Week 11 Flashcards
Welk hormoon wordt door de hypothalamus gemaakt in de hypothalamus-hypofyse-schildklier as?
TRH
Welk hormoon stimuleert TRH om gemaakt te worden in de hypofyse?
TSH
Wat stimuleert TSH?
schildklierhormoon
Wat produceert de schildklier?
Voornamelijk inactief T4, beetje actief T3
Waar zijn T4 en T3 verantwoordelijk voor?
Negatieve terugkoppeling op de hypothalamus en hypofyse op afgifte TRH en TSH
Waar heeft T3 effect op?
Doelwitorganen: hart, vetweefsel, bot, spier
Waaruit bestaat de schildklier?
Follikels, lumen gevuld met colloïd met thyroglobuline (bouwsteen T4)
Waar is de schildklieractiviteit afhankelijk van?
Schildklierhormoon synthese, opname van hormoon in weefsels
Hoe wordt T4 omgezet in T3?
Dejodering van een jodide in de buitenring (in hersenen, hypofyse, skeletspieren)
Hoe ontstaat reverse T3?
Uit T4, dejodering van binnenring
Hoe wordt jodium opgenomen uit het bloed?
Door NIS (natrium-jodide-symporter) uit basolaterale membraan vd thyrocyt
Waaruit bestaat NIS en wat doet het?
12 transmembraandomeinen, neemt een jodide-ion met 2 natriumionen –> positieve lading in cel. Drijvende kracht van natriumgradient via Na-K-ATPase
Waardoor wordt de NIS activiteit gestimuleerd?
TSH –> productie symporters
en lage jodideconcentratie
30microM maximum
Wat kan NIS nog meer opnemen?
CIO4, TcO4- SCN-
Hoe komt jodide het colloïd in?
Via het pendrin kanaal = passief proces (bij mutatie syndroom –> hypothyreoïdie en doofheid
Wat is het hoofdbestanddeel van het colloïd en hoe ontstaat dat?
Glycoproteïne thyroglobuline (Tg) wat bestaat uit twee subunits, met tyrosine waaraan jodium bindt –> tyrosine wordt gejodeerd –> 3-iodotyrosine (MIT) –> 3,5-diodotyrosine (DIT), bij koppeling 2 DIT –> thyroxine, maar eerst jodium oxidatie door TPO met H2O2 uit DUOX
Hoe wordt T4 gevormd? En hoe T3?
T4: koppeling 2 DIT, T3 door 1 MIT en 1 DIT
Wat is dehydroalanine (DHA)?
Het deel wat overblijft van de donor diiodotyrosine aan de acceptor
Wat gebeurd er met de gevormde schildklierhormonen?
Nog onderdeel van Tg, opgeslagen als colloid in follikel, gebonden aan Tg totdat het gehydrolyseerd wordt
Hoe wordt T4 gesecreteerd?
Endocytose van colloïd met gejodeerde thyroglobuline, gestimuleert door TSH, Tg wordt opgeslagen in vesicles –> fuseren met lysosomen, breken Tg af tot aminozuren door hydrolyse –> T4, DIT en MIT, DEHAL dejodeert DIT en MIT –> jodium recycle
Wat is MCT8?
SPecifiek schildklierhormoon transporter, zet T4 en T3 over membraan, belangrijke rol in perifere weefsels voor opname T4, meestal gebonden aan bindingseiwit
Wat is TSH-receptor voor receptor?
G-gekoppelde receptor
Wat is er bij ziekte van Graves?
Antistoffen tegen TSH-receptor, die TSH-receptor stimuleren zonder TSH –> meer groei en proliferatie –> struma, veel T4 –> negatieve terugkoppeling TSH
Waar grijpt het schildklierhormoon in?
Kernreceptoren –> stimulatie of remming genexpressie
Hoe werken de dejodases?
D1: activerend en inactiverend. D2 alleen buitenring dejodase. D3 alleen binnenring dejodase
Wat doet selenium?
E-SeH, Uit selenocysteïne, in actieve staat in D1, als acceptor voor jodium uit substraat, waarbij T4 wordt omgezet naar T3 –> geoxideeld tot selenyljodide (E-SeL), weer omgezet naar E-SeH
Wat doet PTU?
Remt de perifere omzetting van T4 naar T3, remt D1
Hoe passeert schildklierhormoon het celmembraan?
SPecifieke SH-transporteiwitten, verschillend in locatie, voorkeur
Wat gebeurt er bij het Allan-Herndon-Dudley syndroom (AHDS)
Mannen mutatie in MCT8 –> inactivatie van schildklierhormoon transport, gepaard met hypotonie, slechte controle over het hoofd, geen spraak, spasticiteit, psychomotore retardatie, klein, laag gewicht, progressieve microcephalie. Hebben lagere T4, hogere T3 hypothyreoïdie in hersenen, hyper in periferie
Wat is centrale tolerantie?
Alle lymfocyten die lichaamseigen componenten gaan herkenen, worden verwijderd
Wat is perifere tolerantie?
Controle door regulatore T-lymfocyten, lymfocyten gericht op lichaamseigen componenten worden niet geactiveerd
Wat zijn voorbeelden van systemische auto-immuunziekten?
Systemische lupus erythematodes, reumatoïde artritis, systemische sclerose
Wat zijn voorbeelden van orgaanspecifieke auto-immuunziekten?
DM 1, auto-immuunhepatitis, auto-immuun schildklierziekten
Wat gebeurt er bij auto-immuun schildklierziekten?
Meest voorkomende, bv Hashimoto thyreoïditis, ziekte van Graves. Dysregulatie van het metabolisme. TSH wordt
Hoe presenteert Hashimoto’s thyroiditis zich?
Te weinig schildklierhormoon, klachten van traagheid, moeheid, gewichtstoename, koude intolerantie, accumulatie van matrix glycosaminoglycanen in huid –> vergrote tong, verdikte huid, oedeem in gelaat
Hoe presenteert ziekte van Graves zich?
Overproductie van schildklierhormoon, metabole activiteit loopt op, klachten van hartkloppingen, nerveuze indruk, gewichtsverlies, snel warm, zweten, hyperpigmentatie, dun haar
Hoe ontstaat struma?
Door auto-immuun thyreoïditis, goedaardige knobbels in schildklier, kwaadaardig schildklierlijden, ontsteking vd schildklier
Hoe is de pathofysiologie van Hashimoto thyreoïditis?
-Infiltratie van T-en B-lymfocyten, andere immuuncellen –> schade
-Antistoffen tegen Tg en thyroïd peroxidase
-Schildkliercomponenten in lymfeklieren –> presentatie aan CD8+ en CD4+ T-lymfocyten –> schade aan thyrocyten
-Soms blokkerende auto-antistoffen tegen TSH-receptor
Hoe ontstaat schade aan schildklierweefsel bij HT?
-auto-reactieve cytotoxische T-cellen
-Th1-cellen scheiden cytokinen uit –> stimuleren macrofagen –> tasten weefsel aan
- Auto antistoffen tegen TPO op receptoren op epitheliale cellen –> natural killer cel bindt, geactiveerd –> scheidt granula uit met cytotoxische stoffen 00> apoptose
Hoe is de pathofysiologie bij Graves?
-minimale infiltratie T-lymfocyten in schildklier
-Beperkte schildklierschade
-T-cellen, herkennen TSH-receptor en stimuleren
-Auto-antistoffen tegen Tg en thyroïd peroxidases
-Auto-antistof gedreven schildklier activatie
Wat is het verschil tussen antistoffen tegen TPO & Tg en tegen TSH?
Tegen TPO en Tg is niet pathogeen, die tegen TSH wel pathogeen –> schade
Hoe ontstaat foetale-neonatale Graves?
Tijdens 3e trimester IgG antistoffen getransporteerd naar kind. Antistoffen tegen TSH-receptor zijn ook IgG. Klachten: verhoogde hartslag, rusteloosheid, versnelde ademhaling, struma, groeiachterstand. Worden afgebroken 3-12 weken na geboorte, nog steeds schildklierremmende medicatie en betablokkers nodig
Wat zijn risicofactoren voor auto-immuun schildklierziekten?
-Voedselinname van jodium: meer residuen in thyreoglobuline –> Tg meer immunogeen en herkenbaar voor T-lymfocyten
-Roken
-Infectie: hepatitis C en Borrelia burgdorferi
-Stressvolle gebeurtenissen: activatie HPA-as –> Th2-skewing –> antistof productie
-Geslacht/genetica: vrouwen meer kans, familiair, Polymorfismen spelen rol
Waaruit bestaat het syndroom van Graves?
Hyperthyreoïdie, struma, ophthalmopatie, dermopathie
Wat is Graves ophthalmopathie?
Combinatie oedeemvorming rond ogen, oxophthalmus, ontsteking, corneale ulceraties, blindheid. Slecht te behandelen. Roken verergert en sommige polymorfismen in genen
Wat is de pathofysiologie bij ophthalmopathie?
Ontsteking in spierweefsel met o.a. T-lymfocyten en toename aantal orbitale fibroblasten, verhoogde productie hyaluronan en collageen en adipocyten. Twee extremen –> toename volume van orbitale vetweefsel of volumetoename van oogspieren met compressie van nervus opticus
Hoe wordt ophthalmopathie behandeld?
-Hyperthyreoïdie controleren: voorkomen fluctuaties in hormoon,
-Bij milde GO: afwachten beleid, selenium supplementatie,
-Matige-ernstige GO: corticosteroïden en rehabilitatieve chirurgie
-Visusbedreigende GO: hoge dosis corticosteroïden en operatief
Anders IV. immunoglobuline, gebruik cyclosporine, octreotide, biologicals, orbitale radiotherapie. Teprotumumab = antistof tegen IGF-1 receptor –> remming productie hyaluronan
Wat is FT4?
Vrij T4, biologisch beschikbaar, wordt bepaald in de kliniek
Waar kan T3 nog meer in worden omgezet?
T2 of rT3