IZMY Flashcards
Confiteor Przybyszewskiego
esej Stanisława Przybyszewskiego,
- opublikowany w styczniu 1899 roku na łamach krakowskiego „Życia”.
- program polskiego modernizmu. „Confiteor”
- jest manifestem polskich artystów, wyznaczał nowe kierunki rozwoju sztuki.
- Przybyszewski wzorował się na dziele Fryderyka Nietschego (Tako rzecze Zaratustra),
- Confiteor znaczy wyznaję
Zenon Przesmycki
krytyk, tłumacz, poeta i wydawca, (pseudonim Miriam). Redagował „Życie” warszawskie, był wydawcą i redaktorem „Chimery”. Odkrył i spopularyzował literacką spuściznę Cypriana Kamila Norwida. W artykule Walka ze sztuką Przesmycki wypowiedział się na temat negatywnego wpływu na poziom kultury centralizacji życia umysłowego i artystycznego w skupiskach miejskich. Zagrożeniem dla prawdziwej sztuki była jej powszechna dostępność.
Stanisław Przybyszewski
propagator modernistycznego estetyzmu, wyznawca „sztuki dla sztuki”
Artur Górski (1870-1959)
publicysta, krytyk, pisarz, tłumacz. W krakowskim „Życiu” opublikował cykl artykułów Młoda Polska, uznanych za manifest młodego pokolenia. Górski skrytykował pozytywistów, którym zarzucił ugodowość wobec zaborcy, co według niego doprowadziło do zaniku uczuć patriotycznych w zniewolonym narodzie. Zdaniem autora, dotychczasowe idee, wartości są przestarzałe. W obecnych czasach interesy zbiorowości zostały zastąpione przez potrzeby jednostki. Nowe prądy pojawiły się również w literaturze - zanegowano materialistyczne metody poznawcze, zaś przedmiotem rozważań stały się pojęcia abstrakcyjne, takie jak dusza, śmierć, miłość.
Stanisław Brzozowski
krytyk literacki, jego głośną książką była Legenda Młodej Polski. We wstępie został zawarty opis rodowodu społecznego modernistycznego artysty. Była to jednostka osamotniona, wyobcowana, niezrozumiana przez społeczeństwo. Twórca musiał walczyć z samotnością, stwarzać nową rzeczywistość, która odpowiadałaby jego myślom i psychice. To zadanie nie należało do najłatwiejszych, w niektórych przypadkach było niemożliwe do wykonania. Dalej autor podjął refleksję na temat tego, czym jest romantyzm. Romantyzm to według niego oderwanie się jednostki od społecznego podłoża, bunt psychiki przeciw zbiorowości, która ją stworzyła. W społeczeństwie współczesnym autorowi jednostka była uzależniona od zbiorowości, stanowiła jej integralną część. I na tym właśnie polegał jej dramat.
