

rechtsstatelijk ideaal

Answer 8

1. binden aan recht (normen fuller) (legaliteitsbeginsel)
2. binden aan grondrechten (onvervreemdbare rechten/codificatie van natuurrecht)
3. recht en grondrechten codificeren in grondwet (constitutionalisme)
4. rigide constitutie (verschansing)
5. rechterlijke controle (met constitutionele toetsing)

Question 9

legaliteitsbeginsel

Answer 9

formeel rechtsstaatsbegrip - staat is gebonden aan het recht in die zin dat de staat zich bij de uitoefening van zijn taken moet baseren op het recht dat deze zelf maakt. het recht maakt de burgers vrij, omdat overheidshandelen voorspelbaar wordt.

Question 10

Rechterlijke controle marbury v madison

Answer 10

Marshall zei dat de macht van de wetgever duidelijk is bepaald en beperkt, maar deze beperking zou iedere moment kunnen worden overschreden. Er was immers geen controle op de wetgever. Rechterlijke controle is daarom vereist, volgens marshall.

Question 11

ACP / algemeen constitutioneel patroon van de moderniteit

Answer 11

Model van democratische rechtsstaat dat binnen de westerse maatschappijen als het voorlopig einde van de constitutionele ontwikkeling wordt gezien. Algemeen in de zin van universeel, constitutioneel in de zin dat het betrekking heeft op de grondslagen van de inrichting van de samenleving, acp vd moderniteit in de zin dat het kenmerkend is voor de constitutionele denken

Question 12

Kenmerken traditie van de moderniteit volgens lyotard

Answer 12

Beheersing en ordening

Question 13

Humanisme

Answer 13

Vertrouwen in menselijke mogelijkheden, in het bijzonder het vermogen van de mens om zich te verheffen boven het animale door cultuur en een rationale aanwending van de menselijke vermogens van redelijkheid en zedelijkheid.

Question 14

Kenmerken humanisme

Answer 14

Ideaal van autonomie
Afleggen van rekenschap
Vooruitgangsgeloof
Beschavingsideaal en daaraan gekoppeld vertrouwen in de mogelijkheden van de mens (ook verlichtingsdenken)

Question 15

Civiliseren

Answer 15

Door niet toe te geven aan de onmiddellijke impulsen, aan de natuurlijke aandriften, maar door een redelijke mate van zelfbeperking te betrachten kan de mens zichzelf civiliseren. Maar kent ook gevaarlijke kanten.

Question 16

Verband tussen humanisme en rechtsstaat

Answer 16

Humanistische zelfbinding, rechtsstatelijke zelfbinding

Question 17

Spanning in democratische rechtsstaat model

Answer 17

Verschanste verankering van hoger recht in de constitutie zorgt ervoor dat democratische besluitvorming moeilijk verloopt
Rechterlijke controle zorgt ervoor dat een nietdemocratisch gelegitimeerde orgaan boven een democratisch gelegitimeerd orgaan staat

Question 18

Twee consequenties spanning acp - zelfbeperking

Answer 18

Rechterlijke terughoudendheid, terughoudende interpretatie tav grondwet, anders inbreuk democratie
Terughoudendheid bij de wetgever, beperking in het verlenen van constitutionele status, anders inbreuk democratie want niet iedere recht kan een hogere status krijgen waardoor de democratische besluitvorming wordt beperkt