ważne daty Flashcards
Ważne daty:
ISTOTNE DATY
Rewolucja rosyjska 1905 roku – ogólnokrajowy spontaniczny zryw o podłożu społecznym i narodowym, skierowany przeciwko absolutyzmowi carskiemu oraz uciskowi obszarników i przemysłowców. Wydarzenie to uważa się za początek zmian ustrojowych w Rosji, prowadzący do rewolucji lutowej i październikowej 1917 roku. W przypadku Królestwa Polskiego rewolucja przybrała formę modernizującego zrywu, którego jedną z długofalowych konsekwencji było odzyskanie niepodległości Polski w 1918 roku.
Rewolucja przyniosła szereg pozytywnych zmian na ziemiach polskich pod rosyjskim zaborem. Pojawiła się możliwość tworzenia polskich instytucji (ruchu spółdzielczego, Polskiej Macierzy Szkolnej itp.), dopuszczono używanie języka polskiego w urzędach gminnych. Efektem rewolucji 1905 roku był też rozłam w polskim ruchu socjalistycznym związany z różnicami w priorytetach poszczególnych działaczy.
W obliczu rewolucji car zgodził się na pewne ustępstwa. W kwietniu 1905 roku wszedł w życie nakaz tolerancji religijnej, który przyczynił się do zaprzestania represji wobec mniejszości unickiej. Do szkół powrócił język polski, zalegalizowane zostały związki zawodowe.
Stanisław Brzozowski , podejmując rozprawę z postawami społecznymi i strukturą duchową Młodej Polski w swojej Legendzie Młodej Polski ( 1909) wiele krytycznej uwagi poświęcił roli romantyzmu w kształtowaniu się współczesnych tendencji ideowych. Legenda Młodej Polski stanowi ważne ogniwo w procesie nazywanym przez Kazimierza Wykę likwidacją epoki. Stąd ostre ataki Brzozowskiego na symbolizm jako główny kierunek ideowo- estetyczny epoki, stąd jego liczne antypatie literackie, stąd pozytywny stosunek do Wyspiańskiego, a we wcześniejszym okresie do Żeromskiego. Tylko ci pisarze zdaniem krytyka spełniali właściwie swoje zadania, oddziałując wychowawczo na społeczeństwo przez wzorce indywidualne i społeczne postępowania moralnego i ideowego. Brzozowski usiłował bowiem podporządkować sztukę celom moralnym, społecznym Artysta miał według niego pokazywać je w swym dziele, a krytyk czuwać nad właściwym ich wcielaniem. Beż żadnej wątpliwości postawa krytyczna Brzozowskiego wiązała się z jego sympatiami dla ideologii socjalizmu, a także z doświadczeniami roku 1905.
