Week 13 Flashcards
Wat zijn klassieke en ongewone bindingsplaatsen?
- Klassieke
–> Receptoren
–> Enzymen
–> Ionkanalen
–> Transportereiwitten (grote moleculen) - Ongewone bindingsplaatsen
–> Cytoskelet
–> DNA/RNA
Wat is de therapeutische brandbreedte?
De breedte tussen de werking en bijwerkingen van medicatie.
Welke chemische identiteiten hebben geneesmiddelen en wat is de opname en specifiteit? tt
- Klassiek
–> small molecules
–> opname: oraal
–> specifiteit: wisselend - RNA
–> vaccins / ASO’s
–> opname: slecht (IV)
–> specifiteit: hoog - Antilichamen
–> x
–> opname: matig (SC, IV)
–> specifiteit: hoog
ASO = stukje RNA dat wordt ingebracht en bindt in cellen aan lichaamseigen RNA waardoor dit niet meer kan worden getransleerd en wordt afgebroken –> lichaam breekt ds RNA altijd af. Het werkt vaak heel lang. (Soms te sterk..)
Stappen van medicijn ontwikkeling?
1) Therapeutisch concept
–> op wat voor ziekte gaan we ons richten
2) Target selectie
–> identificatie van bindingsplaatsen
3) Target validatie
–> veroorzaakt gen wel/niet verwachte ziekte
4) Lead finding
–> Kijken of er stofjes zijn die invloed kunnen hebben op proces
5) Lead optimalization
–> chemische modificatie, zijgroepen eventueel veranderen
6) Target selectie
–> Anti lichamen als geneesmiddel
7) Preklinische fase
–> proefdierwerk
Wat is handig aan een SCID muis?
Deze heeft een mutatie in het DNA reparatie enzym; PRKDC. Hierdoor werken T en B cellen minder waardoor deze geen immuunrea geven tegen ingebrachte tumor.
Welk enzym zorgt voor de inactivatie van de chemotherapie met capecitabine? En wat gebeurt er als dit enzym niet werkt?
Capecitabine wordt voor 80% geïnactiveerd door DPD. Gebeurt dit niet? Dan is er sprake van cytotoxiciteit van de chemo.
Waar wordt tamoxifen voor gebruikt en wat is de werkzame stof?
Tamoxifen is het meest gebruikte anti-kanker middel bij borstkanker.
Mbv CYP3A4 en CYP2D6 wordt tamoxifen omgezet in endoxifen.
Antidepressiva als paroxetine remmen CYP2D6
Grapefruit remt de werking van CYP3A4 in de lever.
–> hogere concentraties van geneesmiddel in bloed –> meer bijwerkingen
Wat voor invloed heeft roken op het slikken van medicatie?
In de lever wordt cytochroom 1A geïnduceerd waardoor de conc van geneesmiddel sneller daalt en inactief wordt. Je moet aan rokers dus bijna dubbele dosis geven…
Wat is therapeutische drug monitoring? (TDM)
Per persoon kijken naar ideale drug dosis. Wordt gedaan door therapeutische bandbreedte te vergelijken.
–> conc van geneesmiddelen op bep momenten wordt bepaald.
Welke 2 soorten monoklonale antistoffen heb je?
1) targeted therapie
–> Ig gericht op tumor
2) immuuntherapie
–> T cel gericht (anti-PD-1)
Wat zijn belangrijke aspecten uit het Baines verhaal?
Grootmoeder
–> diagnose werd niet direct aan pt verteld. Wreed om doodvonnis te geven…
Moeder
–> onderging radicale mastectomie, werd wel goed geïnformeerd over de behandeling maar had hier geen zeggenschap in. Voor haar was het een acute gebeurtenis en geen proces.
Baines
–> onderging lumpectomie (borstsparende) met okselkliertoilet met jarenlang chemo. Kanker nam het leven van Baines over omdat het zo’n lang proces was.
Wat zijn kenmerken van een melanoom?
- Asymmetrie in twee assen;
- Ongelijke/grillige begrenzing;
- Groter dan zes mm;
- Meerdere kleuren ((licht/donker)bruin, zwart, soms grijzig). Hoe meer kleuren, hoe verdachter;
- Verandering (hiermee wordt bedoeld dat de patiënt aangeeft, via eerder gemaakte foto’s of observaties van de patiënt zelf, dat hij/zij vindt dat het plekje er anders uitziet);
- Dermatoscopische kenmerken;
Huidkleurige, bloedende tumor.
Hoe metastaseren melanomen en wat zijn sattelietmetastasen en in transit metastasen?
- Kunnen lymfogeen en hematogeen metastaseren
- Zijn metastasen die rondom de primaire tumor ontstaan
- Tussen primaire tumor en lymfeklierstation
Wat is SNP?
= Sentinel Node Procedure
–> Hiermee prognose bepalen en eventuele adjuvante therapie. Pas vanaf stadium lB doen!
–> kijken welke lymfeklier aangedaan is met radioactief materiaal
Wat houdt targeted therapie in?
Behandeling is gericht op signaaltransductie van receptor tot DNA transcriptie in tumorcel.
Vaak in BRAF een mutatie waardoor cascade aan blijft staan en proliferatie doorgaat.
–> BRAF remmers geven!
Op een gegeven moment wordt cel resistent tegen medicatie en doet zich een MEK mutatie voor die later in cascade voorkomt en daarom proliferatie weer stimuleert.
–> hierdoor tegenwoordig vanaf begin MEK en BRAF remmers geven!
–> bijv. vemurafenib, dabrafenib.
