Week 14 Flashcards
Wat is de halfwaardetijd van creatinine?
3 uur
Wat is de concentratie creatinine in de steady state?
Constant
Wat is de normale creatinine waarde?
< 110 micro mol/L
Via welke 2 methode kan je de creatinine bepalen?
- Jaffé methode
- Enzymatische methode
Hoe werkt de Jaffé methode?
Creatinine wordt samen met picrinezuur en NaOH omgezet tot het Janovsky complex. Het gevolg hiervan is een kleurvorming in de tijd (rood-oranje bij golflengte van 520 nm).
De snelheid waarmee die kleur gevormd wordt, is een maat voor de concentratie creatinine.
Wat is een nadeel aan de Jaffé methode?
De gevoeligheid voor interferentie met chromogenen.
Wat bedoelen ze met positieve- en negatieve interferentie (m.b.t. Jaffé methode) en welke stoffen horen daarbij?
Positief: uitslag foutief verhoogd.
- Ketonen en cefoxitine;
- Hoog totaal eiwit;
- Hyperglycemie;
reageren direct met picirinezuur.
Negatief: uitslag foutief verlaagd.
- Hyperbilirubinemia: zorgt voor verlaging lichtabsorptie bij 520 nm.
Wat zijn de voordelen van de enzymatische methode t.o.v. de Jaffé methode?
- Beter te gebruiken in bepaalde patiëntgroepen (DM type 1 en icterus (bilirubine) patiënten).
- Specificiteit en sensitiviteit hoger.
Welke reacties vinden er plaats bij de enzymatische methode?
- Creatinine + H2O → creatine (m.b.v. creatininase)
- Creatine + H2O → sarcosine + ureum (m.b.v. creatinase)
- Sarcosine + O2 + H2O → H2O2 + glycine + HCHO (m.b.v. sarcosine oxidase)
- H2O2 + 4-aminofenazon + HTIB → quinone-imine chromogeen + HI oranje kleur (550nm) (m.b.v. peroxidase)
→ H2O2 is de elektronendonor
Het ontstane chromogeen wordt gemeten.
Waar moet je rekening mee houden bij een verlaagd creatinine uitslag?
Kan voorkomen door:
- Lage spiermassa
- Malnutritie
- Interferentie door bilirubine
- Kan bij gebruik van antibioticum
Waar moet je rekening mee houden bij een verhoogd creatinine uitslag?
Dit kan voorkomen door:
- Dieet met veel vlees
- Spierafbraak
- Hoge koorts
Wat zijn de nadelen van het gebruik van creatinine als parameter?
- Creatininewaarde is afhankelijk van leeftijd, geslacht, spiermassa en etniciteit.
- Creatinine wordt door een (klein) deel gesecreteerd door de tubuli→ kan leiden tot een overschatting van de nierfunctie bij sterk afgenomen glomerulaire filtratie.
- Bacteriën breken creatinine af bij lange aanwezigheid van urine.
Waardoor is er een toename van creatinine in het bloed?
- Nierfunctie omlaag
- Zeer hoog eiwit gebruik
- Gebruik anabole steroïden
- Grote spiermassa
- Gebruik creatine supplementen
- Gebruik bepaalde medicatie (bv. probenecid)
Wat is de classificatie voor proteïnurie?
- Tubulaire proteïnurie
- Overflow proteïnurie
- Glomerulair proteïnurie
Wat is er aan de hand bij tubulaire proteïnurie?
Laag-moleculaire eiwitten ( MW <25 kDa) worden wel gefiltreerd door de glomerulus, maar er is geen tubulaire reabsorptie.
Bv: alpha1- en bèta2-microglobuline, lysozyme, vrij lichte ketens (Bence Jones, MM), aminozuren.
Wat is er aan de hand bij overflow proteïnurie?
Productie grote hoeveelheden laag-moleculaire eiwitten door “ziekteproces” waarbij de reabsorptiecapaciteit van de proximale tubulus tekort schiet.
Welke ziekteprocessen zorgen voor overflow proteïnurie?
- Multiple myeloom
- AML
- In vivo hemolyse
- Rhabdomyolyses
Welke 2 soorten glomerulaire proteïnurie hebben we?
- Selectief
- Niet selectief
Wat is er vooral aanwezig bij selectieve proteïnurie?
- Negatief geladen eiwitten in de urine.
- MW <100 kDa
- Vooral albumine is aanwezig
Wat is er vooral aanwezig bij niet selectieve proteïnurie?
- Verschillende soorten eiwitten in de urine.
- Ook immunoglobulines aanwezig.
Wat zijn oorzaken voor een fout-positieve uitslag met de dipstick?
- pH > 7,0
- Ernstige hematuria (bloed in urine)
- Hoog soortelijk gewicht (> 1,030 kg/L)
- Oxiderende stoffen aanwezig
- Fenazopyridine (pijnbestrijding urinewegen)
Wat zijn oorzaken voor een fout-negatieve uitslag met de dipstick?
- Sterk verdunde urine
- Eiwitverlies anders dan albumine
Hoe worden cilinders gevormd?
In de lis van Henle vormen de Tom Horsfall eiwitten kristallen en op die manier ontstaan er cylinders.
Wat is de formule voor GFR?
(U*V)/P
Wanneer spreekt men over een eGFR?
Als de GFR geschat is.
Via welke methode en op basis waarvan wordt de GFR geschat?
- CKD-EPI-methode
- Op basis van serum creatinine, leeftijd en geslacht.
Wat voor een soort nierinsufficiëntie is een chronische nierinsufficiëntie?
Altijd renaal!
Welke 2 soorten hematurie hebben we?
- Macroscopisch: Oorzaak vaak te vinden, vaak sprake van een tumor.
- Microscopisch: Asymptomatisch, vaak toevalsbevinding, vaak geen oorzaak gevonden.
Wat is de grens voor macroscopisch hematurie?
Ongeveer 40 erytrocyten p.g.v. (per gezichtsveld)
Wat zijn oorzaken voor hematurie?
- Tumoren
- Aangeboren afwijkingen
- Trauma
- Ontsteking
- Stenen
- Systeem oorzaken (stollingsstoornis)
Pleit macroscopisch/microscopisch hematurie meestal voor urologie of nefrologie?
- Macro: urologie
- Micro: nefrologie
Waarvan is de uitgebreidheid van de analyse van microscopisch hematurie afhankelijk?
Risicofactoren (leeftijd, roken) en zwangerschap.
Waaruit bestaat de DD van glomerulaire hematurie?
- IgA nefroptahie
- Syndroom van Alport
- Thin membrane nephropathy
Wat is de functie van mesangiumcellen?
- Houden de glomerulaire basaalmembraan strak (celspanning).
- Dragen bij aan het GFR.
Hoe heet het eiwit die tussen de tenen van de podocyten zit en wat is zijn functie?
- Nefrine
- Vormen filtratiebarrière
Wat reabsorbeert de proximale tubulus?
Eiwitten, Na, K en H2O
Waardoor ontstaat oedeem?
- Toename van het extracellulair volume
- Natriumretentie (vasthouden)
Waaruit kan het symptomencomplex bestaan bij het nefrotisch syndroom?
- Proteïnurie > 3,5 gram per dag
- Laag albumine (hypoalbuminemie)
- Oedeem
- Hyperlipidemie