Week 10 Flashcards
Via welke 3 wegen kunnen hormonen met cellen communiceren?
- Endocrien (via het bloed)
- Paracrien (buurcellen activeren)
- Autocrien (cel activeert zichzelf)
Wat zijn de belangrijkste endocriene klieren?
- Hypothalamus
- Hypofyse
- Schildklier
- Bijschildklier
- Bijnieren
- Testis
- Ovarium
- Pancreas
Welke 2 typen neuronen zie je in de hypothalamus?
Grote neuronen met lange uitlopers:
- Uitlopers eindigen in de hypofyse achterkwab en geven daar de hormonen af aan de bloedbaan.
Kleine neuronen met korte uitlopers:
- Geven hormonen af aan de hypofyse steel (waar bloedvaten lopen die naar de hypofyse voorkwab gaan).
Welke hormonen worden door de hypofyse achterkwab afgegeven?
- Oxytocine
- ADH (vasopressine)
Welke hormonen worden door de hypofyse voorkwab afgegeven en wat zijn de bijbehorende cellen?
- TSH (thyrotroop cel)
- ACTH (corticotroop cel)
- FSH en LH (gonadotroop cel)
- GH (somatotroop cel)
- PRL (lactotroop cel)
- Endorphines
Bijschrijf de hypothalamus-hypofyse bijnier as:
- CZS: De hypothalamus produceert CRH en vasopressine.
- Hypofyse voorkwab: CRH/vasopressine zijn in staat de productie van ACTH te stimuleren.
- Bijnier: ACTH bindt aan de bijniercel waardoor de productie van cortisol en bijnierandrogenen worden gestimuleerd.
- Cortisol en bijnierandrogenen hebben een negatieve feedback op de hypothalamus en hypofyse.
Bijschrijf de hypothalamus-hypofyse schildklier as:
- CZS: De hypothalamus produceert TRH.
- Hypofyse voorkwab: TRH is in staat de productie van TSH te stimuleren.
- Schildklier: TSH stimuleert de productie van T4.
- T4 heeft een negatieve feedback op de hypothalamus en hypofyse.
Bijschrijf de hypothalamus-hypofyse groeihormoon as:
- CZS: De hypothalamus produceert somatostatine (-) en GHRH(+).
- Hypofyse voorkwab: Somatostatine (-) en GHRH(+) beïnvloeden de afgifte van GH.
- Lever: GH stimuleerd de lever tot aanmaak van IGF-I.
- IGF-I heeft een negatieve feedback op de hypothalamus en hypofyse.
- Ghreline (uit de maagwand) kan GHRH en GH stimuleren.
Bijschrijf de hypothalamus-hypofyse gonaden as:
- CZS: De hypothalamus produceert GnRH.
- Hypofyse voorkwab: GnRH is in staat de productie van LH/FSH te stimuleren.
- Testis/ovarium: LH/FSH stimulern de productie van steroïd hormonen (testosteron, oestradiol, progesteron).
- Steroïd hormonen hebben een negatieve feedback op de hypothalamus en hypofyse.
Hoe vindt de prolactine (wat zorgt voor stimulatie melk productie) afgifte plaats?
Dopamine is een remmer van prolactine.
1. Bij de zoogreflex gaat er via het CZS signaal naar de dopamine producerende neuronen in de hypothalamus.
→ Ook wordt oxytocine afgifte gestimuleerd, wat zorgt voor spiercontractie in de borst (via hypofyse achterkwab.
2. Er wordt minder dopamine geproduceert.
3. Dit leidt tot (hypofyse voorkwab) stimulatie van de productie van prolactine.
Wat is de functie van vasopressine (ADH)?
Stimuleert de reabsorptie van water in de nier en reguleert hiermee de BD (verhoging).
Wat is de functie van oxytocine?
- Baarmoedercontractie
- Borstklier spiercellen (contractie)
Waarvoor zorgen de hormoon bindende eiwitten?
- Voorkomt activiteit.
- Voorkomt afbraak van het hormoon: zorgen ervoor dat de halfwaarde tijd omhoog gaat.
Wat wordt er in de buitenste laag van de bijnier cortex geproduceerd?
Alle bijnierschorshormonen die door de hypofyse worden aangestuurd.
Uit welke 3 delen (buiten - binnen) bestaat de cortex en wat produceren zij?
- Zona glomerulosa: maakt mineralcorticoïden (bv. aldosteron)
- Zona fasciculata: maakt glucocorticoïden (bv. cortisol)
- Zona reticularis: maakt sekshormonen (bv. bijnierandrogenen)
Wat produceert de medulla?
Adrenaline en noradrenaline
Hoe worden de verschillende zones in de cortex gestimuleerd?
- ACTH heeft een stimulerend effect op: zona fasciculata en -reticularis en geen effect op -glomerulosa.
- Angiotensine heeft invloed op de zona glomerulosa.
Via welke stof worden bijnierschors steroïdhormonen gesynthetiseerd?
Cholesterol
Via welke enzymen wordt cholesterol omgezet tot steroïdhormonen?
- CYP11A
- HSD3
- CYP17
- CYP21
- CYP11B
Waar bevinden zich de enzymen die cholesterol omzetten tot steroïdhormonen?
- Mitochondria
- Glad ER
Hoe komt cholesterol (na opname van de cel door LDLR) in het mitochondrium?
StAR: transporteert cholesterol van buitenste- naar binnenste mit. membraan.
- StAR staat onder sterke regulatie van ACTH.
Wat is de eerste stap van de omzetting van cholestrol voor steroïd synthese?
Cholesterol→ pregnolone
- Gebeurt door CYP450SCC/CYP11A→ staat onder sterke regulatie van ACTH.
Welk enzym is exclusief aanwezig bij de synthese van cholesterol naar aldosteron?
CYP11B2 (aldosteron synthase)
Welk enzym is belangrijk voor de synthese van cortisol en androsteendion vanuit cholesterol?
CYP17
Welk enzym is exclusief aanwezig bij de synthese van cholesterol naar androsteendion?
CYP17 b5 (alleen in zona reticularis)
→ b5= cytochroom b5 (co-factor)
Welke factoren zorgen voor cortisol afgifte?
- ACTH
- Stress: verwonding, ziekte, lage temp, etc.
- Biochemische stress: hypoglycaemie.
Wat is de functie van cortisol?
- Remming eiwitsynthese.
- Stimulering gebruik vetzuren als energiebron.
- Stimulering gluconeogenese.
- Verlaging insuline gevoeligheid.
Hoe vindt de afgifte van aldosteron plaats?
Gestimuleerd door AngII (via RAAS).
Wat is de functie van aldosteron?
Remming afgifte Na door de nier→ stimulatie K uitscheiding→ stimulatie vocht vasthouden→ BD omhoog.