Week 1 Flashcards
Welke vormen van acuut kunnen voorkomen bij de neurologische anamnese?
- peracuut: vasculair
- acuut: ontsteking/infectie
- subacuut: tumor
Welke vormen van tijdversloop zijn er bij de neurologische anamnese?
- chronisch: degeneratief (vb parkinson)
- exacebaties/herstel: CVA, MS
- paroxysmaal: epilepsie
Hoe kan je het zenuwstelsel verdelen + welke onderdelen vallen eronder?
- Centraal zenuwstelsel (CNS): hersenen + ruggenmerg + retina + n. opticus
- perifeer zenuwstelsel (PNC): hersenzenuwen (excl n. opticus) + zenuwen van/naar darmatoom
- autonoom: functioneel apart deel van CNS en PNS
- sympathisch
- parasymaptisch
In welke delen zijn de hersenen embryonaal verdeelt?
- telencephalon
- diencephalon
- mesencephalon
- metencephalon
- myelencephalon
Welke structuren ontstaan uit:
1. telencephalon
2. diencephalon
3. mesencephalon
4. metencephalon
5. myelencephalon
- telencephalon: cerebrum + subcorticale kernen: amygdala + basala ganglia
- diencephalon: thalamus + hypothalamus
- mesencephalon: middenhersenen: sup en inf colliculus
- metencephalon: cerebellum + pons
- myelencephalon: medulla oblongata
Uit welke structuren bestaat de hersenstam?
Hersenstam = middenhersenen + pons + medulla oblonga
Welke 4 hersen loben zijn er?
- frontalis kwab
- parientalis kwab
- temporalis kwab
- occipitalis kwab
Hoe zijn de linker en rechter hemisfeer met elkaar verbonden?
via: Corpus callosum
Waar in de hersenen ligt het motorisch en sensibel functioneel gebied?
Motoriek: gyrus pre-centralis
Sensibel: gyrus post-centralis
Welke 4 systemen zijn er bij in het zenuwstelsel?
- sensorisch systeem
- motorisch systeem
- cognitief systeem (voor planning en selectie)
- limbisch systeem (voor emoties, pijn) (bestaat uit amygdala, hypothalamus en insula)
Uit welke elementen is een axon opgebouwd?
- Dendriet: naar cellichaam toe
- soma
- axon heuvel
- axon: van cellichaam af
- mogelijk myelineschede
- pre-synaptische eind: neurotransmitters in vesiculi
- synaps
Welke verschillende vormen neuronen heb je?
- cordiaal pyramide cel
- retinaal bipolair cel
- retinaal ganglion cel
- retinaal amacrine cel
- cerebrale perkunje cel
Op welke twee manieren kan je neuronen classificeren + wat zijn de subtypes?
- basis van structuur:
- projectie- lange afstand
- lokaal
- dendritische structuur - pyramide-vorm
- ster-vorm
- aantal uitsteeksels - 1 (unipolair) of 2 (bipolair)
- veel (multipolair)
- basis van verbindingen:
- divergent: 1 op veel
- focussed: 1 op weinig
- convergent: meer op 1
Welke verschillende soorten synapsen zijn er?
- elektrisch transmissie
- chemische transmissie
In welke globale stappen verloopt chemische transmissie bij synapsen?
fusie van blaasje in pre-synaptische membraan –> bevat neurotransmitters –> release in synaptische spleet –> kortdurende hechting aan post-synaptische receptor
Wat bepaald of een signaal inhiberend of exciterend is?
combinatie van transmitter + receptor
Hoeveel verschillende neurotransmitters kan 1 cel afgeven?
1 cel kan 1 neurotransmitter afgeven
Wat onderscheidt een gliacel van een neuron?
Gliacellen: geen axonen + geen actiepotentiaal + kunnen blijven delen
Wat is de algemene functie van gliacellen?
- controle interne milieu
Welke verschillende types gliacellen zijn er + wat is hun functie?
Centraal:
- oligodendrocyten –> myelineschede maken
- astrocysten –> bloed-hersen-barriere
- microglia –> fagocytose, litteken vorming
- ependymcellen –> liquor productie
Perifeer:
- satelliet cellen
- Schwann cellen –> myelineschede maken
Wat is het verschil tussen de myelineschede gemaakt door oligodendrocyten en schwann cellen?
Oligodendrocyten: om meerdere axonen heen
Schwann cellen: om 1 axon heen
Hoe is de oriëntatie in het ruggenmerg opgebouwd?
Dorsale zijde = sensibel
- axonen in dorsale hoorn + cellichaam in ganglion in dorsale wortel
Ventraal = motorisch
- cellichaam ligging in ruggenmerg in ventrale hoorn + lange axonen richting spieren
Hoeveel segmenten zijn er in het ruggenmerg?
Segmenten = plek van uittreden afkomstig van 1 wortel
8 cervicale
12 thoracale
5 lumbale
5 sacrale
Wat is een plexus?
Plexus = herschikking van spinale zenuwen van de ledenmaten
Welke segmenten bevat de plexus brachialis?
Plexus brachialis: segment C4-T1 –> arm
Welke segmenten bevat de plexus femoris?
Plexus femoris: L3-S1 –> benen
Hoe kan de uitval van darmatomen helpen met het lokaliseren?
uitval bij de pt van:
- 1 dermatoom –> 1 spinale zenuw
- delen van meerdere darmatomen = 1 perifere zenuw
Wat bepaald langzame vs snelle vuurfrequentie van zenuwcellen bij de sensibiliteit?
Langzaam –> bepalen intensiteit van de prikkels
Snel –> bepalen verandering in intensiteit van prikkels
Uit welke twee gescheiden banen bestaat de somato-sensibiliteit?
- gnostische sensibiliteit = aanraking, druk, vibratie
- vitaal sensibiliteit = pijn en temperatuur
Hoe verschillen de gnostische en vitale sensibiliteit banen van elkaar?
Gnostisch:
- synaps in de hersenstam
-kruisen in de hersenstam
Vitaal:
- synaps in ruggenmerg
- kruist in ruggenmerg –> anterolaterale baan
Hoeveel synapsen heb je minimaal nodig in de sensibiliteit?
3 synapsen: hersenstam/ruggenmerg (afhankelijk welke baan) –> thalamus –> primaire sensorische schors
Waar bestaat een motor unit uit?
Motor unit = motoneuron + spiervezels
Hoe is de verhouding bij aansturing van motoneuron op spiervezels bij:
- fijne bewegingen
- krachtige bewegingen
- fijne bewegingen: 1 motoneuron op 1 spiervezel
- krachtige beweging: 1 motoneuron op meerdere spiervezels
Hoe lopen reflexen? leg uit mbv kniepeesreflex
Reflex: activeren binnen ruggenmerg
- monosynaptische Reflex: primaire afferent van motoneuron van sensibele neuron uit spinaal ganglion direct verboden op motoneuron in ruggenmerg die direct spier aanstuurt
–> vb aansturen m. quadriceps aanspannen - polysynaptische reflex: sensibele neuron in ruggenmerg geschakeld aan interneuron (schakelneuron) die inhiberende signaal stuurt aan motoneuron in ruggenmerg –> spier innerveren die moet ontspannen
–> vb. m. hamsting ontspannen
Hoe verloopt de cortico-spinale banen + waar kruist deze zich?
Corsico-spinale banen: via pyramidebaan naar hersenen
–> kruising in: medulla
- contra-laterale kant aansturen = linker kant hersenen stuurt rechter kant mononeuronen aan
Hoe verloopt het extra-pyramidale systeem + functie?
Extra-pyramide systeem
- functie: coördineren van bewegingen en afstemmen van bewegingen
- via: systeem in cerebellum
- via: basale ganglia –> bepaald of verstandig is om te bewegen of niet
- effect verloopt via pyramide baan
Wat is lokalisatie?
Lokalisatie = op basis van symptomen en bevindingen in LO voorspellen waar het probleem in zenuwsysteem zit
Hoe kan er onderscheidt worden gemaakt tussen centraal of perifeer probleem bij lokalisatie?
- Atrofie
- Centraal: -
- Perifeer: +
- Tonus
- Centraal: verhoogd
- Perifeer: verlaagd
- Reflexen: spierstrekking
- Centraal: verhoogd
- Perifeer: verlaagd
- Voetzoolreflex
- Centraal: babinski = extensie grote teen
- Perifeer: normaal = flexie grote teen
- Centraal: babinski = extensie grote teen
Wat is een neglet?
Neglet = niet of minder bewust van 1 kant van het lichaam en de omgeving hiervan
- kan visueel of tactiel (gevoel) zijn
Hoe wordt er onderscheidt gemaakt tussen centrale en perifere facialisparese?
Centrale facialisparse: aleen mond gaat hangen
Perifere facialisparse: kan ook oog niet sluiten
Welke twee soorten CVA’s zijn er?
CVA = stoornis van bloedvaten in of naar hersenen
- Herseninfarct –> afsluiting bloedvat
- Hersenbloeding –> gebasten bloedvat
Hoe kan je onderscheidt maken op CT tussen herseninfarct en hersenbloeding + wat komt vaker voor?
Herseninfarct:
- CT: hypodens
- 80% van gevalen
Hersenbloeding:
- CT: hyperdens
- 20% van gevallen
Wat zijn kenmerken van de symptomen die ontstaan bij een CVA?
- ontstaan: acuut + onverwachts
- geven: vocale functiestoornissen in hersenen of hersenstam
- niet veroorzaakt door trauma, infectie of epilepsie = uitsluiten!!
Wat zijn voorbeelden van focaal functiestoornissen?
- hemiparase
- afasie
- hemianopsie
- dysartrie/diplipie
- ataxie
Welke symptomen kunnen ontstaan als er een CVA is in de linker hemisfeer?
- rechter hand uitval
- problemen met gesproken taal
- problemen met reken
- problemen met geschreven taal
- problemen met wetenschappelijke vaardigheden
- problemen met redeneren
Welke symptomen kunnen ontstaan als er een CVA is in de rechter hemisfeer?
- linker hand uitval
- probleem met artistieke vaardigheden
- problemen met kunst beleving
- problemen met ruimtelijk inzicht
- problemen met inzicht
- problemen met creativiteit
Welke symptomen kunnen ontstaan bij een herseninfarct in de A. cerebri media?
A. cerebri media:
- eenzijdig zwakte gelaat, arm ernstiger dan been
- eenzijdige gevoelsstoornis
- afasie
- andere hogere cerebrale stoornissen
- hemianopsie
- dysartrie
Welke symptomen kunnen ontstaan bij een herseninfarct in de A. cerebri anterior?
A. cerebri anterior:
- eenzijdige zwakte, been»_space;> armen, gelaat
- eenzijdige gevoelsstoornis
- gedragsstoornis
- desoriëntatie, apathie
- dysartrie
Welke symptomen kunnen ontstaan bij een herseninfarct in de A. cerebri posterior?
A. cerebri posterior:
- hemianopsia of kwadrantanopsie
- (eenzijdige zwakte)
- (eenzijdige gevoelsstoornis)
Welke symptomen kunnen ontstaan bij een herseninfarct in de A. vertebralis/A. basilaris?
A. vertebralis/A. basilaris:
Cerebellum:
- coördinatiestoornis: niet gekruist
- dysartrie
- draaiduizeligheid
Hersenstam:
- dubbelzien
- stikstoornis
- ataxie
- dysartrie, draaiduizeligheid, bilateraal zwakte
Wat kunnen oorzaken zijn van een herseninfarct?
- intracardiale artherosclerose:
- groot bloedvat afsluiting: 15%
- klein, lenticulostriarie afsluiting (lacunair infarct): 25%
- extracardiale atherosclerose:
- embolie vanuit A. carotis of A. vertebralis: 30%
- cardiaal embolie: 15%
- overig: 15%
- hematologisch: polycystheie, torbocytemie, maligniteit, stollingafwijkingen
- vasculitis
- hemodynamische oorzaak
- dissectie
welke 2 gebieden in de hersenen zijn er te onderscheiden bij een herseninfarct?
- infarcten –> niet meer te redden
- Penumra–> weefsel dat acuut beschadigd als vat dicht is = is nog te redden
Wat zij de behandelopties van een herseninfarct + binnen hoe snel moet het geven worden?
- trombolyse:
- effectief als binnen 4,5 uur gegeven
- trombectomie endovasculair:
- binnen 6 uur toegepast
Wat is het effect van de trombose en trombectomie bij herseninfarct behandeling + hoeveel % komt hiervoor in aanmerking?
Trombolyse:
op elke 100 behandelde pt zullen er 10 minder overlijden of blijvend invalide worden
- NL: 75% optijd in ziekenhuis
Trombectomie:
op elke 100 behandelde pt zullen er 20 minder overlijden of blijvend invalide worden
- ± 20-30% van acute pt komt hiervoor in aanmerking
Hoe wordt het startmoment van herseninfarct bepaald bij iemand die wakker wordt met teken van een herseninfarct?
- perfusiescan
